۳-۵-۳-۲ وجه تسمیه و پیشینه تاریخی
نام قدیم لامرد تراکمه بوده است و این نام گذاری به دلیل مردمانی است که از ترکمنستان به این منطقه کوچ کرده اند. این ناحیه درسال ۱۳۱۰ هـ . ش به لامرد تغییر نام پیدا کرد. بر اساس شواهد موجود، تاریخ لامرد از تاریخ شهر لار متاثر بوده و به نظر می رسد که منطقه لامرد نیز از مناطق مورد توجه حکام هخامنشی جهت ایجاد ضرابخانه حکومتی بوده است. هم اکنون بخشی از نیروی کار بنادر حوزه خلیج فارس از این منطقه تامین می شود و منطقه نیز مورد توجه خاص است.
۳-۶ ژئوتوریسم (گردشگری زمین شناسی) استان فارس
ژئوتوریسم که در مطالعات اخیر محققان «گردشگری زمین شناسی» نامیده شده است به مفهوم بازدید و بهره برداری از جاذبه های زمین شناسی بدون لطمه زدن به طبیعت معنی شده که مفهومی فراگیرتر و گسترده تر از پیش داشته و دامنهی وسیعی را در بر می گیرد. بازدید از جاذبه های زمین شناسی که یکی از مهم ترین آن ها جاذبه های ژئومورفولوژی و زمین شناسی است؛ امروزه یکی از شاخه های اصلی ژئوتوریسم را تشکیل می دهد.
چین خوردگی در استان فارس کم تر بوده و حالت اولیه خود را نیز از دست نداده است. در این ناحیه قلل و فرورفتگی ها اغلب به موازات یکدیگر واقع شده اند و به دلیل بارندگی، رودخانه های بزرگ و دره های وسیع در آن یافت نمی شود. در کوه های استان فارس طبقات ائوسن، توده های عظیمی را تشکیل می دهد. زاگرس در نواحی خوزستان، لرستان و فارس برروی سنگ های شیستی، آهکی و مارنی و تشکیلات جوان تر متعلق به دوره کرتاسه شیست ومارن تشکیل شده که دارای سنگواره پالئوسن می باشد. بعد از مدتی محیط رسوبی عمیق تر شده و لایه های آهکی به وجود آمده همراه با مارن و شیست می باشند. در حوضه رسوبی زاگرس رسوب گذاری از دوره الیگوسن به میوسن هم چنان ادامه داشته و سازند آهک آسماری تشکیل می شده است. در این سازند دو بخش تبخیری و ماسه سنگی شناخته شده است. بر روی سازند آهک آسماری، سازند فارس به طور هم شیب قرار دارد که قسمت زیرین آن گچی بوده و مانع اصلی خروج مواد نفتی شده است. در سازند فارس رخساره های نرم تنان، خار پوستان، مرجان ها و میکرو فسیل ها مختلف دیده شده است. بنابراین سن گروه فارس میوسن و قسمتی از پلیوسن می باشد.
۳-۷ رودخانه ها، چشمه ها و آبشارهای استان فارس
رودخانه و حواشی آن ها همواره یکی از کانون های تفرجگاهی و شکارگاهی و صیادی ورزشی محسوب می شوند، برخی از مهم ترین این رودخانه ها عبارتند از: کر، پیرآب، شادکام، شش پیر، شورجهرم، شور لار، دالکی. مهم ترین آبشارهای این منطقه نیز عبارتند از: آبشاردشتک ابرج و آبشار مارگون. چشمه های طبیعی و چشمه های آب گرم به دلیل آب درمانی و تفرجگاهی از نظر صنعت گردشگری و گذراندن اوقات فراغت از اهمیت بسیاری برخوردار هستند که برخی از آن ها عبارتند از: چشمه رچی، چشمه خارگان، چشمه بالنگان (حاجی آباد)، چشمه قدمگاه، چشمه چویو، چشمه ساسان، چشمه ابوالمهدی، چشمه شش پیر، چشمه پلنگان، چشمه جونجان (جونون)، چشمه محمد رسول الله، چشمه بناب قادر آباد، چشمه آتشکده، چشمه تنکاب، چشمه حنیفقان، چشمه آب گرم، چشمه آب گرم سراب بهرام، چشمه اسری، چشمه برن هیر، چشمه براق، چشمه تاسک، چشمه حاجت، چشمه سراب سیاه، چشمه سراب شیر، چشمه کان زرد، چشمه سرگ چینه، چشمه گنجینه، چشمه میل اژدها و چشمه مردگان.
۳-۸ دریاها، جزیره ها و تالاب های استان فارس
دریاچه های زیادی در استان فارس وجود دارد که برخی از آن ها دارای آب شیرین هستند. این دریاچه ها عبارتند از: دریاچه کافتر (شادکام)، دریاچه مهارلو، دریاچه پریشان (فامور)، دریاچه طشت، دریاچه بختگان، دریاچه و تالاب ارژن
جدول دریاچه های مهم استان فارس
نام | موقعیت جغرافیایی | مشخصات |
دریاچه پریشان | ۱۲ کیلومتری روستای ایاز آباد کازورن | آب دریاچه پریشان شیرین می باشد اما برای آشامیدن چندان مناسب نیست |
دریاچه مهارلو | جنوب شرقی شیراز | وسعت این دریاچه ۶۰۰ کیلومترمربع است |
دریاچه بختگان | ۱۸ کیلومتری شمال شهر استهبان | حوزه آبریز بسته ای را تشکیل می دهد |
دریاچه تنک | شمال غربی دریاچه بختگان | دریاچه های بختگان و تنک دوفرونشست میانه کوهی هستند |
دریاچه و تالاب ارژن | ۶۰ کیلومتری شیراز | وسعت تقریبی این دریاچه در حدود ۲۰۰۰ هکتار است |
منبع : منابع طبیعی استان فارس ۱۳۹۱
۳-۹ کوه ها، غارها، دشت ها (کویرها)، دره ها و جلگه های استان فارس
جهت عمومی کوه های این استان شمال خاوری- جنوب باختری است و هر چه از طرف شمال به جنوب پیش می رویم از ارتفاع کوهستان به طور عمومی کاسته می شود. عمده ترین ارتفاعات این استان در مناطق خاوری قرار گرفته است. برای درک بهتر ناهمواری های این استان، کوه های این منطقه به ۷ رشته تقسیم بندی می گردد:
کوه هایی که از آباده شروع شده و از جنوب بوانات گذشته و به کوه سفید متصل می گردد و تا کوه گور سفید با ارتفاع ۲۸۰۶ متر می رسد.
رشته کوه هایی که از چهار دانگه شروع شده از شمال ارسنجان و نیریز گذشته و تا دره رود شور امتداد دارد. قلل مهم این سلسله کوه، دال نشین ۳۵۰۰ متر، کوه سر سفید ۳۱۶۴ متر، کوه داراب ۳۵۳۰ متر و کوه فرک ۲۸۲۵ متر است.
رشته کوه های شمالی شیراز که از شمال دریاچه مهارلو و شهرستان فسا گذشته به کوهستان داراب منتهی می گردد، قلل مهم آن کوه بمو به ارتفاع ۲۶۶۱ متر، کوه احمدی به ارتفاع ۲۸۷۱ متر و کوه خرمان ۲۳۰۰ متر است.