- صفایی ،حسین، مقالاتی درباره حقوق مدنی و تطبیقی(تهران،نشر میزان،سال ۱۳۷۵)صص۶۹و۸۸. ↑
-حقوق مدنی پدید آورنده اثر در قانون حمایت مؤلفان،مصنفان و هنرمندان تعریف نشده است اما تعاریفی که نویسندگان حقوقی در این خصوص ارائه داده اند قابل توجه است .آقای دکتر حسین صفایی آنرا اینگونه تعریف می نماید)«حقوق معنوی حقوقی است که مربوط به شخصیت مؤلف و برای حمایت از آن است و جنبه مالی ندارد.»(ر.ک.سخنرانی دکتر صفایی در کتاب «همایش بررسی حقوق نشر کتاب در ایران ،چالش ها و سال ۱۳۷۰.انتشارات وزارت ارشاد»تهیه و تدوین توسط مرتضی شکیب) کرت کمپر(kmper) مشاور سازمان جهانی مالکیت فکری در همایش بررسی حقوق مالکیت ادبی و هنری اسفند ۸۱ در دانشگاه تهران آنرا اینگونه تعریف نموده است.«حقوقی که پدید آورنده را قادر می سازد جهت صیانت از ارتباط شخصی بین خویش و اثر،اقدامات خاص اتخاذ کند.» برخی از نویسندگان نیز در مقام تبیین جایگاه حقوق معنوی پدید آورندگان آثار ادبی و هنری،حقوق معنوی را به حق ابوت تشبیه نموده اند(شیرین عبادی،حقوق ادبی و هنری،چاپ ۱۳۸۰،نشر چشمه –ص۱۱۲). ↑
-جهت آشنایی با مبانی کلی و مقررات بین المللی و کشورهای خارجی درمورد حمایت از حقوق پدیدآورندگان
نرم افزارهای رایانه ای رجوع کنید به:دکتر صادقی نشاط ، امیر ،حمایت از حقوق پدیدآورندگان نرم افزارهای کامپیوتری چاپ اول،۱۳۷۶،انتشارات سازمان برنامه و بودجه. ↑
-جهت آشنایی بیشتر با این قانون ر.ک دکتر صادقی،حسین مسئولیت مدنی در ارتباطات الکترونیک،صص۴۴الی۴۵. ↑
- Universal Declaration on Human Right(UDHR1948). ↑
- Islamic Declaration on Human Right(1990). ↑
-مصوب ۱۴/۸/۱۳۵۱ مجلس شورای ملی ،نقل از مجموعه قوانین سال ۱۳۵۴.
International Covenant on Economic. Social and Cultural Rights (ICES. 1969).. ↑
- مصوب ۲۳/۸/مجلس شورای ملی ،نقل از مجموعه قوانین سال۱۳۵۴.
International Covenant on Civil and Political Rights. ↑
-Berne. ↑
- ACTE de Berlin. ↑
- ACTE de Rome. ↑
- Bruxelles ACTE de. ↑
- ACTE de Stokholm. ↑
- ACTE de Paris. ↑
- Convention Universalle du Droit D′auteur (universal copy right convention). ↑
- Agreemont on trade related aspects on intellectual property rights(TIRIPS). ↑
- Wipo Copy Right Treaty(WCT). ↑
-برای توضیح بیشتر ر.ک قاسمی،محسن،مسیر تحول حقوق مؤلف در جامعه بین المللی،مجله حقوقی،دفتر خدمات حقوقی بین المللی جمهوری اسلامی ایران،)شماره۳۵ ،سال۱۳۸۵( ،صص۱۵۶و۱۷۶. ↑
-انصاری لاری، محمد ابراهیم ،نظارت بر مطبوعات در حقوق ایران(تهران:سروش،چاپ اول،۱۳۷۵)ص۴۰. ↑
-گزارش قانون جامع رسانه ای ،روزنامه ایران،شماره۱۵۵۵، ۹تیر۷۹ص۷. ↑
- اعلامیه جهانی فی نفسه معاهده به شمار نمی آید به همین جهت الزام آور نیست مگر اینکه مواد آن به صورت عرف
بین المللی در آمده باشد. ↑
- برابر ماده ۹ قانون مدنی ، معاهدات در حکم قانون هستند و به طور مستقیم قابلیت اجرا دارند مگر اینکه در خود عهدنامه لازم الاجرا شدن آن منوط به قانون داخلی باشد. ↑
- فرشاد، محسن ، حقوق مولف رادیو و تلویزیون ، نشریه موسسه حقوق تطبیقی ، شماره دوم ، پاییز ۵۵ ص ۴۱. ↑
- سلطانی، ادیب ، راهنمای آماده ساختن کتاب ( تهران : سازمان انتشارات انقلاب اسلامی ، چاپ اول ، ۱۳۶۵ ) ص۳۱ . ↑
- حق مولف ، رادیو و تلویزیون ، گزارش کلی مربوط به نهمین کنگره بین المللی حقوق تطبیقی ( تهران ۱۹۷۴ نوشته استاد Aurelianlonasso عضو آکادمی علوم اجتماعی روحانی و استاد وابسته سابق دانشگاه حقوق ، اقتصاد علوم اجتماعی پاریس) ترجمه دکتر محسن فرشاد . ↑
- حضرتی، شاهین دژ،صمد ،مطالعه تطبیقی حقوق معنوی مؤلف،ص۴۵. ↑
- نحوه ی رسیدگی به شکایات مولفان،مصنفان و هنرمندان و ضمانت اجرای قانونی آن،مجله حقوق شهروندی و معاونت آموزش و قوه قضائیه ۱۳۸۷ شماره۲۱۷. ↑
- مواد ۲۳،۲۴ و ۲۵ قانون حمایت حقوق مؤلفان و مصنفان و هنرمندان مصوب ۱۳۴۸. ↑
-ماده ۳۱ قانون مذکور. ↑
- صادقی نشاط،امیر،پیشین، ص ۱۳۷. ↑
-مجله حقوق شهروندی ،شماره ۲۰۷،سال۱۳۸۷. ↑
- دکتر هاشمی، سید محمد ، پیشین، ص ۱۶۸. ↑
- طباطبایی مؤتمنی، منوچهر ، آزادیهای عمومی و حقوقی بشر ( انتشارات دانشگاه تهران،چاپ اول،تهران ۱۳۷۵)،ص۱۴. ↑
- برای توضیح بیشتر ر.ک به انصاری،باقر و سایر نویسندگان پیشین،ص۴۸. ↑
-دو ورژه ،موریس، بایسته های جامعه شناسی سیاسی ، ترجمه و تلخیص ، دکتر ابوالفضل قاضی شریعت پناهی ( نشر دادگستر، تهران ، بهار۷۷ )ص۱۶۱. ↑
-برای آگاهی از این قاعده ر.ک:حمید، بهرامی احمدی ، سوء استفاده از حق ،(تهران ،انتشارات اطلاعات ،چاپ دوم۱۳۷۰)،صص۱۹-۲۱. ↑
- اسماعیلی، محسن ،حقوق تبلیغات بازرگانی در ایران و جهان ،پیشین،ص۱۵۶. ↑
- انصاری،باقر و دیگر نویسندگان،پیشین،صص۵۳ و۵۴. ↑
- قوانین پخش در جمهوری فدرال آلمان،پیشین، ص۳۰. ↑
- عابدی نیستانک، ربابه ، پیشین، ص ۱۵. ↑
- قاضی، ابوالفضل ،آزادی عقیده و بیان (تهران،انتشارات فردوسی،چاپ اول،۱۳۷۳)ص۳۹. ↑
- مؤتمنی، منوچهر ،پیشین ص۱۰۳. ↑
- ژان لویی ،سروان شرایب،نیروی پیام،ترجمه سروش حبیبی(تهران،انتشارات سروش،چاپ اول ۱۳۵۵)ص ۳۸۱. ↑
-ماده ۱ قانون مطبوعات ۱۳۶۴ مطبوعات را نشریاتی می داند که به طور منظم و با نام ثابت وتاریخ و شماره ردیف در
زمینه های گوناگون خبری،انتقادی،سیاسی،اقتصادی،فرهنگی و…منتشر می شوند. ↑
آماره Breusch-Pagan
(P-Value)
۹۷۲/۰
(۴۷۹۹/۰)
آماره
Durbin-Watson
۴۲/۲
در بررسی معنی دار بودن کلی مدل، با توجه به این که سطح معنی داری (P-VALUE) آماره F از ۰۵/۰ کوچکتر می باشد (۰۰۰۰/۰) با اطمینان ۹۵% معنی دار بودن کلی مدل تایید می شود. ضریب تعیین مدل نیز گویای آن است که ۴۷/۸۱ درصد از لگاریتم تغییرات هزینه های اداری، عمومی و فروش توسط متغیرهای وارد شده در مدل تبیین می شود. همچنین در بررسی مفروضات رگرسیون کلاسیک نتایج آزمون جارکوا- برا گویای آن است که باقیمانده های حاصل از برآورد مدل در سطح اطمینان ۹۵% از توزیع نرمال برخوردار نمی باشند بطوری که مقدار احتمال (P-VALUE) مربوط به این آزمون کوچکتر از ۰۵/۰ است (۰۰۰۲/۰). در این ارتباط با توجه به تعداد بالای مشاهدات و قضیه حد مرکزی می توان از نرمال نبودن توزیع داده ها چشم پوشی کرد. ضمن این که با توجه به نمودار ۴-۴ توزیع باقیمانده ها نزدیک به توزیع نرمال می باشد.
نمودار ۴-۴) توزیع فراوانی باقیمانده های مدل (۲) تحقیق
همچنین با توجه به این که مقدار احتمال (P-VALUE) مربوط به آزمون برش- پاگان بیشتر از ۰۵/۰ می باشد (۴۷۹/۰) همسانی واریانس باقیماندهها تأیید می شود. علاوه بر این از آنجایی که مقدار آماره دوربین واتسن مابین عدد ۵/۱ و ۵/۲ می باشد (۴۲/۲) لذا استقلال باقیماندههای مدل نیز تأیید میشود.
تفسیر نتایج حاصل از آزمون فرضیه دوم تحقیق
بر اساس نتایج ارائه شده در جدول ۴-۸، سطح معنی داری (P-Value) آماره t مربوط به ضرایب و کوچکتر از ۰۵/۰ بوده و ضریب (۷۴۳۷/۱) مثبت و ضریب (۹۷۴۲/۱-) می باشد بنابراین مطابق با مدل ABJ وجود چسبندگی هزینه در سطح اطمینان ۹۵ درصد تأیید شده و گویای آن است که در میان شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران افزایش در هزینه ها در دوره های افزایش درآمد بیشتر از کاهش هزینه ها در دوره های کاهش درآمد است. همانطور که در فصل سوم اشاره شد برای تأیید فرضیه دوم لازم است ضرایب و و همچنین ضرایب و در سطح اطمینان ۹۵ درصد معنی دار بوده و علامت همه آن ها منفی می باشد این در حالی می باشد که از یک سو سطح معنی داری (P-Value) آماره t مربوط به ضرایب (۲۳۲۷/۰)، (۰۹۰۵/۰) و (۷۵۹۵/۰) بزرگتر از ۰۵/۰ بوده و از سوی دیگر علامت ضرایب (۰۷۱۶/۲) و (۰۷۱۶/۲) مثبت است. بنابراین در سطح اطمینان ۹۵ درصد فرضیه تأیید شده و می توان گفت زمانی که مدیران نسبت به فروش در آینده نظر خوش بینانه تری دارند چسبندگی در دوره جاری در صورت افزایش فروش در دوره قبل افزایش نیافته و ضد چسبندگی در دوره جاری در صورت کاهش فروش دوره قبل کاهش نمی یابد. به بیان دیگر نتایج گویای آن است که در بازار سرمایه ایران دیدگاه مثبت مدیران نسبت به فروش آتی اثر معنی داری بر رفتار نامتقارن هزینه ها ندارد. در نتیجه فرضیه دوم تحقیق در سطح اطمینان ۹۵ درصد رد می شود.
۴-۶-۳ نتایج حاصل از آزمون فرضیه سوم تحقیق
در فرضیه سوم تحقیق این موضوع بررسی می شود که آیا کاهش در چسبندگی هزینه ها ناشی از انگیزه مدیریت سود، زمانی که فروش دوره قبل افزایش می یابد نسبت به زمانی که فروش دوره قبل کاهش می یابد کمتر است یا خیر؟ و فرضیه آماری آن بصورت زیر تعریف میشود:
: کاهش در چسبندگی هزینه ها ناشی از انگیزه مدیریت سود، زمانی که فروش دوره قبل افزایش می یابد نسبت به زمانیکه فروش دوره قبل کاهش می یابد کمتر نیست.
: کاهش در چسبندگی هزینه ها ناشی از انگیزه مدیریت سود، زمانی که فروش دوره قبل افزایش می یابد نسبت به زمانیکه فروش دوره قبل کاهش می یابد کمتر است.
برای آزمون این فرضیه از مدل شماره (۳) بهره گرفته خواهد شد که یک مدل رگرسیونی بوده و با بهره گرفتن از روش داده های پانل برآورد خواهد شد:
(۳)
در این مدل برای این که بتوان مشخص نمود که آیا استفاده از روش داده های پانل در برآورد کارآمد خواهد بود یا نه از آزمون F لیمر و به منظور این که مشخص گردد کدام روش (اثرات ثابت و یا اثرات تصادفی) جهت برآورد مناسب تر است از آزمون هاسمن استفاده شده است. نتایج حاصل از این آزمون ها در جدول ۴-۹ آمده است.
جدول ۴-۹ نتایج انتخاب الگو برای برآورد مدل (۳) تحقیق
نوع آزمون
آماره آزمون
مقدار آماره آزمون
درجه آزادی
P-Value
آزمون F لیمر
۹۹۱/۲
(۵۳۶،۱۸۴)
۰۰۰۰/۰
آزمون هاسمن
۹۰/۱۲۸-
۶۲/۸۴
۲۰/۴
۹
۹۱/۲۹۸
۴۲/۱۸۰
۸۷/۹۹۴
۱۷/۷۷
۳۵/۱۱۹-
۳۲/۷۷
۷۰/۶
۱۸
جدول (۳-۱) مقایسه مقادیر نیرو ها و جابجائی های سیستم نگهداری تونل در حالت های مختلف
همانطور که از جدول (۳-۱) ملاحظه میکنید با کاهش فاصله تونل های دوقلو مترو مقدار جابجائی ها با اعمال بار دینامیکی زلزله، افزایش پیدا می کند و مقدار نیرو های داخلی سیستم نگهداری تونل مترو نیز با اعمال بار دینامیکی زلزله، افزایش یافته و ضریب اطمینان کاهش می یابد و در فضای بین تونل ها تمرکز تنش بوجود می آید.
و همچنین مقدار جابجائی ها با اعمال بار دینامیکی زلزله و کاهش سطح آب زیرزمینی، کاهش می یابد، زیرا مقدار فشار آب حفره ای در اثر پایین آمدن سطح آب، کاهش می یابد و تنش مؤثر نسبت به حالت قبل از افت سطح آب، افزایش خواهد یافت و سختی خاک، کمتر کاهش می یابد. بنابراین جابجائی نیز که بعد از استهلاک چنین فشار آبی رخ میدهد کاهش می یابد اما مقدار نیرو های سیستم نگهداری تونل مترو با اعمال بار دینامیکی زلزله و افزایش عمق سطح ایستابی، افزایش یافته و ضریب اطمینان کاهش مییابد، زیرا وجود آب کمتر در بالا و اطراف تونل باعث می شود که نیروهای دینامیکی بیشتری به سیستم نگهداری تونل وارد شود و خود آب مقدار از فشار وارده را کم می کند.
فصل چهارم:
معرفی نرم افزار و مدل سازی تونل
۴-۱- مقدمه
PLAXIS یک برنامه کامپیوتری المان محدود با هدف انجام آنالیز پایداری و تغییر شکل در کاربردهای مختلف ژئوتکنیکی استفاده می شود. کاربردهای ژئوتکنیکی نیازمند مدلهای تشکیل دهنده پیشرفته جهت مدلسازی رفتار غیر خطی، وابسته به زمان و ناهمسانگرد خاک و سنگ می باشد. علاوه بر این، نظر بر اینکه خاک یک مصالح چند فازی است، پروسه های ویژهای جهت بررسی فشار آب منفذی ایستایی و غیر ایستایی در خاک لازم است. هر چند مدلسازی خام بخودی خود موضوع مهمی است، PLAXIS مجهز به خصوصیاتی جهت بررسی جنبه های مختلف سازه های ژئوتکنیکی پیچیده می باشد.
ورودی لایه های خاک، مراحل ساخت، شرایط بارگذاری و مرزی بر اساس دستورالعمل رسم ساده CAD که امکان مدلسازی با جزئیات هندسه مقطع عرضی را فراهم می کند. از این هندسه مدل، مشبندی اجزاء محدود دو بعدی بسادگی ایجاد میگردد. این نرم افزار یک گزینه ساده جهت ساخت تونل های دایره ای و غیر دایره ای با بهره گرفتن از کمان ها و خطوط پیشنهاد می کند. صفحات و فصل مشترکها ممکن است جهت مدل سازی پوشش تونل و اندرکنش با خاک اطراف بکار روند. روش های مختلف جهت آنالیز تغییر شکلهایی که به عنوان نتایج روشهای ساخت تونل رخ می دهد، انجام می شود. المان های مفصل[۵] جهت مدلسازی اندرکنش خاک سازه در دسترس هستند. برای مثال، این المان ها ممکن است جهت شبیهسازی نوار لاغر مصالح شدیداً برشی در تماس میان پوشش تونل و خاک اطراف بکار روند. مقادیر زاویه اصطکاک و چسبندگی فصل مشترک[۶] به طور کل مشابه مقادیر زاویه اصطکاک و چسبندگی در داخل خاک اطراف نیستند. مدل موهر کلمب تعریف شده در این نرم افزار به عنوان یک مدل ساده غیر خطی و قوی، بر اساس پارامتر های خاک که در تکنیکهای مهندسی مشهور است، می باشد هر چند کلیه خصوصیات غیر خطی رفتار خاک را شامل نمی شود. مدل موهر کلمب جهت محاسبه فشارهای واقع گرایانه تکیه گاه برای جبهه های تونل ها، بارهای نهایی شالوده ها و … به کار می رود.
۴-۲- روش المان محدود[۷]
در روش المان محدود، زمین اصولاً به صورت پیوسته مدل می شود و نا پیوستگی ها می تواند جداگانه مدل شود. محیط مسئله به تعداد محدودی المان تقسیم می شود که در نقاط گرهی به هم متصل هستند. هر المان محدود است یعنی هندسه مشخص و اندازه محدودی دارد. رابطه تنش کرنش زمین با یک قانون رفتاری مناسب بیان می شود. تنش، کرنش و تغییر شکل با تغییر در شرایط زمین به وجود می آید. این تغییرات برای مثال در اثر فرایند تونلزنی به وجود می آید. تنش، کرنش و تغییر شکل ایجاد شده در یک المان بر رفتار المان مجاورش تأثیر دارد. رابطه پیچیده بین المان های متصل به هم، رابطه پیچیده ریاضی را ایجاد می کند. سیستم معادلاتی مقادیر مجهول را به مقادیر معلوم مرتبط می کند بر حسب یک ماتریس سختی عمومی بیان می شود. برای مثال رابطه نیرو های گرهی بر حسب تغییر مکان ها به این ترتیب در سراسر شبکه اجزاء محدود تحلیل می شود.
محاسن: شرایط پیچیده زیرزمینی و مشخصات تونل می تواند تحلیل شود. توانایی روش اجزاء محدود شامل شبیه سازی قوانین رفتاری پیچیده و ناهمگنی، اثر پیشروی تونل و مشخصات وابسته به زمان روش های ساخت است.
معایب: حل مسئله پیچیده ریاضی به حافظه زیاد کامپیوتر نیاز دارد. همچنین شرایط مرزی خارجی مدل اجزاء محدود باید تعریف شود و به منظور جلوگیری از اثر مرز ها بر آنالیز تنش کرنش، باید مرزها به قدر کافی از مدل دور باشند و در نتیجه مدل بزرگی احتیاج است که نیاز به کامپیوتری با ظرفیت بالا دارد.
۴-۳- مدل های رفتاری خاک
رفتار دینامیکی خاک ممکن است با دقتهای متفاوتی مدل شود. برای مثال قانون هوک خطی، الاستسیته ایزوتروپیک ممکن است به عنوان ساده ترین رابطه تنش کرنش تصور شود. چنانچه دو پارامتری مدول یانگ، E، و ضریب پواسون، ، را شامل می شود. اساساً به دست آوردن ترکیب های لازم از رفتار های سنگ و خاک هنوز به طور کامل امکان پذیر نیست. اگر چه جهت مدل کردن المان های سازه ای و لایه های بستر سنگی، الاستسیته خطی مناسب به نظر می رسد.
۴-۳-۱- مدل موهر کلمب[۸] (MC)
مدل موهر کلمب الاستیک – پلاستیک پنج پارامتر ورودی را شامل می شود. یعنی E و برای الاستسیته خاک، پلاستسیته خاک و برای یک زاویه اتساع. این مدل موهر کلمب یک تقریب مرتبه اول از رفتار خاک و سنگ را نشان می دهد. پیشنهاد شده است که این مدل برای یک تحلیل اولیه از مسئله استفاده شود. برای هر لایه یک سختی میانگین ثابت حدس زده می شود. به واسطه این ثابت سختی محاسبات نسبتاً سریع می شوند و می توان یک تصور اولیه از تغییر شکل ها پیدا کرد. علاوه بر پنج پارامتر مدل اشاره شده در بالا، شرایط اولیه خاک نقش اساسی در بیشتر مسائل تغییر شکل خاک را دارد. تنش های افقی اولیه خاک باید به وسیله انتخاب اولیه صحیح k0 به وجود آیند.
۴-۳-۲- مدل سنگ درزهدار[۹] (JR)
مدل سنگ درزهدار یک مدل الاستوپلاستیک غیر ایزوتروپیک، مخصوصاً به منظور شبیه سازی رفتار لایه های سنگی شامل یک لایهبندی و جهت گسلش مخصوص میباشد. پلاستسیته فقط در ماکزیمم سه جهت اصلی برش می تواند اتفاق بیافتد.
هر صفحه پارامترهای مقاومتی خودش را دارد و فرض می شود سنگ دست نخورده کاملاً الاستیک با مشخصات سختی ثابت E و رفتار می کند. مشخصات الاستیک کاهش یافته ممکن است برای جهت لایه بندی تعریف شوند.
۴-۳-۳- مدل خاک سخت شونده[۱۰]
مدل خاک سخت شونده یک مدل پیشرفته برای شبیه سازی رفتار خاک است. چنانچه برای موهر کلمب حالات محدود تنش به وسیله زایه اصطکاک، چسبندگی، ، و زاویه اتساع، ، توصیف می شود. اما سختی خاک با بهره گرفتن از سه ورودی مختلف سختی بسیار دقیق تر توصیف می شود: سختی بارگذاری سه محوری E50، سختی بار برداری سه محوری Eut، سختی بارگذاری ادومترEoed . فرق اساسی مدل موهر کلمب و خاک سخت شونده این است که مدل خاک سخت شونده تابع تنش بودن مدول سختی را لحاظ کرده است. یعنی تمام سختی ها با فشار افزایش می یابد.
۴-۳-۴- مدل خاک نرم خزشی[۱۱](SSC)
مدل خاک سخت شونده برای همه خاک ها مناسب است اما تأثیرات ویسکوزیته را در نظر نمی گیرد، یعنی خزش و وارفتگی[۱۲] تنش. در واقع همه خاک ها مقداری خزش را نشان می دهند و بنابراین فشار اولیه به وسیله یک مقدار معینی از فشار ثانویه نتیجه می شود. مورد دوم در مورد خاک های نرم بسیار مهم است یعنی در خاک های عادی تحکیم یافته، سیلت ها و خاک نباتی. در مدل خاک سخت شونده و مدل خاک نرم خزشی داده های مربوط به تنش بیش تحکیم یافته را شامل می شوند تا تأثیر پیش تحکیمی را شامل شود.
۴-۳-۵- مدل خاک نرم شونده[۱۳]
مدل خاک نرم شونده یک نوع مدل Cam-Clay است که خصوصاً برای فشار اولیه رس های نسبتاً عادی تحکیم یافته (NC) در نظر گرفته شده است. اگر چه توانایی مدل کردن این مدل به وسیله مدل خاک سخت شونده جانشین شده است.
۴-۳-۶- مدل Cam-Clay اصلاح شده[۱۴] (Mcc)
مدل Cam-Clay اصلاح شده یک اقتباس از مدل اصلی Cam-Clay است که به وسیله وود[۱۵] توصیف شده است. این روش اساساً برای مدل کردن رس های نسبتاً ( NC) در نظر گرفته شده است. توصیه شده است که مدل موهر کلمب برای تحلیل اولیه ساده و سریع مسأله استفاده شود. در بسیاری از موارد، چناچه داده های خوب از لایه های خاک داشته باشیم استفاده از مدل خاک سخت شونده در یک تحلیل اضافه شده مناسب است و نهایتاً تحلیل خاک نرم شونده خزشی می تواند برای تخمین خزش بکار آید، یعنی تراکم ثانویه در خاک های بسیار نرم.
۴-۴- تعاریف عمومی تنش
تنش ماتریسی است که می تواند به وسیله یک ماتریس سختی در مختصات کارتزین جانشین شود:
(۴-۱)
مؤلفه های تنش قائم مثبت نشانگر کشش و مؤلفه های تنش قائم منفی بیانگر فشار هستند. در تئوری تغییر شکل استاندارد، تانسور تنش متقارن است چنانکه ، ، . در این حالت تنش ها غالباً به صورت بردار نوشته می شوند که تنها شش مؤلفه متفاوت را شامل می شود.
(۴-۲)
(ریاضی ،۱۳۸۵: ۶۳)
«شاعر در جلد دوّم اثرش قهرمان داستانش را با حکومت جامعه گرایی روبرو می سازد. اسکندر در سفر شمالی خود به کشوری می رسد که فراخی زندگی آن جا هست. در این کشور که اوّلین نمونه ی حکومت جامعه گرایی تخیّلی در ادبیّات جهان می باشد تمامی انسان ها از حقوق مساوی برخوردارند و با دسترنج مشروع خود زندگی می کنند.»
(ریاضی ،۱۳۸۸ : ۶۴)
در این جا رمّه ها بدون شبان، خانه ها بی قفل و باغ ها بدون محافظ است. انسان ها از دروغ،حیله، طمعکاری،شهرت پرستی،فتنه ، فساد و خونریزی کوچک ترین اطّلاعی ندارند. هیچ کس از آن ها جوان مرگ نمی شود. برای مرگ انسانی که عمر طبیعی خود را گذرانده و پیر گشته مراسم سوگواری گرفته نمی شود. موضوع منظومه تنها به ترکیب حکومت محدود نمی گردد. شاعر در اثرش مخصوصاً در جلد دوّم ضمن صحبت از قهرمانش از مجالس بحث فلسفی که با حضور فیلسوفان مشهور دوران ها و کشورهای مختلف (ارسطو, افلاطون, سقـراط, همر و …) تشکیـل مـی شـده سخن گفته و در اصـل دیدگاهش را نسبت به جهان زندگی و کائنات بیان می دارد. « عبدی بیگ شیرازی این مجموعه را به طور نظیره بر اسکندرنامه ی نظامی گنجوی به نظم کشیده است .»
(عبدی بیگ ، ۱۹۷۷ م : پیشگفتار )
عبدی بیگ شیرازیکه به تقلید از نظامی پنج گنج خود را سروده است ، در « آیین اسکندری» نیز علاقهی خود را برای نظیره گویی از این اثر و هم چنین پیروی از امیر خسرو دهلوی در «آیینهی اسکندری» نشان داده است . او در این باره می گوید :
نــظامی کـــــه کـا ر هنر بند کــرد خـرد وقف طــبع هنرمند کرد
به اعــجاز شــد کلک نظمش علـــم خــبردادطبــعش زلــوح وقلم
فــروغ ضـمیرش به گردون شــتافت رخ آفتاب از فــــروغش بتافت
ســخن در بلـندی به جـــایی رساند که اندیشه صـدگام ازو باز ماند
فشاند از قلـــم گــــــوهر شــاهوار فلک از درافشانیش زیـــــر بار
به لـــــوح هنــرمندی از کلــک راز بیانی برانگیخت جــــادو طراز
بیـانی کــــــه از حیـرت آن بیــان گزیدند انگشت کــــــــرّوبیان
سخن راچـنان پـایه شــد زو بلـــند کــه تــا شـد به لوح سخن نقش بنـد
بــــود ارسـخن تــا به چـرخ بــرین هزار آنقدر کآسمان تـــــا زمین
چوکردآن سـخن سنج عـالیـجناب به دانش تـــوجّه به پنجم کتاب
بـه لـفظی فــروزان چــــــو درّ دری بیان کـــــرد تاریخ اسکندری
زبس ابر کلـــکش جواهــــر فــشاند زتاریخ حــــــرفی نگفته نماند
دو دفتــر زکلــک گهر سنــج ساخت یکی را زتاریخ پـــرگنج ساخت
در گـنج انـدیـشه را بــاز کـــــــرد زحــکمت دوم را ســرفــراز کــــــرد
(همان :۲۱)
عبد بیگ ضمن اشاره به علاقمندی خود برای پیروی از نظامی که طرز سخن او را تا عرش آسمان بالا می برد ، توضیح می دهد که او اسکندر نامهی خود را در دو قسمت سروده و در هر قسمت نیز توضیحی اضافه می کند که مشتمل بر چه مضامینی است.
« چنین می نماید که امیر خسرو بیشتر در پی این بوده است که اندیشه ها و مسائل مورد نظر خود را به خواننده ارائه کند ، با وجود این کمتر به جنبه های گوناگون زندگی و شخصیّت اسکندر پرداخته است . با وجود این گاهی می توان از برخی ماجراها جنبه هایی از تصویر او را دریافت.»
(رزمجو ، ۱۳۸۰ : ۱۷۸)
عبدی بیگ می گوید امیر خسرو نیز بعد از نظامی به این شیوه روی آورده و البتّه او شیوهی خود را به کار امیر خسرو نزدیک تر می بیند و علاقمندی خود را نیز برای تقلید از کار او که نوعی فهرست نویسی از کار نظامی گنجوی است مخفی نمی کند :
چوخسرو درآمـــد به سحرآوری علـــم گشت در شیوه ی ساحری
ازو یافت معنی جــــــمالی دگر جـمالی دگــر دید و حالــی دگر
سخن را برافــروخت از دل چراغ چـراغی که بخشد فروغش فــراغ
زشمعی که از دل فروزنده کــرد زد آتش به دل های پر سوز و درد
چنان آتش سینه را بـــرفروخت که از آتــش او دل چـرخ سوخت
چـنان نـغمهای داد ساز از ضمیر کـز ان ساز در رقص شد چرخ پیر
گراز من بپرسی زروی حـــساب جز او خمسه را کس نگفته جواب
( عبدی بیگ، ۱۹۷۷ م : ۲۲)
عبدی بیگ ، همچنین در بارهی خردنامه ی اسکندری عبدالرّحمان جامی و نوع تقلیدی که او نیز از کار نظامی انجام داده و سپس تفاوت این کار با اقبال نامه و آیینهی اسکندری امیر خسرو توضیح می دهد و اذعان می دارد که این اثر نسبت به کار و اثر امیرخسرو کاری تازه و در خور توجّه است :
چو جامی به دعوی قلم بر گرفت ازو آتــش اندر قلــم درگــرفـت
ازآن پس که ازدل بر افراخــت آه چو سایه پس از نور خورشید وماه
به امّید آن تا شـــود گنج سنج شــد انــدر طلبـکاری پنج گنج
( همان : ۲۲)
عبدی بیگ بر این باور است که سخن هرچند زیبا و آراسته باشد و چون آب روان بر دل بنشیند ولی چون مکرّر و تکراری باشد ملال آور است . لذا سخنگو باید مضمون تازه بیاورد و از تکرار پرهیز نماید تا سخنش دلپذیر گردد. او این خاصیّت را در شعر جامی می بیند و می گوید :
سخن گــــر چـــه باشد چو آب زلال زتکـــــرار خـیزد غبــــــــار مــلال
چـــــــو افتاد بــــــی آن نگارم خلل تلافیش کـــــردم بنعم البــــــــدل
شدم از دگــــــر بحر گـــــوهر فشان وز آن کـردم ابــرار را سبحه خــوان
وزآن پس بـــه یوسف زلیخا شــتافت کلیــدی که گــم کــرده اش بود یـافت
وزآن پس بــــــه کلـک تصرّف نــظام زلیــلی ومجنــون بـــرآورد نــــام
چـــــــو شد نوبت پنجمین نامــه اش زتــاریخ شــد ســـــرد هنگامـــه اش
بدان نـــــامــه تاریخ کــــمتر نوشت خـــــرد نـامه ها از سکندر نـــــوشت
در حکمت و مـــــوعظت بــــرگشاد تسلّی خـــــاطــــر به ایـــن بیت داد کــــــز اسرار حکمت سخن رانــدن بـــه از قــصّه هـــای کهـن خــواندن
ولی نیست پوشیده بر خاص وعــــام کــه بـــگذاشــته خــمسه را ناتــمام
چــــو بینی به طـــرز سخن پیشگی بــود تحفه و سبحــه هــردو یکـــی
چـو از هفت پیکر بـرآورد نـــــــام کجــا مــیشود ســبحه قـــایم مــقـام
پس از او چو شد هاتفی گنــج سنج ازآن پــنج شــد ملـک او چــار گـــنج
از آن چــــــــار گنــج طبایع پسند بـــرانــگیخته چــــــار رکــــن بــلند
بـــــرآن چار رُکنش زطــــبعِ غنی ببــین خــــامــه ی ســحــر را مــبتنی
(عبدی بیگ، ۱۹۷۷ م : ۲۳)
عبدی بیگ ضمن تعریف و تمجیدی که از آثار جامی می کند ، معتقد است که جامی در خردنامه ی اسکندری،که هفتمین مثنوی از هفت اورنگ اوست بیش از آنکه از اسکندر و تاریخ و شرح وقایع زندگی او سخن بگوید به روش نظامی در اقبال نامه توجّه دارد و سخن او بیشتر حکمت و اخلاق است که بسیار زیبا آن را سروده است :
چو جامــی به دعوی قلم برگـرفت از او آتــش اندر قلــم در گــرفت
از آن پس که از دل بر افراخـت آه چو سایه پس از نور خورشید و ماه
در حکمت و موعظت برگــــشاد تســلّی خــاطر به این بــیت دارد
هدف عرفا از مرگ اختیاری، ایجاد بی میلی و دلزدگی در انسان نسبت به زندگی دنیایی است.در این حالت یادکردِ مرگ با کاهش ترس از آن همراه است. امّا به این نکته باید توجه کرد که هدف و خواسته ایی(رسیدن به دنیای حقیقی و احساس معنا کردن در مردن) باعث دلگرمی و کشش عرفا به سوی مرگ ارادی و ترک دنیا می شود که در آنها آرامش روحی ایجادمی کند.امّا اگر مرگ اندیشی و ترک دنیا بدون هیچ انگیزه و هدفی انجام گیرد نه تنها باعث کاهش ترس از مرگ نمی شود بلکه سبب احساس بی معنایی و ناامیدی در فرد می شودو موجباتِ تخریب روحی ـ روانی در او خواهد شد.در نتیجه چنین انسانی برای در امان ماندن از احساس پوچی و سردرگمی و پریشانی، آگاهانه خود را به غفلت می زند و با مشغول شدن به اسباب دنیایی خود را نجات می دهد. بیت زیر از صائب وصف چنین انسانی است:
نیست از صید تو غافل یک نفس صیاد مرگ گر چه خود را از اجل دانسته غافل می کنی
(صائب، دیوان، ج۶، ص۳۲۷۹)
مرگ اختیاری رسیدن به آگاهی و معرفت است. ترک دنیا نیز که همان مرگ اختیاری است باعث صفای درونی و آمادگی فرد برای دریافت معارف و دانش های شهودی است. به همین خاطر ترک دنیا، آگاهی بخش، یا مقدمۀ آگاهی و دانایی است:
ترک دنیا کرده را باطن مصفا می شود چشم پوشیدن ز اوضاع جهان واکردن است
(همان، ج۱، ص۱۲۷)
مرگ ارادی باعث درک و احساس زندگی در انسان می شود. در واقع مرگ ارادی زندگی را از حالت تکراری و عادت گونگی، خارج می کند و فرد را از انجماد و یکنواختی باز می دارد. صفای دل و پاکی درون از آلودگی های دنیایی و تعلّقات نفسانی، در مرگ ارادی است که به فرد دست می دهد. شخص در این حالت احساس فردیّت می کند و بهتر می تواند درکی از خود داشته باشد. در مرگ اندیشی است که فرد به خود فکر می کند و جویای هویّت حقیقی و شخصیّت واقعی خود است و سؤالِ «من کیستم؟» برای او مطرح می شود.
بررسی جامعه شناسانۀ مرگ
تأثیر اوضاع و شرایط زندگی بر تداعی مفهوم مرگ
نکتۀ اساسی راجع به تصوّر مرگ در انسانها،مربوط است به بررسی پدیدۀ مرگ از دیدگاه اجتماعی افراد.مرگ موضوعی است که هر کس مطابق تجربیات و پایۀ اجتماعی خویش بدان می اندیشد.بنابراین تصوّر فرد از مرگ، متأثر از پایگاه اجتماعی و تجربیات او در زندگی است. جهان بینی و نگرش انسانها با شرایط و اوضاع پایگاه اجتماعی آنها ارتباط دارد.مرگ بر افراد با طبقۀ اجتماعی ثروتمند و مرفّه که اسباب آسایش و راحتی و خوشگذرانی را در اختیار دارند، به مراتب سختترو مشکلتر از افرادی است که در رنج و مشقت ناشی از فقر و تنگدستی به سر می برند:
چون زندگی به کام بود مرگ مشکل است پروای باد نیست چراغ مزار را
(صائب، دیوان، ج۱، ص۳۴۱)
گاهی از اشارات شاعران به مرگ، می توان از عکس العمل و نحوۀ تلقی افراد نسبت به مرگ، جنبه های جامعه شناسانه ایی را دریافت و استنباط کرد. مثلاً در بررسی نگاه آنها به مرگ و دلایل ترس یا عدم ترس آنها از آن، به شناخت پایگاه اجتماعی افراد دسترسی پیدا کرد.
تلخی می را خمار باده شیرین می کند شد گوارا مرگ تلخ از درد و داغ زندگی
(صائب، دیوان، ج۶، ص۳۲۶۷)
بیم و هراسِ افراد متموّل و کامیاب بیشتر از افراد فقیر و تهیدست است. آنهایی که در رفاه و خوشی هستند، حتّی از اندیشیدن به مرگ می ترسند، چه برسد به خودِ مرگ. از دست دادن دارایی ها و اسباب لذّت و شادی برای انسان های مرفه هراس آور است.چرا که فکر مرگ، غم و اندوه از دست دادن و جدایی از مال و ثروت را برای آنها به همراه دارد.
هر چه باشد نیستی در پی ندارد بیم مرگ بر نفس پیوسته لرزد کامیاب زندگی
(همان، ج۶، ص۳۲۶۴)
هر اندازه سختی و مشکلات زندگی بیشتر باشد، مرگ بر فرد آسانتر و راحتتر خواهد بود. همواره انسان هایی که در سختی و رنج به سر می برند بیشتر به مرگ و مردن می اندیشند. در نتیجه انسانی که سختی های زندگی را بر خود هموار کند، بهتر می تواند مرگ را بر خود آسان کند. از این روست که مرگ اختیاری، ریاضت کشی و خود را عادت دادن به سختی است:
خوابگاه مرگ را هموار بر خود ساختن در زمان زندگی از خاک بستر کردن است
(همان، ج۱، ص۲۱۴)
هر چه زندگی تلخ تر و ناگوارتر، مرگ آسانتر.

