در طول این ده دوره نشست موضوعات مهمی مورد تبادل نظر و تصویب قرار گرفته که دارای اهمیت بین المللی و تاثیر گذار در صحنه نظام جهانی بوده اند. اهم انها را میتوان در موارد زیر خلاصه کرد:

• • امضای کنوانسیون شانگهای در خصوص مبارزه با تروریسم،جدایی طلبی و افراط گرایی.

• • اعلام حمایت سران کشورهای عضو از معاهده ^[۵]ABM بین شوروی و آمریکا بعنوان سنگ بنای توافق های امنیتی و خلع سلاح.

• • از تایوان به عنوان بخش جدایی ناپذیر از خاک چین نام برده شد.

• • • تاسیس یک ساختار بین المللی برای مقابله با تهدیدهای گوناگون زیر نظر شورای امنیت سازمان ملل مورد تاکید قرار گرفت.

  

• • بر پیوستن همه کشورها به پیمان منع گسترش سلاح های هسته ای و کشتار جمعی و خود داری از هرگونه ازمایش سلاح ها تاکید شد.

• • از تداوم بحران فلسطین ابراز نگرانی شد و از طرفین درگیر خواسته شد تا قطعنامه های سازمان ملل را اجرا کنند.

• • صدور بیانیه مشترک وزرای خارجه در حمایت از مبارزه جهانی با تروریسم و کمک به ایجاد ثبات و ارامش در افغانستان و تاکید بر افزایش همکاری های نظامی کشورهای عضو.

• • تاکید بر اصلاح ساختار نظام بین الملل و نقش مهم سازمان ملل و شورای امنیت در حل بحرانهای مهم بین المللی بعنوان مرجع اصلی حل و فصل مسائل جهانی.

• • تاکید بر نقش مهم سازمان ملل در بازسازی عراق

• • کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای حمایت خود را از تلاشهای دولت انتقالی افغانستان برای ایجاد ثبات در ان اعلام کردند.

• • کشورهای عضو سازمان معتقدند سازمان می تواند و می باید برای توسعه ماندگار نه فقط در چارچوب سازمان،بلکه در کل دنیا فعالیت نماید.سازمان امادگی دارد تا رد راستای ایجاد سیستم امنیت منطقه ای که در جهت منافع کلیه کشورها باشد، کمک و همکاری نماید.

• • به دنبال توافق سران کشورهای عضو در جریان سومین اجلاس سران مبنی بر تقویت همکاریها به منظور مبارزه با تروریسم،افراط گرایی و جدایی طلبی در منطقه و به دنبال بیانیه وزرای دفاع کشورهای عضو سازمان در ۲۰۰۲ در شهر شانگهای انجام مانور مشترک در دستور کار کشورهای عضو قرار گرفت.که بدین منظور از تاریخ ۸ لغایت ۱۲ اگوست سال ۲۰۰۳ مانور مشترک چهار کشور شامل چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان با نظارت کشور تاجیکستان در دو مرحله درقزاقستان و منطقه سین کیانگ چین انجام شد.

• • روسای کشورهای عضو مبارزه با اشکال جدید تروریسم و افراط گرایی را مورد توجه قرار میدهند.تمام کشوها و مناطق جهان میتوانند بعنوان اهداف تروریسم تلقی گردند.توریسم بر اساس شرایط انعطاف پذیری دارد و از تکنیک های مدرن بهره میگیرد.

• • کشورهای عضو سازمان در زمینه مسائل امنیتی همکاریهای خود را تقویت خواهد نمود تا موجب افزایش کارایی در مقابل فعالیتهای تروریسم و افراط گرایی و حمایت از منافع مشترک کشورهای عضو گردد.بدین منظور مانورهای ضد تروریستی همچنان در دستور کار کشورهای عضو خواهد بود.

• • رؤسای کشورهای عضو معتقدند که پاسخ به اوضاع پیچیده کنونی بین المللی بدون توجه به اینکه موضوع مرتبط با برخوردهای منطقه ای و یا تروریسم بین المللی است، بر اساس اصول چند جانبه گرایی و همکاری بدون تقسم کشورها در بلوک بندی های خاص و حمایت از نورمها و حقوق بین الملل میسر میباشد.تنها با چنین رهیافتی می توان در شرایط جهان گرایی،ثبات و امنیت را در نظام بین الملل پیاده نمود.بر همین اساس سازمان شانگهای امادگی دارد که با تمام کشورها و سازمان های بین الملی برای تحقق صلح وثبات جهانی همکاری موثر داشته باشد.

• • ایجاد صندوق توسعه سازمان و شورای تجاری سازمان تحت نظارت دبیر خانه در شهر پکن به منظور تحقق پروسه همبستگی میان اعضا مورد تصویب قرار گرفت.

با توجه به نقش و جایگاه مهم ساختار ضد تروریستی منطقه ای بر گسترش دامنه فعالیت این ساختار تاکید به عمل آمد.

• • در قرن بیست و یکم منطقه آسیاـ پاسیفیک نقش بسیار مهمی در توسعه و ایجاد صلح و ثبات جهانی خواهد داشت.

• • با توجه به اتمام مرحله نظامی عملیات ضد تروریستی در افغانستان کشورهای عضو سازمان بر لزوم تعیین جدول زمانی برای اعضای ائتلاف ضد تروریست برای خروج نیروهای خود از کشورهای حوزه سازمان اتفاق نظر دارند.

• • نظم عقلانی جهانی می باید بر اساس اعتماد متقابل وروابط حسن همجواری ایجاد گردد.چنین نظمی می تواند با تکیه بر منشور سازمان ملل متحد و حقوق و استانداردهای بین المللی از ثبات و امنیت برخوردار باشد.

• • ضرورت همکاریهای چند جانبه برای اکتشاف و نگهداری نفت خام و گاز، ساخت و نگهداری خطوط لوله نفت و گاز و تکنولوژی و ارتباطات و تبادل اطلاعات مورد تاکید قرار گرفت.

• • گروه تماس بین سازمان و افغانستان با هدف کاربردی کردن همکاری های موجود بین سازمان و افغانستان و در راستای منافع متقابل دو طرف تشکیل گردید.

• • سران کشورهای عضو بر گسترش و توسعه همکاریهای اقتصادی میان اعضا در چارچوب شورای تجاری سازمان و انجمن بین بانکی تاکید نمودند.ونیز اعتبار ۹۰۰ میلیون دلاری چین عامل توسعه همکاریهای منطقه ای اعلام شد.

• • سران کشورهای عضو از امضای اسناد همکاری میان سازمان و «آ سه ان »را و نیز میان سازمان و CIS و جامعه اقتصادی اوراسیا حمایت کردند.

• • بر تاثیر گذاری مانورهای مشترک ضد تروریستی و اهمیت توافقات سومین نشست دبیران شوراهای امنیت ملی کشورهای عضو سازمان در ۲۵ می ۲۰۰۷ و جلسه وزرای دفاع در ۲۷ ژوئن ۲۰۰۷ تاکید نمودند.

• • اعضای سازمان معتقدند که امنیت و ثبات در آسیای مرکزی توسط نیرو های خود کشورهای منطقه و در چارچوب سازمان های بین المللی که در حال حاضر در منطقه فعال می باشند قابل حصول است.

• • سران کشورهای عضو به اهمیت بخش انرژی بعنوان اساس رشد اقتصادی و امنیت تاکید نموده و بر گسترش همکاریها در این بخش اشاره نمودند.مشارکت سودمندانه دو جانبه در زمینه های مختلف بخش انرژی میتواند به تقویت ثبات و امنیت در منطقه آسیای مرکزی و جهان کمک کند.بر اساس منابع حاضر انرژی و تقاضاها و ظرفیتها،اعضای سازمان گفتگو در بخش انرژی و همکاریهای راهبردی میان کشورهای تولید کننده و مصرف کننده انرژی برای ترانزیت انرژی را ادامه خواهند داد.

• • در تاریخ ۲۱ مارس ۲۰۰۸،دبیر کل سازمان در خصوص وقایع منطقه خود مختار تبت چین بیانیه ای صادر کرد و عنوان داشت که سازمان همکاری شانگهای نمی تواند در خصوص اخرین اخبار مربوط به ناارامیهای تبت بی تفاوت باشد.دولت جمهوری خلق چین می بایست اقدامات لازم را در ممانعت از رفتارهای غیر قانونی انجام دهد و برای عادی سازی شرایط در منطقه تلاش کند.کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای،تبت را بخش جدایی ناپذیر چین میداند.کشورهای عضو سازمان مخالف هرگونه بهره برداری سیاسی از وقایع تبت بخصوص در مورد بازیهای المپیک۲۰۰۸ پکن می باشند.سازمان مطمئن است که دولت و مردم جمهوری خلق چین ظرفیت تضمین برگزاری بازیهای المپیک به بهترین شکل و تامین امنیت ورزشکاران و میهمانان خارجی را دارا می باشند.

• • اعطای وام ۱۰ میلیاردی چین به اعضا برای مقابله با پیآمدهای بحران مالی جهانی

• • برگزاری مانور عملیاتی ـ استراتژیکی با عنوان«ساراتوف ـ ضد ترور ۲۰۱۰» از ۱۶ ـ ۲۶ اوت در شهر ساراتوف روسیه.

در مجموع مرور تحولات و ساختار شانگهای حاکی از روند تکاملی و پویایی این سازمان منطقه ای است و توجه ایالات متحده به نقش تاثیر گذار این سازمان در عرصه تحولات منطقه ای و بین المللی را نیز باید در همین راستا مورد توجه قرار داد.در این بین عامل اصلی بروز این تحولات و توجهات را باید نقش تاثیر گذار و غیر قابل انکار دو قدرت بزرگ چین و روسیه بعنوان دو عضو اصلی و بنیانگذار بر روند شکل گیری و تحول سازمان همکاری شانگهای از سال ۱۹۹۶ به این سو دانست.
منابع:
۱- غلامرضا اکبری،«ملاحظات امنیتی و همکاریهای مشترک ایران و روسیه»،فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز۱۳۸۷
۲- امیدوار نیا، محمد جواد (۱۳۸۰)،ریشه های دگرگونی در اتحاد جماهیر شوروی، با نگاه مقایسه ای به چین،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی
۳- - چانگ چینگ،جائو(۱۳۷۹)،چین و آسیای مرکزی؛مناسبات سیاسی،امنیتی و اقتصادی،تهران، موسسه مطالعات خزر و دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
۴- فصلنامه مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز،دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی۱۳۸۸
۵- الهه کولایی،سیاست و حکومت در آسیای مرکزی،سمت،۱۳۷۸
۶- الهه کولایی،۱۳۷۸
۷- فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز،شماره ۳۳،۱۳۸۰
۸- فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز،شماره ۳۳،۱۳۸۰