جدول 4-5: آمار توصیفی و آزمون نمونههای غیروابستهی T جهت تشخیص تاثیر بازی آموزشی رایانهای Fun Spelling بر یادگیری املای کلمات هم آوا
جدول 4-6: آمار توصیفی و آزمون نمونههای غیر وابستهی T پیش آزمون املای کلمات دارای حروف ساکن
جدول 4-7: آمار توصیفی و آزمون نمونههای غیر وابستهی T املای کلمات دارای
حروف ساکن
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
شکل 3-1، صفحهی مراحل بازی
شکل 3-2، صفحهی درجات سختی بازی
شکل 3-3، صفحهی بازی قبل از حدس کلمه
شکل 3-4، صفحهی بازی بعد از حدس کلمه
فصل اول
مقدمه
کلیّات
در سالهای اخیر، بارها شنیده شده است که قرن اخیر را قرن انفجار اطلاعات مینامند. این پدیده ناشی از برقراری ارتباطات وسیع بین اجتماعات مختلف و ملتهای ساکن اقصی نقاط دنیا میباشد. دستیابی به و بهرهوری از اطلاعات موجود و نتایج تحقیقات و ابداعات دیگران مستلزم توانایی درک این موارد میباشد. درک هر مطلب جدید یا هر رخداد تازه و همچنین ارائه راه حل برای مشکلات احتمالی که یک شخص یا یک اجتماع با آن روبرو میگردد مستلزم در اختیار داشتن وسیلهای برای دریافت اطلاعات میباشد که این وسیله همان زبان است که بوسیلهی آن انسانها با یکدیگر ارتباط بر قرار میکنند، سخن میگویند و میتوانند سخنان دیگران را بشنوند و درک کنند.
1-1- زبان، گفتار و نوشتار
زبان وسیلهی ارتباط میان انسانهاست. وجه تمایز انسان از سایر موجودات توانایی برقراری ارتباط گفتاری است. علاوه بر آن، انسانها قدرت، اندیشیدن و توان بهره برداری و حفظ تجربیات را دارند که این خصوصیات آنها را موجوداتی برتر نموده است. انسانها میتوانند به وسیله گفتار با یکدیگر صحبت کنند، افکار و احساسات خود را بیان کنند و همچنین سخنان یکدیگر را شنیده و درک کنند. تولید صوت توسط انسان، نسبت به سایر جانداران، از کیفیت و وسعت زیادی برخوردار است و حنجره، زبان، دهان و لبها در انسان ساختارهای خاصی دارند که این ویژگیها افراد را قادر به ایجاد انواع صداها به لحاظ دامنهی صوت، فرکانس صوت و تغییرات سریع و وسیع آنها می کند.
بهرامی (1388) شش ویژگی زبانی که انسانها را از حیوانات متمایز میکند بیان میکند؛ اولین ویژگی این است که بین یک صورت زبانی و معنای آن هیچ ارتباط طبیعی وجود ندارد و این ویژگی، اختیاری بودن نام دارد. ویژگی دوم جا به جایی است، بدین معنا که انسانها میتوانند دربارهی گذشته و وقایعی که هنوز اتفاق نیافتاده و چیزهایی که در محیط کنونی نیستند صحبت کنند. سومین ویژگی توانایی خلق جمله و کلمات جدید مختص انسانهاست که به آن خلاقیت میگویند. ویژگی چهارم دوگانگی است، بدین معنا که صورتهای زبانی دارای دو سطح تولید صوت و معنا هستند. ویژگی پنجم مجزا بودن است، بدین معنا که هر یک از صداهای موجود در زبان انسانها معنادار است. این ویژگی بدین معناست که اگر در یک کلمه صدایی با صدای دیگری جایگزین شود، آن کلمه تغییر کرده و معنای متفاوتی پیدا میکند. ویژگی آخر انتقال فرهنگی است، یعنی دانش زبانی از نسلی به نسل دیگر منتقل میشود.
تمدن بشری که طی قرون متوالی تحولات عظیمی داشته و از لحاظ کمی و کیفی گسترش یافته دارای مؤلفههای زیادی بوده است. ذکاوت، تیز هوشی، مدیریت، کنجکاوی، زیاده خواهی، پشتکار، حس اجتماعی و ارتباطات از مهمترین عوامل تحول مذکور به حساب میآیند. بدیهی است که پیشرفتهای شگرف در زندگی انسانها و ملتهای جهان حاصل زحمات و عملکرد انفرادی و مجزای یک شخص، یک اجتماع و یا یک ملت نبوده است. تمدن و دست آوردهای امروزی بشر حاصل کار همهی انسانهای تاثیر گذار در طول تاریخ و در همهی نقاط جهان بوده است. همانگونه که اشاره شد، یکی از مولفههای پایه گذاری و گسترش تمدن بشری ارتباطات و حس اجتماعی انسانها بوده است. ارتباطات سالم و موثر میتواند باعث بهرهوری اشخاص از اندوختههای دیگران شود و پایههای فکری، علمی، اجتماعی و اقتصادی هر شخص را مستحکم و مفید گرداند.
گفتار اولین و سادهترین روش ارتباط انسانها شناخته شده است. نوشتار دومین روش ارتباط انسانها با یکدیگر است که بر پایهی گفتار بنا شده است. نوشتن عامل دیگری است که انسانها را از سایر جانداران متمایز نموده است. قدرت و تبحّر انسان در نوشتن، ناشی از ساختارهای خاص پنجهها، دستها، حرکت گردن و چشمها میباشد.
در ارتباط انسانها با دیگران، نوشتار نسبت به گفتار کارآیی و وسعت بیشتری دارد. تاریخ تمدن بشری از طریق نوشتار، محفوظ و از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است. البته بایستی توجه نمود که ارتباط و ثبت وقایع از طریق گفتار، با توجه به تحولات تکنولوژی در سالیان اخیر میسر شده و وسعت زیادی یافته است. نوارها و لوحهای فشرده صوتی و تجهیزات مربوطه، امکان بهره برداری از گفتار در زمانهای آینده و دور را برای آیندگان فراهم آورده است.
تفاوت زبانهای مختلف، چه باستانی و چه امروزی، به لحاظ ساختارهای گفتاری و نوشتاری آنها میباشد. بعضی از زبانهای رایج امروزی اگر چه به ظاهر و به لحاظ ساختارهای آنها متفاوت هستند، لیکن دارای ریشه و پایهی یکسانی میباشند. این نزدیکی ناشی از این است که اقوامی بودهاند که از گفتار و نوشتار خاص خود استفاده میکردهاند و در هر برههای از زمان کوچ کردهاند. پس از گذشت قرنها، تحولات و تغییراتی در زبان آنها بوجود آمده و زبانهای متفاوتی پدید آمدهاند. مثالی از این مورد، زبان انگلوساکسون است.
گفتار صوت است و اصوات فقط در همان لحظه که تولید میشوند شنیده میشوند و اگر فردی بخواهد سخنان دیگران و یا افکار خود را همیشه به یاد داشته باشد باید از قدرت حافظهی خود برای حفظ و نگهداری آنها یاری بگیرد. اما مشکلی که وجود دارد این است که انسانها نمیتوانند تمام موارد را دقیق و از ابتدا تا انتهای عمر به خاطر بسپارند و نیاز است که این تجربیات و اتفاقات جایی ثبت شود تا همیشگی باشد، لذا با توجه به این نیاز، نوشتار بوجود آمد.
باستان شناسان لوحهایی گلی مربوط به ده هزار سال پیش پیدا کردهاند که بر روی آنها مواردی مربوط به حسابداری حک شده است. بعد از آن، خطوط میخی حک شده بر روی لوحهای گلی که به حدود دو هزار سال پیش بر میگردد کشف شدند. در حدود دو هزار سال پیش، انسانها برای ثبت و حفظ اطلاعات، تصاویر آن را بر روی دیوار غارها، لوحهای گلی، چرم و یا چوب میکشیدند و از تمام آن آثار، تنها تصاویری که بر روی لوحهای گلی و دیوار غارها حک شده بودند هنوز بر جا مانده است. این دسته از تصاویر که برای نمایاندن اندیشههای خاص حک شدهاند نوشتار تصویری یا نوشتار تصویر نگار نام دارند. با گذشت زمان، خط تصویر نگار که تنها برای نمایاندن چیزهای مشهود و آشکار استفاده میشده به خط اندیشه نگار که بوسیلهی آن افراد میتوانستند افکار خود و همچنین کلمات انتزاعی را ثبت کنند تبدیل شد. زمانی که ارتباط بین یک عنصر یا ایده و نماد آن کاملا انتزاعی شود، از آن نماد برای اشاره به کلمهای در زبان استفاده میشود که به آن خط کلمه نگار میگویند. بعد از خط کلمه نگار، نوشتار ربوس، که در آن نمادها نشانگر اصوات زبان میباشند و بعد از آن، نوشتار هجایی که در آن هر نماد نمایانگر بخشی از یک کلمه یا همان هجای یک کلمه است پدید آمد. در آخر هم نوشتار الفبایی بوجود آمد که در این نوع نوشتار، هر نماد نمایانگر یک صوت است (بهرامی، 1388).
امروزه گسترش ارتباطات را مرهون پیشرفتهای شگرف در زمینهی مخابرات، الکترونیک و کامپیوتر میدانند. پیش فرض و پیش نیاز بهره برداری از تجهیزات دنیای مجازی، دانستن زبان و تبحّر در آن است. بدون یادگیری زبان و دستیابی به رموز بیان هر مطلب در زبان خاص، استفاده از دستاوردهای علوم و تخصصهای جهانی میسر نخواهد بود. بنابرابن نقش زبان در ارتباطات بین المللی و اجتماعات جهانی بسیار واضح است.
1-2- زبان انگلیسی
کارآیی هر زبان و میزان بهره برداری از آن بستگی به وسعت هر زبان و زمینههای فعالیت آن زبان دارد. منظور از وسعت زبان، تعداد افرادی است که با آن زبان تکلم میکنند، مطلب مینویسند و آن را گسترش میدهند. از طرف دیگر منظور از زمینههای فعالیت هر زبان این است که در چه علومی از آن زبان استفاده میشود و علوم مربوطه تا چه میزان و با چه کیفیتی در پویایی و تحرک میباشد. به طور مثال، زبان چینی وسعت زیادی دارد و افرادی که با آن تکلم میکنند کم نیستند؛ لیکن حالت بین المللی ندارد و زمینههای فعالیت در آن اندک میباشد و در حقیقت نقشی اساسی در ارتباطات بین المللی ندارد. در نقطهی مقابل آن زبان انگلیسی است که به لحاظ وسعت وضعیت مطلوبی دارد و تعداد افرادی که از آن به عنوان زبان مادری و زبان دوم بهره میبرند زیاد میباشد و در عین حال به لحاظ زمینههای کاری گسترش زیادی دارد. بسیاری از کتب علمی، تحقیقاتی، فنی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی به زبان انگلیسی نوشته میشوند. این بدان معناست که دانشمندان و اساتید زیادی هستند که به زبان انگلیسی تسلط دارند، اگر چه ممکن است زبان مادری آن ها نباشد ولی ارتباطات آنها با دنیای خارج، با بهره بردای از زبان انگلیسی میسر شده است.
یادگیری زبان انگلیسی از ضروریتهای ارتباطات انسانها در سر تا سر دنیا است و کسانی که زبان انگلیسی را به طور کامل فرا گرفتهاند مشکلات کمتری در ادامهی تحصیلات در مقطع بالا دارند و میتوانند شغلهای بهتری داشته باشند. بهرهوری از ایدهها و نظریات ملتهای سایر کشورهای جهان با تسلط به زبان انگلیسی به نحو مطلوبتر و بهتری انجام میشود و شخص میتواند در زندگی خود و برخورد با مسایل و مشکلات و حل آنها، تصمیم گیریهای مفیدتری داشته باشد.
یادگیری کامل و علمی زبان انگلیسی برای اکثریت قریب به اتفاق مردم دنیا، حتی کسانی که زبان مادری آنها زبان انگلیسی نیست بسیار مفید و حتی لازم میباشد و به همین دلیل است که پدر و مادرهای ایرانی به آموزش زبان انگلیسی به فرزندانشان اهمیت ویژهای میدهند. آنها میخواهند بدین وسیله آیندهای روشن برای فرزندانشان فراهم آورند. یادگیری زبان انگلیسی برای کسانی که زبان اولشان انگلیسی نیست بسیار ضروری و مشکلتر میباشد. این بدان جهت است که استفاده از انگلیسی در زندگی روزمره، فقط مکالمه و محاوره نیست و استفاده از منابع و متون انگلیسی برای اغلب مردم دنیا باعث موفقیت در امور زندگی و شغلی آنها میشود.
حجم متون و تعداد کتبی که به زبان انگلیسی نوشته شده و یا ترجمه گردیده بسیار بالاست و در مقایسه با بسیاری از زبانهای زندهی دنیا بسیار پر حجم تر و با کیفیت بالاتری میباشد. بنابراین فراگیری زبان انگلیسی به صورت عمومی تر در آمده است و در اغلب کشورها به عنوان زبان دوم کاربرد دارد.
1-2-1- نوشتار زبان انگلیسی
نظام الفبایی رومیها به عنوان نظام نوشتاری زبان انگلیسی شناخته شده است. املای انگلیسی در قرن پانزدهم، در زمانی که صنعت چاپ بوجود آمد، ثابت بوده است. از قرن پانزدهم به بعد، تلفظ انگلیسی گفتاری تغییر کرد. همچنین در قرن شانزدهم، اصلاحگرایان نوشتار، تعداد زیادی از کلمات انگلیسی را بازسازی کردند تا صورت نوشتاری را بیشتر به ریشه لاتین خود نزدیک کنند. این اقدام منشأ عدم تطابق بین صورت نوشتاری و تلفظ آن در بعضی از کلمات میباشد. وبستر تلاش کرد صورت نوشتاری کلمات انگلیسی را به صورت گفتاری کلمات نزدیکتر کند، اما فقط توانست honour را به honor تبدیل کند و نه به onor. کلمات دیگری که پیشنهاد داده بود مورد قبول واقع نشدند، مثل: (laugh) laf و (give) giv (بهرامی، 1388: 36-35).
الفبای انگلیسی شامل پنج واکه و بیست و یک همخوان است. در زبان انگلیسی، هر همخوان یا واکه تنها یک صدا ندارد بلکه هر حرف در مجاورت با حروف دیگر میتواند صداهای متفاوتی داشته باشد. همین باعث میشودکه در بعضی مواقع آنچه نوشته میشود با آنچه خوانده میشود متفاوت باشد و این بزرگترین مشکل در یادگیری املای انگلیسی است. برای کودکان و حتی بزرگسالانی که زبان انگلیسی را به عنوان زبان دوم فرا میگیرند این موضوع به مراتب سختتر میشود.
همان طور که گفته شد، در الفبای انگلیسی پنج واکه وجود دارد و این واکهها که مربوط به الفبای لاتین میباشد شامل a, e, i, o, u میباشد. لیکن در واقع زبان انگلیسی دارای سی و نه آوای گفتاری است زیرا هر واکه در هنگام مجاورت با همخوانها و واکههای مختلف، صدای متفاوتی خواهد داشت، ولی در نقطهی مقابل آن، اغلب همخوانها، حداقل در بیشتر مواقع، تنها یک صدا دارند؛ مثل حروف b, d, f, g, h, j, l, m, n, p, r, s, t, v, w, y, z. ولی بعضی از صداها را میتوان با بیش از یک همخوان نوشت. به طور مثال، برای نوشتن صدای /k/، در بعضی از کلمات از هم خوان c (catch)، ch (chemist)، ck (back)، cc (acclaim)، kk (chukker)، k (key) و q (quay) استفاده میشود. همچنین، صدای /f/ در کلمهی foot با حرف f، در کلمهی physics با حروف ph، در کلمهی enough با حروف gh و در کلمهی offer با حروف ff نوشته میشود و این ها نمونهای از هم خوانهایی هستند که صورت نوشتاری متعددی دارند. در زبان انگلیسی، یک آوا ممکن است با حروف متفاوتی نوشته شود و یک حرف الفبا ممکن است آواهای متفاوتی داشته باشد، لذا برای یادگیری نوشتار انگلیسی باید دانست که هر حرف در مجاورت با حروف دیگر چه آوایی خواهد داشت و در ضمن هر آوا ممکن است با حروف صدا دار و بی صدای متفاوتی نوشته شود و برای اینکه یک زبان آموز بتواند املای کلمات را درست بنویسد باید از قوانین املای زبان انگلیسی مطلع باشد و با تمرین پی در پی و هجا کردن، املای صحیح کلمات را یاد بگیرد و در ذهن بسپارد (خداپرست، 1366؛ باور و تراجیل، 1998).
در زبان انگلیسی، به دلیل اینکه بعضی از کلمات از زبانهای دیگر قرض گرفته شدهاند و صورت نوشتاری آنها متفاوت از تلفظ انگلیسی آنهاست، بعضی کلمات همآوا یا هملفظ هستند که این دو نوع واژه در ذیل تعریف خواهد شد (باور و تراجیل، 1998؛ بهرامی، 1388).
واژه های هم آوا: دو یا چند واژه که از نظر نوشتاری متفاوت هستند ولی به یک صورت تلفظ میشوند، مانند:
To, too, two و right , write و flour, flower.
واژههای هم لفظ: دو یا چند واژه که از نظر نوشتار و تلفظ یکسان هستند ولی دارای معنای کاملا متفاوت میباشند. واژههای هم لفظ دارای تاریخچه متفاوت هستند ولی به صورت اتفاقی نوشتار و تلفظ آنها یکسان است، مانند:
bank (ساحل), bank (بانک) – pupil (شاگرد), pupil ( مردمک چشم)
در اینجا میتوان به کلمات هم نوشت نیز اشاره کرد؛ کلمات هم نوشت آن دسته از کلماتی هستند که مانند هم نوشته میشوند ولی دارای تلفظ و همچنین معنای متفاوت میباشند. مانند:
Lead: / led / و / li:d /
املای کلمات به این دلیل مهم است که با نوشتن یک حرف اشتباه، معنای کلمه یا حتی معنی کل یک جمله تغییر میکند و در اکثر مواقع کلمه کاملا غلط و بی معنی میشود (فیگربرگ، 2006). املای کودکان در کلماتی که تقریبا آنگونه که نوشته میشوند خوانده میشوند پیشرفت بیشتری دارد تا آن کلماتی که بین نوشتن و خواندنشان شباهتی وجود ندارند (اهری، 1989).
1-2- 2- یادگیری نوشتار زبان انگلیسی
الفبای هر زبان از لحاظ آواها و شیوهی نوشتار متفاوت است. به طور مثال الفبای زبان فارسی و زبان انگلیسی از لحاظ شکل نوشتار هیچ شباهتی با یکدیگر ندارند. برای کودکانی که به تازگی با الفبای زبان فارسی آشنا شدهاند و نوشتن فارسی را آموختهاند مشکل است که بخواهند الفبا و نوشتار زبانی دیگر، مثل زبان انگلیسی که کاملا با زبان فارسی متفاوت است را همزمان یاد بگیرند. لذا بیشترین مشکل برای زبان آموزان کم سن، املای کلمات است. همچنین به دلیل اینکه کلاسهای یادگیری زبان معمولا بعد از ساعات کلاسهای مدرسه برگزار میشود و زمان آن کم است، یادگیری زبان دوم برای زبان آموزان سخت و خسته کننده است. مشکل دیگری که برای آنان بوجود میآید، حفظ تعداد زیادی واژه در مدت زمان کوتاه است.
در ایران، مدرسان زبان انگلیسی بر این باور هستند که تنها روش یادگیری و تقویت املای کلمات زبان انگلیسی، نوشتن مکرر از روی درس میباشد. به همین دلیل است که مشق زبان آموزان معمولا شامل رونویسی از روی درس، نوشتن چندین بار از روی کلمات سخت درس و نوشتن دیکته در هر شب میباشد. اما معلمان باید توجه داشته باشند که کودکان سرشار از انرژی هستند و برایشان کسل کننده خواهد بود که بخواهند برای مدتی طولانی پشت میز نشسته و مشق بنویسند. اما اگر یادگیری به همراه تفریح و سرگرمی باشد، چه بسا کودکان با علاقهی بیشتری به درس و مشقهای زبانشان بپردازند (پرنسکی، 2003).
در زمان حاضر، در اکثر خانهها یک رایانه وجود دارد و اکثر کودکان استفاده از این وسیله را به خوبی بلد هستند و علاقهی بیشتری به بازیهای رایانهای، نسبت به بازیهای قدیمی بر روی مقوا مثل منچ، نشان میدهند. دلیل آن میتواند تصاویر رنگارنگ و جذاب و همچنین صداهای هیجانانگیزی باشد که این بازیهای رایانهای به همراه دارند. علاوه بر آن نوع عملکرد در بازیهای رایانهای بر حسب سرعت عمل و دقت بازیکن امتیاز دهی میشود و این امر در بازیکن ایجاد انگیزه کرده و حس رقابت با دیگر بازیکنان را بوجود میآورد.
در گذشته به بازیهای رایانهای به عنوان ابزاری نگاه میشده که کودکان را از نوشتن مشق، درس خواندن و حتی بازی در محیط آزاد باز میکرده است. اما اکنون معلمان، محققان و طراحان بازیهای رایانهای به این نتیجه رسیدهاند که در این عصر که عصر اطلاعات میباشد به جای اینکه درهای مدرسه را به روی بازیهای رایانهای ببندند، میتوانند از بازیهای رایانهای برای آموزش و یادگیری دروس استفاده کنند (کریمیور و مک فرلین، 2004). بنابراین اگر دروس به صورت بازیهای رایانهای در اختیار زبان آموزان قرار بگیرد، این بازیها، آنان را به یادگیری علاقهمند میکند و آنان برای بازی کردن و در نتیجه یادگیری بهتر زبان، شوق بیشتری نشان خواهند داد. پس به جای اینکه زبان آموزان را مجبور به نوشتن صفحات متعدد مشق کنند و یا آنها بخواهند مدت زمان زیادی را صرف حفظ کردن کلمات کنند، میتوان با طراحی یک بازی آموزشی رایانهای مناسب، کودکان زبان آموز را علاقهمند به یادگیری زبان و املای کلمات نمود.
1-3- اهمیت و ضرورت تحقیق
همان طور که قبلا گفته شد، در الفبای انگلیسی هر حرف تنها یک صدا ندارد، بلکه هر حرف در مجاورت با حروف دیگر و در هجاهای متفاوت دارای صداهای گوناگونی است. همچنین در زبان انگلیسی بعضی از کلمات آن طور که خوانده میشوند نوشته نمیشوند، زیرا در بعضی از کلمات برخی از حروف نوشته میشوند ولی تلفظ نمیشوند. بعضی از کلمات نیز مثل هم تلفظ میشوند و همآوا هستند ولی شیوه نوشتار آنها متفاوت است. این مسائل، یادگیری املای کلمات انگلیسی را برای کودکانی که انگلیسی را به عنوان زبان دوم فرا میگیرند بسیار مشکل کرده است.
علاوه بر آن، شکل حروف انگلیسی با شکل حروف الفبای فارسی کاملا متفاوت است و صداهایی که در این دو زبان وجود دارد همه مانند هم نیستند. بعضی از آواها در انگلیسی هستند که در فارسی وجود ندارند، مانند (th) و اینگونه موارد، یادگیری زبان انگلیسی مخصوصا املای آن را برای زبان آموزان فارسی زبان که انگلیسی را به عنوان زبان دوم میآموزند مشکل میسازد.
وظیفهی معلمان علاوه بر تدریس، علاقهمند سازی کودکان زبان آموز به درس نیز میباشد. رونویسی از روی درسها و کلمات سخت درس کار خسته کنندهای است که اغلب کودکان از آن سر باز میزنند. همچنین، هرچه دروس سختتر و کسل کنندهتر باشند، زبان آموزان علاقهی کمتری به یادگیری نشان میدهند. بهترین روش برای علاقهمند کردن زبان آموزان به درس، استفاده از بازیهای رایانهای میباشد، زیرا آنان از بازیهای رایانهای در اوقات فراغت خود استفاده میکنند. پس اگر برای یادگیری نیز از بازیهای رایانهای آموزشی استفاده شود، زبان آموزان به آنها به عنوان یک تفریح نگاه میکنند؛ تفریحی که به همراه یادگیری میباشد.
در عصر حاضر که اکثر بازیها، به صورت رایانهای شده است و کودکان ساعتها پای رایانهها مینشینند و بازی میکنند، بهتر است که بازیهای آموزشی نیز به صورت رایانهای باشند. اهمیت بازیهای آموزشی رایانهای و غیر رایانهای در یادگیری زبان دوم بسیار زیاد است، ولی مشکلی که وجود دارد این است که در ایران بازیهای زبان آموزی بسیار اندک است (قیطانچی، 1379).
در این پایان نامه، یک بازی زبان آموزی رایانهای طراحی و ارائه شده است تا تاثیر به کارگیری آن بر پیشرفت املای زبان آموزان مشاهده شود و نیز آنان بیشتر مشتاق و علاقه مند به یادگیری زبان دوم شوند.
1-4- هدف تحقیق
قابلیت اطمینان
نرخ موفقیت
در جدول ۳-۲ لیستی از معیارهای کیفی که در این تحقیق مورد استفاده قرار میگیرد به همراه نحوه محاسبه ارزش مجموع آن معیار کیفی در ساختارهای مختلف آورده شده است. در جدول بالا در دو ساختار ترتیبی و انشعابی به این دلیل که تمامی سرویسهای واقعی که بر اساس این دو ساختار با یکدیگر ترکیب میشوند باید فراخوانی شوند از عملگرهای جمع و ضرب استفاده میکنیم و تنها یک حالت استثنا برای ساختار انشعابی وجود دارد که در محاسبه معیار کیفی زمان اجرا و زمان تأخیر از عملگر ماکسیمم استفاده میشود.
برای ساختار شرطی از عملگرهای ماکسیمم و مینیمم برای محاسبه ارزش مجموع معیارهای کیفی استفاده میشود چون ساختار شرطی یک ساختار غیرقطعی و احتمالی میباشد بنابراین باید بدترین حالت ممکن را در نظر گرفت. در ساختار حلقه نیز یک سرویس به اندازه k بار تکرار میشود. برای محاسبه مجموع ارزش معیارهای کیفیت سرویس در سه معیار دسترس پذیری و قابلیت اطمینان و نرخ موفقیت چون از جنس درصد میباشند هرکدام را به توان k میرسانیم و برای سایر معیارها در k ضرب میکنیم.
برای محاسبه میزان برازندگی یک سرویس مرکب در گام اول مقادیر هر یک از معیارهای کیفیت سرویس را با توجه به ساختارهای متفاوتی که برای هر یک از آنها در جدول ۳-۲ آمده است، به طور جداگانه جمع مینماییم و بدین صورت ارزش مجموع تمامی معیارهای کیفی در یک سرویس مرکب محاسبه میشود. در گام دوم ارزش مجموع هر یک از معیارهای کیفی بدست آمده در گام قبل را توسط مکانیزمی که در ابتدای فصل به آن اشاره شده است بی مقیاس کرده و در نهایت مقادیر بدست آمده بعد از اعمال وزنهایی که کاربر برای هر معیار تعیین کرده است با یکدیگر جمع میشوند تا میزان برازندگی یک سرویس مرکب محاسبه شود. فرض کنید کاربری درخواستی را برای ترکیبی از وب سرویسها ارائه میدهد و فرایند مورد نظر کاربر شامل ۸ فعالیت میباشد(شکل۳-۳). برای هر فعالیت یک سرویس انتزاعی وجود دارد که هرکدام نیز از تعدادی سرویس واقعی با معیارهای کیفیت سرویس متفاوتی تشکیل شدهاند.
شکل ۳-۳ : ارزش مجموع معیارهای کیفی با توجه به ساختارهای مختلف
همان طور که در شکل بالا نشان داده شده است در محاسبه مجموع ارزش معیارهای کیفی، سرویسهایی که در اتصال با یکدیگر از یک ساختار استفاده میکنند را یک سرویس مجازی در نظر گرفته و آن سرویس مجازی نیز میتواند خود با سرویسهای دیگر با ساختارهای متفاوت در اتصال باشد. برای مثال در شکل بالا دو سرویس , با ساختار ترتیبی با یکدیگر ترکیب شدهاند که سرویس مجازی Sequential (,) را تشکیل میدهند و خود این سرویس مجازی به صورت انشعابی با سرویس ترکیب میشود که سرویس مجازی Fork (Sequential (,),) را تشکیل میدهد و به همین صورت نوع ساختار و نحوه اتصال سایر سرویسهای انتزاعی با یکدیگر تعیین میشود.
شکل ۳-۴ : نمای ساده شده از ارزش مجموع معیارهای کیفی
از آنجا که ترکیب سرویسها در رویکرد ارائه داده شده پویا میباشد و هر کاربر ترکیب خاص خود را درخواست میکند. بنابراین برای محاسبه میزان برازندگی ترکیب مورد نظر کاربر در ابتدا باید مدل ساختاری برای معیارهای کیفیت سرویس گوناگون در فرایند مورد نظر کاربر تعیین شود. برای مدل فرایندی فوق پس از تجزیه و تحلیل صورت گرفته بر روی مدل همان طور که از شکل ۳-۴ مشخص است مدل ساختاری(SM) آن برای هر یک از معیارهای کیفیت سرویس از رابطه ۳-۳ بدست میآید. با جایگزین نمودن مقادیر هر یک از معیارهای کیفی در مدل ساختاری بدست آمده میزان ارزش آن معیار در ترکیبی از سرویسها محاسبه میشود.
رابطه ۳-۳
=Sequential (), Fork (Sequential (,),),, Conditional (,),)
در ادامه برای محاسبه میزان برازندگی یک سرویس مرکب کافی است از روابط ۳-۱ و ۳-۲ که توضیح آن قبلاً داده شده است استفاده نماییم برای هایی که رابطه معکوس با معیارهای کیفیت دارند، مانند زمان پاسخگویی و زمان تأخیر، را در رابطه ۳-۲ و برای سایر ها را در رابطه ۳-۱ قرار دهیم.
در نتیجه میزان برازندگی سرویس مرکب ایجاد شده در شکل ۳-۳ از رابطه زیر بدست میآید:
رابطه ۳-۴
برای درک بهتر از چگونگی عملکرد تابع برازندگی آن را با ذکر یک مثال توضیح میدهیم:
فرض کنید ۸ سرویس واقعی برای سرویس کاندید در اجرای یک فرایند انتخاب شدهاند که هر یک دارای عملکرد و معیارهای کیفیت سرویس متفاوتی میباشند جدول ۳-۳ دادههای هر یک از معیارهای کیفیت سرویس را برای وب سرویسهای نشان میدهد که مقادیر هریک از این معیارهای کیفیت سرویس به صورت تصادفی تولید شده است.
جدول۳-۳ : مقادیر معیارهای کیفی برای وب سرویسهای مختلف
نام سرویس
زمان پاسخگویی (میلی ثانیه)
زمان تأخیر (میلی ثانیه)
قابلیت اطمینان
(درصد)
دسترس پذیری (درصد)
۰/۷۷۹
۰/۴۹۶
۰/۰۶۷
۵
۰/۳۳۴
عامل تیمار
D
۰/۱۳۴
۱۴۷
۱۹/۷۶۴
خطا
۱۵۲
۲۰/۰۹۷
کل
با توجه به جدول نتایج آزمون تحلیل واریانس ۵-۴۸ نتایج زیر قابل برداشت است:
آزمون F در خصوص تفاوت طبقات مختلف تحصیلی پیرامون رفتارخادمانه انسان دوستانه معنادار نیست. بنابراین فرض صفر آماری در خصوص این آزمون در سطح تشخیص ۰۵/۰ مورد تایید قرار می گیرد. این نتیجه گواه آن است که بین طبقات شش گانه تحصیلی از نظر بروز رفتارخادمانه انسان دوستانه تفاوتی وجود ندارد.
تتیجه آزمون F در جدول ۵-۴۸ مؤید آن است که فرض صفر آماری در خصوص رفتارخادمانه پیشقدمانه در میان طبقات شش گانه تحصیلی در سطح تشخیص ۰۵/۰ معنادار نیست. این بدان معنا است که طبقات شش گانه تحصیلی در خصوص بروز رفتار خادمانه پیشقدمانه یکسان عمل می کنند.
آزمون F در خصوص تفاوت طبقات مختلف تحصیلی پیرامون رفتارخادمانه وظیفه گرایانه معنادار نیست. بنابراین فرض صفر آماری در خصوص این آزمون در سطح تشخیص ۰۵/۰ مورد تایید قرار می گیرد. این نتیجه گواه آن است که بین طبقات شش گانه تحصیلی از نظر بروز رفتارخادمانه وظیفه گرایانه تفاوتی وجود ندارد.
تتیجه آزمون F در جدول ۵-۴۸ مؤید آن است که فرض صفر آماری در خصوص رفتارخادمانه خودسازانه در میان طبقات شش گانه تحصیلی در سطح تشخیص ۰۵/۰ معنادار نیست. این بدان معنا است که طبقات شش گانه تحصیلی در خصوص بروز رفتار خادمانه خودسازانه یکسان عمل می کنند.
تفاوت رفتارخادمانه در میان طبقات مختلف اعزام
با توجه به اینکه سابقه تعداد دفعات اعزام شده هر خادم به عمره مفرده در ۵ طبقه، دسته بندی شد، لذا در این قسمت بررسی خواهیم کرد که آیا تعداد دفعات اعزام خادمان در رفتارهای خادمانه مختلف آنها تأثیری داشته است یا خیر؟ بر این اساس فرض های آماری زیر مورد آزمون قرار گرفت.
H0: µ۱ = µ۲ = µ۳ = µ۴ = µ۵
Ha: µn ≠ µm ϶ n≠ m, m & n = {1, 2, 3, 4, 5}
جدول۵-۴۹: نتیجه آزمون تحلیل واریانس میانگین های طبقات مختلف اعزام
نتیجه
معناداری
F
مجذور میانگین
درجه آزادی
مجموع مربعات
منبع تغییرات
متغیر وابسته
عدم تفاوت طبقات
۰/۷۳۳
۰/۵۰۳
۰/۰۵۷
۴
۰/۲۲۷
دانشگاه قم
دانشکده الهیات و معارف اسلامی
پایان نامه دوره کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی
عنوان:
تأثیر شناخت صفت خالقیّت، فیّاضیّت و رحمت الهی بر تکامل انسان در فلسفهی صدرالمتألهین
استاد راهنما:
دکتر مهدی منفرد
نگارنده :
فاطمه محمودی خورندی
بهمن/۱۳۹۳
تقدیم به:
خدایی که آفرید
جهان را ، انسان را ، عقل را ، معرفت را ، عشق را
و به آن آسمانیانی که عشقشان را در وجودم دمید،
هم آنان که وجودمان وامدار وجودشان است،
و
معنای گمگشته و اتم انسان
همو که عینیت سرشار است از حضورش،
و ذهنیت هنوز فاقد آن،
ولی الله الاعظم حضرت ولی عصر ارواحنا اتراب مقدمه الفداء
و عجل الله تعالی فرجه.
تشکرو قدردانی
سپاس و ستایش خدای را جل و جلاله که آثار قدرت او برچهره روز روشن، تابان است وانوار حکمت او در دل شب تار، درفشان. آفریدگاری که خویشتن را به ما شناساند و درهای علم را بر ما گشود و عمری و فرصتی عطا فرمود تا بدان، بنده ی ضعیف خویش را در طریق علم و معرفت بیازماید.
و سلام و درود بر محمد و خاندان پاک او، طاهران معصوم، هم آنان که وجودمان وامدار وجودشان است.
بدون شک جایگاه و منزلت معلّم، اجّل از آن است که در مقام قدردانی از زحمات بی شائبه ی او ، با زبان قاصر و دست ناتوان، چیزی بنگاریم.
بر حسب وظیفه و از باب “من لم یشکر المخلوق لم یشکر الخالق “
از تمامی اساتید بزرگوار، به ویژه استاد با کمالات و شایسته؛ جناب دکتر آقای مهدی منفرد که در کمال سعه صدر، با حسن خلق و فروتنی، از هیچ کمکی در این عرصه بر من دریغ ننمودند و زحمت راهنمایی این رساله را بر عهده گرفتند.
واز پدر و مادری که نه می توانم موهایشان را که در راه عزت من سفید شد، سیاه کنم و نه برای دست های پینه بسته شان که ثمره ی تلاش برای افتخارمن است، مرهمی دارم
و همسرم که سایه مهربانیش سایه سار زندگیم است، او که اسوه صبر و تحمل بوده و مشکلات مسیر را برایم تسهیل نمود
و برادرم که وجوش، مایه ی دلگرمی من و صفایش، مایه آرامش من است،کمال تشکر را دارم.
چکیده
مسأله اسماء و صفات الهی و تأثیر آن بر تکامل انسان، یکی از مهم ترین مسائل فلسفی است که از دیرباز مورد توجّه فیلسوفان الهی بوده است؛ با توجه به جایگاه ویژه ی حکمت متعالیه در میان مکاتب مختلف فلسفی در جهان اسلام، در این پژوهش با روش کتابخانهای و عقلی و تحلیلی به بررسی سه صفت خالقیت، فیاضیت و رحمت الهی و تأثیر آن بر تکامل انسان پرداخته شده است. این بررسی حکایت از آن دارد که صدور عالم از علم عنایی خداوند است به این صورت که خداوند قبل از ایجاد مخلوقات، به همه ی جوانب فعلش اهتمام دارد و مخلوقات او دارای همه ی خصوصیات متصور در بالاترین حد کمال هستند که لازمه ی آن، همان نظام احسن است و درمیان مخلوقات، انسان دارای جایگاه ویژه ای است. بنابراین از طریق تفکّر در مقام خلیفه الهی شدن، پذیرش امانت الهی و مسجود ملائک قرار گرفتن انسان، می توان تأثیر صفت خالقیت را بر تکامل، تببین نمود. هم چنین فیض، به فعل فاعلی گفته می شود که پیوسته، بدون دریافت عوضی و بدون غرض، انجام می گیرد؛ چنین فاعلی، دائم الوجود خواهد بود و مبدأ تمام خیرات است و از طریق واسطه ها، فیض رسانی می کند. با تأمل در ولایت تکوینی و تشریعی ائمه، می توان چگونگی تأثیر صفت فیاضیت را بر تکامل انسان، تبیین کرد. هم چنین همه ی بندگان از رحمت رحمانیهی خداوند، مرزوق و به آن مرحوم اند. امّا رحمت رحیمیه، فقط شامل حال مؤمنان می گردد و با تأمل در جلوه های رحمت الهی(آفرینش، دین اسلام و قرآن)، می توان از طریق صفت رحمت الهی به تکامل رسید. پس با توجّه به آن چه گفته شد، انسان به شناخت خداوند نائل می آید، متشبه به او می شود و چیزی جز ذات او مشاهده نمی کند و محو در او می گردد و به بالاترین مرتبه کمال که همان فناء فی الله است، می رسد.
واژه های کلیدی: اسماء، صفات، تکامل انسان، خالقیّت، فیاضیّت، رحمت الهی، صدرالمتألهین.
فهرست مطالب
مقدمه ۱
۱-۱. تبیین مسأله ۵
۱-۲ روش تحقیق ۶
۱-۳. ضرورت انجام تحقیق ۶
۱-۴. سؤالات تحقیق ۷
۱-۴-۱. سؤال اصلی ۷
۱-۴-۲. سؤال های فرعی ۷
۱-۵. فرضیه های تحقیق ۷
۱-۶ پیشینه تحقیق ۸
۱-۷. هدف تحقیق ۱۰
۱-۸. فایده تحقیق ۱۱
۲-۱. تعریف اسم ۱۵
۲-۱-۱. اسم در لغت ۱۵
۲-۱-۲. اسم در اصطلاح ۱۶
۲-۱-۲-۱. معنای اسم از نظر صدرالمتألهین ۱۶
۲-۱-۲-۲. معنای اسم از نظر ابن عربی ۱۸
۲-۱-۳. شمار اسمای الهی ۱۹
۲-۲. تعریف صفت ۲۱
۲-۲-۱. صفت در لغت ۲۱
-
۰٫۰۴گرم
Biotin
-
-
-
-
۰٫۰۴گرم
۳-۶-۷ روش کشت در محیطهای کشت مایع
از تمام مخمرهای شناسایی شده، مقدار ۱۰۰ میکرولیتر در لولهی حاوی ۱۰ میلی لیتر از محیطهای کشت وارد شد و در دمای ۲۵ تا ۲۷ درجه ی سانتی گراد به مدت ۴۸ ساعت انکوبه گشتند.
شمارش سلولهای مخمری در لام هموسیتومتر
شمارش با استفاده لام نئوبار انجام شد. برای این منظور ابتدا لامل سنگی لام نئوبار را روی لام قرار داده و از نمونه مخمری در بین لامل و لام تزریق کرده و تعداد سلولهای مخمری زیر میکروسکوپ یادداشت شد (Corseuil et al, 1998؛ Alvarez , 1999) (شکل ۳-۱۶).
شکل ۳- ۱۶ هموسیتومتر
شمارش سلول های مخمر با هموسیتومتر
تعداد سلولهای شمارش شده توسط فرمول ذیل شمارش و محاسبه شد (شکل ۳-۱۷ و ۳-۱۸).
تعداد سلولهای مخمر شمارش شده × ۱۰۰۰ × عدد رقت بکاررفته ( در صورت رقیق شدن ) ÷ { ۰٫۰۰۲۵ × ۱۶ × ۵ ( تعداد خانههای شمارش شده ) × ۰٫۱} ₌ تعداد سلولها در هر میلی لیتر از محیط کشت مایع
شکل ۳- ۱۷ شمارش سلول های مخمری زیر میکروسکوپ
شکل ۳- ۱۸ مشاهده ی میکروسکوپی سلول ها در هموسیتومتر
بررسی میزان اتانول
به منظور بررسی میزان تولید اتانول از محیط کشتی که در آن سویههای مختلف مخمری بهترین میزان رشد و تنوع را نشان داده بودند (YPAD)، استفاده شد. جهت تولید الکل مخمرهای مورد نظر به مدت ۱۰ روز در محیط کشت YPAD و در داخل لولههای آزمایش ۲۰۰ میلی لیتری در شیکر انکوباتورهای ویژه کشت داده شدند. پس از انجام سانتریفیوژ در ۹۰۰۰ دور در دقیقه به مدت ۱۰ دقیقه زیست تودهی مخمرها از این محیط کشت مایع جدا شده و از فیلتر ۰٫۲۲ میکرون تصفیه شدند. انجام آنالیز دستگاهی سنجش اتانول با بهره گرفتن از دستگاه گاز کروماتوگرافی با شناسگر FID انجام شد. این بخش از تحقیق در آزمایشگاه تحقیقاتی پزشک قانونی استان آذربایجان غربی اجرا گشت. نتایج بصورت درصد در میزان محیط کشت مایع محاسبه و نمایش داده شد (۳-۱۹).
شکل ۳-۱۹ دستگاه گاز کروماتوگرافی
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ مقدمه:
نتایج مربوط به شناسایی مخمرهای فلور روده ماهیان قزالآلای شهرستان ارومیه و بررسی کمی و کیفی آنها در محیطهای کشت مختلف؛ همچنین متعاقب با شمارش نمونههای مخمری کشت یافته در محیطهای کشت مختلف، بررسی میزان تولید اتانول در آنها مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج به ترتیب ذیل ارائه شده است.
۴-۱-۱ بخش اول: جمعآوری و آماده سازی نمونهها برای کشت
الف: دمای بالا و یخ زدن ماهی به مدت طولانی بیش از یک روز؛ ممکن است بر روی فلور میکروبی روده تاثیر بگذارد به عنوان مثال اگر ماهی بعد از صید در دمای بالا به آزمایشگاه منتقل شود ممکن است در اثر فعال شدن مکانیسم فساد ماهی (فعال شدن آنزیمها) محیط داخلی روده اسیدی شود و باعث از بین رفتن میکروبها یا مخمرهایی شود که به حالت اسیدی مقاومت ندارند؛ و یا یخ زدن ماهی به مدت طولانی نیز ممکن است باعث شود مخمرها یا باکتریهایی که به دمای انجماد مقاومتی ندارند از بین بروند. بدین منظور منظور نمونه برداری بطور مستقیم پس از صید ماهی از کارگاه پرورش و در کوتاهترین فاصله زمانی انجام شد.
ب: ظاهر و رنگ قوام مدفوع ماهیان در هر ایستگاه بر اساس نوع آب و احتمالاً نوع تغذیه متفاوت بود. مدفوعها به حالتهای بسیار آبکی، سفت و بسیار سفت و یا به علت وجود جلبک در آب استخر حاوی جلبک در مدفوع، مشاهده شد (جدول ۴-۱).
جدول ۴- ۱ ظاهر و رنگ قوام مدفوع ماهیهای هر ایستگاه
ماهی سرای غلام پور متین
ماهی سرای رشد کن رضایی
مزرعه ی قائم وزیری
کارگاه تولیدی و پرورش ماهی وهابی
کارگاه پرورشی شفاف بالیق دکتر مدیری
استخرهای پرورشی پژوهشکده آرتمیا و آبزیان