منابع
این شاخص ترکیبی از دو شاخص مجزا است: یکی منابع آب داخلی (internal water resources) و دوم جریان آب خارجی (external water inflows) است. هر دوی آنها برای کاهش اعوجاج ناشی از مقادیر بالا در مقیاس لگاریتم محاسبه میشود، و بر اساس سرانه ابراز شده است. شاخص منابع یکی از شاخصهای اساسی در دسترس بودن آب است. عامل مهمیدیگری که بر در دسترس بودن تاثیرمیگذارد، قابلیت اطمینان و تغییرپذیری منابع است، هرچه تغییرپذیری منبع بیشتر و یا اعتماد پذیری آن کمتر باشد در نتیجه نسبت کوچکی از کل منابع موجود میتواند مورد استفاده قرارگیرد. با این حال بعلت عدم دسترسیاین شاخص در مقیاس ملی، این عامل حذف میگردد.
دسترسی
برایاین شاخص سه مولفه وجود دارد:
-
- درصدی از جمعیت که به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند.
-
- درصدی از جمعیت که به خدمات بهداشتی دسترسی دارند.
-
- شاخص که مربوط به زمینهای آبی، به عنوان قسمتی از زمینهای زراعی، وابسته به منابع آب داخلی. به صورت درصدی از زمینهای تحت آبیاری مرتبط با منابع آب داخلی محاسبه میشود. ایده پشت این روش محاسبه این است که کشورهایی با نسبت بالا از زمینهای آبی وابسته به منابع آب داخلی در دسترس کم، بالاتر از کشورهای با نسبت بالا از زمینهای آبی وابسته به منابع آب داخلی در دسترس بالا قرار گیرند.
ظرفیت
دو مولفه برایاین شاخص در نظر گرفته میشود.
◄ سرانه ذخیره آب. دراین مورد میباید حجم کل آب مخازن سدهای موجود در زیر حوضه محاسبه و بر جمعیت منطقه تقسیم گردد.
◄ سرانه زمینهای کشاورزی مدرن نیز باید از تقسیم مساحت کل زمینهای کشاورزی مدرن بر جمعیت تقسیم و با واحد کیلومتر مربع بر نفر محاسبه گردد.
مصرف
این شاخص دارای سه مولفه است:
◄مصرف سرانه آب خانگی (m3/cap/yr)(مترمکعب آب مصرفی سالانه)
◄مصرف سرانه آب صنعتی (m3/cap/yr)(مترمکعب آب مصرفی سالانه).
دراین معیار نسبت تولید ناخالص داخلی (GDP) بدست آمده از بخش صنعت بر نسبت آب مصرفی در آن بخش، تقسیم شده است. این شاخص به روش معمول مشتق شده است: هر چقدر آب مصرفی در بخش صنعت ارزش افزوده بیشتری داشته باشد، مقدار این جزء از شاخص بیشتر میشود. این به یک اقدام خام بهره وری مصرف آب میشود.
◄مصرف سرانه آب کشاورزی(m3/cap/yr)(مترمکعب آب مصرفی سالانه).این معیار نیز مانند آب مصرفی بخش صنعتی محاسبه شده است.
محیط زیست
این شاخص در تلاش است تا تعدادی از شاخصهای زیست محیطی را مشخص کند.این شاخصها تامین و مدیریت آب وآنچه شامل شاخص پایداری محیط زیست (ESI) است را منعکس میکند (انجمن اقتصاد جهانی ، ۲۰۰۱). این شاخص نه تنها کیفیت آب و’استرس’ را پوشش میدهد، بلکه رتبه کشورها را به لحاظ آب و محیط زیست به طور کلی، و اطلاعات مربوط، با توجه به اهمیت چارچوب راهبردی و نظارتی در یک کشور ارائه میدهد.
این شاخص بر اساس متوسط پنج شاخص جزء محاسبه شده است.
عبارت اند از:
شاخص کیفیت آب بر اساس معیارهای:
-
- غلظت اکسیژن محلول در آب،
-
- غلظت فسفر،
-
- مواد معلق،
-
- هدایت الکتریکی،
شاخص تنش آبی بر اساس معیارهای:
-
- میزان مصرف کود در هر هکتار از زمینهای زراعی
-
- استفاده از آفت کشها در هر هکتار از زمینهای کشاورزی
-
- آلایندههای آلی صنعتی در آب تازه و در دسترس
-
- درصدی از خاک کشور که تحت تنش آبی شدید است
فصل چهارم
تجزیه وتحلیل یافتههای تحقیق
۴-۱-مقدمه
استفاده از ابزار بصری که بهراحتی توسط سهامداران قابل استفاده است مفید است با توجه به انطباق بهتر دادهها ی اجتماعی – اقتصادی و هیدرولوژیکی به کمک GIS در قالب الگوهای جغرافیایی میتوان با تهیه نقشههای فقر آبی همزمان هم به ابعاد فضایی و هم ابعاد زمانی فقر آبی توجه کرد در کل نقشههای فقر آبی دارایاین پتانسیل هستند که فقر آب را در میان مناطق ارزیابی کند و راهنمایی برای مدیریت پایدار منابع آب فراهم کند.
۴-۲- منابع:
مولفه منابع از سه معرف زیر تشکیل شده است.
-
- بارندگی
-
- آبهای ورودی از حوضه های مجاور
-
- آبهای زیر زمینی