صلاح الدین صاحب تخت و تاج و شمشیر یمانی را بیدار کن .
معنای مجازی : تمنّی
۱۲- فی یدینا بقیّه مِن بلادٍ فاستریحوا کیلا تطیرُ البقیّه (همان ، ص ۳۴۰ )
هنوز اندکی زمین در دست باقیست، پس شمایان استراحت کنید تا مابقی زمین از دست نرود.
معنای مجازی :تحقیر
۱۳- یا معین الجمال أذبلتِ قلبی أنعشینی بنهلهٍ أنعشینی (همان ، ص ۳۶۴)
ای چشمه زیبایی که قلبم را پژمرده کردی با جرعه ای مرا زنده گردان ، زنده گردان .
معنای مجازی :تمنّی
۱۴- یا ابنــه الأیـکِ غــرِّدی أو فنـــوحـــی ( هـــمــــان ، ص ۳۷۲)
ای دختر بیشه زار آواز بخوان یا نوحه سرکن .
معنای مجازی :تمنّی
۱۵- فاحملی هذه الرساله عنّی وَ اسجعی إن أتیتِها فوق غصنِ (همان ، ص ۳۷۲)
این نامه را از من بگیر واگر جوابش را آوردی بر بالای آن شاخه آواز بخوان .
معنای مجازی :تمنّی
۱۶- أُقعد فدَیتکَ هل یکون مُبجلا مَن کان للنشءِ الصِّغار خلیلا ! (همان ، ص ۴۳۵)
بنشین فدایت شوم ،چگونه می تواند مورد احترام باشد کسیکه همدم کودکان است.
معنای مجازی : تعجب
۱۷- شیِّعی اللیلَ وَ قومی استقبلی طلعـه الشمسِ وَراءَ الکرمُل (هـمــان ، ص ۴۷۹)
شب را بدرقه کن و به پاخیز و از طلوع خورشید در ورای کوه کرمل استقبال کن .
معنای مجازی : تمنّی
۱۸- فِتیه المغربِ هیّا للجهاد نحنُ أولـی النّاس بالأندلـس (همان ، ص ۵۱۴)
ای جوانان مغرب زمین به جهاد بشتابید ، ما شایسته ترین مردم برای زندگی در اندلس هستیم .

معنای مجازی : ترغیب
۱۹- یا شبابنا إنهضوا آن أن ننهضا
وَ لنعلّ الوطن فلنعمّ الوطن (همان ، ص ۵۲۲)
ای جوانان به پا خیزید ، امروز روز قیام است .
باید وطن را سر افرازکنیم ، و باید وطن را آباد نماییم .
معنای مجازی فعل امر« لنعلّ » : ترغیب
معنای مجازی فعل امر« لنعمّ » : تمنّی
۲۰- إغفری لی إذا اتهمتکِ بالغدرِ فقد کنتِ غائباً عن صوابی (همان ، ص ۵۴۰)
مرا ببخش اگر تو را به بی وفایی متهم کردم چرا که من اشتباه کردم .
معنای مجازی : تحسر
۲, ۲. نهی : طلب عدم انجام کار و فقط به یک شیوه ساخته می شود و آن فعل مضارع با
لای ناهیه است : لا تقل إلا الحقّ .
فعل نهی نیز مانند امر گاهی اوقات در معانی مجازی زیر به کار برده می شود :
۱- دعا : مانند:
لا یَعدَمَنکَ حمی الإسلام مِن مَلِکٍ أقمتَ قلَّتهُ مِن بَعدِ تأویدِ
حریم اسلام تو را ازدست ندهد! ای پادشاهی که وطن را به راه راست در آوردی و در قله آن جای گرفتی !
۲- التماس : مانند:
فلا تبلغاه ما أقول فإنّه شجاعٌ مَتی یُذکَر لَه الطّعنُ یَشتقِ
متنبی به همراهانش می گوید آنچه درباره سیف الدوله می گویم تبلیغ نکنید چرا که او شجاع است و هرگاه نام
جنگ آورده شود به آن مشتاق است .
۳- تمنّی : مانند :
یا ناقُ لاتسأمی أو تبلغی مَلِکاً تقبیلُ راحتـه ِ وَ الرُّکـنِ سیّانِ
ابو نواس درمدح امین می گوید : شتر من ای کاش خسته نشوی تا اینکه به پادشاهی که بوسیدن دستش و دیوار
کعبه یکسان است ، برسی .
۴- ارشاد : مانند:
وَ لا تجلِس إلی أهلِ الدَّنایا فإنَّ خلائـقَ السُّفهاءِ تعدِی
با انسانهای فرومایه همنشینی مکن ، چرا که منش نادانان سرایت کننده است .
۵- توبیخ : مانند :
لا تنهَ عَن خُلقٍ وَ تأتیَ مِثلَهُ عارٌ علیـکَ إذا فعَلتَ عظیــمٌ
از اخلاقی که مانند آن را انجام می دهی نهی نکن ، اگر این کار را انجام دهی ننگی بزرگ است .