فصل اول ـ دستگاه واجی: الف ـ جدول هم خوان‌ها، ب ـ جدول واکه‌ها، ج ـ مشخصات آوایی هم خوان‌ها، د ـ مشخصات آوایی واکه‌ها، ه‍ ـ ساختمان هجا، وـ خوشه‌های هم خوانی، ز ـ هجاهای تکیه‌بر؛ فصل دوم ـ دستور: قسمت اول ـ صرف: الف ـ گروه اسمی، ب ـ فعل، ج ـ نقش‌نماها، د ـ اصوات، ه‍ ـ ساختمان قاموسی واژه، قسمت دوم ـ نحو: الف ـ تعریف جمله و اجزاء آن، ب ـ انواع جمله از نظر نوع فعل، ج ـ انواع جمله از نظر آهنگ کلام، د ـ شناسایی اجزاء جمله و جای آنها، ه‍ ـ تطابق فاعل و فعل از نظر شخص، وـ ضمایر شخصی به عنوان فاعل و مفعول آزاد و غیرآزاد، ز ـ جای ضمایر شخصی پیوسته فاعلی در جمله، ح ـ جای ضمایر شخصی پیوسته مفعولی در جمله، ی ـ جمله شرطی؛ فصل سوم ـ شباهت کردی با فارسی (گونه‌ محاوره‌ای تهران): الف ـ شباهت دستوری، ب ـ شباهت‌های واژگانی؛ فصل چهارم ـ جمله و متن کردی.
ــــــ . گویش کلاردشت (رودبارک). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۶، بیست و پنج+۲۷۹ص.
فصل اول ـ بررسی آواشناختی و واج‌شناختی: ۱ـ واکه‌ها ۲ـ هم خوان‌ها ۳ـ ساختمان هجا ۴ـ تکیه ۵ـ تفاوت‌های آوایی؛ فصل دوم ـ صرف (ساخت واژه): ۱ـ اسم ۲ـ ضمیر ۳ـ صفت ۴ـ عدد ۵ـ قید ۶ـ نقش نماها ۷ـ اصوات ۸ـ فعل ۹ـ واژه‌های غیرفعلی از نظر ساختمان؛ فصل سوم ـ نحو (ساخت جمله): ۱ـ انواع گروه در جمله ۲ـ جمله و اجزاء آن ۳ـ تطابق فاعل و فعل از نظر شخص و شمار ۴ـ جمله با فعل اسنادی ۵ـ انواع مفعول ۶ـ انواع جمله از نظر تعداد ۷ـ جمله شرطی ۸ـ انواع جمله از نظر وجه ۹ـ انواع جمله از نظر آهنگ؛ ملحقات.
ــــــ . گویش کلیمیان اصفهان (یک گویش ایرانی). سلسله انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، شماره ۷۶۲. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ۱۳۷۳، ۲۴۰ص، جدول.
فصل اول ـ بررسی آواشناختی و واج‌شناختی: واج‌ها و واج‌گونه‌های مهم آنها؛ فصل دوم ـ صرف (ساخت واژه): الف ـ ساخت تصریفی واژه: ۱ـ اسم ۲ـ ضمیر ۳ـ صفت ۴ـ قید ۵ـ عدد ۶ـ نقش‌نماها ۷ـ اصوات ۸ـ فعل، ب ـ ساخت اشتقاقی واژه: ۹ـ انواع واژه از نظر ساخت اشتقاقی ۱۰ـ وندهای اشتقاقی ۱۱ـ انواع فعل مرکب ۱۲ـ انواع واژه‌های مرکب غیرفعلی؛ فصل سوم ـ نحو (ساخت جمله): ۱ـ تعریف جمله ۲ـ اجزاء جمله و جای آنها ۳ـ گروه و انواع آن در جمله ۴ـ انواع مفعول ۵ـ جای ضمایر شخصی پیوسته به عنوان فاعل یا مفعول در جمله ۶ـ جمله با فعل اسنادی ۷ـ تطابق فاعل و فعل از نظر شخص و شمار ۸ـ انواع جمله از نظر تعداد فعل ۹ـ جمله شرطی ۱۰ـ انواع جمله از نظر آهنگ؛ ملحقات.
کنت، رولاند گراب (kent , Roland Grubb). فارسی باستان: دستور زبان، متون، واژه‌نامه. ترجمه سعید عریان. سلسله انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، زبان و ادبیات، شماره ۱۲. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، ۱۳۷۹، ۷۱۱ ص.
بخش نخست ـ دستور زبان: فصل I زمینه زبان شناسی فارسی باستان، فصل II خط فارسی باستانی، فصل III نظام آوایی، فصل IV ساخت بن‌های اسمی و صفتی، فصل Vـ صرف اسامی، صفات، ضمایر فعل، VI بن‌ها و ساخت‌ افعال، VII نحو و سبک؛ بخش‌ها (با اشاره به نکات دستوری آنها)؛ بخش دیگر ـ متن‌ها؛ بخش سدیگر ـ واژه‌نامه.
کوهپایه‌ای، محمد؛ قهرمانی، پرویز. طرحی از دستور زبان فارسی. اراک: [بی‌نا]، ۱۳۳۵، د+۸۲ص.*
کیا، زهرا (خانلری). فعل در تاریخ بیهقی، ساختمان و کاربرد آن. تهران: توس، ۱۳۷۷، ?ص.*
کیا، صادق. راهنمای گردآوری گویش‌ها. [بی‌جا]: انتشارات اداره فرهنگ عامه، ۱۳۴۰، ج۱، ۲۶۸ ص.
پیشگفتار؛ پرسش نامه؛واژه‌ها؛ کار واژه‌ها؛ گردانش؛ برخی پرسش‌های دستوری؛ برخی پرسش‌ها و گفتگوهای روزانه برای بررسی دستور؛ گفتگو؛ برخی از واژه‌های فارسی که در این کتاب به کار رفته است.

ــــــ . قلب در زبان عربی. سلسله انتشارات دانشگاه تهران، شماره ۶۷۱. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۴۰، بیست و چهار+ ۴۱۵ ص.
(بیان برخی از موارد قلب که در زبان فارسی همه به کار می‌رود.)
ــــــ . واژه‌نامه طبری. تهران: [بی‌نا]، ۱۳۱۶، ?ص.*
ــــــ . واژه‌نامه گرگانی. تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۳۰، ۳۵۰ص.*
گروسین، هادی. واژه‌نامه همدانی. همدان: مسلم، ۱۳۷۱، ص سیزده ـ بیست و یک.
برخی ویژگی های دستوری گویش همدانی: الف ـ قلب و ابدال، ب ـ اتباع و تکرار، ج ـ صرف ضمایر، صرف افعال، مصدر.
گلبن، محمد. کتاب شناسی خط و زبان. تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا، ۲۵۳۶=۱۳۵۶، ص ۳ـ۹۶.
بخش اول ـ زبان: کلیات و تاریخ زبان؛ آموزش زبان؛ زبان‌های ایرانی.
گل‌گلاب، حسین؛ کیا، صادق. فرهنگستان ایران و فرهنگستان زبان ایرانی. [تهران]: فرهنگستان زبان ایرانی، ۱۳۵۵،۳۹ص.
گزارشی درباره فرهنگستان زبان ایران: پژوهشگاه واژه‌گزینی؛ پژوهشگاه واژه‌های فارسی؛ پژوهشگاه دستور و املای فارسی؛ پژوهشگاه زبان‌های ایرانی باستان و میانه؛ پژوهشگاه رابطه زبان‌های ایرانی با زبان‌های دیگر؛ پژوهشگاه گویش‌شناسی؛ کتابخانه؛ پژوهشگاه؛ آزمایشگاه آواشناسی.
گیلن، آنتوان. مقدمه رساله زبان پارتی. ترجمه مهدی باقی، مهدی ضرغامیان. تهران: سروش، ۱۳۷۶، ص۶۱ـ۶۹.
۵ـ گویش‌شناسی پارتی ۶ـ خط مانوی و دستگاه آوایی پارتی: مصوت‌ها، صامت‌ها.
لازار، ژیلبر(Lazard, Gilbert). دستور زبان معاصر. ترجمه مهستی بحرینی. تهران: شهر کتاب، هرمس، ۱۳۸۱، ۳۰۸ص.*
لوایی، محمدعلی. وندهای پارسی. [تهران: بی‌نا، ۱۳۱۴]، صفحه‌شمار گوناگون.
زبان پارسی؛ بخش نخست ـ وندهای پارسی دیرینه؛ بخش دوم ـ وندهای اوستایی؛ بخش سوم ـ وندهای پارسی پهلوی؛ بخش چهارم ـ وندهای پارسی کنونی.
لیراوی، الله کرم. گویش و ادبیات عامه مردم لیراوی و دیلم. تهران: پارینه، ۱۳۸۰، ج۱، ص۴۳ـ۱۸۴.
بخش دوم: فصل اول‌ـ سیرتاریخی و ارتباط گویش «لیراوی دیلمی» با زبان‌های قبلی، فصل دوم‌ـ نماد ساختاری و تحول کلمات در گویش لیراوی دیلمی، فصل سوم ـ دستور زبان گویش لیراوی دیلمی و معادل‌های آن در دستور زبان فارسی، فصل چهارم ـ برخی واژه‌های متروک زنده و رایج در گویش لیراوی و دیلم.
مارتینه، آندره. تراز دگرگونی‌های آوایی جستاری در واج‌شناسی در زمانی. ترجمه هرمز میلانیان. تهران: هرمس، ۱۳۸۰، چهارده+۳۶۶ ص، جدول.
درآمد؛ نقش؛ ساختار؛ تراز؛ نوای گفتار؛ نتیجه‌گیری.
ماس، دبلیو. ای؛ تجلی، غفار. صداهای زبان انگلیسی و مقایسه آنها با صداهای زبان فارسی. تهران: شرکت سهامی افست، ۱۳۷۸، هفده+۳۶۵ ص، جدول، نمودار.
فصل اول ـ نحو ـ ویژگی‌های کلی زبان فارسی؛ فصل دوم ـ صرف: تصریف صرفی، صرف اشتقاقی، فصل سوم ـ واج‌شناسی: واحدهای واجی، واج‌آرایی، ویژگی‌های زبرزنجیری، قواعد زنجیره‌‌ای واژواجی، قواعد زبرزنجیری واژواجی؛ فصل چهارم ـ اندیش آوا و صوت؛ فصل پنجم ـ واژگان: حوزه‌های ساختاری معنی، لغات پایه.
ماهوتیان، شهرزاد. دستور زبان فارسی از دیدگاه رده‌شناسی. ترجمه مهدی سمایی. سلسله انتشارات نشر مرکز، شماره ۴۳. تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۸، هجده+ ۳۶۵ ص.
فصل اول ـ نحو: ۱ـ ویژگی‌های کلی زبان فارسی ۲ـ مباحث ساختاری ۳ـ هم پایگی ۴ـ منفی‌سازی ۵ـ ضمیرگذاری ۶ـ ضمیر انعکاسی ۷ـ ضمیر متقابل ۸ـ ساخت‌های تفضیلی ۹ـ ساخت‌های همسان ۱۰ـ مالکیت ۱۱ـ ساخت تأکیدی ۱۲ـ برجسته‌سازی ۱۳ـ جابجایی سازه بلند ۱۴ـ دیگر قواعد جابجایی ۱۵ـ انواع جمله کوتاه ۱۶ـ طبقات دستوری؛ فصل دوم ـ صرف: ۱ـ صرف تصریفی۲ـ صرف اشتقاقی؛ فصل سوم ـ واج‌شناسی:۱ـ واحدهای واجی ۲ـ واج‌آرایی ۳ـ ویژگی‌های زبرزنجیری ۴ـ قواعد زنجیره‌ای واژواجی ۵ـ قواعد زبرزنجیری واژواجی؛ فصل چهارم ـ اندیش آوا و صوت: ۱ـ اندیش‌آوا ۲ـ صوت؛ فصل پنجم ـ واژگان: حوزه‌های ساختاری معنی ۲ـ لغات پایه.
مبشری، اسدالله. تراز یا روش نویسندگی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۵۹، ص ۱۲۳ـ۲۳۶.
بخش دوم ـ مختصری از دستور زبان پارسی: تعریب دستور زبان، جمله چیست؟، اقسام جمله از حیث مدلول، وجوه افعال، شخص در افعال، زمان در افعال، اسم، صفت، عدد، حرف، صوت، پیشوند و میانوند و پسوند.
مجیدی، محمدرضا. گویش‌های پیرامون کاشان و محلات. سلسله انتشارات فرهنگستان زبان ایران، شماره ۱۲. تهران: فرهنگستان زبان ایران، ۱۳۵۴، ص۸ـ۶۶.
بخش دوم ـ گویش‌های پیرامون کاشان و محلات و کهک قم: الف ـ گویش واجی ب ـ گویش‌های لری و لکی.
محتشم، حسن. فرهنگنامه بومی سبزوار. سبزوار: دانشگاه آزاد اسلامی، ۱۳۷۵، ص۱۳ـ۲۷.
خصوصیات مهم گویش سبزواری: حروف و حرکات، اسم، فعل، ضمایر، قیود، اصوات، اعداد.
محتشمی، بهمن. دستور کامل زبان فارسی شامل: حروف و صداها، هجا، مترادف، متضاد و… . [تهران]: اشراقی، ۱۳۷۰، ۶۴۸ص.
۱ـ کتاب صرف: فصل اول ـ مقدمه، فصل دوم ـ اسم، فصل سوم ـ صفت، فصل چهارم ـ ضمیر، فصل پنجم ـ فعل، فصل ششم ـ قید، فصل هفتم ـ حروف اضافه، فصل هشتم ـ حرف ربط، فصل نهم ـ صوت، فصل دهم ـ پیشوند و پسوند؛ ۲ـ کتاب نحو: فصل اول ـ پیشگفتار، فصل دوم ـ گونه‌های جمله، فصل سوم ـ جمله‌های پیرو وصفی؛ ۳ـ بخش‌های ضمیمه: ۱ـ عربی در فارسی ۲ـ جدول فعل‌های ساده فارسی ۳ـ فعل‌های مرکب فارسی ۴ـ آهنگ گویش فارسی.
محجوب، محمدجعفر. سبک خراسانی در شعر فارسی. سلسله انتشارات سازمان تربیت معلم و تحقیقات تربیتی، شماره ۱۹. تهران: تربیت معلم، ۱۳۴۵، ص ۳۱ـ۵۲، ۱۸۱ـ۳۰۱.
گفتار دوم: شعر فارسی در دوره سامانی: الف ـ نشانه‌های کهنگی؛ گفتار سوم ـ شعر فارسی در دوران غزنوی: ۲ـ نشانه‌های قدمت در شعر عصر غزنوی.
محسنی، علی‌اکبر. دستور فارسی و سیر دستورنویسی در ایران. سلسله انتشارات مؤ سسه فرهنگی و انتشاراتی گوهر سیاح، شماره ۳. مشهد: مؤ سسه فرهنگی و انتشاراتی گوهر سیاح، ۱۳۷۹، ۲۰ص، کتابنامه.*
محق، حسین. دستور زبان فارسی. تهران: مروارید، ۱۳۵۱، هفت +۱۷۴.*
محلاتی، سیف‌الدین محمد. قند پارسی فی مقدمات فارسی. بمبئی: [بی‌نا]، ۱۳۴۴، ۷ج در ۱ مجلد، صفحه شمار گوناگون.
کتاب الحروف ـ در تعریف حرف و اسم و فعل و اقسام حروف؛ کتب الاسماء ـ در تعریف اقسام اسماء مصطلحه در فارسی؛ کتاب الافعال ـ در تعریف فعل و مشتقات و صنیع از آن؛ کتاب المشترکات ـ در بیان الفاظی که در عرب و عجم مشترک الاستعمال‌اند؛ کتاب حروف عامله؛ کتاب المصطلحات ـ در بیان حرف و کلمه و جمله و لفظ و سطر و مضمون و مطلب؛ کتاب الکلمه و الکلام ـ در تعریف کلمات که از برای ظن و یقین است.
محمدی خُمَک، جواد [سکایی سیستانی]. واژه‌نامه سکزی (فرهنگ سیستانی). تهران: سروش (انتشارات صدا و سیما)، [?] ،ص بیست و پنج ـ شصت و هشت.
اندکی از دستور سکزی: فعل ماضی، آینده، اکنون (مضارع)، امر؛ اسم؛ ضمیر؛ صفت؛ قید؛ شبه جمله (صوت)؛ حرف؛ تشدید؛ پیشوند؛ تبدیل.
محمود، فیاض؛ عابدی، وزیرالحسن. تاریخ ادبیات فارسی در شبه قاره هند (۱۷۰۷ تا ۱۹۷۲ م). ترجمه مریم ناطق شریف. تهران: نشر رهنمون، ۱۳۷۸، ص۳۳۹ـ۳۵۹، ۴۹۳ـ۵۰۶.
بخش نخست (۱۷۰۷ـ۱۸۵۷م): فصل نهم ـ لغت، زبان شناسی و زبان‌آموزی؛ بخش دوم (۱۷۰۷ـ ۱۸۷۵)؛ فصل پنجم ـ فرهنگ‌نویسی، زبان شناسی و زبان‌آموزی، شرح‌نگاری، دستورنویسی.