اوکیدی^[۱۴] (۲۰۰۵) بیان می­ کند که چشم­انداز مدیریت گروهی منابع بستگی به دیدگاه مردم نسبت به­عمل دسته­جمعی، ارزیابی آن­ها از ظرفیت و توان نهاده­های محلی برای آسان کردن چنین روش مدیریتی دارد. از همین­رو تصمیم ­گیری برای مشارکت در فعالیت­های دسته­جمعی تحت­تأثیر پیش ­بینی و انتظار رفتار اعضای گروه قرار می­گیرد. این محقق اعتقاد دارد، سهم هزینه­ها و منافع در میان اعضای جامعه، عامل اصلی در تصمیم ­گیری برای مشارکت در فعالیت­های گروه است (۵).

برانسون و همکاران^[۱۵] (۲۰۰۶) پژوهش در زمینه مشارکت انجام دادند و به این نتیجه رسیدند که مهمترین عامل برای کارایی بهتر پروژه­ ها از نظر مخاطبان، افزایش کمک­های مالی و اطلاع­رسانی، حمایت دولت­ها و برنامه­ ریزی و استفاده از دانش آکادمیک است (۵۲).
فصل سوم
مواد و روش‌ها
۱ـ۳ـ مواد و روشها
۱ـ۱ـ۳ـ مشخصات منطقه مورد مطالعه
موقعیت جغرافیایی: شهرستان سپیدان با وسعتی برابر ۳۲۰ هزار هکتار در شمال غربی استان فارس واقع شده است. مراتع واقع در محدوده این شهرستان ییلاقی است. وسعت مراتع این شهرستان ۵/۱۸۷ هزار هکتار می­باشد که تقریباً ۶/۵۸ درصد مساحت کل شهرستان را شامل می­ شود. این شهرستان دارای مراتعی با پوشش گیاهی غنی و گونه­ های متنوع می­باشد که سهم بسزایی در معیشت مرتعداران این شهرستان دارد. شهرستان سپیدان با مساحت بالغ بر ۲۸۵۴۰۰ هکتار دارای میزان ۱۹۸۱۴۸ هکتار عرصه‌های منابع طبیعی می‌باشد که از این میزان ۶۱۹۰۲ هکتار را اراضی جنگلی و ۱۳۶۲۴۶ هکتار معادل ۶۹ درصد از سطح شهرستان را عرصه‌های مرتعی تشکیل می‌دهد. از سطح کل مراتع شهرستان سپیدان حدود ۴/۷۶۸۵ هکتار را مراتع درجه یک، ۸/۷۶۸۵۵ هکتار را مراتع درجه دو و ۸/۵۱۷۰۴ هکتار را مراتع درجه سه تشکیل می‌دهند.
وضعیت گردشگری: به خاطر وجود ارتفاعات بلند و نیز وجود آبشارها، چشمه سارها و رودخانه­های دیدنی و با ارزش از نظر جذب توریست و گردشگر پذیرای تفرج کنندگان و گردشگران از سراسر کشور می­باشد. وجود مراتع سرسبز با پوشش گیاهی غنی و جنگلی به عنوان محل ییلاق عشایر تیره­های مختلف از طوائف کشکولی بزرگ و کوچک، با تعداد ۱۶۷ خانوار و جمعیتی معادل ۸۳۵ نفر و با تعداد ۳۱۰۰۰ واحد دامی موجود و ۸۸۰۰ واحد دامی مجاز در قالب عرف­های مرتعی متعدد مشخص می­باشد.
وضعیت پوشش گیاهی: مراتع منطقه شامل مرتع درجه ۱، درجه ۲ و درجه ۳ می­باشد که میزان علوفه تولیدی بسیار قابل توجه است ضمن اینکه این شهرستان مسیر عبور عشایر کوچ­رو با تعداد دامهای بسیار چشمگیر می باشد. تولید علوفه مرتعی در این منطقه واقعاً در بین مراتع شهرستانهای فارس منحصر بفرد است که این مهم باعث شده اهالی ساکن منطقه اعم کوچ­رو، نیمه کوچ­رو و ساکن بهره­مند از نعمت ارزشمند الهیمی­باشند. وجود پوشش گیاهی، بسیار غنی با گونه­ های سازگار و اشجار جنگلی و فرآورده‌های گیاهی و جنگلی اعم از گیاهان خوراکی، دارویی و صنعتی ارزش و اهمیت منطقه را صد چندان نموده است. پرورش زنبور عسل با فراوانی کلونی­های موجود متعلق به اهالی منطقه و همچنین زنبوردارانی که از سایر نقاط استان فارس در فصل ییلاق به مدت ۶ ماه در عرصه منابع طبیعی با تولید عسل مرغوب و طبیعی بسیار حائز اهمیت است. تأثیر مراتع بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهرستان سپیدان خیلی با اهمیت و مؤثر است. ایجاد اشتغال، امرار معاش، رفع نیازهای مادی و معنوی، برطرف کردن کلیه نیازمندیهای افراد، تهیه وسیله نقلیه پیشرفتهای علمی فرزندان، بهره­برداران حاصل از بهره­وری و درآمدهای سرشار از این نعمات گرانبهای الهی است.
با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی و فراهم آمدن ابزار زندگی و تحولات و پیشرفتهای روزمره و اینکه دنیا به دهکده جهانی مبدل شده بنابراین زندگی عشایر و بهره­برداران از عرصه های طبیعی هم دست خوش تغییرات اساسی شده است. تغییر در نحوه زندگی و برخورد اجتماعی و بالا رفتن درآمد و بهتر شدن وضعیت اقتصادی و تحول در افکار جامعه عشایری از نظر بحث فرهنگی شاهد دگرگونی پایه­ای و اصولی آنان هستیم بطوریکه در مفاهیم با وضعیت شهرنشینی تفاوت چندانی ندارند. رودخانه کر که به سد درودزن می­ریزد از چشمه ساران منطقه شهرستان سپیدان سرچشمه می­گیرد.
تلافی دو فرهنگ ایلی عشایری و روستایی که با مردمی سخت کوش و زحمت کش و مراودات بین آنان زندگی شیرینی را بوجود آورده است. عشایر ایل قشقایی (طوایف مختلف کشکولی بزرگ و کشکولی کوچک) همراه و همگام با اهالی روستاهای شهرستان بر جذابیت و دلنشینی منطقه افزوده است.
متوسط بارندگی در ده ساله اخیر ۷۵۸ میلیمتر بوده که ۳۵% آن بصورت برف و ۶۵% بصورت باران و از پراکنش مناسب برخوردار است. حداقل درجه حرارت ثبت شده ۱۲ـ درجه سانتیگراد و حداکثر درجه حرارت ۳۳+ درجه سانتیگراد است.
به عبارت دیگر، طبیعت دلنواز، آب و هوای لطیف و دلچسب، عرصه ­های سرسبز و دل آرام، چشمه ساران پرجوش و خروش، رودخانه­ها و جویباران، درخت و گل و گیاه، وجود انواع و اقسام پرندگان، وحوش، حشرات، خزندگان و پوشش غنی عرصه ­های مرتعی و درختان جنگلی به وسعت همه زیبایی‌های موجود در کره خاکی نهفته در پهنه دامنگیر طبیعت که دربر گیرنده زندگی ایلی و عشیره­ای و فرهنگ ناب و دست نخورده روستایی صاف و صادق باعث جذب گردشگر از سایر نقاط مختلف استان فارس و حتی برخی از نقاط کشور پهناور ایران اسلامی به خاطر رفع خستگی و آرامش روحی زمینه ساز صنعت مهم گردشگری و توریستی را فراهم نموده است به طوری که در فصول مختلف سال هر روز هزاران نفر در تابستان گرم از آب و هوای خنک و در زمستان سرد و یخبندان از دیدن برف و انجام سرگرمی مهمان شهرستان سپیدان و آن هم در دل طبیعت بکر و خدادادی بهره­مند و بهره­ور از نعمات الهی می­گردند.
عرصه ­های منابع طبیعی منطقه تفرجگاه خسته دلانی است که دل به دیار آرامش آورده و در فضای مطبوع زیست محیطی تعویض روحیه و رفع خستگی به منظور غنای فکری و ذهنی خود خواهند داشت.
ارزش و اهمیت پوشش گیاهی مرتعی از نظر حفاظت خاک، تولید آب و ذخیره سازی آن در سفره های زیرزمینی و آبخوان ها، تلطیف هوا، تعدیل درجه حرارت، تولید اکسیژن، ایجاد تفرجگاه، مأمن و پناهگاه حیات وحش، جلوگیری از سیلابهای مخرب، جذب گرد و غبار، پالایش هوا، جلوگیری از آلودگی آب­های زیرزمینی، جلوگیری از شیوع برخی بیماریهای ویروسی، علوفه دام، حفاظت از بناهای استراتژیک مانند ابنیه ها، جاده ها، پل­ها و سدها، جلوگیری از فرسایش بادی خاک، محل تغذیه پرندگان، خزندگان و حشرات، وجود گیاهان دارویی، ادویه­ای و عطاری بسیار حائز اهمیت است.
۲ـ۱ـ۳ـ مشخصات مناطق مورد بررسی
مراتع ۸ گانه مورد بررسی در این تحقیق طبق مستندات موجود در اداره کل منابع طبیعی فارس و اداره منابع طبیعی شهرستان سپیدان در جدول زیر خلاصه شده است:
جدول ۱ـ۳ـ مشخصات عمومی مراتع مورد بررسی