یزد مرکز استان در فاصله ۶۷۷ کیلومتری تهران قرار دارد. شهر یزد یکی از هفت کلانشهر ایران (تهران، مشهد، اصفهان، تبریز، شیراز، یزد و اهواز) است. یزد به شهر بادگیرها معروف است. به «شهر دوچرخهها» و «شهر شیرینی» نیز شهرت دارد.یزد از شهر های قدیمی ایران و از بهترین نمونه های شهر های کویر به شمار می رود. در این شهر همه چیز حکایت از حرکت و زنده بودن محیط اجتماعی دارد. نام یزد معمولا یادآور آثار هنری اصیل است. تولیدات صنایع دستی یزد تا قبل از دوره ماشینی شدن صنایع، به دلیل کیفیت و برخورداری از اصالت هنری دارای شهرت جهانی و هنوز هم به طور نسبی از کیفیت خوبی برخوردار است. ظرافت های به کار رفته در ساعت آثار هنری و معماری این منطقه در نوع خود بی نظیر بوده و از همین جهت دارای ارزش هنری فراوانی می باشد(میراث فرهنگی استان یزد).
۱-۷-۴ تحلیل مدلSWOT
تحلیلSWOTابزاری کارآمد برای شناسایی شرایط محیطی و توانایی های درونی سازمان است. پایه و اساس این ابزار کارآمد در مدیریت استراتژیک و همین طور بازاریابی، شناخت محیط پیرامونی سازمان است. حروف SWOT که آن را به شکل های دیگر مثل TOWS هم می نویسند، ابتدای کلمات قوت)[۱](S، ضعف)[۲](W، فرصت)[۳] (oو تهدید)[۴] (Tمی باشد .
تکنیک SWOT یکی از تکنیک های برنامه ریزی راهبردی است. لیکن با شناخته شدن سودمندی آن از دهه ۱۹۸۰ میلادی نظریه پردازان موفق شدند تا دامنه کاربرد تکنیک های یاد شده را از قلمرو برنامه ریزی موسسات خصوصی به قلمرو برنامه ریزی و مدیریت شهری در عرصه عمومی و برنامه های دولتی و همگانی تسری بخشیده و با الزامات آن منطبق سازند (گلکار ۱۳۸۴).
مدل SWOT یکی از ابزار های استراتژیک تطابق نقاط قوت و ضعف درون سیستمی با فرصت ها و تهدیدها برون سیستمی است. از دیدگاه این مدل یک استراتژی مناسب قوت ها و فرصت ها را به حد اکثر و ضعف ها و تهدید ها را به حداقل ممکن می رساند (هریسون ،۲۰۰۵).
تجزیه و تحلیل SWOT اصطلاحی است که برای شناسایی نقاط قوت و ضعف داخلی و فرصت ها و تهدید های خارجی که یک شرکت، مجموعه و یا قلمرو با آن روبرو است به کار برده می شود. تجزیه و تحلیل SWOT شناسایی نظام مند عواملی است که راهبرد باید بهترین سازگاری را با آنها داشته باشد. منطق رویکرد مذکور این است که راهبرد اثر بخش باید قوت ها و فرصت های سیستم را به حداکثر برساند و ضعف ها و تهدید ها را به حداقل برساند. این منطق اگر درست به کار گرفته شود نتایج بسیار خوبی را برای انتخاب و طراحی یک راهبرد اثر بخش خواهد داشت.
فصل دوم
ادبیـات تحقیق
۲-۱ مقدمه
صنعت هتلداری یکی از زیربناهای اساسی جذب و توسعه توریسم و گردشگری است. این صنعت متشکل از بخشهای مختلفی است که طیف گستردهای از سازمانهای ارائه خدمات را پوشش میدهد. از موضوعات مهمی که در این صنعت به وجود آمده است میتوان به مزایای رقابتی، حرفهای بودن و برقرار کردن ارتباطی موفق با مشتریان اشاره کرد. رقابتی شدن این صنعت باعث شده است تا هتلداران متمایل به نوآوری و روشهای جدید در کسب درآمد شوند. یکی از روشهای ابداعی که امروزه برخی از هتل ها برای کسب درآمد به کار میبرند دریافت مبلغی به عنوان ورودی است. “در هتل ها هنگامی که رفت و آمد مشتریان و مهمانان زیاد باشد درآمد و سود بیشتری عاید هتل خواهد شد و رفت و آمدها زمانی افزایش مییابد که مشتریان از خدمات و سرویسهای ارائه شده رضایت داشته باشند. اما رضایت زمانی به وجود می آیدکه آنچه به مشتریان ارائه شده است ارزش مبلغ دریافت شده را داشته باشد (ژیان دربندی، ۱۳۶۹). تنها در این صورت است که مشتریان به صورت دائمی به هتل مراجعه می کنند و به نوعی به هتل وفادار میشوند. امروزه در بازارهای رقابتی آوازه و نیک نامی هتل و به شهرت رسیدن آن بستگی به جلب هر چه بیشتر مشتریان دارد. در این بازار حفظ و نگهداری یک مشتری خیلی سودآورتر از بدست آوردن یک مشتری جدید است. جلب مشتری جدید به صرف هزینه و وقت نیاز دارد. بنابراین هتل ها باید عوامل تأثیرگذار در حفظ مشتری را بشناسند و رویکرد مناسبی را برای آن لحاظ کنند چرا که وفاداری مشتری دستورالعملی برای سودآوری است واز دست دادن مشتری یک ضرر مهم به حساب می آید. اما آیا دریافت این مبلغ برای ورود مهمانان و مشتریان به هتل صحیح است؟ در این مقاله هدف آن است تا به این شیوه درآمدزایی در هتلو مسائلی که در این راستا به وجود می آید پرداخته شود و پی ببریمکه آیا این شیوه می تواند سودآور باشد یا خیر(ژیان دربندی، ۱۳۶۹) .
۲-۲ استان یزد
۲-۲-۱ آثار باستانی و تاریخی و اماکن مذهبی استان یزد
استان یزد یکی از قطب های تجاری ایران در زمان گذشته محسوب می شود و این امر باعث گردیده تا کاروانسراهای زیادی در این حیطه احداث گردند که در حال حاضر بعضی از این کاروانسراها به چشم می خورد. این کاروانسراها به سه نوع تقسیم می شوند که در پی می آید(پاپی، ۱۳۹۲).
کاروان سراهای تاجر نشین یا سرا
کاروان سرا های درون شهری
کاروان سراهای بین شهری
۲-۲-۲ سایر کاروان سراهای استان
رباط ابوالقاسم رشتی، رباط خرگوشی، رباط ساغند، رباط زین الدین، کاروان سرای علی آباد، رباط های راه های اصفهان و یزد، کاروان سرای حوض جعفر و کاروان سرای اله آباد،رباط شاهزاده،رباط و برج ارچنان، رباط نارستان، کاروان سرای ابوالمعالی، افشار، بیابانکی ها، پنجه علی، سید حیدری، شیرازی ها، علی آقا، فهادان، تزیان، والی، وکیل، مشیر، مرزاکور، پسته، پشت سیر، تخت استاد، خواجه، درسید، دودر، سادات، شاهزاده، عرب ها، کرمانی ها، کوچه میر قطب، گلشن، گودال مصلی، گودالک،لب خندق، محله تل(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۳ محله ها و خانه های قدیمی
محله قدیمی، محله سرجمع، محله یعقوبی، محله سردوراه، محله قلعه کهنه، محله چهار منار، محله دومنار، محله شش بادگیری، محله میدانشاه، محله دارالشفاء، محله لب خندق، محله پنبه کاران، محله امیر چخماق، محله خواجه خضر، محله مصلی، محله امامزاده، محله میرقطب.
استان یزد بنابر تحقیقات وسیعی که در زمینه معماری های خاص اقلیم گرم و خشک جهان بعمل آمده به عنوان یکی از بهترین و بارز ترین معماری های جهان با توجه به بافت شهری و ساخت معماری شناخته شده است.
این معماری ها با روحیات و فرهنگ مردم این سرزمین سازگار و تناسب دارد. لذا محله های قدیمی منطقه یزد در ابعاد مختلف شایان توجه و از میراث های فرهنگی و اعتقادی مردم در این حیطه بشمار می آیند که می توان به معماری های محله"فهادان” یا یوزداران که در گویش محلی جنگل یا محل یوزاران اشاره نمود که این محله به گفته معمرین و ساناد تاریخی قدمگاه منسوب به حضرت امام رضا(ع) در این گذر قرار دارد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۴ خانه های قدیمی استان یزد
خانه حاج علی اکبر قناد، خانه شیخ هراتی، خانه پوست فروش ها، خانه کلاهدوز ها، خانه حاج آقا حسین باغی، خانه حسینیان، خانه مشیر، خانه میرزا احمد حسن قزوینی زاده، خانه بی بی فاطمه تاجر، خانه لاری ها، خانه حاج کاظم رسولیان،خانه عرب ها،خانه ملک التجار.
علاوه بر خانه های ذکر شده می توان از دیگر خانه های قدیمی این استان به: خانه انصاری، نصیری، صولت و آقا زاده،کلاهدوز، وحشی بافقی و اسعدی اشاره کرد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۵ آب انبار های استان
آب انبار مریم آبادف پاشیر، خزینه، آب انبار شش بادگیری، آب انبار سید و صحرا، مسعودی جاده ده بالا و ” برالنویه” حسن آباد، میرزا شفیع، خواجه، گلشن رستم، گیو، کلاهدوزها و ملک التجار از آب انبار های مهم استان محسوب می شوند.
با توجه به بافت و ساخت معماری استان یزد و تاریخ کهنی که در زمینه زندگی بشر به خود اختصاص داده است، این خطه از مهد تمدن و فرهنگ ایران نیز به حساب می آید و در تعلیم و تربیت بشر سهم قابل توجهی را در ادوار گذشته داشته است که می توان به مدرسه های قدیمی و تاریخی این منطقه اشاره نمود.
۲-۲-۶ مدرسه های تاریخی استان
مارکار، شهاب الدین قاسم طراز،خان و مصلی،زندان اسکندر، امام خمینی،ضیائیه، مدرسه خان: مدرسه خان مربوط به محمد تقی خان از خوانین مشهور یزد است، ولی پس از اخذ قدرت در چنگ خود به تاسیسات عمومی و اماکن خیریه ای از قبیل باغ دولت میدان خان،قیصریه،مدرسه خان و جنت آباد پرداخته که اکنون نیز این آثار بیانگر اقدامات شایسته آن محسوب می شوند(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۷ مکانهای باستانی و تاریخی(میدانها،قلعه ها،باغ ها، بازارها)
میدان خان،میدان میرچخماق(امیر چخماق) ، میدان وقت و ساعت، میدان قیام(شاه سابق)
استان یزد دارای قلعه های تاریخی زیادی است که این قلعه ها نمایانگر سرگذشت دیرینه مردم این خطه می باشد. این قلعه های عبارتند از:
قلعه تاریخی ندوشن،خویدک،خورمیز، شواز،کافر قلعه، فهرج،بارجینی،سریزدنارین قلعه میبد،ابراهیم آباد،زارچو غر آباد،رکن آباد.
قلعه نارنج یا نارین قلعه از قلاع معروف و مهم استان و در دوران تاریخی پیش از اسلام است و جز آثار ملی بشمار می آید.
در استان یزد باغهایی وجود دارد که این باغ ها با توجه به کمی آب و کویر بودن این منطقه تلاش بی وقفه و ذوق و خلاقیت معماران و باغبانان یزدی است.از میان باغ های استان یزد می توان به باغ دکتر اولیاء و محمودیه، سرآسیاب،گلکار، اکرمی،باغ دولت آباد و خان،مشیر و کلاه فرنگی و باغ علی نقی خان اشاره کرد(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۸ بازارهای مهم استان
در یزد دو نوع بازار سرپوشیده با اصول معماری و شهرسازی سنتی به چشم می خورد. این بازارها شامل بازارچه و بازارهای یزد می شود. که این بازارچه ها شامل:
بازارچه کوشک نو، بازارچه شاه ابوالقاسم شهاب الدین قاسم طراز، غلامعلی خراسانی، هاشم خان، پشت باغ، بازارچه محل تل.
بازار یزد شامل: بازار حاجی قنبر، بازار زرگری، بازارچه پنجه علی، بازار قیصریه، بازار علاقبندی، بازار دروازه مهریز، بازار مسگری و بازار نخود، بازار اسمعیل، بازار افشار، بازار محمد علی خان، بازار جعفر خان، بازار صدری، بازار چیت سازی، بازار کاشیگری استان یزد علاوه بر مواردی که ذکر شد ، دارای جاذبه های معماری زیبایی از قبیل آسیاب ها، بادگیرها و ساباط ها و یخچال ها می باشد که بطور خلاصه به آنها می پردازیم:
آسیاب ها: معمولا در کنار آبادی ها بر سر راه قنات، هر جا که پستی و بلندی اجازه می داده از انرژی پاک و ارزان آب برای چرخش سنگ آسیاب استفاده می شده است. عمده ترین قسمت آسیاب تنوره ی آن است که به صورت مخروطی ناقص و وارونه طراحی و ساخته می شده است. به گونه ای که آب ذخیره شده در آن، از روزنی کوچک با فشار، پره های سنگ آسیاب را به حرکت در می آورد. از میان آسیاب های معروف استان می توان به محموعه آسیاب های سنگ سیاه، کچلگ، ده آباد، بیده، باغستان، امیری و بفروئیه (در میبد)، مذوار، مهریز، تفت، اسلامیه (فراشاه) و اشکذر اشاره نمود.
بادگیرها: از نشانه هایی که چشم انداز عمومی شهر یزد را از بقیه شهر های کشور جدا می کند، وجود بادگیر های متنوع در این استان است. اغلب این بادگیرها در محله های مسکونی قدیمی استان واقع شده اند. با توجه به اسناد موجود بادگیرها دستگاه تنفسی شهر محسوب می شوند و همچنین به تالار، حوضخانه، کلافرنگی و زیرزمین مربوط می گردند تا جریان هوا را در داخل ساختمان برقرار کنند و ضمن تماس با عناصر رطوبت زا،مثل حوض، باغچه، درختان،جداره زیر زمین، چوب و پایاب،کمبود رطوبت هوا را نیز جبران کنند.آنها همچنین برای مردم محیطی خوشایند در هوای گرم و توان فرسای تابستان فراهم می نمایند. مصالح ساختمانی بادگیرها معمولا از خشت خام ، آجر، گل، گچ و چوب شورونه است.
ساباط ها: یکی از خصوصیات مدون که در اغلب شهرهای کویری ایران مشاهده می شوند، کوچه ها و گذرهای سر پوشیده آن هستند که به آنها ساباط گفته می شود. هدف از طراحی و ایجاد ساباط ها این بود است که انسان گرما زده ی کویر را دمی در زیر سایه خود از تابش خورشید در امان دارد.
یخچالها: یکی از بهترین تاسیسات ساختمانی محسوب می شوند که برای ذخیره سازی یخ به یادگار مانده اند. مع الاسف یخچالهای یزد در دهه های اخیر تخریب شده اند و تنها دو یخچال ابرکو و میبد هنوز پابرجا هستند. یخچال ها از چهار بخش عمده یخدان،گنبد،دیوار اصلی و حوضچه یا استخر تشکیل شده اند. نجوه کاری این یخچالها بدین صورت بوده که در ایام زمستان که آب به حد کافی وجود دارد آب درون حوضچه یا استخر رها می شده و شب هنگام، با توجه به برودت هوا یخ می زده است. دیواری بلند در طول استخر قرار داشته است که مانع تابش خورشید به یخ ها می شده و شرایطی را به وجود می آورده تا لایه های یخ در شب های پیاپی اضافه شوند(پاپی، ۱۳۹۲).
۲-۲-۹ اماکن مذهبی استان
در استان یزد مسجد های قدیمی زیادی وجود دارند که از نظر تاریخی، هنری و معماری حائز اهمیت می باشند، این مساجد به شرح زیل هستند:
مسجد بازارچه فهادان، مسجد بازراچه محل تل، ساباط، ریگ، بیاق خان، تبریز یان، زاویه خرمشاه، مسجد کوشک نو و مساجد پشت باغ، مسجد جامع بافق، مسجد امام(شاه ولی) تفت، مسجد جامع ندوشن، مسجد جامع میبد،مسجد جامع اردکان، مسجد جامع طزرجان، بیداخوید، خرانق و بندر آباد.