جوهر دانش در قرآن و روایات اسلامی، ویژگی ها و آثار و علایم مختلفی دارد که مهمترین آنها عبارتند از (محمدی ری شهری، ۱۳۷۹):
۱- ریشه داشتن نور دانش در فطرت انسان
احادیثی که دانش را سرشته در قلب می دانند و یا آن را به “نوری که خداوند متعال به دل افاضه می نماید” تعبیر می نمایند و همچنین، همه آیات و روایاتی که خدا شناسی را فطری می دانند، بدین ویژگی دانش اشاره دارند.
۳- یکی بودن جوهر دانش
به عکس دانش های رسمی و یا به تعبیر روایات، دانش های سمعی که رشته های مختلف دارد، جوهر دانش، یک حقیقت بیش نیست و شاید این سخن امام علیعلیه السلام که “العلم نقطه کثرها الجاهلون. دانش، نقطه ای بود نادانان آن را زیاد کردند[۴۴]“، اشاره به این ویژگی باشد.
۳- تفکیک ناپذیری حقیقت دانش از ایمان
این ویژگی در آیات و روایات فراوانی مورد توجه قرار گرفته است و حاصل آن، این است که انسان، نمی تواند عالم به مفهوم حقیقی آن باشد و مومن نباشد. به گفته امام علیعلیه السلام "ایمان و دانش، برادران هم زادند و دو رفیق اند که از هم جدا نمی شوند.”
همراهی دانش با خشیت از خدا
از نظر قرآن کریم، دانش همراه با خشیت از خداوند متعال است. این کتاب آسمانی با صراحت و با قاطعیت اعلام کرده است که: از بندگان خدا تنها دانایان اند که از خدا می ترسند.
نکته قابل تأمل این است که اثبات ملازم بودن دانش با خشیت خدا از سوی قرآن، در ادامه سخن درباره چند رشته از دانش های، طبیعی است. خداوند در قرآن چنین می فرمایند:
﴿أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَأَخْرَجْنَا بِهِ ثَمَرَاتٍ مُّخْتَلِفًا أَلْوَانُهَا وَمِنَ الْجِبَالِ جُدَدٌ بِیضٌ وَحُمْرٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهَا وَغَرَابِیبُ سُودٌ * وَمِنَ النَّاسِ وَالدَّوَابِّ وَالْأَنْعَامِ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ کَذَلِکَ إِنَّمَا یَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ غَفُورٌ[۴۵]﴾
آیا ندیدهای که خدا از آسمان، آبی فرود آورد و به وسیله آن، میوه هایی که رنگ های آنها گوناگون است، بیرون آوردیم؟ و از برخی کوه ها، راه ها و رگه های سپید و گلگون به رنگ های مختلف و سیاه پر رنگ آفریدیم، و از مردمان و جانوران و دام ها که رنگ هایشان همان گونه مختلف است، پدید آوردیم. از میان بندگان خدا، تنها دانایان اند که از او می ترسند. آری! خدا، پیروز آمرزنده است.
بنابراین دانش های طبیعی نیز می توانند موجب خشیت در مقابل خدا شوند، به شرط آن که نور هدایتگر حقیقت دانش، همراه آن گردد و دانشمند با نور دانش به طبیعت بنگرد و در پدیده های اعجاب انگیزش تأمل نماید.
۵- اخلاق شایسته از برکات نور دانش
یکی از آثار و برکات حقیقت نورانی دانش، خود سازی، اخلاق نیکو و صفات پسندیده است، این ویژگی مهم در روایات فراوانی مورد توجه قرار گرفته است. امام علیعلیه السلام فرمودند: “هر اندازه دانش انسان افزون گردد، توجه وی نسبت به نفس خود، بیشتر گردد و در ریاضیات و اصلاح آن، کوشش بیشتری مبذول کند[۴۶].”
۶- جدا ناپذیری جوهر دانش از عمل شایسته
یکی از ویژگی های برجسته نور دانش که در روایات فراوانی مورد تأکید قرار گرفته، عمل صالح است. از نظر این احادیث، اعمال شایسته، ثمره دانش است و بدون عمل، چراغ دانش در وجود انسان، خاموش می شود.
۲-۳-۲٫ ابزارهای کسب دانش
با مروری بر آیات و روایاتی که در زمینه دانش می باشند، می توان فهمید که در انسان سه ابزار برای کسب دانش وجود دارد که در حقیقت دانش و آگاهی های انسان از این ابزارها حاصل می شود. این ابزارها عبارتند از:
۱- حس: حواس ششگانه ظاهری انسان، ابزارهایی هستند که شناخت آغازین از جهان هستی مربوط به آنها می باشد. اگر هریک از این ابزارها به کار گرفته نشود، شناخت ویژه آن از انسان سلب می گردد.
۲- عقل: عقل مرکز شعور و ادراک در وجود انسان است و وظیفه آن ترکیب، تجزیه، انتزاع، تعمیم و تعمیق مفاهیم است.
۳- قلب: در مباحث معرفت شناسی در علوم اسلامی، هنگامی که قلب در کنار عقل به عنوان یکی از ابزارهای دانش و شناخت مطرح می شود، مقصود قلب به عنوان مرکز معارف شهودی است. در همین زمینه حجت الاسلام و المسلمین محمد محمدی ری شهری در کتاب “مبانی شناخت” خود می گوید: مبدأ و مصدر اصلی همه ادراکات و احساسات انسان، روح اوست و ابزارهای سه گانه دانش و شناخت (حس، عقل و قلب)، در واقع به منزله راه هایی هستند که روح از طریق آنها به جهان هستی ارتباط برقرار می کند.
تحصیل و کسب دانش به وسیله ابزارهای سه گانه ای که اشاره شد، از طرق و راه های گوناگونی امکان پذیر می باشد. راه های کسب دانش به وسیله ابزارهای حس و عقل عبارتند از:
۱- تفکر: به عنوان نمونه خداوند متعال می فرماید:
﴿کَذَلِکَ نُفَصِّلُ الآیَاتِ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ[۴۷]﴾
“بدین سان آیات (و نشانه های) خود را برای گروهی که تفکر میکنند شرح میدهیم”
۲- آموختن: به عنوان نمونه پیامبر اکرمصلّی الله علیه و آله می فرماید:
“انّما العلم بالتّعلّم[۴۸]“
همانا دانش به آموزش است.
۳- عبرت گرفتن: به عنوان نمونه امام علیعلیه السلام می فرماید:
“من اعتبر أبصر، و من أبصر فهم، و من فهم علم[۴۹]“
هر کس که عبرت بگیرد، بینا شود و هر کس بینا شود، می فهمد و هر کس بفهمد، دانشمند شود.
۴- تجربه اندوزی: به عنوان نمونه امام علیعلیه السلام می فرماید:
“فی التّجارب علم مستأنف[۵۰]“
در تجربه ها دانشی تازه است.
۵- شناخت ضدها: به عنوان نمونه امام علیعلیه السلام می فرماید:
“از ادراک آفرینی او دانسته شد که از ادراک بی نیاز است، از جوهر آفرینی او دانسته شد که جوهری ندارد، از نهادن تضاد میان اشیاء دانسته شد که خود ضدی ندارد، و از مقارنه ای که میان چیزها بر قرار کرد دانسته شد که قرینی ندارد[۵۱]“
همچنین راه های کسب دانش به وسیله ابزار معرفت قلبی عبارتند از:
۱- وحی، ۲- الهام، ۳- وسوسه
حوزه و قلمرو شناخت و کسب دانش به وسیله ابزارهای حس و عقل شامل برخی قلمروهای دانشی نمی شود که این قلمروها تنها با ابزار معرفت قلبی کسب خواهد شد. اهم این قلمروها عبارتند از:
۱- حقیقت خداوند، ۲- حقیقت پیامبران، امامان و مومن، ۳- حقیقت روح، ۴- احکام فقهی (محمدی ری شهری، ۱۳۷۹).
همچنین روایات متعددی وجود دارد که انسان ها را به تبادل دانش با یکدیگر و آموزش دادن دانش خود به دیگران سفارش نموده است. در همین زمینه حجت الاسلام و المسلمین محمدی ری شهری (محمدی ری شهری، ۱۳۷۷) بخشی از جلد هشتم کتاب میزان الحکمه خود را به گردآوری احادیث با موضوع “انفاق کردن علم” اختصاص داده است. به عنوان نمونه امام حسنعلیه السلام می فرمایند:
“علّم النّاس، و تعلّم علم غیرک، فتکون قد أتقنت علمک، و علمت ما لم تعلم[۵۲]“
دانش خود را به دیگران بیاموز و از دیگران دانش آن ها را یاد بگیر، زیرا با این کار هم دانش خود را محکم استوار کرده ای (پرورش داده ای) و هم آنچه را نمی دانسته ای آموخته ای.
در نهایت بر اساس منابع اسلامی علم و عمل مکمل و وابسته به یکدیگر می باشند و به کار بستن علم بیشترین عامل رشد و توسعه دانش نامیده شده است[۵۳]. از طرف دیگر دانشی که توسط دارنده آن به کار گرفته نشود، همانند گمراهی و رنج و سختی خواهد بود[۵۴]، و هر کس که کاری را بدون دانش و بصیرت انجام دهد به بیراهه خواهد رفت[۵۵] و کار خود را با موفقیت انجام نخواهد داد.
در مجموع با توجه به مباحث مطرح شده می توان اینطور نتیجه گیری نمود که:
۱- منظور از حوزه و قلمرو دانش در پژوهش هایی که از منابع اسلامی استفاده نمی کنند، حداکثر مواردی است که به وسیله ابزارهای حس و عقل انسان کسب می شود و در آن تحقیقات به دانش های مرتبط با معرفت قلبی و الهام پذیری پرداخته نمی شود. لذا به منظور دستیابی به حکمت استفاده از کلیه ابزارهای کسب دانش که به آنها اشاره شده، ضروری می باشد.
۲- مفهوم دانش در منابع اسلامی شامل آموزه های گسترده و دقیقی می باشد که خود تحقیقی مجزا و مفصل را می طلبد. اما در حد تحقیق حاضر، می توان از روایات بررسی شده اینطور جمع بندی نمود که دانش سودمند پس از تحصیل توسط یک فرد مسلمان، بایستی با آموزش به دیگران و همینطور یادگیری از دانش دیگران، به اشتراک گذاری و غنی شده و در نهایت با عمل کردن به آن به بهره برداری رسد. لذا شرط لازم برای دستیابی به حکمت، عمل کردن به دانش می باشد.
۳- به منظور موثر بودن دانش کسب شده در فرایند مدیریت دانش در سازمانها، بر اساس تقسیم بندی دانش در منابع اسلامی به دانش های سودمند و غیر سودمند، بایستی در فرایندهای مدیریت دانش، دانشهای سودمند به اشتراک گذاری و استفاده شوند و از اشاعه دانش های غیر سودمند جلوگیری شود. ضرورت این مهم زمانی بیشتر مورد توجه می باشد که کاربر سیستم مدیریت دانش، با حجم انبوهی از دانش ها مواجه است و تنها قسمتی از آن می تواند به عنوان دانش سودمند فرد را در دستیابی به اهداف کاری یاری رساند. بقیه دانش های سیستم هم اگرچه مضر نیستند و ممکن است برای بقیه کاربران سودمند می باشد، اما سیستم مدیریت دانش به گونه ای بایستی طراحی شود که هر کاربر به دانش های سودمند خود دسترسی داشته باشد.
۴- همانطور که اشاره شد، در روایات اسلامی طی موارد متعددی تاکید بر مکتوب کردن دانش توسط افراد شده است. یکی از علل اصلی اینکه بر خلاف دیگر ادیان الهی موجود، در زمان کنونی کتاب مقدس قرآن کریم و احادیث و سیره ائمه اطهار علیهم السلام به صورت اصیل و بدون تحریف به دست نسل کنونی مسلمانان رسیده است، توجه به همین موضوع ضرورت مکتوب کردن دانش می باشد که اهمیت آن را نشان می دهد.
بر همین اساس با توجه به تاکید روایات اسلامی بر ضرورت مکتوب کردن دانش، در پژوهش حاضر فرایند تبدیل دانش های غیرمکتوب (مانند تجربیات، مهارت ها و…) به دانش های مکتوب و قابل انتقال توسط افراد، مورد توجه قرار خواهد گرفت.
بیمههای بازرگانی به بیمههای اشیاء، مسئولیت، زیان پولی و بیمه اشخاص تقسیم میشود.
بیمههای اشیاء : در این نوع بیمه، موضوع تعهد بیمهگر شیئی است،یعنی آنچه قابل تبدیل به وجه نقد است. بیمه اشیاء قراردادی برای جبران زیان وارده و پرداخت غرامت است. از مهمترین ویژگی انواع بیمههای اشیاء، خسارتی بودن آنهاست. حداکثر تعهد بیمهگر تا سقف مبلغ بیمه شده خسارت وارده به بیمهگذار است یعنی بیمهگذار بعد از دریافت غرامت وضعی بهتر از زمان قبل از بروز حادثه نخواهد داشت. بیمههای اشیاء متنوع ترین شاخه بیمههای بازرگانی است. برخی از انواع بیمههای اشیاءعبارتند از :
۱-بیمه آتشسوزی،انفجار، صاعقه و خطرهای اضافی نظیر سیل،زلزله،طوفان،شکست شیشه،ترکیدگی لوله آب،ضایعات ناشی از بارش برف وباران،دزدی و… ۲- بیمه اتومبیل (بدنه ،شخص ثالث وسرنشین) ۳- بیمه محصولات کشاورزی ۴- بیمه هواپیما ۵- بیمه مهندسی ۶- بیمه کشتی ۷- بیمه حمل ونقل کالا و…
بیمه مسئولیت: بیمه مسئولیت بیمهای است که مسئولیت مدنی بیمهگذار را در قبال اشخاص ثالث بیمه میکند. بنابر یک اصل حقوقی، هرکس مسؤول زیان و خسارتی است که به جان و مال اشخاص دیگر وارد میآورد(کریمی ، ۱۳۹۱). برخلاف بیمههای اموال که دارائی متعلق به بیمهگذار مستقیما بر اثر حادثه کاهش مییابد، در بیمههای مسئولیت به اشیا و اموال بیمهگذار مستقیما خسارتی وارد نمیشود، بلکه خسارت، جنبه غیرمستقیم دارد و بالتبع مسئولیت مدنی بیمهگذار مورد پیدا میکند. یعنی ابتدا دارایی دیگران آسیب میبیند و سپس به تبع آن به سبب مسئولیت بیمهگذار، خسارت متوجه وی میشود (صالحی، ۱۳۷۷).
بیمههای مسئولیت خود به دو نوع تقسیم میشوند، بیمههای مسئولیت مدنی حرفهای و بیمه مسئولیت محصول که برخی ازنمونههای آنها به قرار ذیل میباشند :
۱- بیمه مسئولیت مدنی مالکان، موجران و مستأجران
۲- بیمه مسئولیت جرح بدنی
۳- بیمه مسئولیت مدنی خسارتهای مادی وارده به اشخاص ثالث
۴- بیمه هزینههای درمانی
۵- بیمه مسئولیت قراردادی از نوع خاص
۶- بیمه مسئولیت امین
۷- بیمه مسئولیت مقاطعهکاران و تولیدکنندگان
۸- بیمه مسئولیت آسانسور
۹- بیمه مسئولیت مالکان و مقاطعهکاران
۱۰- بیمه مسئولیت براساس قرارداد مبدأ
۱۱- بیمه مسئولیت کالا
۱۲- بیمه مسئولیت فروشندگان ناشی از مسئولیت تولیدکننده
۱۳- بیمه مسئولیت پس از تکمیل طرح و تولید کالا
۱۴- بیمه مسئولیت قراردادی(مسئولیت مفروض)
۱۵- بیمه مسئولیت جامع عمومی
۱۶- بیمه نامه جامع مسئولیت شخصی
۱۷- بیمه مسئولیت حرفهای
۱۸- بیمه مسئولیت ناشی از داشتن وسیله نقلیه موتوری(بیمه شخص ثالث اتومبیل) (احمدی، ۱۳۸۰).
بیمه زیان پولی: در بیمه زیان پولی ، موضوع بیمه میزان معینی پول است که بیمهگر به دلیل عدم ایفای تعهد بیمهگذار می پردازد.انواع بیمههای زیان پولی عبارتند از: ۱- بیمه اعتبار ۲- بیمه تضمین ۳- بیمه عدم النفع ۴- بیمه صداقت وامانت (کریمی، ۱۳۸۶).
۲-۳-۳ بیمه اشخاص:در بیمه اشخاص موضوع تعهد بیمهگر، فوت یا حیات یا سلامت بیمه شده است. در بیمه اشخاص بیمهگر نمیتواند غرامت وارده به بیمهشده را برآورده کند. تعیین سرمایه بیمه بر عهده بیمهگذار است.یکی از مهمترین رشتههای بیمهای در تمام دنیا بیمه عمر است. این اهمیت تا جایی است که در کشورهای پیشرو در صنعت بیمه، بیمهگران به دو دسته اصلی بیمهگر عمر و بیمهگر غیرعمر تقسیم میشوند و هرکدام در زمینه تخصصی خود فعالیت میکنند.جدا از این که این تخصصگرایی کارایی بیمهگران عمر را افزایش میدهد، اهمیت بیمههای عمر را نیز نشان میدهد. خطرات مطرح در بیمههای عمر دو خطر اصلی است که تحت عنوان عمر و حیات از آن نام برده میشود، یعنی مرگ یا زندهماندن اشخاص موضوع این بیمهنامه است. لذا برای هرکدام از این موارد بیمهنامههای مجزا طراحی شده است.
انواع بیمه عمر
-
خطر فوت
-
تمام عمر
-
- حق بیمه دایم
-
- حق بیمه
-
-
موقت
-
- سرمایه ثابت
-
- سرمایه نزولی
-
- سرمایه صعودی
-
-
- مختلط
شکل ۳-۳۶: منحنی ضریب توان کوره قوس الکتریکی در طول یک ذوب
۳-۶-۲- نتایج اندازه گیری رو باسبار ۳۳ KV کوره قوس و SVC
شکل ۳-۳۷: شکل موجهای ولتاژ و جریان بر روی باس MV کوره قوس الکتریکی
شکل ۳-۳۸: شکل موجهای جریان بر روی باس SVC
فصل چهارم: محدود سازهای جریان های خطا
۴-۱- مقدمه
در مرجع ( حیدری و شریفی، ۱۳۸۸) مطالعات کاهش جریان اتصال کوتاه در شبکه های برق به عنوان یکی از مهمترین موضوعات همشه مطرح بوده است. محققین ابتدا تلاش کردند تجهیزاتی بشازند که بتواند دامنه جریان خطا را در همان لحظه شروع خطا کاهش دهد که برای این کار روش های مختلفی ارائه شده است که از آن جمله می توان به جداسازی و تغییر شینه بندی، زمین کردن نقطه ستاره از طریق امپدانس و راکتور سری اشاره کرد. اما محدود کننده های جریان خطا عناصری سری با تجهیزات شبکه و وظیفه آنها محدود کردن جریان خطا قبل از رسیدن به مقدار ماکزیمم خود که توسط کلیدهای قدرت قابل قطع باشد.
این تجهیزات در حالت عادی مقاومت کمی از خود نشان می دهند ولی پس از اتصال کوتاه و در لحظات اولیه مقاومت آنها یکباره زیاد شده و باعث جلوگیری از افزایش جریان اتصال کوتاه می شوند
این تجهیزات باید بعد از هر عملکرد قابل بازیابی باشند و درحالت ماندگار باعث ایجاد اضافه ولتاژ و یا تزریق هارمونیک نگردند.
محدود سازهای جریان خطا تجهیزا ت جدیدی از وسایل حفاظتی هستند که شبکه را در برابر اضافه جریانهای خطا و خسارت به تجهیزات شبکه جلوگیری میکنند. در زمان وقوع اتصال کوتاه جریان خطا تا ده برابر جریان نامی افزایش می یابد و با رشد وگسترش شبکه برق به قدرت اتصال کوتاه شبکه افزوده می گردد.
این افزایش قدرت اتصال کوتاه باعث مستهلک شدن تجهیزات شبکه و همچنین با لا رفتن قیمت تجهیزات با قدرت قطع بیشتر یا قدرت تحمل اتصال کوتاه می شود اما اگر بتوان پس از رخ دادن رخ دادن خطا جریا ن خطارا محدود کرد از نظر فنی و اقتصادی صرفه جویی قابل توجهی صورت میگیرد
ار آنجا که جریان خطا در لحظات اولیه به خصوص در نیم سیکل اول موج دارای بیشترین دامنه است و بیشترین اثر مخری در همین سیکلهای اولیه صورت میگیرد باید محدود سازها وارد عمل شوند و از افزایش جریان جلوگیری کنند.
محدود سازهای جریان خطا ابررسانا در شرایط نرمال بهره برداری دارای مقاومت وافت ولتاژ کمی می باشند ولی در لحظه وقوع اتصال کوتاه و با افزایش جریان از مقدار جریان بهرانی ابررسانا مقاومت بالایی از خود نشان می دهد و باعث محدود شدن جریان خطا تا قابل قطع توسط بریکرها باشد می شوند
۴-۲- مفاهیم محدود سازهای جریان خطا
برای بررسی مفهوم محدود سازهای جریان خطا باید خاصیت ابررسانایی بررسی شود که در زیر به آن می پردازیم.
ابررسانایی پدیده ای است که در بعضی از مواد در دمای بسیار پائین اتفاق می افتد در این حالت مقاومت الکتریکی و میدان مغناطیسی در این مواد به صفر می رسد.
مقاومت الکتریکی هادیهای فلزی معمول مانند مس، نقره نیز با کاهش دما کم می شود با این حال در اثر وجود ناخالصی در این هادیها حتی در دمای صفر مطلق نیز مقاومت الکتریکی صفر نخواهد شد.
اما مقاومت الکتریکی یک ابر رسانا با کاهش دمای آن به زیر دمای مشخصی که دمای بحرانی (Tc) نامیده می شود به صفر خواهد رسید.
خاصیت ابررسانایی در مواد مشخصی شامل عناصر ساده همانند آلومینیوم و الیاژهای فلزی مختلف و بعضی از نیمه هادیها که به شدت به آنها ناخالصی افزوده شده است رخ می دهد.
در مواد ابررسانا بعضی از خواص از جمله ظرفیت گرمایی و دمای بحرانی با یکدیگر متفاوت است. از طرفی خواص دیگری نیز وجود دارد که مستقل از نوع ماده به کار رفته است مانند همه ابررساناها در نبود میدان مغناطیسی، دارای مقاومت الکتریکی صفر هستند(موسس، ۲۰۱۱).
در شکل زیر چگونگی محدود کردن جریان خطا توسط محدود سازهای جریان خطا نشان داده شده است.
شکل ۴-۱: چگونگی محدود کردن جریان خطا توسط محدود سازهای جریان خطا
۴-۲-۱- مهمترین خواص ابررساناها
در مرجع (موسس، ۲۰۱۱) درمورد مهمترین خواص ابررساناها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
-
- مقاومت ناچیز در مقابل عبور جریان مستقیم و توانایی عبور چگالی جریان بالا
با توجه به اینکه مقاومت ابررساناها تقریبا برابر صفر است این خاصیت باعث می شود که اگر جریانی در یک ابررسانا ایجاد شود بدون کاهش قابل توجهی تا مدت زیادی بر قرار بماند. همینطور شدت جریان عبوری از ابر رسانا نیز به علت مقاومت اهمی کم بسیار بالا می باشد.
-
- توانایی تولید میدانهای مغناطیسی قوی
خواص ابررسانایی در مواد علاوه بر دمای محیط و شدت جریان عبوری به میدان مغناطیسی هم بستگی دارد که ممکن است در دماهای پایین تر از دمای ابر رسانایی اگر میدان مغناطیسی از میزان مشخصی بیشتر شود می تواند خاصیت ابررسانایی را از بین ببرد که این میدان به عنوان شدت میدان بحرانی نامیده می شود.
-
- خاصیت تونل زنی
اگر دو ابررسانا را خیلی به هم نزدیک کنیم مقداری از جریان یکی به دیگری نشت می کند در دو سر این تونل هیچ ولتاژی وجود ندارد. یعنی میزان جریان نشتی به ولتاژ بستگی ندارد ولی به میدا ن مغناطیس و تابش مغناطیسی به شدت وابسته است. یک مدار ابر رسانا قادر به حفظ جریان الکتریکی بدون وجود منبع تغذیه است از این خاصیت در آهنربای الکتریکی MRI استفاده میشود.
۴-۲-۲- تئوری عبور جریان
در یک مدار معمولی جریان به صورت حرکت الکترونها در شبکه یونی هادی تعریف می شود. الکترونها در طول این حرکت به یونهای موجود در شبکه یونی برخورد کرده و مقداری از انرژی خود را به یونها می دهند این انرژی تلف شده بصورت گرما نمایان می شود که مقاومت الکتریکی نامیده می شود.
اما در ابررساناها وضعیت متفاوت است در یک ابررسانا جریان الکتریکی ناشی از جفت های الکترونی است. این جفت الکترونها در اثر نیروی جاذبه بین الکترونها که ناشی از تبادل فونون ها بین آنهاست به وجود می آیند وجود اختلاف انرژی (EΔ ) در طیف انرژی این جفت الکترونها حاکی از آن است که برای تحریک کردن آنها حداقل به انرژی EΔ نیاز است حال اگر انرژی گرمایی شبکه یونی KT ( T دما و K ثابت بولتزمان ) کمتر از EΔ باشد آنگاه جفت های الکترونی دچار پراکندگی و تلفات انرژی نمی شوند و در نتیجه مقاومت الکتریکی صفر خواهد بود.
در نزدیک دمای بحرانی، مواد HTS در برابر عبور جریان الکتریکی به واسطه وجود میدان مغناطیسی ناشی از جریانهای الکتریکی از خود مقاومت نشان می دهد دلیل این امر وجود جریانهای گردابی است. در صورتی که دما به اندازه کافی کاهش یابد این گردابها منجمد شده و مقاومت کاملا صفر می شود.
مشخصات ابررسانایی هنگامی ظاهر می شود که دمای آن کمتر از دمای بحرانی Tc گردد. مقدار این دما در مواد مختلف متفاوت می باشد ۰حیدری و شریفی،۱۳۸۸).
قبل از کشف ابررساناها با دمای بحرانی بالا یا HTS مواد LTS (ابررسانایی با دمای بحرانی پائین) مورد استفاده قرار میگرفت. دمای بحرانی در ابررساناهای LTS معمولا زیر ۲۰ درجه کلوین می باشد. از سویی دمای بحرانی در HTS ها در حدود ۷۷ درجه کلوین، دمای نیتروژن مایع است.
از تعداد مواد HTS که تا به حال شناخته شده اند تنها دو گروه به لحاظ اقتصادی مورد استفاده قرار گرفته اند. این دو گروه شامل BSCCO (هادیهای نسل اول) و YBCO (هادیهای نسل دوم) می باشند. یک ابررسانای HTS حدودا قادر به حمل جریان تا ۱۴۰ برابر یک هادی معمولی است(وجدا و همکاران، ۲۰۰۷)
۴-۲-۳- برخی اصطلاحات ابررساناها
۱۰ ـ ۲ روشهای پیش بینی سود
مروری بر پژوهشهای انجام شده در حسابداری نشان میدهد که محققان حسابداری به موازات توسعه دانش آمار و معرفی تکنیکهای جدید پیش بینی توسط دانشمندان آمار و ریاضی به جامعه علمی، این تکنیکها را در ادبیات پیش بینی حسابداری وارد نموده اند. در این بیان تکنیکهای برونیابی که مبتنی بر استقراء میباشند، حجم زیادی از تحقیقات مربوط به پیش بینی سود در حسابداری را به خود اختصاص داده است.
دو روش باکس ـ جنکینز[۵۴] از روشهای مدل برونیابی و گام زدن تصادفی، پس از تحقیقات چندین ساله پژوهشگران حسابداری روشهای مناسبی برای پیش بینی سود تشخیص داده شده اند. این دو روش بارها در تحقیقاتی که در امریکا و انگلیس صورت گرفت با دخالت دادن عوامل گوناگونی چون نوع صنعت، طول دوره، سود قبل از تقسیم بین سهامداران عادی و بعد از آن و … مقایسه شده اند و هر بار نتایج متفاوتی را به دست دادهاند. علی رغم این که در اغلب موارد روش گام زدن تصادفی نتایج بهتری داشته است. محققان غربی و اندیشمندان حسابداری بر انجام تحقیقات بیشتری اهتمام ورزیدهاند.
روشهای باکس ـ جنکینز و گام زدن تصادفی ناشی از دو طرز تفکر در توجیه رفتار یک مجموعه از اعداد میباشند.
اولی بر سریهای زمانی استوار است و مشاهدات را مرتبط با یکدیگر میداند در حالی که روش دوم بر اساس فرآیندهای تصادفی و استقلال مشاهدات بنیان شده است. یافتن این موضوع که رفتار ارقام گذشته سود را با کدامیک از فرآیندهای فوق میتوان توجیه نمود گام مؤثری جهت یافتن مدل بهتری برای پیش بینی سود میباشد (اسماعیلی، ۱۳۸۵،ص ۳۱)۱.
۱ ـ ۱۰ ـ ۲ مدل باکس ـ جنکینز
مدلهای باکس ـ جنکینز رویکردی است که امروزه به طور وسیع در محیطهای اقتصادی و مدیریتی از آن برای پیش بینی استفاده میگردد. این روش در دهه ۱۹۶۰ توسط پرفسور جرج باکس و پرفسور گیولی جنکینز به منظور تجزیه و تحلیل سریهای زمانی توسعه یافت. این دو معتقدن بودند که پیش بینی در یک سری زمانی نه تنها به گذشته داده های آن سری بازمیگردد، بلکه ممکن است به گذشته سریهای زمانی مرتبط نیز مربوط شود.
این روش عموماً در موارد زیر به کار میرود:
برنامه ریزی تولید
برنامه ریزی اقتصادی و تجاری
نظارت بر تولید و موجودیها
کنترل و بهینهسازی فرآیندهای صنعتی
فرض بنیادی این روش بر این است که مشاهدات مربوط به سریهای زمانی مستقل نبوده و به صورت متوالی به هم وابسته میباشند و این وابستگی بین داده های متوالی، در زمانهایی با فواصل مساوی اندازه گیری می شود.
شیوه عمل در این روش به این صورت است که مقادیر آینده یک سری زمانی را ز روی مقادیر فعلی و گذشته آن برآورد می کند و فرض می شود که مشاهدات در فواصل ناپیوسته از زمان با فاصلههای مساوی در دسترس میباشند. به عنوان مثال مقدار فروش در سال جاری و ماههای قبل در اختیار بوده و با بهره گرفتن از آنها فروش برای زمانهای مورد انتظار ۱۲ و … ۳ و ۲ و ۱ = t
پیش بینی می شود (همان منبع، ۳۲)۱.
۲ ـ ۱۰ ـ ۲ مدل گام زدن تصادفی
در این روش با بهره گرفتن از ارزش واقعی اطلاعات سال جاری، ارزش یک سال یا دو سال آینده پیش بینی می شود. فرض این روش بدینگونه است که وضعیت کنونی با وضعیتها و وقایعی که در آینده رخ خواهند داد در ارتباط هستند. این مدل سود آتی مورد انتظار را تنها با اتکا بر جدیدترین مشاهدات تخمین میزند. از این مدل برای تشریح سری زمانی قیمت سهام، نرخ رشد سود و فروش استفاده می شود.
فرمول گام زدن تصادفی عبارت است از:
(۱ ـ ۲)
A t = A t-1 + Wt
که:
A t : سود پیش بینی شده برای دوره t
A t- 1 : سود واقعی برای دوره قبل از t
W t : یک عامل مزاحم با روند تصادفی و احتمالی میباشد.
پیش فرضهایی برای عامل مزاحم وجود دارد و عبارتند از:
میانگین هر یک از عوامل مزاحم برابر صفر است E ( Wt) = 0
عدم وجود خود همبستگی بین عوامل مزاحم
کلیه عوامل مزاحم دارای واریانس یکسان میباشند. Var (wt) = E(wt) = 0
در این مدل At یک متغیر تصادفی است در حالی که At-1 دیگر متغیر تصادفی نیست چرا که به ارزش آن در دوره t پی برده شده است (اسماعیلی، ۱۳۸۵، ۳۵)۲٫
۱۱ ـ ۲ بازده[۵۵]
بازده در فرایند سرمایه گذاری نیروی محرکی است که ایجاد انگیزه می کند و پاداشی برای
سرمایهگذارن محسوب می شود. بازده ناشی از سرمایه گذاری برای سرمایه گذاران حائز اهمیت است، برای این که تمامی بازی سرمایه گذاری به منظور کسب بازده صورت میگیرد. ارزیابی بازده، تنها راه منطقی (قبل از ارزیابی ریسک) است که سرمایه گذاران میتوانند برای مقایسه سرمایه گذاریهای جایگزین و متفاوت از هم انجام دهند. برای درک بهتر عملکرد سرمایه گذاری اندازه گیری بازده واقعی (مربوط به گذشته) لازم است. مخصوصاً این که بررسی بازده مربوط به گذشته در تخمین و پیش بینی بازدههای آتی نقش زیادی دارد (جونز، ۲۰۰۵،ص ۳۱)[۵۶].
در ارتباط با مفهوم بازده، مارکویتز معتقد است که امکان دارد تعریف بازده از یک
سرمایه گذاری به سرمایه گذاری دیگر متفاوت باشد ولی در هر صورت سرمایه گذاران ترجیح
می دهند بیشترین آن عایدشان شود تا کمترین آن. در همین ارتباط فرانسیس نیز عقیده دارد
سرمایه گذاری را اگر نوعی از واگذاری پول تلقی کنیم که انتظار میرود پول اضافی از آن عاید شود، در این صورت هر سرمایه گذاری، درجهای از ریسک را در برخواهد داشت که مستلزم از دست دادن آن پول در زمان حال برای بدست آوردن بازده آتی است (مرادزاده فرد، ۱۳۸۳،ص ۲۵)[۵۷].
برخی دیگر از تعاریف که در مورد بازده سرمایه گذاری بیان شده است به شرح زیر است:
بازده یک قلم دارایی مالی را در مدت یک سال میتوان به این صورت تفسیر کرد، نرخ تنزیلی که اگر جریانات نقدی آینده با آن محاسبه شود، ارزش فعلی بدست آمده با قیمت دارایی برابر
می شود (پی نوو، ۱۳۸۰ ،ص ۲۱۵)[۵۸].
بازده یک سرمایه گذاری عبارتست از جریانات نقدی قابل تحققی که توسط صاحبان آن
سرمایه گذاری در طول یک دوره زمانی معین تحصیل می شود. بازده به صورت درصدی از ارزش سرمایه گذاری انجام شده در آغاز دوره بیان می شود (نوروش، ۱۳۸۵ ،ص ۳۲)[۵۹].
۱۲ ـ ۲ بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار
تعیین تفاوت میان بازده تحقق یافته و بازده مورد انتظار از اهمیت بالایی برخوردار است برای این که این دو بحث در مسائل و مباحث سرمایه گذاری به طور وسیعی مورد استفاده قرار میگیرد.
۱ ـ ۱۲ ـ ۲ بازده تحقق یافته[۶۰]
بازدهای است که واقع شده و کسب شده است. در واقع بازده تحقق یافته بازدهای است که به وقوع پیوسته و واقع شده و محقق شده است.
و یا ناصر خسرو ویژگیهای نیک اخلاقی ایشان را بیان میدارد :
علی از تبار رسول است و نیست
به صد سال اگر مدح گوید کسی
به مردی و علم و به زهد و سخا
مگر شیعت حق تبار علی
نگوید یکی از هزار علی
بنازم بدین هر چهار علی
(ناصر خسرو، ۱۳۷۸: ۵۱۷)
همان طور که میدانیم منقبت در شعر شاعران شیعه مذهب بسیار است، وحشی بافقی هم در منقبت ائمه اشعاری زیبا سروده است از جمله چند قصیده در ستایش امام علی (ع) و دو قصیده یکی در ستایش امام هشتم (ع) و دیگری در ستایش امام دوازدهم (ع) که در ادامه به تحلیل آنها پرداخته میشود.
۲-۳-۲. منقبت امام علی (ع)
شیعیان از یکی از مهمترین ابزارهای احساسی و عاطفی یعنی ادبیات، آن هم قالبِ شعر که نقطه اوج بیان احساس است، برای نشر دیدگاههای مذهبی خود بهره بردند.
دربارهی وجود پربرکت حضرت مولی متقیان علی (ع) تاکنون کتب و مقالات و شعرهای بسیاری نوشته شده است و شاعران نیز هر کدام به اندازهی وسع و بضاعت خود تلاش نمودهاند تا زوایای گوناگون زندگی و ابعاد شخصیتی آن امام همام را نشان بدهند.
در این میان، فضائل امام علی علیهالسلام مهمترین دست مایه برای پر کردن محتوا و مضمون اشعار منقبت بود و از میان این فضائل، حدیث غدیر یکی از بهترینها به شمار میآمد، به طوری که صدها غدیریه[۵] به عربی و بعدها به فارسی سروده شد.
وحشی بافقی شاعر شیعه مذهب عهد صفوی پنج قصیده و قسمتهایی از مثنوی فرهاد و شیرین را به ستایش امام علی (ع) اختصاص داده که ضمن ستایش امام به ذکر اوصافی چون علم، عدل، حکمت، شجاعت و جنگاوری و … پرداخته و مضامینی در خور توجه خلق کرده است. مدح و منقبت حضرت امیر (ع) در تمام اشعار وحشی به بیان صفات و ویژگیهای بارز ایشان اختصاص دارد. اهم فضایل حضرت علی (ع) که در اشعار وحشی آمده عبارتند از:
علم علی (ع):
وحشی بافقی ابیات زیر را پیرامون علم و دانش بینظیر امام علی(ع) سروده است :
زهی احاطه علم تو آنچنان که تو را
زنکته ای شد مکشوف سر چار کتاب
(دیوان: ۱۲۵)
علی (ع) قرآن ناطق وجیح همهی علوم زمان خود و بعد و قبل خود است آنچنان که میگویند حضرت علی (ع) از آن علمی بهرهمند بوده است که در اختیار خداوند بوده و خاص همه نیست و آن را علم لَدُین مینامند.
باعث سلسله هستی ملک و ملکوت
عالم کلی مسأله ادیان و ملل
(دیوان: ۱۶۳)
علی ولی والی ملک هستی
که دانش بنای جهان راست بانی
(دیوان: ۱۸۶)
عدل علی (ع):
همان طور که میدانیم از دیدگاه اسلام، یکی از ویژگیهای اهل ایمان، اعتدال و میانهروی و دوری از هرگونه ظلم و ستم است؛ چرا که خداوند متعال همواره مؤمنان را به عدل و نیکی سفارش نموده است.
وحشی بافقی نیز در ابیات مختلفی از عدل علی (ع) سخن رانده است و میگوید در جایی که عدل بی همتای امام علی حکمفرما باشد میتواند کارهای نادر و خارق العاده ای صورت بگیرد مثلا شرارت وبدی از طبع وذات شراب بیرون برود