اکسیژن محلول و دما به طور معمول مهمترین متغیر ها در کنترل آبهای سطحی میباشند. اکسیژن محلول تأثیر بسیاری بر موجودات و گیاهان آبی دارد. آبزیان از جمله ماهیها برای ادامه ی زندگی خود به اکسیژن نیاز دارند. دو منبع مهم اکسیژن رسانی به محیطهای آبی یکی نفوذ اکسیژن اتمسفر به درون آب و دیگری انجام عمل فتو سنتز توسط گیاهان آبزی از جمله جلبکها میباشند.USEPA کمترین اکسیژن محلول در آب جهت زندگی گونههای آبهای شیرین را ۶٫۵ و جهت مرحلهی تخمریزی ۹٫۵ میلیگرم بر لیتر محاسبه کردهاست.
pH پایین موجب افزایش حلالیت مواد معدنی از جمله فلزات در آب و ایجاد سمیت برای آبزیان میگردد. افزایش قابلیت دسترسی زیستی بر فراوانی و تنوع ماکروبنتوزها موثر است (DeNicola, et al., 2002). علاوه بر آن کاهش مقدار اسیدیته سبب انحلال کلسیم از صدفهای سختپوستان و نرمتنان شده که این امر باعث تضعیف موجودات در مقابل صدمات فیزیکی میگردد .آبزیان در pH پایینتر از ۵/۴ توان ادامه زندگی ندارند. محیط اسیدی سبب اختلال در جذب یونها توسط ماهیها و آبزیان شده و تعادل بین یونهای سدیم، پتاسیم و کلراید را در خون موجود از بین میبرد. EPAبه منظور حفظ محیط زیست آبی دامنهی آن را بین ۵/۴ تا ۹ تعیین نمودهاست.
نیتروژن و فسفر مهمترین نوترینتها میباشند. همه موجودات زنده برای رشد به این مواد مغذی نیاز دارند. حضور این مواد در رودخانهها و دریاچهها برای تکمیل زنجیره غذایی ضروری است. افزایش میزان این مواد در آب، سبب ایجاد مشکلاتی برای آبزیان و تغییر در کیفیت آب میگردد، به همین علت نوترینتها به عنوان آلاینده آب مطرح میگردند.
توانایی آب برای هدایت الکتریسیته تابعی از توان یونی آب است. هدایت مخصوص در آبهای تازه بین ۱۰ تا ۱۰۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر بیان می شود. اما در آبهای آلوده و آبهای پذیرنده روانابهای کشاورزی و صنعتی بیش از این خواهد بود.
اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی یک نمونهی آب، مشخص کننده مقدار اکسیژن مورد نیاز برای موجودات درون آب میباشد. و اندازهگیری آن میتواند کیفیت آب را مشخص کند. اگر BOD کم باشد، آب پاک و فاقد میکروارگانیزم میباشد.
اکسیژن مورد نیاز شیمیایی COD معیاری از غلظت کل موادآلی در آب است، که برابر مقدار اکسیژن مورد نیاز جهت اکسیداسیون موادآلی اکسید شونده با بهره گرفتن از یک عامل اکسید کننده قوی میباشند (Ramachandra and solanki, 2007). در جدول(۱-۳) حدود برخی از پارامترهای مؤثر بر کیفیت آب اعلام شده توسط سازمان سلامت جهانی و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران نشان داده شده است.
جدول(۱-۳) سازمان سلامت جهانی(WHO) و موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران(ISIRI, 1998)
ایران | WHO | پارامترها | ||
خوب | قابل قبول | خوب | قابل قبول | |
۵/۸-۷ | ۲/۹-۵/۶ | ۵/۸-۷ | ۲/۹-۵/۶ | pH |
۵۰۰ | ۱۵۰۰ | ۵۰۰ | ۱۵۰۰ | TDS(mg/l) |
۰۰۳/۰ | Cd(mg/l) | |||
۰۵/۰ | ۰۱/۰ |