وجه باقی عبارت است از وجود واحد که به صورت همه متجلّی گشته است.^[۱۲۷۲] « ما عندکم ینفد و ما عند
الله باق».^[۱۲۷۳]
وحدت
«محقّق را که وحدت در شهود است نخستیـن نظـره بر نـور وجـود است»
همان، بیت۸۳، ص۵۲
«بود از سـرّ وحـدت واقف حقّ درو پیــدا نمـایــد وجـه مطـلـق»
همان، بیت۳۹۳، ص۲۸۶
«کسی بر سرّ وحـدت گشت واقف که او واقـف نشـد انـتدر مـواقف»
همان، بیت۳۹۵، ص۲۸۸
به نظر لاهیجی مراد از «وحدت» یگانگی خداوند است و این یگانه بودن تنها صفت اوست که در مجلای تمام کثرات جلوه گری نموده و اشیا را به نور هستی منوّر و روشن ساخته است.^[۱۲۷۴]
دکتر سجّادی می گوید: سالکان و عارفان، وحدت حقیقی را وجود حق تعالی دانسته اند. به نظر او وحدت داری سه مرتبه است:
«مرتبه ی اول: اعتبار آن از جهت آن که مغایر احدیت نیست و بلکه عین احدیت است؛ و نعت واحد هم نیست، و مراد راسخین در علم از احدیت ذاتی، همین است.
مرتبه ی دوم: اعتبار آن از جهت آن که نعت واحدست و به نام وحدت صفات و نسب و اضافات خوانده می شود.
مرتبه ی سوم: اعتبار آن از جهت احکام لاحقه ی آن است».^[۱۲۷۵]
ورع
«پس از زهـد و ورع گـردد دگـر بار شـراب و شمـع و شـاهـد را طلبکـار»
شرح گلشن راز، بیت۸۰۳، ص۵۰۴
قشیری در باب هشتم اثر گران سنگ خود به موضوع «ورع» پرداخته است که تنها گفتار مشایخ و بزرگان را بیان کرده که برای نمونه چند مورد از کلام آنان در ذیل ذکر می شود.

اقوال بزرگان و مشایخ
«ابراهیم ادهم گفت که: ورع دست بداشتن همه ی شبهت هاست و دست بداشتن آن چه تو را به کار نیاید و آن ترک زیادت ها بود…. پیامبر (ص) گفت ابو هریره را، با ورع باش تا عابد ترین مردمان باشی… شبلی گوید: ورع آن است که از همه چیزها بپرهیزی به جز خدای…. ابو سیلمان دارانی گوید: ورع اوّل زهد است چنان که قناعت طرفی است از رضا…. ابو هریره گوید: هم نشینان خدای فردا اهل ورع و زهد خواهند بود…. سفیان ثوری را به خواب دیدند که دو پر داشتی، اندر بهشت از این درخت بدان درخت همی پریدی، گفتند: این به چه یافتی؟ گفت: به ورع به ورع».^[۱۲۷۶]
دکتر سجّادی می گوید: «ورع یعنی پارسایی، پرهیزگاری. در اصطلاح ترقی نفس از وقوع در مناهی است.
شبلی گوید: ورع بر سه نوع است: ۱- ورع به زبان ۲- ورع به ارکان ۳- ورع به قلب
مقام ورع مقامی شریف است و اهل آن بر سه طبقه اند: یکی آن که ورع آن ها در احتراز از شبهات است و دیگر ورع از آن چه دل بدو راه ندهد، و سه دیگر ورع از تمام ماسوی اللّه است».^[۱۲۷۷]
«ورع» دومین مقام از مقامات است. ورع را آغاز زهد دانسته اند و آن راهبری است که به سوی خوف پیش می رود، و خوف راهبری است به سوی معرفت، و معرفت راهبری است به قرب حضرت حق». شبلی گوید: ورع آن است که نگذاری قلب تو به اندازه ی یک چشم بر هم زدن از یاد خدا غافل باشد. رسول اسلام (ص) فرمود: « ملاک دینکم الورع » اساس دین بر ورع است.^[۱۲۷۸]
وصال
«وصال حقّ ز خلقیّت جدایـی است ز خود بیگـانه گشتـن آشنـایی است»
شرح گلشن راز، بیت ۴۶۸، ص۳۲۸
لاهیجی می گوید: «وصال در حقیقت عبارت از آن است که سالک را از تعیّن و هستی مجازی و پندار دویی که موسوم به خلق و خلقیّت است جدایی حاصل شود و تعیّن وهمی سالک سبب امتیاز خلق از حق
می شد، مرتفع گردد و نیست شود».^[۱۲۷۹]
«وصال این جایگه رفع خیـال است خیـال از پیش برخیزد وصـال است»
همان، بیت ۵۰۷، ص۳۴۴
«وصال حق عبارت از آن است که تعیّن که موهوم غیریّت بود و فی نفس الامر خیال و نمود بی بود است و حقیقتی ندارد، مرتفع گردد و محو و فانی شود».^[۱۲۸۰]
وقت
«کسی کز باب طرد و لعن و مقت است پدر نیکو بُد اکنون شیـخ وقت است»
همان، بیت۹۱۲، ص۵۵۶
هجویری غزنوی گوید: «وقت آن بود که بنده بدان از ماضی و مستقبل فارغ شود، چنان که واردی از حق به دل وی پیوندد و سرّ وی را در آن مجتمع گرداند، چنان که اندر کشف آن نه از ماضی یاد آید نه از مستقبـل پس همه خلق را بدان دست نرسد و نداند که سابقت بر چه وقت و عاقبت بر چه خواهد بود. خداوندان وقت گویند علم ما مر عاقبت و سابق را ادراک نتواند کرد ما را اندر وقت با حقّ خوش است که اگر به فردا مشغول گردیم یا اندیشه ی وی بر دل گذاریم، از وقت محجوب شویم و حجاب پراکندگی باشد پس هر چه دست بدان نرسد اندیشه ی آن محال باشد».
«بو سعید خرّاز گوید: وقت عزیز خود را جز به عزیزترین چیز مشغول مکنید و عزیزترین چیزهای بنده
شغل وی باشد بین ماضی و مستقبل».^[۱۲۸۱]
در ترجمه ی رساله ی قشیریه آمده است:
«حقیقت وقت نزدیک اهل تحقیق حادثی است که اندر وهم آید حاصل بر حادثی متحقّق، حادث متحقّق وقت بود حادث متوهّم را».^[۱۲۸۲]
معنی ویژه ی وقت در نزد صوفیان به حالات خود آنان اطلاق می شود، و « مراد از آن وصفی است که بر بنده غالب باشد؛ مانند قبض و بسط با حزن و سرور. صاحب چنین حالی به دلیل غلبه حال و پر شدن وجود از آن نمی تواند حالی دیگر، ادراک کند. گاهی مرادشان هر حالی است که ناگهان بر دل سالک از غیبت وارد شود و با غلبه ی خود، سالک را از حالی که پیش از آن داشت بر خود متوجه سازد و تحت سیطره ی حکم خود گرداند، این وقت ویژه ی سالکان است و به همین لحاظ گفته اند: « الصّوفی ابن وقته ». یعنی سالک در این حال به دلیل غلبه ی مراد حق، از مراد خود مسلوب و بی اختیار است و به اختیار حق از اختیار خود دور است و محجوب».^[۱۲۸۳]
مولوی می گوید:
صوفی ابن الوقت باشد ای رفیق نیست فـردا گفتـن از شـرط طـریق
شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر ۱، بیت ۱۳۳، ص ۹۷
آقای کریم زمانی می گوید: «ابن الوقت در مثنوی معانی مختلف دارد : یکی به معنی کسی است که زمان را از دست نمی دهد و حال را غنیمت می شمرد و در هر لحظه به فکر کمال بخشیدن به خود است و این تعبیر با معنی امروزینه ی آن کاملاً متفاوت است، زیرا ابن الوقت در زمان مـا جنبه ی منفـی دارد و به معنی فـرصت طلب و کسی است که به اصطلاح نان را به نرخ روز می خورد. معنی دیگر ابن الوقت ، سالکی است که از مرحله ی حال گذر نکرده و به مقام نرسیده است. سالکی را که به مقام رسیده باشد ابو الوقت می گویند».^[۱۲۸۴]
همچنین مولوی در دفتر سوم مثنوی معنوی که نیکلسون آن را تصحیح کرده است می گوید:^[۱۲۸۵]
صوفی ابن الوقت باشد در مثال لیک صافی فـارغ است از وقت و حـال
مثنوی معنوی، دفتر سوم، بیت۸ ، ص۴۰۰
هست صوفی صفا جـو ابنِ وقت وقت را همچون پـدر بگـرفته سخت
همان، بیت۱۵، ص۴۰۰
شاعر در این دو بیت صوفی را ابن الوقت می داند و معتقد است که صافی، از قید وقت و حال، فارغ و آزاد است؛ و در عوض، وقت برای صوفی صفا جو همچون پدری است که آن را سخت و محکم در آغوش خود گرفته و دوست ندارد لحظه ای آن را از دست بدهد.
دکتر نور بخش می گوید:
« در اصطلاح صوفیه چنان چه در زمان حاضر به علت ورود واردی یا کنش، کششی از حق بر دل صوفی، چنان مشغول شود که او را از یاد گذشته و آینده باز دارد، آن زمان را وقت گویند».^[۱۲۸۶]

LDL با جریان خون در داخل مجرا و با جریان پلاسما به دیواره شریان منتقل می شود و این انتقال به وسیله جابجایی دیفیوژن حاکم می شود. روابط پیچیده ایی بین همودینامیک انتقال LDL و آترواسکلروسیس وجود دارد.انتقال ذرات LDL در یک شریان کاروتید منشعب، با بهره گرفتن از روش المان محدود(FEM) مطالعه شد. برای محاسبه الگوی جریان خون در شریان کاروتید هندسه شریان به وسیله MRI و شرایط مرزی نرخ جریان به کمک TCD بدست آمد. اثر تنش برشی دیواره نیز مطالعه شد. WSS به عنوان یک عامل مکانیکی اثر گذار بر عملکرد اندوتلیال واختلال عملکرد اندوتلیال شناخته شد. مدل سازی نشان داد که انباشتگی LDL در نزدیکی دیواره شریان و به خصوص در مناطق WSS کم، اتفاق می افتد، ماکزیمم غلظت در نقاط جدایش اتفاق می افتد که این نتایج با داده های تجربی مطابقت دارد. تلاش شد که مناطق با ریسک بالا در شریان کاروتید که منجر به شروع آترواسکلروسیس و گسترش آن می شوند، مشخص شود. همچنین اثر ضریب پخش مولکولی بررسی شد و مشخص شد با افزایش این ضریب ماکزیمم غلظت LDL ومساحت ناحیه اوج ماکزیمم و همچنین مقدار خالص جذب LDL کاهش می یابد.

نفوذ پذیری دیواره در این تحقیق در سرتاسر شریان ثابت در نظر گرفته شده است. که نیاز است در این مورد تجدید نظر شود. مقداری از غلظت انباشته شده در دیواره اندوتلیال، به دیواره نفوذ می کند. این مقدار باید در یک مطالعه انتقال LDL با بهره گرفتن از روش مدل-چند لایه، در آینده بررسی شود.
مطالعاتی که در آینده می تواند مورد بررسی قرار گیرد:
۱-استفاده از دیواره غیر صلب و در نظر گرفتن اثر متقابل دیواره و جریان (FSI)
۲-فرض دیواره چند لایه با بهره گرفتن از مدل-چندلایه
۳-استفاده از مدل های غیر نیوتنی
۶-۸ معتبر سازی
نتایج به دست آمده در این پژوهش مطابق نتایج جوهانس وی سولیسو…می باشد.[۷۲]
مراجع
منابع و مآخذ:
[۱] A Mu¨gge. The role of reactive oxygen species in atherosclerosis. Zeitschrift fu¨r Kardiologie, 87(11):851, 1998.
[۲] A. Razavi, E. Shirani, M.R. Sadeghi, Numerical simulation of blood pulsatile flow in a stenosed carotid artery using different rheological models, J. Biomech. 44 (11) (2011) 2021–۲۰۳۰٫
[۳] A.S. Fry, Mathematical models of arterial transmural transport, Am. J. Physiol. 248 (1985) H240–H263.
[۴] B.A. Younis, S. Spring, S. Olaf Neumann, B. Weigand, Simulation of flow in an exact replica of a diseased human carotid artery, Appl. Math. Model. 31 (11) (2007) 2599–۲۶۰۹٫
[۵] Berne, R. M. and Levy, M.N. (2009). “Cardiovascular physiology”- Sixth Edition, St. Louis, MO, Mosby. WebMd (2009). Heart and coronary arteries. 2009.Biomed Eng, Jan 2002.
[۶] C. Zhang, S. Xie, S. Li, F. Pu, X. Deng, Y. Fan, D. Li, Flow patterns and wall shear stress distribution in human internal carotid arteries: the geometric effect on the risk for stenoses, J. Biomech. 45 (1) (2012) 83–۸۹٫
[۷] C.G. Caro, Alterations of arterial hemodynamics associated with risk factors for artherosclerosis induced by pharmacological means: implications for the development/management of atherosclerosis, in: Recent Progress in Cardio- vascular Mechanics, Harwood Academic Publishers, 1994, pp. 197–۲۱۳٫
[۸] C.K. Zarins, D.P. Giddens, B.K. Bharadvaj, Carotid bifurcation atherosclerosis.

توانمندسازی روانشناختی

توانمندسازی ساختاری

منبع: محقق ساخته
۱-۸- مدل تحلیلی تحقیق
هدف کاربردی این تحقیق نشان دادن این موضوع است که بین مدیریت دانش و توانمندسازی منابع انسانی رابطه وجود دارد.
به کارگیری دانش
تبادل دانش
خلق دانش
سازماندهی دانش
مرحله پنجم فرایند
توانمند سازی منابع انسانی
مرحله دوم
مرحله اول
مرحله چهارم
مرحله سوم
شکل ۱-۱: مدل مفهومی تحقیق
۱-۹- قلمرو تحقیق
۱-۹-۱ - قلمرو موضوعی
آنچه که در این تحقیق به عنوان محور اصلی مطرح است، رابطه بین مدیریت دانش وتوانمندسازی کارکنان است . بر این اساس ، مباحث مربوط به مدیریت دانش ، توانمندسازی کارکنان و رابطه بین این دو، که در حوزه مدیریت منابع انسانی قرار می گیرد ،قلمرو موضوعی این تحقیق را تشکیل می دهند.
۱-۹-۲ - قلمرو مکانی
قلمرو مکانی این تحقیق، شعب بانک کشاورزی استان قم می باشد.
۱-۹-۳ -قلمرو زمانی
قلمرو زمانی بین بهمن۱۳۹۱ تا شهریور ۱۳۹۲ می باشد.
۱-۱۰- تعریف واژگان کلیدی تحقیق
مدیریت دانش :مدیریت دانش عبارت است از «کسب نظام‌مند دانش، اشتراک، خلق و کاربرد دانش به منظور افزایش ارزش سازمان» (بالکوم، ۱۹۹۹: ۱).
ایجاد دانش (خلق و کسب دانش): عبارت از فرآیندی بی پایان شامل خلق ایده‌های جدید، شناخت الگو‌های تازه، ترکیب قواعد جدا از یکدیگر و ایجاد فرآیندهای جدید به منظور ایجاد و خلق دانش است (نظری،۲۶۲:۱۳۸۲).
نگهداری (حفظ، سازماندهی، ذخیره )دانش : فعالیت هایی که دانش را در سازمان ماندگار کرده و موجب تبدیل دانش غیرمکتوب و ذهنی به دانش مکتوب و مدون می شود.
ذخیره سازی دانش درکنار سایر فعالیت‌های برشمرده شده قبلی، محافظت، دسترسی به موقع، استفاده مجدد به هنگام سازی مداوم، دانش سازمان را تضمین خواهدکرد (مارتنسون، ۲۰۰۰).
تسهیم دانش (نشر، توزیع، انتقال، ترویج و مبادله ی دانش): عبارت است از حرکت، توزیع و پخش دانش بین افراد و پایگاه‌های دانش به ‌طور مکانیزه و غیرمکانیزه و به صورت دو سویه (رادینگ، ۱۸۰:۱۳۸۳).
کاربرد دانش (به کارگیری و بهره برداری از دانش ): عبارت است از استفاده از ایده‌ها و دانش به دست آمده بدون جهت گیری در مورد این که چه کسی آن‌ها را مطرح کرده است(کوکمن^[۱۶]،۲۰۰۴،۱۵۰) .
توانمندسازی : توانمندسازی به معنای قدرت بخشیدن است و این یعنی به افراد کمک کنیم تا احساس اعتماد به نفس خود را بهبود بخشند ، بر توانایی یا درماندگی خود چیره شوند . در افراد شور و شوق فعالیت ایجاد و انگیزه های درونی آنان را برای انجام وظیفه بسیج کنیم .(بلانچارد،۱۹۹۶،۳۹)

فصل دوم
(ادبیات تحقیق)
۲-۱- مقدمه
منافع حاصل از به کارگیری مدیریت دانش باعث شده که اغلب سازمانها تلاشهایی برای پیاده سازی این فرایند انجام دهند؛ اما تلاشهای اولیه در اغلب سازمانها با این چالش عمده مواجهند که باوجود سرمایه گذاری روی مدیریت دانش گسترش نفوذ کاربردهای آن به کندی صورت می پذیرد. علت اصلی این مشکل پایین بودن سطح آمادگی سازمانها برای پذیرش و استفاده از مدیریت دانش است.در سال های اخیر مدیریت دانش به عنوان یکی از جالب ترین و چالش انگیز ترین موضوعات مدیریت کسب و کار بوده و دایره کاربرد آن همواره با سایر مباحث عرصه مدیریت گسترده تر می شود.( ضیایی و دیگران ، ۱۳۹۰، ۱۸۰) مدیریت دانش فرآیندی است که به سازمان ها در شناسایی، انتخاب، سازماندهی،انتشار و انتقال اطلاعات مهم و مهارت هایی که بخشی از سابقه سازمان هستند و عموما به صورت ساختار نیافته در سازمان وجود دارد،یاری می رساند(توربان^[۱۷]، ۲۰۰۶).
از طرفی یکی از مفاهیمی که در راستای بالندگی منابع انسانی مطرح گردیده ، توانمندسازی کارکنان است . عده ای تصور می کنند توانمندسازی مفهومی قدیمی است در حالی که این طور نیست . در واقع ، توانمندسازی به عنوان شیوه نوین ایجاد انگیزش به یکی از داغ ترین مباحث روز مدیریت مبدل شده است . وجود تغییرات سریع ، پیشرفت های تکنولوژیک و رقابت های آشکار و پنهان در دنیا ، اهمیت و ضرورت توانمندسازی را بیش از پیش آشکار ساخته است ( ضیائی و دیگران ، ۱۳۸۷ ، ص۶۹ )
۲-۲- مدیریت دانش
۲-۲-۱- مفهوم دانش و انواع آن
مفهوم مدیریت دانش برای مدت‌های مدیدی به صورت علمی اما غیررسمی مورد استفاده واقع شده است. فقدان یک توافق عمومی در ارائه تعریف مشخص از این مفهوم، به ایجاد آشفتگی و اغتشاش منجر شده است. بنابراین، به منظور درک بهتر مفهوم مدیریت دانش باید ابتدا به بررسی مفاهیم داده، اطلاعات، دانش و ارتباط میان آن‌ها بپردازیم .
عبارتهای اطلاعات و داده، اغلب به‌جای عبارت دانش به کار برده می‌شوند.
اما در واقع آن‌ها مفاهیم متفاوتی دارند و درک تفاوت آن‌ها برای انجام یک کار دانش محور بسیار حیاتی و مهم است.

هر چند در همه انواع سازمان ها با توجه به فرهنگ ملی ترکیبی از این فرهنگ ها دیده می شود ولی به طور کلی فرهنگ های که گرایش به بیرون دارند (کارآفرینانه و بازارگرا) بر فرهنگ هایی که گرایش به درون دارند (بروکراتیک و قبیله ای) غلبه کرده اند (نانچیان، ۱۳۸۷).
۲-۱۱-۳- طبقه بندی رکس
کارهای کلاسیک روی فرهنگ سازمانی سه نوع کلی را پیشنهاد می کند (استیوتن و استرینگر ۱۹۶۸؛ اوچی ۱۹۸۰؛ والاس ۱۹۸۳؛ وبر ۱۹۴۷). دیوان سالارانه، ابتکاری و حمایتی، هر یک از این فرهنگ ها، مشخصات ویژه ای دارند. مجموعه ای از ادراکات و نقش ها و سبک ها بر روابط بین اعضای آن حاکم است.
۱) دیوان سالارانه: اجماع در بین این مؤلفان این است که این مدل بوروکراسی قدرت مدار است که به واسطه درجه بالای رسمیت و یک ساختار جدی مشخص می شود و به طور واضح با روابط رئیس و مرئوس تعریف می شوند. سازمان های بوروکراتیک گرایش به سازمان یافتن پیرامون حوزه های وظیفه مندی دارد.
۲) فرهنگ حمایتی: در این نوع فرهنگ سازمان نقش یک خانواده را بسیط بازی می کند و به یک سطح بالایی از تعهدات متقابل بین سازمان و فرد گرایش دارد. به عنوان نمونه یک تعهد دو جانبه مادام العمر بین کارمند و سازمان است.
۳) فرهنگ ابتکاری: والاس بر خلاقیت تاکید می کند. این نوع فرهنگ می تواند به رقابت فزاینده ای برای منافع و رفع فرسودگی اولیه منتهی شود (رکس ای، ۲۰۱۰).

۲-۱۱-۴- طبقه بندی چارلز هندی
از نظر هندی، چهار نوع فرهنگ در سازمان ها وجود دارد که عبارتند از:
۱) فرهنگ نقش (فرهنگ بوروکراتیک): این فرهنگ بیشتر در بخش دولتی دیده می شود تا در کسب و کار. ارزش های فرهنگ نقش مانند: عقلانیت، نظم، یکپارچگی، کارآیی، خدمت، هماهنگی و ارشدیت که افراد در یک چیز مشترک می کنند و آن علاقه به انجام درست کار است و این الزام به معنای انجام کار درست نیست.
۲) فرهنگ قدرت: فردی نیرومند در مرکز سازمان نسبتاً مانند تار عنکبوت بر فرهنگ نقش مسلط می شود و تمام منابع را کنترل و تصمیمات را اتخاذ می نماید. سازمان ها با چنین فرهنگی می توانند برای مدتی نتایج قابل ملاحظه کسب کنند. یکی از نشانه های ضعف فرهنگ قدرت، گرایش به از دست دادن توانمندترین افرادی است که به علت عدم مشارکت در تصمیمات مهم، راه بی تفاوتی پیش گرفته اند، میدان را به مجریان، ملازمین چاپلوس واگذار کرده اند.
۳) فرهنگ شخص: در این فرهنگ فرد از موقعیتی ممتاز برخوردار است و ساختار سیستم های سازمان به منظور تسهیل کار افراد کلیدی و پول ساز و حمایت از آنان طراحی می گردد و تا زمانی که سازمان وجود دارد این وضعیت نیز پابرجاست و مشکلات واقعی ظاهر می شود. این سازمان ها گسترش زیادی پیدا می کنند. در این حالت کار می تواند به هرج و مرج منتهی شود.
۴) فرهنگ وظیفه: در این قبیل سازمان ها قدرت به صورت قابل ملاحظه توزیع گردیده است و منبع آن خبرگی یا صلاحیت است تا نیروی کاریزما یا احراز شغل به خصوص. ارزش ها شامل موفقیت، کار گروهی، صداقت و اعتماد، استقلال، رشد فردی و توسعه خواهد بود. این فرهنگی است سازگار با پذیرش نیاز های جدید. این فرهنگ مناسب نیروی کار بسیار فرهیخته و هوشمند است مانند افرادی که در سازمان های تحقیق و توسعه اشتغال دارند ( سادلرف، ۱۳۸۰).
۲-۱۱-۵- طبقه بندی گافی و جونز
تحقیقی که توسط گافی و جونز صورت گرفته، دیدگاه جالبی را نسبت به تفاوت های فرهنگی سازمان گشوده اند. آنها در این تحقیق چهار فرهنگ مختلف سازمان را طبق شکل تعریف کرده اند. گافی و جونز مطرح کردند که فرهنگ های سازمان از دو بُعد اصلی تشکیل شده اند.
اولین بعد، بعد اجتماعی یا مردم آمیزی می باشد که همان اندازه و عمق دوستی هاست و اجتماع پذیری درجه بالا به این معناست که افراد بدون هیچگونه چشم داشتی به یکدیگر لطف و محبت می ورزند. بعد دیگر بعد همبستگی و انسجام می باشد که همان درجه وظیفه مداری می باشد. افرادی که از انسجام و همبستگی بالای برخوردارند افرادی هستند که می توانند از غرض ورزی های شخصی چشم پوشی کنند و به اهداف اصلی گروه یا سازمان خویش توجه کنند. نمودار نشان داده است که چگونه گرایش داشتن به هر کدام از این دو بعد از کم تا زیاد می تواند چهار نوع فرهنگ به وجود آورد.
چهار نوع فرهنگ گافی و جونز عبارتند از:
۱) فرهنگ شبکه ای (جامعه پذیری بالا و انسجام پایین): اعضای چنین سازمانی هچون اعضای یک خانواده می باشند. افراد یکدیگر را می شناسند و به هم علاقه دارند آنها با کمال میل به هم کمک می کنند وهیچ اطلاعاتی را مخفی نگه نمی دارند. نکته منفی در این فرهنگ این است که این دوستی ها باعث می شود افراد نسبت به عملکرد منفی اعضا حساسیت چندانی نداشته باشند.
۲) فرهنگ مادی گرا (جامعه پذیری کم و انسجام زیاد): چنین سازمان هایی شدیداً بر روی اهداف تمرکز دارند و افراد برای رسیدن به هدف بسیار پرشور و حرارت هستند، آنها اشتیاق بسیاری برای به دست آوردن هرچه سریعتر چیزها دارند و احساس قدرتمندی نسبت به اهداف دارند.
این فرهنگ تنها به دنبال پیروزی نیست بلکه قصد نابود کردن رقیب را نیز دارد. در این فرهنگ تمرکز زیادی بر روی اهداف و همچنین کم شدن سیاست بازی های در سازمان می شود و نکته منفی در مورد این فرهنگ این است که این فرهنگ می تواند منجر به رفتار های غیر بشری نسبت به افراد می شود که عملکرد پایینی دارند.
۳) فرهنگ متلاشی شده (جامعه پذیری پایین و انسجام پایین): این سازمان ها بر مبنای فردگرایی بنا نهاده شده است و در این نوع فرهنگ به تعهد افراد به کار و وظیفه شان از بالاترین ارزش برخوردار است. در این نوع فرهنگ شناختی نسبت به سازمان وجود ندارد. تنها معیار قضاوت در مورد افراد، بهره وری و کیفیت کارشان می باشد. منفی ترین درجه این فرهنگ، انتقادهای افراطی نسبت به یکدیگر و فقدان دانش روز است.
۴) فرهنگ اشتراکی (جامعه پذیری بالا و انسجام بالا): این نوع فرهنگ هم بر روابط دوستانه و هم بر عملکرد، ارزش می نهد. افراد در عین اینکه احساس تعلق می کنند، تمرکز زیادی برای رسیدن به اهداف دارند. رهبران در چنین فرهنگی تمایل دارند که به عنوان یک مرشد با بینش شفافی نسبت به آینده سازمان شناخته می شوند. نکته منفی این سازمان این است که تمام زندگی فرد را صرف خود می کند و رهبران تمایل دارند که پیروانشان حالت مرید داشته باشند و این باعث می شود که جو کاری بیشتر شبیه یک مکتب و آیین گردد (حسین زاده ، ۱۳۹۰).
۲-۱۱-۶ - طبقه بندی دیل و کندی
فرهنگ سازمانی قوی، ضعیف و میانه
۱- فرهنگ سازمانی قوی
هر قدر تعهد و التزام افراد به ارزش های اساسی بیشتر باشد و اعضای بیشتری به این ارزش ها معتقد باشند، فرهنگ آن سازمان قوی تر است و تأثیر بیشتری روی رفتار اعضا دارد. پس ویژگی بارز یک فرهنگ قوی، مشترک بودن در مفروضات و ارزش ها در حد وسیع است. در یک فرهنگ قوی مدیریت برای هدایت رفتار کارکنان، نیاز کمتری به قوانین و رویه ‌های رسمی دارد؛ زیرا وقتی کارکنان فرهنگ سازمان را بپذیرند، راهنماهای رفتاری درونی می‌ شود.
۲- فرهنگ سازمانی ضعیف
برطبق تعریفی که در بالا از فرهنگ قوی صورت گرفت، فرهنگ سازمانی ضعیف به‌ طور وسیع، پراکنده و جزء جزء شده‌است که با یکدیگر پیوستگی دارند. فرهنگ ضعیف به علت محدودیت فراگیری و فقدان احساس تعهد شدید کارکنان در رفتار شغلی چندان مؤثر واقع نمی ‌شود و نمی‌ تواند به‌عنوان عامل قوی در ایجاد عملکرد و بهره‌وری افراد و سازمان تأثیرگذار باشد.
۳- فرهنگ سازمانی میانه
این گونه فرهنگ هـا حد فاصل دو فرهنـگ ضعیـف و قـوی قرار دارند. برخی دارای تعداد اعضای متعهـد و بسیـاری می‌ باشند که میزان تعهد آنهـا ضعیـف و کـم است. برخی دیگر نیـز تعداد اعضـای متعهد اندکـی دارنـد که میزان تعهد، همیـن تعداد اندک قـوی و زیـاد است (پورکاظمی، شاکری نوائی، ۱۳۸۸)
۲-۱۱-۷- طبقه بندی فرن هام و گانتری
این دو نفر، دوازده سبک فرهنگی را مشخص نموده اند. در این طبقه بندی، به آنها دنبال سنجش های هنجاری عملیاتی و همچنین فرآیندهایی می باشند که به عنوان الگوهای رفتاری در فرهنگ بر شمرده شده است. همچنان که در زیر می آید:
۱) فرهنگ مشارکتی: مشخصه سازمان هایی است که بر محور تعامل و مشارکت اداره می شوند و اعضای سازمان انتظار دارند روابط آزادانه ای با یکدیگر داشته باشند.
۲) فرهنگ استنباطی: ویژگی سازمان هایی است که روابط بین افراد، اولویت زیادی در تعامل های سازمانی خودشان دارد، اعضا توقعات دوستانه ای از یکدیگر دارند و حساسیت زیادی نسبت به رضایت گروه کاریشان از خود نشان می دهند.
۳) فرهنگ موافقتی: در این سازمان ها افراد احساس می کنند برای کسب تأیید باید به توافق برسند و نسبت به یکدیگر علاقه نشان دهند، کسب اطمینان از اینکه دیگران آنها را بپذیرند و حرکت همگام با یکدیگر است.
۴) فرهنگ سنتی: توصیف سازمان هایی است که به شیوه سنتی و بوروکراتیک اداره می شوند. از اعضای سازمان انتظار می رود که از قوانین و مقررات پیروی کنند.
۵) فرهنگ دستوری: سازمان هایی که شیوه سلسله مراتبی و غیر مشارکتی اداره می شوند. تصمیم گیری به شیوه متمرکز در چنین سازمان هایی به پیروی صرف اعضا از آنچه به آنها گفته می شود، منجر شده و دستورات صریح و روشن توسط سرپرستان ابلاغ می شود.
۶) فرهنگ اجتنابی: خصوصیات سازمان هایی است که در قبال موفقیت ها به اعضا پاداش تعلق می گیرد. اما در قبال اشتباهات و خطا، تنبیه صورت می گیرد.
۷) فرهنگ تقابلی: ویژگی سازمان هایی است که مواجهه و مستولی شدن بر مسائل در آنها، مورد تشویق قرار می گیرد. انتقاد و برخورد با نظرات دیگران موجب کسب پست و نفوذ برای کارکنان می شود.
۸) فرهنگ قدرتی: مشخصه سازمان هایی است که ساختار غیر مشارکتی دارند که بر اساس اقتدار ناشی از پست های افراد شکل گرفته است. افراد سازمان بر این باورند که تصدی پست کنترل زیر دستان و در عین حال پاسخگو بودن به سرپرستان به کسب پاداش منجر می شود.
۹) فرهنگ رقابتی: در این سازمان اعضا در چارچوب رابطه برد - باخت فعالیت می کنند و معتقدند باید نسبت به هم ردیفشان حالت رقابتی به خود گیرند تا مورد توجه واقع شوند.
۱۰) فرهنگ شایستگی: این نوع فرهنگ ویژگی سازمان هایی است که کمال جویی و پایداری و سختکوشی در آنها ارزشمند است. برای تحقق اهداف تعیین شدۀ سازمان ها تلاش نمایند تا کیفیت در سطح عالی حفظ شود.
۱۱) فرهنگ توفیقی: خصوصیت سازمان هایی است که کارها را به خوبی انجام می دهند و افرادی در سازمان ارزشمند هستند که با همکاری جمعی در پی تحقق اهداف باشند.
۱۲) فرهنگ خودیابی: نمایان گر سازمان هایی است که در آنها رشد فردی خلاقیت و کیفیت بیش از کمیت و انجام وظیفه دارای ارزش است. اعضای این سازمان ها به کسب لذت از کارهایشان، بهبود و بازسازی فردی و دست زدن به فعالیت های جدید تشویق می شوند (قاسمی، ۱۳۸۸)
۲-۱۱-۸- طبقه بندی هافستید
هافستید در تحقیقات خود، تأثیر فرهنگ ملی را در پنجاه شرکت تابعه IBM که از دیگر شرکت های تابعه آن، بزرگتر بودند مطالعه کرد. او براساس تغییرات خود چهار بعد از وجود تمایز فرهنگ ها را مشخص ساخت. او فرهنگ های ملی را بر حسب هر یک از آن ابعاد و مقیاس ها ارزیابی کرد. ابعاد و مقیاس هایی که بر اساس نظریات هافستید می توان بر حسب آنها هویت فرهنگ های ملی را مشخص کرد عبارتند از:
الف) فاصله قدرت، ب) اجتناب از پدیده عدم اطمینان (ابهام گریزی)، ج) فرد گرایی، د) مرد سالاری.
الف) فاصله قدرت:

فصل دوم: مفهوم خازن گذاری و کنترل توان راکتیو

جدول(۲-۱): ثابت دی­الکتریک برخی از مواد پرکاربرد ……. ۸
جدول(۲-۲): شامل بهای دیماند،انرژی و حداقل بهای فوق ….. ۱۵
جدول(۲-۳): ضریب توان وسایل معمول در مصارف خانگی …… ۱۵
جدول(۲-۴): اثر کاهش ضریب توان در یک توان حقیقی ثابت بر روی توان ظاهری ………………………………… ۱۶
فصل پنجم: مطالعات شبیه­سازی و آنالیز حساسیت
جدول(۵-۱): اطلاعات امپدانس شاخه ها و بارهای شبکه نمونه ۳۰ باسه تحت مطالعه ………………………………… ۶۹
جدول(۵-۲): مینیمم و ماکزیمم مقدار مصرف بارهای متغیر و همچنین مقدار حداقل و حداکثر تولید DG ………………. 70
جدول(۵-۳): یازده شهر متناظر با متغیرهای کنترلی مسئله تخمین حالت به روش کولونی مورچگان ……………………… ۷۲
جدول(۵-۴): مقدار دهی اولیه شهرهای هر کولونی ……….. ۷۲
جدول(۵-۵): تغییر مسیر حرکت مورچه از شهر ششم یک کولونی به شهر هشتم کولونی دیگر ……………………………. ۷۲
جدول(۵-۶): محل بهینه اتصال خازنها به شبکه، مقدار بهینه تولید DG، مقدار مصرف بهینه بارهای متغیر متصل به شبکه برای مطالعه حالت پایه ………………………………. ۷۶

جدول(۵-۷): مقایسه تلفات کل سیستم به روش های کولونی مورچگان ACO ، نلدر-­مید NM و روش هایبرید کولونی مورچگان و نلدرمید ACO-NM برای مطالعه حالت پایه ……………………. ۷۷
جدول(۵-۸): محل بهینه اتصال خازنها به شبکه، مقدار بهینه تولید DG ، مقدار مصرف بهینه بارهای متغیر متصل به شبکه با تغییر مکان و ظرفیت نصب تولید پراکنده DG ………………… 79
جدول(۵-۹): مقایسه تلفات کل سیستم به روش های کولونی مورچگان ACO ، نلدر- مید NM و روش هایبرید کولونی مورچگان و نلدرمید ACO-NM با تغییر مکان و ظرفیت نصب DG ………………. 80
جدول(۵-۱۰): محل بهینه اتصال خازنها به شبکه، مقدار بهینه تولید DG ، مقدار مصرف بهینه بارهای متغیر متصل به شبکه با افزایش ۴۰% ضریب بار …………………………………. ۸۲
جدول(۵-۱۱):مقایسه تلفات کل سیستم به روش های کولونی مورچگان ACO ، نلدر- مید NM و روش هایبرید کولونی مورچگان و نلدرمید ACO-NM با افزایش ۴۰% ضریب بار …………………… ۸۲
جدول(۵-۱۲): محل بهینه اتصال خازنها به شبکه، مقدار بهینه تولید DG، مقدار مصرف بهینه بارهای متغیر متصل به شبکه با محدود نمودن پله­های تپ چنجر از ۸ به ۵ پله ……………….. ۸۵

چکیده) بیشتر سهم تلفات در یک سیستم قدرت مربوط به بخش توزیع است که همواره مورد توجه بوده است. از جمله عوامل مهم در افزایش تلفات در شبکه توزیع وجود جریان­های راکتیو است. متداولترین روش جبران توان راکتیو در سیستم قدرت استفاده از خازن­های موازی می­باشد. از مزایای خازن گذاری علاوه بر کاهش تلفات، آزادسازی ظرفیت شبکه انتقال و بهبود پروفیل ولتاژ را می­توان نام برد. مسئله مورد توجه در خازن گذاری، جایابی و مقداریابی بهینه خازن است به نحوی که سود حاصل از خازن گذاری بیشینه شود. معمولا تابع هدف در روش های بهینه موجود در زمینه خازن گذاری اکثرا شامل کاهش تلفات، بهبود پروفیل ولتاژ شبکه و یا ارضای دو هدف مذکور به طور توامان است. تمرکز اصلی این پروژه پایان نامه بر روی معرفی و بکارگیری الگوریتم جدید ترکیبی کولونی مورچگان ACO و نلدر- مید NM برای حل مسئله جایابی بهینه خازن با حضور تولیدات پراکنده DG در شبکه توزیع شعاعی به منظور کاهش تلفات است. در نهایت مطالعات شبیه­سازی توسط الگوریتم هایبرید پیشنهادی در نرم­افزار Matlab بر روی یک شبکه توزیع نمونه استاندارد ۳۰ باسه واقعی جهت تعیین مکان بهینه خازنها به طور هماهنگ با تولید پراکنده موجود در شبکه مذکور مورد مطالعه قرار می گیرد و نتایج حاصل از آن با نتایج بدست آمده از روش هوشمند کولونی مورچگان ACO و نلدر- مید NM هرکدام به تنهایی مقایسه می شود تا اینکه موثر بودن روش هایبرید جدید پیشنهادی اثبات گردد.
واژه های کلیدی: جایابی بهینه خازن، کاهش تلفات، الگوریتم کولونی مورچگان ACO و نلدر- مید NM
فصل اول
۱-۱-کلیات
مقدمه
کاهش تلفات، از جمله مباحثی است که همواره در سیستم قدرت مورد توجه بوده است و از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­باشد. مطالعات نشان می­دهد که حدود ١٣ %از توان تولید شده توسط نیروگاه­های حاضر در بخش تولید سیستم قدرت به صورت تلفات اهمی در شبکه توزیع از دست می­رود. تا کنون روش های متفاوتی برای کاهش تلفات در بخش شبکه توزیع ارائه گردیده است که از آن جمله می­توان به تغییر آرایش شبکه، تغییر سطح مقطع هادیها، مکان­ یابی مناسب پستهای توزیع، طراحی بهینه آرایش شبکه توزیع و غیره اشاره نمود. یکی از متداولترین روش های کاهش تلفات جبران توان راکتیو می­باشد با وجود بارهای القایی در سیستم قدرت علاوه بر توان اکتیو، توان راکتیو نیز در شبکه جاری است لذا، جریان­های راکتیو درصدی از این تلفات را به خود اختصاص می­ دهند. یقینا، برای جبران توان راکتیو بهترین مکان­ها نزدیکترین نقاط به محل مصرف توان راکتیو یعنی بخش توزیع می­باشد زیرا با این کار علاوه بر کاهش تلفات به میزان قابل توجهی به اهداف دیگری همچون کاهش تولید توان راکتیو مورد نیاز در بار پیک، آزادسازی ظرفیت فیدرهای موجود و بهبود پروفیل ولتاژ می­توان دست یافت. یکی از تکنیک­های مرسوم برای رسیدن به اهداف فوق استفاده از خازنهای موازی در شبکه توزیع می­باشد. مسئله اصلی در استفاده از خازن در شبکه توزیع، مکان­ یابی و تعیین ظرفیت بانک خازنی است، به نحوی که سود حاصل از جایگذاری خازن بیشینه شود یا به عبارت دیگر تلفات کل شبکه کمینه شود. حل مسئله خازن گذاری در شبکه توزیع به دو شیوه تحلیلی و ابتکاری (الگوریتم­های مصنوعی هوشمند) انجام می­ شود، روش های تحلیلی که از ابتدایی­ترین روش های حل مورد استفاده در مسئله خازن گذاری بوده ­اند، که معمولا این روشها دارای پیچیدگی زیاد می­باشند و در مواردی نیز اطلاعات کافی در مورد اصل مسئله به روش های عددی وجود ندارد در این حالات برای رسیدن به یک جواب معقول در مورد مکان و مقدار بهینه خازنها در شبکه توزیع، از روش های ابتکاری استفاده می­ شود. این روشها مبتنی بر قواعد شهودی و تجربی هستند و فضای جستجوی بیشتری را نسبت به روش های بهینه­سازی تحلیلی تحت پوشش قرار می­ دهند که شامل الگوریتم هوشمند ژنتیک GA، کولونی مورچگان ACO، اجتماع گروه ذرات PSO، سیستمهای خبره، شبکه ­های عصبی مصنوعی، منطق فازی و غیره … می­ شود. امروزه منابع تولید پراکنده (Distributed Generation: DG) بدلیل اهمیت بالا در بحث تولید انرژی بطور گسترده در سیستمهای قدرت بکار گرفته می شوند. ژنراتورهای سنکرون یکی از انواع پرکاربرد در تولیدات پراکنده می باشند که در سیستمهای توزیع فشار متوسط نصب می گردند. از آنجا که تولیدات پراکنده نوع ژنراتور سنکرون قابلیت عملکرد در حالتهای مختلف کاری از قبیل کنترل ضریب توان و کنترل ولتاژ و نیز قابلیت نصب در مکانهای مختلف را دارند، می­توانند در عملکرد تجهیزات کنترل ولتاژ و توان راکتیو نظیر خازنهای موازی، بخصوص تپ چنجرهای زیر بار ترانسفورماتورها ULTC نیز تأثیر بگذارند. لذا برای اطمینان از عدم تنظیم ولتاژ مناسب در سیستم، اتصال واحدهای DG باید همراه با هماهنگی دیگر تجهیزات سیستم انجام شود. تاکنون مطالعات متنوعی در زمینه کنترل ولتاژ و توان راکتیو نظیر جایابی بهینه خازن در سیستمهای توزیع بدون در نظر گرفتن اثر واحدهای تولید پراکنده ارائه و مطرح شده است. بنابراین، تمرکز اصلی این پروژه پایان نامه ارائه الگوریتم ترکیبی کولونی مورچگان ACO و نلدر- مید NM برای حل مسئله جایابی بهینه خازن در شبکه توزیع با حضور تولیدات پراکنده DG به منظور کاهش تلفات است.
۱-۲- پیشینه مطالعات انجام شده در حوزه مکان­ یابی بهینه خازن به منظور کاهش تلفات در شبکه ­های توزیع توسط روش های هوشمند
مسأله خازن گذاری بهینه عبارت است از یافتن مکان، ظرفیت و کنترل خازن­ها جهت ماکزیمم کردن منافع ناشی از نصب خازن­ها در مقابل هزینه آنها است .این مسأله مدت­ها موضوع تحقیق و پژوهش بوده و روش های گوناگونی جهت خازنگذاری بهینه پیشنهاد گردیده است که کاهش تلفات در هر کدام از آنها یکی از اصول اساسی است مسأله خازن گذاری بهینه می تواند از طریق آنالیز عددی، هوش مصنوعی و یا روش های ابتکاری حل شود. برای نمونه، در یک تحقیق سیستم خبره با بهره گرفتن از شبکه عصبی دو مرحله­ ای، برای کنترل زمان حقیقی خازن­های پله­ای نصب شده در سیستم توزیع با منحنی بار غیریکنواخت جهت کاهش تلفات استفاده شده است اطلاعات ورودی بطور مستقیم از اندازه ­گیری­های آنلاین شامل توان­های اکتیو و راکتیو خطوط، اندازه گیری­های ولتاژ و موقعیت کنونی تپ چنجر و خازن­ها فراهم می شوند. در مرجع دیگری کنترل خازنهای نصب شده روی یک فیدر توزیع در عملکرد روزانه بررسی شده است هدف دستیابی به یک استراتژی بهینه خازن­ها بر پایه پیش بینی ساعتی بار برای روز بعد می­باشد بطوریکه تلفات کل فیدر در طی یک روز حداقل گردد محدودیت­هایی که باید برآورده شوند عبارتند از: حداکثر تعداد عملیات کلیدزنی هر خازن در طول یک روز و محدودیت افت ولتاژ در طول فیدر می باشد. برای رسیدن به این استراتژی بهینه، روشی مبتنی بر برنامه­ ریزی دینامیکی پیشنهاد شده است. در مطالعه دیگر برنامه­ ریزی دینامیکی فازی برای حل مسأله کنترل ولتاژ و توان راکتیو در یک پست فوق توزیع استفاده شده است. هدف اصلی بهبود پروفیل ولتاژ در باس ثانویه و محدود کردن عبور توان به داخل ترانسفورماتور می باشد. برای رسیدن به این هدف، تپ چنجر بار نصب شده در ترانسفورماتور برای تنظیم ولتاژ ثانویه بکار می­رود و خازن نصب شده در باس ثانویه برای جبران توان راکتیو بار بکار می رود. ابتدا توان اکتیو و راکتیو ترانسفورماتور و ولتاژ اولیه آن برای روز بعد پیش ­بینی می­ شود. با در دست داشتن این اطلاعات، یک روش برای تخمین سریع موقعیت تپ که مدل بار را در نظر می­گیرد، برای کاهش بار محاسباتی روش پیشنهادی بکار می­رود. محدودیتهای در نظر گرفته شده عبارتند از محدودیت ولتاژ باس، حداکثر تعداد عملیات کلیدزنی خازن و تپ چنجر در یک روز و بدترین ضریب توان قابل تحمل برای ترانسفورماتور است. در تحقیقی دیگر همین مسأله را با در نظر گرفتن تلفات فیدر و محدویت افت ولتاژ فیدر به کمک الگوریتم فازی و برنامه­ ریزی دینامیکی حل کرده ­اند. تنها خازن های فیدر در کنترل بهینه ولتاژ و توان راکتیو بکار گرفته شده ­اند، در حالیکه خازن­های پست و تپ چنجر در نظر گرفته نشده­اند. از روش برنامه­ ریزی پویای فازی برای تعیین نقاط بهینه خازن و تپ­چنجر فوق توزیع استفاده شده است و خازنهای فیدر در مسأله گنجانده نشده­اند. در مرجع دیگر جهت کاهش فضای جستجو از روشی مبتنی بر بازه زمانی، برای پیش بینی بار ٢۴ ساعته جهت تعیین موقعیت تپ در هر فاصله زمانی و همچنین الگوریتم ژنتیک برای تعیین جواب بهینه استفاده شده است. در ادامه، انتهای فصل سوم این پایان نامه سعی شده تا برخی از تحقیقاتی که تا کنون در راستای جایابی خازن با حضور و عدم حضور تولید پراکنده DGs در شبکه توزیع انجام شده، توضیحات بیشتری داده شود. عناوین خلاصه این تحقیقات و مقالات به شرح زیر می باشد :
کنترل ولتاژ و توان راکتیو در سیستمهای توزیع با حضور تولیدات پراکنده DG.
کنترل همزمان توان راکتیو و ولتاژ بااستفاده از شبکه ­های عصبی NN.
بهینه­سازی تلفات شبکه توزیع با بهره گرفتن از الگوریتم مصنوعی کولونی زنبور عسل ABC .
جایابی و مقداردهی بهینه خازن در سیستمهای توزیع توسط روش مبتنی بر الگوریتم جدید کولونی مورچگان ACO .
بهینه­سازی توان راکتیو با بهره گرفتن از الگوریتم هوشمند اجتماع ذرات کوانتمی QPSO.
در مطالعات جایابی خازن در شبکه توزیع با حضور تولیدات پراکنده DGs که تا کنون در فضای تجدید ساختار شده سیستم های قدرت امروزی انجام شده، اغلب روش های هوشمند برای حل مسئله بهینه­سازی مذکور به صورت مجزا و یا ترکیبی با هدف کمینه­سازی هزینه­ های خازن گذاری، بهبود پروفیل ولتاژ و ویژگی های متفاوت همگرایی (زمان همگرایی و دقت نتایج) به جواب بهینه مسئله بکار گرفته شده اند. اما روش ترکیبی الگوریتم هوشمند کولونی مورچگان و نلدر- مید برای یافتن جواب بهینه مسئله جایابی خازن در شبکه های توزیع در حضور تولیدات پراکنده با هدف کمینه­سازی هزینه­ها تا کنون مورد توجه واقع نشده است، بنابراین ضرورت آشکار ارزیابی این روش حل ترکیبی جدید جهت تلاش برای دستیابی به جواب بهینه مطلق با دقت بالاتر و زمان همگرایی کمتر، انگیزه اصلی انجام این پروژه پایان نامه می باشد.
۱-۳) اهداف پایان نامه
در این پروژه پایان نامه به دنبال ارائه برنامه­ ریزی جهت کنترل ولتاژ و توان راکتیو در هر ساعت از شبانه روز با هدف کمینه­سازی تلفات اهمی شبکه توزیع هستیم. برای این منظور باید مکان و وضعیت خازنهای سوئیچ شونده سیستم به طور هماهنگ با وضعیت تپ چنجر ترانسفورماتورها و تولیدات پراکنده DG و بارهای متغیر شبکه به گونه ­ای تعیین شود، که کلیه قیود فنی ارضاء شود. مفروضات زیر برای حل مسئله جایابی بهینه خازن در شبکه توزیع با حضور منابع تولید پراکنده به منظور کاهش تلفات در نظر گرفته می­ شود. تابع هدف مسئله جایابی بهینه خازن در شبکه توزیع، کاهش تلفات اهمی سیستم فرض شده است. محدودیت­های مسئله جایابی بهینه خازن در شبکه توزیع شامل، محدودیت ولتاژی شین­ها، محدودیت وضعیت تپ چنجر ترانسفورماتورها، محدودیت در عملیات سوئیچینگ و مقادیر تولید توان اکتیو و راکتیو تولیدات پراکنده DG متصل به سیستم می باشد. بانک­های خازنی نصب شده در شبکه توزیع به صورت سوئیچ شونده در نظر گرفته شده است. تقاضای بار مشترکین شبکه توزیع در طول هر ساعت از شبانه روز ثابت فرض شده است. واحدهای تولیدات پراکنده DG متصل به شبکه توزیع بصورت شین PQ کنترل می­شوند. متغیرهای پیوسته و گسسته قابل محاسبه از طریق کاربرد الگوریتم جدید پیشنهادی برای مسئله جایابی بهینه خازن در شبکه توزیع به منظور کاهش تلفات شامل: وضعیت قطع و وصل خازنها، وضعیت تپ چنجر ترانسفورماتورها ULTC، وضعیت تولید برای تولیدات پراکنده DG متصل به شبکه، مقدار مصرف بارهای متغیر شبکه Variable Load، برای حل مسئله پخش بار در شبکه توزیع از روش جاروب رفت و بازگشتی استفاده می­ شود. فرض بر این است که شبکه توزیع به سیستم اتوماسیون مجهز بوده، کنترل متمرکز تجهیزات کنترلی در هر ساعت از شبانه روز با رعایت کلیه قیود فنی انجام می­ شود. با توجه به مفروضات مذکور برای حل چنین مسئله جایابی بهینه خازن با وجود تولید پراکنده در شبکه به منظور کاهش تلفات، الگوریتم هایبرید کولونی مورچگان و نلدر- مید پیشنهاد شده است. پژوهش­های زیست­شناسان در مورد رفتار مورچگان نشان داده است که این گونه از حشرات با وجود نابینایی مطلق، توانایی بسیار زیادی در یافتن کوتاه­ترین مسیر از لانه خود تا منبع غذا حتی با وجود موانع بسیار بر سر راه خود دارند. در واقع هر مورچه از لحاظ رفتاری یک حشره بسیار ساده با حافظه بسیار محدود است که رفتاری با خواص احتمالی از خود بروز می­دهد. درعین حال تعدادی از مورچگان در کنار هم و در قالب یک اجتماع قادرند از عهده انجام فعالیتهای بسیار پیچیده به خوبی برآیند. نمونه ­ای از این توانایی مساله لانه­سازی است که هر مورچه یک سازه ایجاد شده توسط مورچه قبلی را حس می­ کند و آن را توسعه می­دهد تا زمانی که یک لانه ساخته شود. نوع دیگری از ارتباط میان مورچگان از طریق بر جای گذاری اثر فرومون^[۱] است. مورچگانی که در جستجوی غذا هستند مقادیری از نوعی ماده شیمیایی به نام فرومون (نوع خاصی هورمون) از خود به جای می­گذارند و به این ترتیب مسیر حرکت خود را علامت گذاری می­ کنند. مورچه دیگری که بطور مستقل در حال حرکت است به هنگام مواجه شدن با مسیری که آغشته به فرومون است آن را شناسایی کرده با احتمال بسیار زیادی تصمیم به دنبال کردن آن مسیر می­گیرد و به این ترتیب آن مسیر را به مقدار فرومون بیشتری آغشته می­ کند. از آنجا که فرومون موجود در مسیرها پس از مدتی تبخیر می­ شود مجموع تعامل میان فرومون بر جای گذاشته شده در یک مسیر، تعداد مورچگانی که از آن مسیر تردد می­ کنند، شدت تبخیر فرومون و مسافت و طول مسیر باعث می­ شود که پس از مدتی کوتاهترین مسیر میان لانه مورچگان و منبع غذایی کشف شود. بنابراین، الگوریتم کولونی مورچگان با تشکیل مراحل جواب اولیه، به روزرسانی فرومون و تکرار مراحل مذکور بوسیله تغییر ضرایب بکارگرفته شده با احتمال بالایی قادر به همگرایی به جواب بهینه مطلق مسائل بهینه­سازی است. اما، الگوریتم NM اولین بار توسط نلدر و مید در سال ۱۹۶۵ طرح شد و هدف از ارائه این روش حل مسائل بهینه سازی نا مقید بود. اما با وجود گذشت زمان طولانی از ابداع روش نلدر- مید٬ امروزه این روش به دلیل سادگی برای استفاده و کد نویسی در کامپیوتر هنوز هم بعنوان یک انتخاب مناسب جهت حل مسائل بهینه سازی در زمینه ­های آماری٬ مهندسی٬ فیزیک و علوم پزشکی و داروسازی می باشد. این الگوریتم٬ روشی سریع برای یافتن یک جواب مینیمم محلی در مسائل بهینه­سازی است و برای مسائل بهینه سازی چند بعدی نیز قابل استفاده است بعلاوه، این روش برای یافتن جواب از مشتق توابع برخلاف روش گرادیان بهره نمی برد. الگوریتم نلدر- مید به مقدار مینیمم محلی از طریق تشکیل یک ساختار منحصر به فرد همگرا می شود با بهره گرفتن از این ساختار یگانه٬ جستجو در جهت­های با پتانسیل بالا برای مینیمم سازی تابع هدف اجرا می گردد. ساختار منحصر به فرد در روش نلدر- مید به فرم یک شکل هندسی مرکب از N+1 گوشه تعریف می­ شود که N تعداد متغیرهای تابع هدف مسئله بهینه­سازی است. در هر تکرار الگوریتم نلدر- مید شروع به محاسبه تصویر بدترین نقطه (گوشه دارای بالاترین مقدار تابع هدف best) در راستای نقطه مرکزی (گوشه با مقدار متوسط good) می نماید. بر اساس مقدار محاسبه شده در مرحله اول٬ الگوریتم عملیات گسترش و انقباض به شکلی با ساختار جدید اجرا می­ کند. به عبارت دیگر٬ مقادیر تابع هدف برای هر تکرار در گوشه های ساختار ایجاد شده مورد ارزیابی قرار می گیرد و بالاترین مقدار تابع هدف برای هر گوشه ساختار در هر تکرار جایگزین بدترین مقدار محاسبه شده از مرحله قبل می شود و در غیر این صورت ساختار به طرف بهترین نقطه (گوشه با کمترین مقدار تابع هدف) انقباض می یابد. این فرایند تکرار می شود تا اینکه خطای مطلوب حاصل گردد. با توجه به ویژگی­های دو الگوریتم کولونی مورچگان و نلدر- مید، بنابراین ترکیب این دو روش حل می ­تواند باعث حذف نقاط ضعف هر یک از دو روش به تنهایی و تقویت نقاط قوت در یافتن جواب بهینه مطلق مسائل بهینه­سازی شود.
فصل دوم:
مفهوم خازن گذاری
و
کنترل توان راکتیو در شبکه توزیع
۲-۱- مقدمه
اهمیت خازن­های تصحیح ضریب توان در سیستم قدرت بر هیچ کسی پوشیده نیست این عناصر بویژه در سیستم­های توزیع نقش کلیدی دارند. در سیستم­های توزیع به خاطر ولتاژ پایین­تر و جریان عبوری بالاتر که از خطوط می­گذرد این امر باعث می­ شود، که تلفات بالا باشد. مولفه­ای از جریان عبوری خطوط که منجر به افزایش تلفات در شبکه توزیع می­ شود به واسطه مصرف ­کننده­ های سلفی متصل به سیستم است که به وفور در شبکه توزیع یافت می­ شود. از این قبیل مصرف ­کننده­ های سلفی را می­توان به موتورهای القایی مورد استفاده در صنعت تراشکاری، خطوط انتقال، ترانسفورماتورها و غیره … اشاره کرد. برای کم کردن اثر توان القایی در شبکه می­توان از تجهیزاتی نظیر کندانسور سنکرون و خازن اصلاح ضریب توان استفاده نمود که مورد اول بیشتر در صنایع به منظور کم کردن هزینه توان راکتیو استفاده می­شد، که به خاطر هزینه تعمیر و نگهداری بالا، در حال حاضر بیشتر از خازن­های سوئیچینگ استفاده می­ شود. در مورد دوم که بحث اصلی ما در این پروژه پایان نامه است به خاطر هزینه تعمیر نگهداری پایین و عمر بالا بیشتر در سیستمهای توزیع استفاده می­ شود که می ­تواند به صورت واحد، گروهی، ثابت و یا قابل سوئیچ به کار گرفته شود. از دیگر پارامترهای مهم مربوط به این خازن­ها می­توان به مقدار بهینه این خازنها و مکانی که بیشترین جبرانسازی را ایجاد می­ کند اشاره کرد، که در حد توان این پروژه پایان نامه بررسی می­ شود.
۲-۲- مفاهیم اساسی خازن گذاری
هرگاه اختلاف پتانسیل بین دو صفحه هادی که در فاصله کم از هم قرار گرفته­اند، اعمال شود انرژی الکترواستاتیکی در سیستم موجود ذخیره می­گردد که صفحات فلزی به عنوان الکترود و فضای بین آنها دی­الکتریک نامیده می­ شود.

rε