۳-۵-۳تشکیلات آهکی
تشکیلات آهکی موجود در این دشت به سه دوره زمانی مختلف تقسیم می گردد. قدیمی ترین تشکیلات مربوط به دوره تریاس است که در غرب دشت گسترش داشته و سنگ کف بعضی از چاهها را بوجود می آورد. احتمالاً باعث افزایش آبدهی این چاهها میگردد. بنابراین میتوان گفت که تا حدودی در تغذیه آبرفت دخالت دارند. در مرحله بعدی آهکهای کرتاسه و ژوراسیک هستند که بیشترین توسعه را در این منطقه داشته و چون همراه با ناخالصیهای شیست و شیل و مارن هستند بنظر نمیرسد که قابلیت ذخیره آب داشته و یا در تغذیه آبرفت نقشی ایفا نمایند. جوانترین تشکیلات آهکهای الیگومیوسن هستند که در نواحی شمال و غرب رخنمون داشته و در بعضی نقاط دارای خاصیت کارستی میباشند. در غرب دشت کبودراهنگ تشکیلات آهکی تریاس همراه با دولومیت وجود دارد که غار علیصدر و سراب در آنها ایجاد شده وآب آنها بصورت چشمه در سطح جاری است، وجود این غارها در زیر سطح توپوگرافی دشت بطوری که اعماق آنها تاکنون ناشناخته مانده ، برخورد تعدادی از چاههای اکتشافی به سنگ کف آهکی ، وجود گسلهای موازی در کف دشت ، بالا بودن بیش از حد آبدهی بعضی از چاههای بهره برداری با توجه به مقادیر ضریب قابلیت انتقال در حد متوسط و بالا خره برداشت از منطقه در حد بیش از جریانهای ورودی آب زیرزمینی به دشت جملگی دال بر تغذیه آبرفت از سنگ کف آهکی را دارد.
آهکهای کرتاسه و ژوراسیک بیشترین توسعه را در منطقه داشته و گاهی همراه با ناخالصیهای شیست ، شیل ،مارن و اسلیت هستند. این آهکها در جنوب شرقی و شمال شرق دشت کبودراهنگ توزیع شده و به دلیل همین ناخالصیها نمی توانند کارستیک باشند .
جوانترین آهکهای دشت مربوط به میوسن زیرین با رنگ روشن و در بعضی نواحی همراه با مارن و آهک مارنی بوده و در شمال و شمال غربی دشت کبودراهنگ رخنمون دارد. وجود چشمه در این تشکیلات ،حاکی از کارستی بودن آنها بوده که میتوانند در زیر آبرفت نیز توسعه داشته باشد. مسلما” این غارها با وجود جریان بطئی آب در آنها در مدتهای مدید زمین شناسی شکل گرفته ولی همین جریان کند و بطئی می تواند مقادیر متنابهی از آب را به آبرفت تزریق نماید[۳۸].
۳-۵-۴سایر تشکیلات
تشکیلات مارن، شیست، شیل، سنگهای آذرین، که بخشی از سنگ کف دشت را تشکیل می دهند و جزء سنگهای غیر قابل نفوذ میباشند. در منطقه دیده شده که تنها در سطوح فرسایش یافته شیستها و سنگهای آذرین ، سفره آبهای فقیر و موضعی را تشکیل داده است. سنگ کف در اطراف بیرون زدگیهای آهکی الیگومیوسن و کرتاسه ودر قسمت های شمالی و شرقی از جنس آهک ودر سایر قسمت ها ازجنس مارن می باشد.
بیشترین ضخامت رسوبات آبرفتی در مناطق ویان و عین آباد است که به بیش از ۱۵۰ متر میرسد.
شیب عمومی سنگ کف از شمال غرب به جنوب شرق است و این موضوع جهت جریان آبهای زیرزمینی را در این مسیر نشان می دهد.
سنگ کف رسوبات آبرفتی از طبقات الیگومیوسن میباشد.
به استثنای عین آباد که در افقهای سطحی لایه های کم و بیش شور دیده می شود در این دشت نیز رسوبات محتوی آب شور بیاهمیت است[۳۸].
۳-۶ژئومورفولوژی
ناهمواریهای استان همدان براساس تغییر شکل بنیادی، میتوان آنها را به دو واحد بزرگ کوهستانها و دشتها تقسیم بندی کرد، سپس هر یک از این دو دسته به اجزای فرعی دیگری تقسیم کرد.
الف)کوهستانها
ارتفاعات شمال شرق: از جهت ساختاری، ارتفاعات شمال استان، در شرق رزن، قسمتی از ارتفاعات مرکزی ایران است که از نظر ساختمانی از تشکیلات آتشفشانی رسوبی و رسوبی است. امتداد این رشته کوهها از شمال غرب به سمت جنوب شرق و خط الراس آنها مرز بین استان همدان و قزوین است.
ارتفاعات مرکزی: این واحد از ارتفاعات استان بین دو واحد شمال شرق و زاگرس قرار گرفته است رشته کوه های مهمی مانند الوند، شاه نشین، کلاه قاضی و تخت رستم دارد.
ارتفاعات جنوب غربی: ارتفاعات جنوب غربی استان قسمتی از زاگرس مرتفع میباشد که در این منطقه به کوهستان گری معروف است.
کوههای پراکنده: در سایر نقاط استان، ارتفاعاتی به صورت پراکنده دیده میشوند مانند کوههای قره طر، بوقاطی، در نیمه شمالی استان و کوه خان گرمز و سرده و گرمه ملایر در نیمه جنوبی استان اشاره کرد.
ب)دشتها اصولا چالهها و دشتها را میتوان در داخل تمام واحدهای کوهستانی مشاهده کرد، اما با توجه به ویژگیهای ارتفاعات ، دشتها از نظر وسعت و چگونگی شکل گیری، با هم متفاوتند که میتوان آنها را به دو دسته تراکمی و فرسایشی تقسیم کرد.
دشت تراکمی: اغلب دشتهای استان از این نوع میباشند. عامل شکل زایی این دشتها بیشتر آبهای روان در طول دوره کواترنر است. حمل مواد تخریبی کوهستانها به سمت چالهها و درههای کوهستانی و تراکم آن در داخل این چالهها سبب شکل گیری و توسعه دشتها گردیده است. بافت و اندازه رسوبات حمل شده از دامنه ارتفاعات به سمت مرکز دشت از درشت دانه به ریز دانه تبدیل میگردد.از نمونه های این دشت میتوان به دشت کبودرآهنگ اشاره کرد.
دشتهای فرسایشی: طی عمل تخریبی یخچالها، رودها و بادها و… پهنههای افقی و وسیعی شکل گرفته اند که علت شکل گیری آنها ، سستی نسبی رسوبات و تخریب به دلیل تغییرات دما، یخبندان و و جریان آبهاست که قسمت های زیادی از لایه های تاقدیسها را از بین برده و به مناطق پست اطراف ، منتقل کرده اند.مانند دشت فرسایشی ملایر[۳۶]. شکل ۳-۴ نقشه ناهمواری های دشت کبودرآهنگ را نشان می دهد.
شکل شماره۳- ۴ نقشه ناهمواری دشت کبودرآهنگ
در شکل ۳-۵ نقشه طبقات ارتفاعی دشت کبودرآهنگ نشان می دهد که کمترین ارتفاع در این حوضه در نقطه خروجی ۱۶۰۰ متر از سطح دریا است و بیشترین ارتفاع ۲۶۰۰متر از سطح دریا در ارتفاعات شمالی حوضه است.ارتفاع متوسط در حوضه حدود۲۱۰۰متر است.
شکل شماره ۳-۵ نقشه طبقات ارتفاعی دشت کبودرآهنگ
در شکل ۳-۶ طبقات شیب در حوضه دشت کبودرآهنگ مشخص است که بیشترین مساحت در این حوضه مربوط به شیب ۵-۱۵ درصد است .
شکل ۳-۶ نقشه طبقات شیب دشت کبودرآهنگ
در شکل ۳-۷ نقشه ژئومورفولوژی حوضه ترسیم شده است این نقشه به صورت واضح نشان میدهد که آبرفت های دوران کواترنری بیشترین مساحت از حوضه را دربر گرفته است با این حال برونزد های آهکی در دشت کبودرآهنگ به صورت ارتفاعاتی در شمال و شمال غرب و جنوب غربی حوضه قرار دارند.
شکل شماره۳- ۷نقشه ژئومورفولوژی دشت کبودرآهنگ
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
دشت کبودر آهنگ دارای وسعتی برابر۲۸۲۳ کیلومتر مربع می باشد . وجود آبرفت های کواترنری وشرایط آب و هوایی مساعد با عث توسعه کشاورزی شده است. که در دهه اخیر این باعث افزایش حفر چاه شده است و تعداد این چاه ها در این دشت ۱۳۱۱ حلقه چاه عمیق ، ۷۹۱ حلقه چاه نیمه عمیق که بیشترین تعداد این چاه ها دارای مصرف کشاورزی است. البته رشته قنات ها و چشمه ها نیز در این دشت مصرف کشاورزی دارند که این امر باعث کاهش سطح آب زیرزمینی شده است.
۴-۱ مروری بر شرایط هیدروژئولوژی دشت کبودرآهنگ و کارست منطقه :
تشکیلات سنگی زمانی مورد توجه قرار می گیرد که بتواند در خود آب را ذخیره و انتقال دهد و این امر از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه باشد. تشکیلات آهکی نیز مانند دیگر سنگ ها دارای سفره های آبخوان است. مرز پایینی یک سفره آبخوان عموما تشکیلات ناتراوا است. اما سنگ های کارستی عموما بسیار ضخیم هستند و مرز پایینی لایه آبدار کارستی جایی است که خلل و فرج در آنجا اهمیت کمتری دارد و این خلل و فرج کمتر توسعه یافته باشد. آب در داخل سنگ ها ایجاد حفرات انحلالی می کند که دارای اندازه ها و اشکال مختلف است. و اصطلاحا تخلخل نام دارد که این تخلخل موثر تحت تاثیر اندازه فضای خالی است. آب در لایه آبخوان تاجایی پایین می رودکه به یک لایه ناتراوا رسیده و آب دیگر به طرف پایین حرکت نمیکند. در این حالت سطح آب ثابت می شود که سطح ایستابی نام می گیرد. برای اندازه گیری و مشخص شدن عمق سطح آب زیرزمینی چاه هایی حفر می شوند که کاربرد اصلی این چاه ها اندزه گیری سطح ایستابی است و اصطلاحا چاه مشاهدهای یا پیزومتر نامیده می شود [۹].
دشت کبودرآهنگ دارای وسعتی برابر ۲۸۲۳ کیلومتر مربع است که با گسترش اراضی کشاورزی و همچنین ایجاد قطب های صنعتی مانند نیروگاه برق شهید مفتح و احداث شهرک های مسکونی تامین آب مصرفی از طریق بهره برداری از منابع آب زیرزمینی بوده است. شرایط هیدروژئولوژیک دشت کبودرآهنگ در رابطه با شناخت وضعیت و چگونگی بهره برداری از منابع آب های زیرزمینی مورد بررسی قرار گرفته است چراکه یکی از فاکتورهای تاثیرگذار در فرایند ایجاد فروچاله است. در محدوده دشت کبودرآهنگ تشکیلات آهکی از نظر زمانی در دو قسمت کلی به شرح زیر است:
تشکیلات آهکی مزوزوئیک مربوط به تریاسیک، ژوراسیک و کرتاسه که بخش های شمالی و حاشیه غربی دشت را شامل می شود. این آهک ها در این نواحی تا حدودی که همراه با لایه های شیل و مارن باشند در تغذیه آبرفت نقش دارند.تشکیلات آهک های الیگومیوسن که اکثرا رخنمون های نواحی شمال و شمال شرقی را شامل می شوند . به لحاظ خاصیت کارستیک در برخی نواحی این تشکیلات در تغذیه آبرفت نقش دارند . ضخامت آبرفت با توجه به مطالعات ژئوفیزیک و حفاری های انجام شده حداکثر برابر ۱۷۰ متر می باشد . سنگ کف در نواحی شمال غربی – جنوب شرقی بخش کبودراهنگ بتدریج بالا آمده و سبب کاهش ضخامت آبرفت گردیده و به علت وجود بیرون زدگیهای آهکی – مارنی در نواحی جنوب غربی طاسران ضخامت آبرفت به مقدار ناچیزی می رسد . در نواحی شمال شرقی دشت (شمال اورقین) ضخامت آبرفت تا ۷۰ متر میرسد۰بطور کلی ضخامت آبرفت در قسمتهای مختلف دشت متفاوت بوده که کمتر از ۳۰ متر در حواشی تا بیشتراز ۱۵۰ متردر مرکز و محدوده سفره آبدار اصلی می رسد۰
جنس آبرفت بسیار متنوع بوده و برحسب نوع سنگ مادر ، دوری یا نزدیکی به آن فرق می کند ، بطور کلی در نواحی مجاور ارتفاعات و حواشی دشت بطور نسبی دانه درشت و در میانه و نواحی خروجی دانه ریز میگردد . نوع سنگ کف در بعضی از قسمتهای دشت مارن بوده ودر میانه دشت و همچنین در کناره بیرون زدگیهای آهکی اولیگو میوسن و کرتاسه مخصوصا” در قسمتهای شمالی و شرقی از نوع آهک می باشد . همچنین در اطراف روستای قاباق تپه با گسترش نه چندان زیادی و بطور موضعی سنگ کف از جنس آهک باشد . در منتهی الیه غربی
دشت در زیر رسوبات دوران چهارم بیرون زدگیهای آهکی و آهکی دولومیتی پرمین وجود دارد ، که غارهای علیصدر و سراب درآنها شکل گرفته و احتمالا” منشاء تغذیه آبرفت نیز باشند . همچنین در نواحی شمال دشت علاوه بر سازند های ماسه سنگی ، شیلی ، عدسیهای آهکی ژوراسیک و کرتاسه و در بعضی نواحی آهکها ی مارنی اولیگومیوسن گسترش دارد که احتمالا” در زیر سطح دشت در تماس با آبرفت میباشد و احتمال اینکه سفره آبرفتی را بخصوص با وجود گسلهای موجود در منطقه تغذیه نمایند زیاد است [۳۸]
۴-۲ ارزیابی شرایط زیر سطحی دشت کبودرآهنگ بر پایه بررسی چاه های اکتشافی
در مطالعات آبهای زیرزمینی به منظور شناخت ضخامت آبرفت و آبخوان و همچنین ضرایب هیدرودینامیکی حفر چاه های اکتشاف و پیزومتری ضرورت دارد . هدف از حفاری چاه های اکتشافی تعیین جنس , ضخامت و عمق لایه ها و سنگ کف , بررسی لایه های آبدار از نظر کمی , قدرت آبدهی , تعیین ضرایب هیدرودینامیکی آبخوان و کیفیت شیمیایی لایه های آبدار می باشد .طی سالهای گذشته ۷ حلقه چاه اکتشافی و ۴ حلقه چاه پیزومتر اکتشافی در این محدوده مطالعاتی حفر شده است
۱)چاه اکتشافی خنجر آباد :
این چاه در شمال غرب روستای خنجر آباد با مشخصات u.t.m (3926550 =y , 306550 = x ) حفر گردیده است . سطح برخورد به آب اولیه در این چاه برابر با ۴/۶ متر و عمق چاه برابر با ۶۰ متر می باشد. بر اساس لوگ ارائه شده جنس سنگ کف منطقه شیست می باشد. همچنین طبق نتایج آزمایشات پمپاژ در پیزومتر یا جنب چاه اکتشافی مقدار ضریب قابلیت انتقال این چاه برابر ۵۴۰ متر مربع در روز و ضریب ذخیره آن ۲-۱۰*۳/۳ می باشد.
۲)چاه اکتشافی عین آباد:
این چاه در یک کیلومتری شمال غرب عین آباد با مختصات u.t.m (38806810 =y , 301220= x ) حفر گردیده است . این چاه در سال ۱۳۴۵ حفاری گردیده است . سطح ایستایی در هنگام حفاری برابر ۲ متر بوده است . بر اساس, لوگ ارائه شده جنس سنگ کف منطقه آهک اولیگومیوسن می باشد .
۳)چاه اکتشافی ایده لو:
چاه مذکور در اراضی روستای ایده لو با مختصات u.t.m (3915995 =y , 277150= x ) حفاری گردیده است . طبق لوگ ارائه شده , عمق چاه برابر با ۷۵ متر می باشد که در افق ۵۴ الی ۶۹ یک لایه رسی قرار دارد. ضمناً سنگ کف منطقه نیز مارن می باشد. همچنین بر اساس نتایج آزمایشات پمپاژ در پیزومتر جنب چاه اکتشافی مقدار ضریب قابلیت انتقال برابر ۶۴۰ متر مربع در روز و مقدار ضریب ذخیره ۳-۱۰*۵/۲ می باشد.
۴) چاه اکتشافی طاسران:
این چاه در جنوب شرقی روستای طاسران با مختصات u.t.m (3910880 =y ,285850= x ) حفر گردیده است. سطح برخورد به آب اولیه برابر با ۶۵/۱۲ متر و عمق چاه ۱۰۴ متر می باشد. بر اساس لوگ ترسیم شده, چاه مذکور در عمق ۱۰۲ متری به لایه مارنی برخورد نموده است. همچنین بر طبق نتایج آزمایشات پمپاژ صورت گرفته در پیزومتر جنب چاه اکتشافی ضریب قابلیت انتقال در این چاه برابر با ۲۳۵۰ متر مربع در روز و ضریب ذخیره ۴-۱۰*۸/۷ می باشد .
۵)چاه اکتشافی کوریجان
چاه اکتشافی کوریجان در شمال غربی روستای کوریجان به عمق ۱۳۵ متر و به مختصات u.t.m (2883510 =y , 291885= x ) حفاری گردیده است .سطح برخورد به آب در هنگام حفاری ۴/۷ متر و جنس سنگ کف منطقه شیست می باشد . بر اساس آزمایشات پمپاژ صورت گرفته در پیزومتر جنب چاه اکتشافی مقدار ضریب قابلیت انتقال در این چاه برابر ۸۸۰۰ مترمربع در روز و ضریب ذخیره ۲-۱۰*۳/۲ می باشد .
۶)چاه اکتشافی اورقین
این چاه در شمال شرقی روستای اورقین به مختصات u.t.m (3910350 =y , 291100= x ) حفاری گردیده است .سطح برخورد به آب در هنگام حفاری برابر ۳۵/۲۳ متر و عمق چاه ۷۹ متر می باشد . بر اساس لوگ ارائه شده چاه مذکور در عمق ۷۵ متری به لایه مارنی برخورد نموده و جنس سنگ کف منطقه مارن می باشد . ضریب قابلیت انتقال بر اساس نتایج آزمایشات پمپاژ برابر با ۲۰۰ متر مربع در روز می باشد .
۷)چاه اکتشافی داق داق آباد
جدول۴-۱۵- نتایج مربوط به پذیرش سهامداران و استقرار بورس الکترونیک ۶۳
جدول۴-۱۶- نتایج مربوط به بسترهای قانونی و حقوقی و استقرار بورس الکترونیک ۶۴
جدول۴-۱۷- نتایج مربوط به عوامل فرهنگی و استقرار بورس الکترونیک ۶۴
جدول۴-۱۸- نتایج مربوط به هزینه های اقتصادی و استقرار بورس الکترونیک ۶۵
جدول ۴-۱۹- نتایج مربوط به عوامل مؤثر بر استقرار بازار بورس الکترونیک در ایران ۶۶
فهرست نمودار ها
عنوان شماره صفحه
نمودار ۲-۱- سیستم کنونی معاملات در ایران ۲۷
نمودار ۲-۲: ساختار بورس اوراق بهادار تهران ۳۷
نمودار ۴-۱: توزیع جنسیت ۵۳
نمودار ۴-۲: توزیع تأهل ۵۴
نمودار ۴-۳: توزیع تحصیلات ۵۵
نمودار ۴-۴: توزیع سن ۵۶
نمودار ۴-۵: توزیع سابقه فعالیت در بازار بورس ۵۷
چکیده
بورس الکترونیک در بازارهای پیشرفته سرمایه به عنوان گامی رو به جلو در مسیر توسعه دولت الکترونیک، ایجاد شده است. حال آنکه این امر در بورس ایران مسألهای نو ظهور و نوپا تلقی میگردد. در کشورهای توسعه یافته به استقرار نظارت الکترونیک به عنوان یکی از مهمترین پیشنیازهای استقرار بورس الکترونیک توجه شده است. زیرا توسعه بازار بدون توسعه نظارت، باعث کاهش کارایی آن و در نتیجه کاهش اعتماد سهامداران به بازار و عدم جذابیت آن برای سرمایه گذاران داخلی و بین المللی خواهد شد. در کنار این مهم باید به این امر نیز توجه داشت که عوامل مختلف دیگری نیز هستند که می توانند بر روی استقرار بازار بورس الکترونیک تأثیرگذار باشند.
هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر استقرار بازار بورس الکترونیک در ایران بر اساس مدل سه شاخگی و راهکارهایی جهت پیادهسازی آن بوده است که بدین منظور ۳۸۵ نفر از خبرگان و متخصصین حوزهی تجارت الکترونیک و فعالان و کارگزارن در بازار بورس به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب و به پرسشنامههای محقق ساخته تحقیق پاسخ گفتند. در پایان نتایج به دست آمده از پرسشنامههای تحقیق به کمک آزمون تی تک نمونه ای مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج نشان داد که عوامل ساختاری، رفتاری و زمینهای در استقرار بورس الکترونیک در ایران تأثیر معناداری (p<0/01) دارند.
کلید واژه ها: عوامل ساختاری، عوامل رفتاری، عوامل زمینهای، استقرار بورس الکترونیک.
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
امروزه بحث تجارت الکترونیکی در صدر اولویت های سازمان های متفاوت قرار گرفته است . هر سازمانی که به توجه لازم را نداشته باشد در کوتاه مدت با کاهش سودآوری و در بلندمدت با احتمال حذف حیات خود روبرو می گردد، لذا برنامه ریزی جهت بکارگیری EC یکی از اقدامات استراتژیک سازمانها می باشد . برای راه اندازی بورس الکترونیک ما نیازمند داشتن پیش نیازهای تجارت الکترونیک در کشور می باشیم . بنابراین برای دستیابی به این امر بایستی زیرساختهای آن از طریق وزارت فناوری اطلاعات وارتباطات تأمین شود . وقتی خیلی از خرید و فروش ها در محیط الکترونیکی صورت می گیرد اگر ما نتوانیم در این عرصه وارد و از این محیط استفاده کنیم، فرصتهای زیادی را از دست می دهیم . این بدان معناست که باید لوزام حلقه بزرگ تجارت الکترونیکی را سازمان بدهیم . لوازم تجارت الکترونیکی در چند بخش تفکیک می شود . بخشی برمی گردد به زیرساختها اعم از فنی، نیروی انسانی، حقوقی و قضایی و بخشی بر می گردد به لجستیک که در این بحث گمرک، حمل و نقل و بانکداری را می بینیم . اما در این میان بانکداری الکترونیکی دارای نقش خاصی است .( بتوخته، محمدزاده، ۱۳۸۵)
با توجه به موارد گفته شده، در این فصل به بررسی کلیات تحقیق پرداخته شده است. ابتدا مساله اصلی تحقیق بیان گردید و سپس اهمیت و ضرورت تحقیق مورد بررسی قرار گرفت و در ادامه به اهداف اساسی تحقیق و سوالات تحقیق، چارچوب نظری تحقیق و جنبه جدید بودن و نوآوری تحقیق، قلمرو تحقیق، موانع ومحدودیتهای تحقیق پرداخته شده و در انتها نیز واژه ها و اصطلاحات تخصصی تحقیق تعریف شد.
بیان مسئله
بزرگترین دستاورد فنآوریهای نوین برای بشر از میان بردن فاصلههای مکانی و زمانی و شاید به تعبیری عمیقتر"بی معنا کردن” فاصلههاست. ظهور اینترنت و فراگیر شدن آن در سرتاسر دنیا امکان برقراری ارتباط و تعامل غیر مستقیم وآنی بین جوامع را تقریباً در هر حوزهای از زندگی انسانی فراهم آورده است (شهرآبادی، ۱۳۸۸). حوزه بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار نیز از این اصل مستثنی نبوده و داد و ستد اوراق بهادار که دیرزمانی تنها به واسطه حضور طرفین دادو ستد در یک مکان فیزیکی (تالار بورس) و محدوده زمانی خاص (ساعات معاملاتی) انجام میگرفت، امروزه معامله در ۲۴ ساعت و بدون حضور طرفین معامله انجام میپذیرد. چرا که بازار سرمایه، نقش مهمی در اقتصاد کشورها ایفا میکند. لذا پرداختن به آن و استفاده از ابزارهای جدید و کارآمد، به خصوص فناوری اطلاعات در پیشرفت آن، از ضروریترین مباحث روز به شمار میرود (پیری و ایمانی برندق، ۱۳۸۷).
ایده «بورس الکترونیک» و معامله اینترنتی سهام برای اولین بار با راهاندازی سامانه معاملاتی خودکار « “نزدک” » (NASDAQ) در فوریه ۱۹۷۱ ایالات متحده محقق شد. اما تا کنون این امر در کشور ما محقق نشده است .
با توجه به این مسأله، در این تحقیق به عوامل بورس الکترونیک در ایران بر اساس مدل سه شاخگی بررسی و راهکارهایی جهت پیاده سازی آن پرداخته می شود .
مدل تحقیق حاضر بر گرفته از مدل سه شاخگی دکتر میرزایی اهرنجانی می باشد که مباحث سازمانی را در سه حوزه ساختاری، رفتاری و زمینه ای مورد بررسی قرار می دهد.
الف. شاخه ساختاری در برگیرنده همه عناصر، عوامل و شرایط فیزیکی و غیرانسانی سازمان میباشد که با نظم، قاعده و ترتیب خاصی بهم پیوسته و چارچوب و قالب فیزیکی ومادی سازمان را می سازند(میرزایی اهرنجانی، ۱۳۸۱). در تحقیق حاضر شاخه ساختاری شامل ابعاد ۴ گانه نیروی انسانی متخصص، عوامل مخابراتی، بانکداری الکترونیکی و زیرساخت های فنی بورس می باشد.
ب. در شناخت آسیب های رفتاری، کانون توجه به کارکردها و عملکردهاست و باید آن دسته از عواملی بررسی شود که کارکردهای سازمانی را مختل و یا عملکرد انسانها را از حالت طبیعی منحرف کرده و به اثربخشی آنها به قدری صدمه می زنند که درسازمان ایجاد بحران کرده و سازمان را به طور کلی از رشد سالم باز می دارند (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۸۱). در تحقیق حاضر شاخه رفتاری شامل ابعاد ۲ گانه پذیرش مدیران بورس و پذیرش سهامداران می باشد.
ج. آسیب های زمینهای یا محیطی آسیب هایی هستند که رابطه و تعامل مناسب و درست و یا به عبارت سیستمی، واکنش به موقع و درست سازمان را با سیستم های همجوار محیطی اش بر هم زده و در این روابط ایجاد بحران می نمایند (میرزایی اهرنجانی، ۱۳۸۱). در تحقیق حاضر شاخه زمینه ای شامل ابعاد ۳ گانه بسترهای قانونی و حقوقی، عوامل فرهنگی و هزینه های اقتصادی می باشد.
اهمیت پژوهش
ایده کامپیوتری کردن بازار و تجارت محبوبیت خاصی میان عموم دارد. این پدیده زمینه ای از تکنولوژی را دربردارد که در دهه آخر قرن بیستم بسیار مورد استفاده و مناسب است. زمان در سکوهای تجاری بسیار محدود است. عملکرد سکوهای تجاری بستگی به مردمی دارد که آن جا حضور پیدا می کنند و این افراد دارای بنیه ای محدود هستند و نمی توانند یک روز کاری معمولی به آسانی عمل کنند. .( بتوخته، محمدزاده، ۱۳۸۵)
سرعت و دقت در دنیای امروزی، از مهمترین مزیت های رقابتی بوده و این مزیت نیز بدون فناروی اطلاعات امکان پذیر نیست. (پیری و ایمانی برندق، ۱۳۸۷)
از طرفی، از آنجایی اکثر بورس های بزرگ دنیا با الکترونیک عجین شده اند و با توجه به بحث های تجارت جهانی و پیوستن کشورمان به آن، ضرورت موضوع و چندان شد است. البته نباید برخی از تهدیدات موجود در این زمینه همچون هک کاری، ویروس را نادیده گرفت چرا که عدم توجه به این موضوعات، صدمه جبران ناپذیری به دنبال خواهد داشت. (پیری و ایمانی برندق، ۱۳۸۷)
بورس به عنوان یکی از مهم تری و حیاتیترین بازارهای سرمایه جامعه امروز می باشد، که امروز با تحولات شدید رقابتی روبرو بوده است.
با توجه به مطالب بیان شده در فوق تحولات رقابتی بدون فناوری اطلاعات در عصر حاضر امکان پذیر نمی باشد .ازاین رو، با توجه به اهمیت این موضوع محقق در صدد یافتن عوامل موثر بر استقرار بازار الکترونیک در ایران بر اساس مدل سه شاخگی و راهکارهای پیاده سازی آن می پردازد.
اهداف پژوهش
شناسایی عوامل موثر در استقرار بورس الکترونیک در ایران.
بررسی عوامل ساختاری موثر در استقرار بورس الکترونیک در ایران.
بررسی عوامل رفتاری موثر در استقرار بورس الکترونیک در ایران.
بررسی عوامل زمینه ای موثر در استقرار بورس الکترونیک در ایران.
ارائه راهکارهای عملی جهت پیاده سازی بورس الکترونیک در ایران.
اهداف کاربردی
بدیهی است که به دنبال انجام هر تحقیقی تلاش بر این است نتایج بدست آمده مورد استفاده علاقمندان قرار بگیرد تا در اتخاذ تصمیمات موثر کارا و موثر باشد .لذا این تحقیق نیز مستثنی از این امر نخواهد بود.
از طرف دیگر نتایج تحقیقات برای خود مدیران شرکتها نیز قابل توجه خواهد بود تا نتایج مثبت بیشتری را رقم بزنند؛ لذا نتایج تحقیقات حاضر می تواند برای گروه های زیر قابل استفاده باشد :
سازمان بورس اوراق بهادار
سهامداران شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
مدیران شرکتها
موسسالت مالی و اعتبارای و سرمایه گذاری
متخصصین و تحلیلگران مالی
محققان و دانشجویان
سوالات پژوهش:
سوالات اصلی:
آیاعوامل ساختاری در استقرار بورس الکترونیک در ایران تأثیر معناداری دارند؟
آیاعوامل رفتاری در استقرار بورس الکترونیک در ایران تأثیر معناداری دارند؟
آیاعوامل زمینه ای در استقرار بورس الکترونیک در ایران تأثیر معناداری دارند؟
مدیریت
۸۴٫۶۱
۱۵٫۳۹
۰
۱۰۰
میانگین
۵۲٫۴۰
۴۱٫۶۱
۶٫۰۸
۹۳٫۸۴
۴-۸-۳ : میزان مطابقت با استاندارد ساختمان و تجهیزات از نظر کیفی .
با توجه به جدول ۴-۲۰ ، کتابخانه علوم پایه با ۲۳٫۰۷ % دارای کمترین مطابقت با استاندارد و کتابخانه های مدیریت ، حقوق و الهیات با ۸۴٫۶۱ % بیشترین مطابقت با استاندارد را دارند . کتابخانه های مامایی و پرستاری ، فنی و مهندسی و تربیت بدنی نیز در موقعیت مناسبی قرار ندارند . به طور کلی کتابخانه های بررسی شده ، ۵۲٫۳۰ % با استاندارد ساختمان و تجهیزات مطابقت دارند .
نمودار ۴-۱۰ ، میزان مطابقت کتابخانه بررسی شده با استاندارد هفتم ، از نظر کیفی.
۴-۸-۴ : ارزیابی کتابخانه های مورد پژوهش در مورد استاندارد هفتم ، از نقطه نظر کمی.
بر طبق استاندارد ، محاسبه فضای خالص کتابخانه باید بر اساس استانداردهای زیر انجام گیرد :
لازم است به ازای هر ۱۲۰ جلد کتاب یا معادل آن یک متر مربع فضا در نظر گرفته شود.
لازم است برای هر ۲۰ نشریه ادواری ، یک متر مربع فضا پیش بینی گردد.
به ازای هر نفر برای مطالعه ، ۲٫۵ متر مربع فضا در نظر گرفته شود .
به ازای هر میز تک نفره ، ۳ متر مربع فضا در نظر گرفته شود .
به ازای هر کارمند ، ۱۰ متر مربع فضا در نظر گرفته شود . ( تعاونی ، ۱۳۹۰ )
۴-۸-۵ : میزان مطابقت کتابخانه های مورد بررسی با استاندارد هفتم،از نقطه نظر کمی.
در جدول ۴-۲۱ ، فضای موجود در کتابخانه ها بیان شده است . در جدول ۴-۲۲ ، فضای موجود و همچنین فضای مورد نیاز برای هر یک از کتابخانه ها بیان شده است . همچنین از جدول ۴-۲۲ می توان ، اینگونه نتیجه گیری کرد که از نظر فضای موجود در کتابخانه ها ، کتابخانه تربیت بدنی ، با ۸٫۴۵ % و با اختلاف اندکی از آن کتابخانه مرکزی با ۹٫۷۶ % کمترین مطابقت را با استاندارد کتابخانه های دانشگاهی در استاندارد هفتم دارند . از طرفی کتابخانه دامپزشکی ، با ۱۵۳٫۲۳ % بالاتر از سطح استانداردها قرار گرفته است و کتابخانه پرستاری و مامایی با ۹۹٫۶۹ % اختلاف خیلی اندکی با استاندارد دارد .همچنین کتابخانه های فنی و مهندسی و علوم پایه در وضعیت مطلوبی قرار ندارند. به طور کلی از نظر استاندارد فضای کتابخانه ها ، کتابخانه های مورد پژوهش ، ۵۱٫۴۰ % مطابقت دارند.
جدول ۴-۲۱ ؛ توزیع فراوانی فضای موجود در کتابخانه ها.
نام کتابخانه
فضای اختصاص داده شده به کارمندان
فضای اختصاص داده شده به مجموعه
فضای اختصاص داده شده برای مطالعه
کل فضا
۱
مرکزی
۳۰
۵۴۰
۴۰۰
۹۷۰
۲
علوم پایه
۰
۸۷
۲۱۰
تبلیغات دهان به دهان
۲۱-۲۴
خرید مشتریان
۲۴-۳۰
۳-۱-۶ ابزار تحلیل دادهها
در پژوهش حاضر، با توجه به فرضیههای پژوهش، از روش های مختلفی برای تجزیه و تحلیل یافتهها استفاده خواهد شد. به طور کلی در سطح آمار توصیفی از معیارهایی همچون جداول و نمودارهای توزیع فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد و در سطح آمار استنباطی از آزمونهای رگرسیون و تحلیل واریانس فریدمن، استفاده شد.
فصل ۴
تجزیه و تحلیل پژوهش
مقدمه
طبقهبندی و تجزیه و تحلیل درست دادهها و استفاده صحیح از تکنیکهای آماری به طبع استفاده از روشهای مناسب پژوهش در نهایت منجر به دستیابی به نتایج قابل اتکا خواهد شد. پس از آنکه محقق دادهها را گردآوری، استخراج و طبقهبندی نمود باید مرحله جدیدی از فرایند تحقیق که به تجزیه و تحلیل دادهها معروف است، آغاز شود. درمرحله تجزیه و تحلیل، نکته مهم این است که محقق باید اطلاعات و دادهها را در مسیر هدف، پاسخگویی به سؤال یا سؤالات تحقیق و نیز ارزیابی فرضیههای خود جهت داده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد (حافظنیا، ۱۳۸۲، ص۱۰۲).
پس از بیان اهداف و سؤالات پژوهش، مروری بر نظریهها و پیشینه پژوهش و بیان روش پژوهش، در این فصل نتایج یافتههای تحقیق، به صورت توصیفی و تحلیلی ارائه شده است. این فصل شامل دو بخش میباشد. در بخش اول، اطلاعات توصیفی متغیرهای جمعیتشناختی به صورت جداول و نمودارهای توزیع فراوانی ارائه شده است. در بخش دوم نیز یافتههای مربوط به سؤالات با بهره گرفتن از آمار استباطی ارائه گردیده است.
۴-۱ ویژگیهای دموگرافیک جامعه
جهت توصیف ویژگیهای عمومی پاسخدهندگان از شاخصهای آمار توصیفی استفاده شده است. فراوانی پاسخدهندگان براساس جنسیت، سن، میزان استفاده از مرسدس بنز، سن و تحصیلات مورد بررسی قرار گرفته است و نمودارهای مربوط ترسیم شده است.
- جنسیت
نتایج توزیع افراد نمونه بر اساس جنسیت افراد نشان داد که ۳۲۹ نفر از مشتریان مرد و ۵۵ نفر از آنان را خانمها تشکیل دادهاند. مقادیر فراوانی و درصدی توزیع در جدول ۴-۱ نشان داده شده است.
جدول۴- ۱: توزیع فراوانی پاسخ دهندگان براساس جنسیت
متغیر
فراوانی
درصد
جنس
مرد
۳۲۹
۸۵.۷
زن
۵۵
۱۴.۳
مجموع
۳۸۴
۱۰۰.۰
نمودار۴- ۱: توزیع فراوانی بر حسب جنسیت
بر حسب سن
نتایج توزیع افراد نمونه بر اساس سن نشان داد که، ۴۷ نفر از مشتریان را افراد زیر بیست و پنج سال، ۲۱۹ نفر را بیست و شش تا سی سال، صد و هجده نفر را بالای سی و یک سال سن داشتند. مقادیر فراوانی و درصدی توزیع در جدول ۴-۲ نشان داده شده است.
مفهوم قرض
واژه «قرض» در لغت به معنی بریدن با دندان است و در اصطلاح فقهی یکی از عقدهای شرعی است که به واسطه آن کسی مدیون و وامدار دیگری می شود. تحقق شرعی قرض دادن به دیگری منوط به ایجاب و قبول است، البته به شرطی که دهنده وام شرط زیاده در بازپرداخت مال نداشته و گیرنده مال قصد بازپرداخت وام را داشته باشد.
در این صورت به محض واگذاری مال به گیرنده وام، وی حق تصرف در آن مال را دارد، و مال مفروض در زمره دیون وی قرار می گیرد که در صورت شرط زمان در بازپرداخت وام، وی ملزم به بازپرداخت آن در زمان مشخص است وگرنه به محض طلب قرض دهنده، ملزم به بازپرداخت مال است.
فقیهان آیات زیر را بیانگر مشروعیت قرض دانسته اند:
«مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضعِفَهُ لَهُ أَضْعافاً کَثیرهً واللّهُ یَقْبِضُ وَ یَبْسُطُ وَ إِلَیْهِ تُرْجَعُونْ» ( سوره بقره (۲) آیه ۲۴۵)
«کیست که خدا را وام (یعنی قرض الحسنه) دهد تا خدا بر او به چندین برابر بیفزاید؟ و خداست که گیرد و می دهد و خلق همه به سوی او بازمی گردند.»
«مَنْ ذَا الَّذی یُقْرِضُ اللّهَ قَرْضاً حَسَناً فَیُضَعِفَهُ لَهُ وَ لَهُ اَجْرٌ کَریمٌ»( سوره حدید (۵۷) آیه ۱۱٫)
«آن کیست که به خدا قرض نیکو دهد (یعنی قرض الحسنه و صدقه و احسان به فقیران کند) تا خدا بر او چندین برابر گرداند و پاداشی با لطف و کرامت (نامتناهی) اورا عطا نماید.»
«إِنْ تُقِْرضُوا اللّهَ قَرْضاً حَسَناً یُضعِفْهُ لَکُمْ وَ یَغْفِرْلَکُمْ وَ اللّهُ شَکُورٌ حَلیمٌ» (سوره تغابن (۶۴) آیه ۱۷).
«اگر به خدا (یعنی بندگان محتاج خدا) قرض نیکو (یعنی قرض الحسنه یا صدقه) دهید خدا برای شما چندین برابر گرداند و هم از گناه شما درگذرد و خدا بر شکر واحسان خلق، نیکو پاداش دهنده است و بر گناهشان بسیار بردبار است.»
«… وَ أَقْرِضُوا اللّهَ قَرْضَاً حَسَناً …» (سوره مزمل (۷۳) آیه ۲۰)
«… و به خدا قرض نیکو دهید (یعنی برای خدا به محتاجان احسان کنید و قرض الحسنه دهید).»
در تعریف دَیْن گفته اند که عبارت از هر حق مالی یا غیرمالی است که در عهده کسی برای دیگری باشد. از این رو اقسام گوناگونی از معاملات همچون بیع نسیه، بیع سلم و سلف، قرض ،رهن و ضمان موجب دین می گردند(احکام قرآن، ص ۲۶۸).
در قرآن کریم دو آیه به بررسی مطلق دین پرداخته است:
آیه اول
«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِذا تَدَایَنْتُمْ بِدَیْنٍ إِلی أَجَلٍ مُسَمَّیً فَاکْتُبُوهُ …» (سوره بقره (۲) آیه ۲۸۲ ).
در این آیه مفصل احکام زیر مورد توجه قرار گرفته است:
۱ـ دین یا مؤجّل است ـ یعنی دارای مهلت معینی برای بازپرداخت است ـ یا غیرمؤجل که در صورت اخیر با درخواست داین، مدیون ملزم به پرداخت است، و در صورت اول تاریخ دقیق پرداخت دین باید مشخص شود؛ زیرا در آیه آمده است:
«إِلی أجلٍ مسمّیً»
۲ـ به جهت حرمت حفظ مال مؤمن، حکم به نوشتن دین شده است:
«فَاکْتُبُوهُ»
۳ـ نویسنده دین باید شخص عادلی باشد:
«وَلْیَکْتُبْ بَیْنَکُمْ کاتِبٌ بِالْعَدْلِ»
۴ـ نویسنده دین، نباید از نوشتن خودداری کند:
«وَلا یَأْبَ کاتِبٌ أَنْ یَکْتُبَ»
از این رو، اگر کاتب منحصر به فرد باشد بنا به نظر برخی از فقیهان نوشتن بر او واجب عینی است.
۵ـ نویسنده دین باید دین نامه را بر میزان شرع بنویسد:
«کَما عَلَّمَهُ اللّهُ»
بنابراین که عبارت اخیر متعلق به «لا یأب» باشد نویسنده نباید در ازای نوشتن عوضی مطالبه کند؛ چه نوشتن بی عوض ادای شکر الهی بر او خواهد بود.
۶ـ شخص مدیون باید متن دین نامه را املا کند؛ چه بیان اثبات حقی در ذمه او و شهادتی علیه اوست، ودر این راستا نباید از مطلبی فروگذاری شود؛ چه ممکن است بستانکار، واقف بر اصول اهل قلم نباشد:
«وَلْیُمْلِلِ الَّذی عَلَیْهِ الْحَقُّ وَلْیَتَقِّ اللّهَ رَبَّهُ وَ لا یَبْخَسْ مِنْهُ شَیْئاً»
۷ـ اگر شخص مدیون، سفیه یا ضعیف العقل و یا ناتوان از املا باشد، ولیّ او با رعایت عدل املا کند:
«فَإِنْ کَانَ الَّذی عَلَیْهِ الْحَقُّ سَفیهاً أَوْ ضَعیفاً أَوْ لا یَسْتَطِیعُ أَنْ یُمِلَّ هُوَ فَلْیُمْلِلْ وَلیُّهُ بِالْعَدْلِ»
۸ـ برای دین نامه دو شاهد مرد یا یک مرد و دو زن گرفته شود، تا اگر یکی از زنان مسأله را فراموش کرد دیگری یادآوری کند و این شاهدان باید عادل و مورد اطمینان باشند:
«وَ اسْتَشْهِدُوا شَهیدَیْنِ مِنْ رِجالِکُمْ فَإِنْ لَمْ یَکُونا رَجُلَیْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَداءِ أَنْ تَضِلَّ إِحداهُما فَتُذَکِّرَ إِحَداهُما الأُخْری»
۹ـ نباید شاهدان به هنگام درخواست شهادت از آن سرباز زنند:
«وَ لا یَأْبَ الشُّهَداءُ إِذا ما دُعُوا»
۱۰ـ نباید از نوشتن دَیْن کوچک و بزرگ مقید به مدت دلتنگ شد، زیرا دین نامه مکتوب نزد خدا عادلانه تر است و جهت شهادت استوارتر و جهت عدم بدگمانی و شک نزدیک ترین راه است:
«وَ لا تَسْئَمُوا أَنْ تَکْتُبُوهُ صَغیراً أَوْ کَبیراً اِلی أَجَلِه ذلِکُمْ أَقْسَطُ عِنْدَاللّهِ وَ أَقْوَمُ لِلشَّهادَهِ وَ أَدْنی أَلاّ تَرْتابُوا»
۱۱ـ اگر معامله نقدی باشد؛ می توان آن را ننوشت، اگرچه نوشتن آن نیز جایز است:
«إِلاّ أَنْ تَکُونَ تِجارَهً حاضِرَهً تُدیرونَها بَیْنَکُمْ فَلَیْسَ عَلَیْکُمْ جُناحٌ أَلاّ تَکْتُبُوها»
۱۲ـ هرگاه معامله نقدی شود می توان بر آن شاهد گرفت:
«وَ أَشْهِدُوا إِذا تَبَایَعْتُمْ»
۱۳ـ نباید بر نویسنده و شاهد دین نامه ضرری وارد آورد، زیرا این عمل فسق است:
«وَ لا یُضارُّ کاتِبٌ وَ لا شَهیدٌ وَ إِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِکُمْ»
بنابر آن که «لایضار» فعل معلوم باشد نویسنده و شاهد نباید ضرری وارد آورند.
آیه دوم
«وَ إِنْ کانَ ذُو عُسْرَهٍ فَنَظِرَهٌ إِلی مَیْسَرَهٍ وَ أَنْ تَصَدَّقُوا خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» (سوره بقره (۲) آیه ۲۸۰).