با نگرانی‌هایی همچون ترس از دست دادن هویت و خود مختاری فردی، در خود وکارکنانتان مقابله کنید. افراد سازمان باید احساس کنند که برای آنها و فرهنگشان ارزش قائلید.^[۷۹]

- دربارۀ توانمندی‌های هوش فرهنگی هر جا احساس ضعف می‌کنید، آموزش ببینید.
-چنانچه انگیزۀ کافی در کسب و توسعۀ مهارت‌های هوش فرهنگی ندارید، در خود این انگیزه را پرورش دهید.
- از افراد پیرامون خود، که تجارت موفقی در محیط‌های کاری متنوع دارند، کمک بگیرید.
- فراموش‌ نکنید هوش‌فرهنگی لازمۀ ‌بقا در محیط‌های ‌رقابتی ‌است. از این ‌عنصر کلیدی‌ غافل ‌نشوید.
۲-۲۵ ارتباط
ارتباط از نظر لغوی واژه‌ای است عربی از باب افتعال، که در فارسی به صورت مصدری و به معنای پیوند دادن، ربط دادن و بصورت اسم مصدر به معنی بستگی، پیوند، پیوستگی و رابطه استعمال می‌شود. در فرهنگ مدیریت تعاریفی چون: «نقل وانتقال اطلاعات، دید گاه‌ها، نگرش‌ها یا احساسات فرد یا گروهی به فرد یا گروه دیگر آمده است. کلمه ارتباطات (Communication)از لغت (Communicar)مشتق شده است که این لغت خود در زبان لاتین به معنای To make Commonیا عمومی کردن و به عبارت دیگر، در معرض عموم قرار دادن است.
ارتباط عبارت است از فراگرد انتقال اطلاعات‌ (پیام) از فردی‌ (فرستده پیام) به فرد دیگر‌ (گیرنده پیام ).
مدل‌های ارتباطی انواع گوناگونی دارند و نخستین کسی که ارتباط را به صورت یک مدل ارائه داد ارسطو بود، وی هر ارتباطی را دارای سه جزء، گوینده، گفتار و مخاطب می‌دانست. به نظر صاحب نظران، کاملترین مدلی که عناصر ارتباط را در بر دارد مدل هفت عنصری زیر است:
رمز گذاری: تبدیل معنی مورد نظر در پیام انتقالی به سمبل ها و نمادهای مناسب.
کانل: وسیله لازم جهت انتقال پیام که می‌تواند امواج صوتی‌ (ارتباطات شفاهی) نوشته‌ها‌ (ارتباطات کتبی) و نور‌ (ارتباطات دیداری) باشد.
رمز خوانی:درک و تجزیه و تحلیل پیام رمزی‌ (سمبلیک) ارسال شده و دریافت معنی مورد نظر فرستده.
پارازیت:پارازیت مانع ارتباطی است که در جریان ارتباط ممکن است پدید آید.
بازخورد: پاسخ یا عکس العملی است، از گیرنده پیام، بعد از درک و ارزیابی پیام دریافت شده که دوبارهبه منبع اولیه پیامبر می‌گردد و به این شکل فرایند ارتباط تداوم می‌یابد.
جهان امروز را عصر ارتباطات نامیده اند. دیوارهای رفیع یکی پس از دیگری در حال فرو ریختن هستند و یا فرو ریخته اند. وسایل ارتباط جمعی، ماهواره‌های کوچک و بزرگ، امواجشان به نقاط دور، نه تنها شهرهای بزرگ بلکه به روستاههای کوچک دنیا هم رسیده و در حال رسیدن است.
در دنیای ارتباطات امروز وضعیت سابق دگرگون شده است و به ظاهر وضع سابق و نظم حاکم برجهان گذشته جای خود را به نظم به ظاهر نوین جهانی می‌دهد.
وضعیت گذشته دچار تزلزل شده است و برخی از جوامع و حکومت‌ها رو به تزلزل می‌رود. این خود دگرگونیها و تغییرات و دگوگونیهای شگرفی که در عالم اتفاق افتاده است، در دانش و نگرش و رفتار و روابط، هم تغییر ایجاد کرده است.
این وسایل جدید ارتباطی، انسانها را به ظاهر به هم نزدیک کرده است، اما قلباً و از نظر روحی و معنوی از یکدیگر دور هستند. فرایند ارتباطات انسانی در محدوده روابط بشری شکل می‌گیرد.
۲-۲۶ ارتباطات چیست؟
ارتباطات در لغت به معنی ربط داشتن و پیوستگی داشتن است که با کلمه مربوط و رباط و رابط نیز هم ریشه هستند. رباط نیز به محل کاروان سراهای قدیم می‌گویند که محل تلاقی کاروانهای تجاری و زیارتی و سیاحتی بوده است.
ارتباط هم به عمل ارتباط برقرار کردن می‌گویند. ارتباط و وسایل ارتباطی امروزه نکته مهمی است که در اکثر علوم مورد بحث قرار گرفته است.
ارتباطات دارای معنای متعددی در اقوام و ملل و علوم مختلف می‌باشند. بعضی از محققین غربی که خود را پایه گذار دیدگاه های جدید می‌دانند، ابراز داشته اند که این ارتباطات و وسایل ارتباط جمعی جدید اگر چه از جهات مختلفی سودها و منافع فراوانی برای بشر داشته است که می‌توانند استفاده‌ها و بهره‌های عامی را از دورترین نقاط دنیا ببرند، اما آثار خوبی را نیز در پی داشته است.
ارتباط و ارتباطات اجتماعی دارای آثار فراوانی است. در جوامع بشری مشاهده می‌شود که در گذشته اگر بحث بر این بود فرهنگ جامعه را در عرض ۲۰ سال می‌توان تغییر داد، مدتی قبل قانع شدند که می‌توان در طی یک سال با وسایل ارتباط جمعی فرهنگ جامعه را تغییر داد. امروزه سخن بر این است که نیاز به سال ها و ماه‌ها نیست، بلکه در طی چند روز و حتی مدت زمان کوتاهی قادر هستند، فرهنگ جامعه‌ای را مورد حمله قرار دهند، حکمتی را سا قط سازند، حکومتی را در نقطه‌ای از دنیا با بهره گرفتن از وسایل ارتباط جمعی و رسانه‌ها، برقرار کنند و در حکومت بنشانند.
ارتباط از خویشتن آغاز می‌شود. ارتباط از خویشتن و شناخت خویشتن به معنای سرآغاز ارتباط است. از هر چشم اندازی که بنگریم هر ارتباطی که پای انسان در آن کشیده شده است، به این نتیجه می‌رسیم که از خود شروع شده است.
ادوین امری، مفهوم ارتباطات در معنای عام را چنین تعریف می‌کند: « فن انتقال اطلاعات، افکار و رفتارانسانی از یک شخص به شخص دیگر »‌ (ساروخانی، ۱۳۸۷). ارتباطات زمانی اثر بخش است که محرکی را به عنوان آغازگر مورد نظر فرستنده با محرک مشهود گیرنده که از خود بروز می‌دهد و آن دو را به گونه‌ای نزدیک به هم، مورد توجه قرار دهد‌ (فرهنگی،۱۳۸۴،ص ۳۷).
از ارتباطات اغلب به عنوان « جریان خون » سازمان یاد می‌شود و آن را به عنوان وسیله‌ای مهم که از طریق آن امور در سازمان انجام می‌شود، می‌شناسند. سازمان‌ها در سراسر جهان از طریق رسانه‌های متنوع ارتباطی، تصمیماتی اتخاذ می‌کنند که برمیلیون‌ها نفر تأثیر می‌گذارد، فعالیت هزاران نفر از کارکنان سازماندهی می‌شود، سیستم‌های پیچیده مدیریت را هماهنگ می‌کند و موفقیت و شکست در بازار کسب وکار را مشخص می‌کند. اگر سازمان‌ها بخواهند کارایی بالایی داشته باشند و از عهده تلاطم‌های فزاینده بازار بین المللی کسب و کار قرن۲۱ برآیند، وجود ارتباط بین افراد وگروه‌ها ضروری است‌ (فورستر^[۸۰]،۲۰۰۵، ص ۹۳).
موضوع ارتباطات در سازمان از چنان اهمیتی برخوردار است که می‌توان گفت اولین و مهمترین وظیفه مدیر توسعه که سیستم ارتباطات در سازمان می‌باشد. بنابراین ارتباطات یک مهارت بسیار مهم و مبنای لازم برای مدیریت کار آمد است که از طریق آن مدیران بین اشخاص روابطی را که بـرای انجام وظایف روزانـه کـارکنان به نحو مطلوب ضـرورت دارد، بـرقـرار سـاختـه حفظ می‌کنند‌ (شرمر هورن، ۱۳۸۶، ص۴۱۸ ).
در رابطه با اهمیت ارتباط اظهار نظر‌های زیادی صورت گرفته است. بارنارد می‌گوید: هر انسانی دارای هدفی است که رسیدن به آن مستلزم همکاری افراد و بخش‌های مختلفی است که این همکاری بدون وجود ارتباط و تماس‌های مکرر غیرممکن خواهد بود. اهداف موقعی شناخته و مفید خواهند بود که بین افراد ارتباط برقرار شود. اهداف باید ضرورتاً به واحدهای واقعی و عملیاتی ترجمه و تفسیر شوند تا دستیابی به آنها آسان شود. بارنارد نتیجه می‌گیرد: که برقراری ارتباط اولین کار شخص سازمان دهنده وکار مستمر مدیر می‌باشد (میرکمالی،۱۳۸۶،ص ۱۸۸- ۱۹۴).
دنیای بدون ارتباط و اطلاعات، دنیای ترس آور و حزن انگیزی است. انسان وقتی نداند که در اطراف او چه می‌گذرد و احتمالاً چه اتفاقاتی در شرف تکوین است، به همه چیز بدبین شده و اعتماد به نفس خود را از دست می‌دهد. در بسیاری از مواقع، از ارتباط به عنوان وسیله‌ای برای آرامش روانی و تخلیه آلام و دردهای انسانی استفاده می‌شود. پس ارتباط به عنوان اساسی ترین کارکرد مدیریتی اهداف گوناگون دارد که در همه جنبه‌های فردی، گروهی، سازمانی و اجتماعی قابل مشاهده است‌ (همان منبع ).
اسکات و میشل^[۸۱] چهار هدف برای ارتباط میان اشخاص تعیین نموده اند.

1. 1. تأثیر گذاری بردیگران،

1. 1. بیان احساسات،

1. 1. دریافت و مبادله اطلاعات،

1. 1. تقویت ساختار رسمی سازمان، مانند استفاده از مجاری سازمان.

به عبارت دیگر، ارتباطات میان شخصی، به کارکنان تمام سطوح در سازمان اجازه می‌دهد که با یکدیگر تعامل داشته، به اهداف مطلوب نائل شده، حمایت شوند و از ساختار رسمی سازمان بهره گیرند. این اهداف در خدمت تک تک افراد قرار می‌گیرد و هدف بزرگتر آن نیز اصلاح کیفیت حیات شغلی و اثر بخشی سازمانی است (محمد زاده و مهروژان، ۱۳۷۵، ص۲۲۳).
از نظر (عباس پور،۱۳۸۴)، ارتباط به عنوان رفتار سازمانی در بر گیرنده پنج ویژگی اساسی است که عبارتند از:

1. 1. رابطه دو یا چند انسان که این موضوع هم ماهیت انسانی و هم ماهیت اجتماعی است.

1. 1. ارتباط یک فرایند است. یعنی این که هر رویداد ارتباطات به وسیله رویدادهای پیچیده گذشته تحت تأثیر قرار می‌گیرد و بر رویدادهایی که در آینده اتفاق خواهد افتاد، تأثیر می‌گذارد.

1. 1. ارتباطات تعاملی است در ملاحظه یک رویداد ارتباطی ما نمی توانیم از برچسب‌های سـاده « مبـدأ » و « گیـرنده » استفاده کنیم، بلکه باید نفوذ متقابل پیچیده همه شرکت کنندگان در فرایند ارتباطات را مد نظر قرار دهیم.

1. 1. ارتباطات نمادین است. هم نظام علائم کلامی و غیرکلامی و هم چیزهای دیگر در آن قرار می‌گیرد.

1. 1. ارتباط عمدی است. این جنبه از ارتباطات بیانگر توجه ما به خصیصه‌های همه شرکت کنندگان در فرایند ارتباطات است(صص۲۶۳-۲۶۲).

۲-۲۷ نظریه ارتباطات
در دنیای آکادمیک ارتباطات بحث زیادی در مورد اینکه ارتباطات واقعاً از چه چیزی تشکیل شده است، وجود دارد. در حال حاضر، خیلی از تعاریف ارتباطات به منظور مجسم کردن فرآیندهایی به کار می‌روند که افراد با آنها معنا را انتساب و کنترل می‌کنند.