Zn<Cd<Cu<Pd<Cr<Ni<Co
الیورز ریمنت (۲۰۰۵)تحقیقاتی را بر روی فلزات سنگین روی، سرب، مس، کروم، کبالت و کادمیوم در رسوبات رودخانه آلمندراس شهر هاوانا-کوبا انجام داد.در این مطالعه سیر نزولی غلظت فلزات در رسوبات به صورت زیر بدست آمد: روی، مس، کروم، سرب، کبالت و کادمیوم . محاسبه فاکتور غنی سازی (EF) نیز در این مطالعه نشانگر اثر شدید فعالیت های انسانی بر آلودگی رسوبات این دریاچه بود.نتایج بدست آمده همچنین نشان داد که در هر۱۵ ایستگاه مورد بررسی، غلظت فلزات سنگین کروم، کادمیوم، مس و سرب بالاتر از میانگین رسوبات جهانی است.
کوشنگ و همکاران(۲۰۰۷) میزان فلزات سنگین کروم، مس، سرب، کادمیوم، سرب، نیکل و روی را در خاک ساحلی دهانه رودخانه پیرل چین را به روش ۴ مرحله ای مورد بررسی قرار دادند.نتایج حاصله نشان داد که بیشترین غلظت سرب، روی و کادمیوم برای مرحله اول (مرحله تبادلی)بود، در حالی که مس، نیکل و کروم غالبا با بخش های اکسیداسیون مواد آلی، باقی مانده و مرحله ی پیوند با اکسید های آهن و منگنز پیوند تشکیل داده بودند.نتایج همچنین نشان داد که خاک این منطقه شدیدا به روی، نیکل و کادمیوم آلوده بودند.

فصل دوم: مواد و روش ها
۲-۱- مقدمه
به منظور دستیابی به اهداف مطالعات از اقدامات گوناگونی استفاده شده است از جمله می توان به بازدیدهای منطقه ای برای انتخاب ایستگاه های مورد نیاز جهت نمونه برداری، بررسی ومطالعه ی سوابق منابع اطلاعاتی موجود، تعیین و شناسایی محدوده مطالعاتی، شیوه نمونه برداری وانتقال نمونه ها به آزمایشگاه، روش تجزیه و تحلیل اطلاعات بر اساس شاخص های تعیین میزان آلودگی رسوبات و استفاده از برنامه های نرم افزاری ArcGis , Excel و Spss اشاره نمود.
۲-۲- روش گردآوری اطلاعات
گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه ای، مراجعه به ادارات و سازمان های مربوطه ازجمله اداره حفاظت محیط زیست سبزوار، سازمان منابع طبیعی، شهرداری (فضای سبز)، اداره کشاورزی و نیز بررسی نشریات معتبر علمی داخلی و خارجی، پایان نامه های دانشجویی، گزارش های مستند و مراجعه به سایت های اینترنتی بوده است. سپس مشاهدات میدانی، نمونه برداری و آزمایش ها انجام شده است.
۲-۳- بازدید میدانی و دلایل انتخاب ایستگاه های نمونه برداری
حداقل شرایط لازم برای انتخاب یک ایستگاه مناسب عبارت است از:
۱- قابلیت دسترسی (در فصول مختلف، شرایط جوی مختلف از نظر امکانات ارتباطی و فاصله) و انعکاس شرایط و وضعیت واقعی منطقه مورد مطالعه
۲- در نظر گرفتن بیشترین تقابل منطقه و انسان ونیز فاصله از محل صنایع و معادن موجود و تخلیه پساب
۳- در نظر گرفتن فواصل ایستگاه ها نسبت به هم و پوشش دادن کل محدوده مورد مطالعه
بنابراین با توجه به شرایط فوق و با توجه به شناخت و تعیین منابع آلوده کننده شهری، صنعتی ، فعالیت معدنی، کشاورزی و میزان امکانات موجود شامل نیروی انسانی، تجهیزات آزمایشگاهی و نمونه برداری و زمان سنجی برای انجام نمونه برداری در چهار فصل سال و آزمایش پارامتر های مورد نیاز در نهایت پنج ایستگاه در سه عمق مختلف (۲۰-۰ ، ۴۰-۲۰ ، ۶۰-۴۰سانتی‌متری ) در هر ایستگاه در محدوده شهر سبزوار انتخاب گردید. همچنین به منظور دقت بیشتر در انتخاب ایستگاه، پس از تعیین آنها، موقعیت مکانی آن توسط دستگاه GPS و نیز توسط موقعیت مکان یابی ماهواره ای گوگل تعیین شد(شکل ۲-۱).
شکل (۲-۱) موقعیت مکانی ایستگاه ها
۲-۴ منطقه مورد مطالعه
محدوده ی مورد مطالعه در استان خراسان رضوی منطبق بر موقعیت شهر و حاشیه شهر سبزوار می باشد، که حدودا بین ۳۶ درجه و۱۰ دقیقه تا ۳۶ درجه و ۱۲ دقیقه عرض شمالی و ۵۷درجه و ۳۵ دقیقه تا ۵۷درجه و ۴۵ دقیقه طول شرقی واقع گردیده است، ارتفاع محدوده مورد مطالعه مورد نظر از سطح دریای آزاد بین ۹۱۳ تا۱۱۶۳ متر متغیر است. آب و هوا بر اساس
استفاده از شاخص های اقلیمی دومارتن، ایوانف و سلیانینوف به ترتیب خشک، بیابانی و فراخشک تعیین شد(نقشه ی رژیم رطوبتی و حرارتی خاکهای ایران).
بر اساس یک دوره پنجاه ساله(۱۳۳۳-۱۳۸۴) ایستگاه سینوپتیک سبزوار متوسط بارندگی در سبزوار ۱۸۹ میلیمتر گزارش گردیده است و متوسط حرارت سالیانه ۶۱/۱۷ درجه سانتیگراد و حداقل۶/۱ درجه سانتیگراد در دی ماه و معدل حداکثر۷/۳۷درجه سانتیگراد در تیر ماه است و نیز متوسط میزان تبخیر ۱۴۳۰ میلی‌متر می‌باشد (حق نیا،۱۳۷۵ و نقشه ی رژیم رطوبتی و حرارتی خاکهای ایران).
براساس شناختی که از منطقه حاصل شده و نیز براساس تصاویر ماهوار ه ای و ترافیکی و نقشه جامع شهر، مناطقی که دارای بیشترین شدت استفاده از دیدگاه زیست محیطی بودند، مورد بررسی قرار گرفت که بر این اساس پنج ایستگاه انتخاب گردید.
نمونه برداری در بازه یکساله در چهار فصل یک سال و در سه عمق مختلف (۲۰-۰ ، ۴۰-۲۰ ، ۶۰-۴۰ سانتی‌متری) در پنج ایستگاه مورد نظر انجام شده که موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه در جدول شماره (۲-۱) ارائه شده است.
جدول (۲-۱) موقعیت جغرافیایی منطقه مورد مطالعه