تمام آبهای روغنی و هیدروکربنها به مخزن ذخیره این واحد فرستاده میشوند. سپس بوسیله پمپ این آبها به استخرهای روباز به نام APISEP ارسال میشوند. قبل از ورود آب به داخل استخر به آن Demulsifier تزریق و بوسیله mixer مخلوط میشود و سپس به داخل استخرهای APISEP هدایت میشوند. سپس بوسیله پاروهای مخصوص روغن را از سطح آب جدا میکند. همچنین از ته استخر رسوبات نیز جمع آوری و به تانکهای مخصوص فرستاده میشود. در مرحله بعد آب به Flitater فرستاده میشود که کار دستگاه سانتریفیوژ را انجام میدهد و با چرخش، مواد روغنی را از آب جدا میکند و روغنهای جمع شده به تانک مخصوص فرستاده و بعد از آزمایش آن و تأیید کیفیت آن به تانک offspec و در غیر این صورت به واحد ۱۴۲ جهت سوزاندن ارسال میشود.
۳-۲-۲۵-۲- تصفیه آبهای شیمیایی
این واحد از یک مخزن بتنی زیرزمینی درست شده است. کلیه مواد شیمیایی دور ریخته شده، بوسیله کانالهای زیرزمینی به این مخزن فرستاده میشود. مواد شیمیایی مورد نظر حالت اسیدی یا بازی دارند. این آبها بوسیله پمپهای مخصوص خود به تانک خنثیساز فرستاده میشود تا عمل خنثیسازی انجام شود. اگر PH آبهای شیمیایی اسیدی باشد به آن سود سوزآور و در صورت قلیایی بودن اسید سولفوریک ۹۸% اضافه میشود تا میزان PH آب در حدود ۶ تا ۹ تثبیت شود. سپس بوسیله پمپ به مخزن آبهای روغنی ارسال میگردد.
۳-۲-۲۵-۳- تصفیه فاضلاب انسانی
این واحد دارای یک مخزن زیرزمینی به حجمm3 14 میباشد که پسابهای حاصل از حمام، دستشویی و آشپزخانه در آن جمع میشوند. سپس بوسیله پمپ، آبهای این مخزن را به تانک هوادهی که باکتریهای هوازی در آن وجود دارد میفرستند. باکتریهای هوازی برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن دارند، برای این منظور از هوای سرویس (Utility) استفاده میگردد. این باکتریها مواد و رسوبات موجود در آب را تجزیه میکنند. بعد از این مرحله محتویات این تانک به استخر زلالسازی فرستاده میشود تا رسوبات تهنشین شوند. سپس آب زلال را از سطح استخر جدا کرده به تانک تماس فرستاده و با تزریق هیپوکلریت سدیم میکربهای آن را از بین میبرند. بعد از تنظیم PH و انجام آزمایشهای BOP و COD به عنوان آب کشاورزی استفاده میگردد و در صورت مورد نیاز نبودن به دریا فرستاده میشود. رسوبات حاصله نیز بوسیله پمپ به استخرهای رو باز فرستاده میشود تا خشک شوند که به عنوان کود شیمیایی از آنها استفاده میشود.
شکل ۳-۷- نمایی از واحد تصفیه آب
۳-۲-۲۶- واحد۱۳۰: آب آتشنشانی
به طور کلی هدف از واحد تأمین آب آتشنشانی مورد نیاز در فازهای ۴ و۵ برای مصرف در مواقع اضطراری میباشد. واحد آتشنشانی در فازهای ۴ و ۵ به دو قسمت عمده تقسیم میشود:
۱- آتشنشانی خارج از محدوده پالایشگاه (O.S.B.L)
قسمت O.S.B.L که مخصوص تانکهای میعانات گازی واحد ۱۴۳(condensate) میباشد دارای یک تانک ذخیره آب و پنج پمپ میباشد. دو پمپ از نوع Jockey و دو پمپ دیزلی (برای مواقع اضطراری و قطع برق) و دیگری از نوع موتوری (motorpump) میباشد.
۲- آتشنشانی داخل محدوده پالایشگاه (I.S.B.L)
قسمت I.S.B.L خود به دو بخش عمده تقسیم میشود:
الف) قسمت پایینی (Lower section)
ب) قسمت بالایی (upper section)
هر بخش به طور جداگانه دارای پنج پمپ میباشد که نوع پمپها همانند پمپهای قسمت OSBL میباشند و همچنین در کل برای هر قسمت پایینی و بالایی یک مخزن مشترک وجود دارد. وظیفه پمپهای Jockey تأمین فشار معین و چرخشی کردن آب در کل مسیرآب آتشنشانی میباشد که به این مسیر fire water main header میگویند. معمولا فشار این مسیر در قسمت OSBL حدود ۱۰ تا bar11، در قسمت پایینی I.S.B.L13 تا bar14 و در قسمت بالایی ۱۴ تا bar 15 میباشد.
اگر به هر دلیلی فشار خط لوله اصلی (main header) کم شود یعنی از حد مجاز پایین تر بیاید بلا فاصله پمپ موتوری روشن شده و فشار را تا حد معمول رسانده و دوباره خاموش میشود. همچنین این پمپ بسته به انتخاب اپراتور میتواند به طور دستی یا به طور اتوماتیک روشن و یا خاموش شود.
شکل ۳-۸- نمایی از واحد آب و آتش نشانی
۳-۲-۲۷- واحد ۱۳۱: تأمین سوخت مصرفکنندههای دیزلی
به طور کلی هدف از این واحد تأمین سوخت مایع برای واحدهای مورد نیاز فازهای ۴ و ۵ میباشد. مصرفکنندههای دیزلی از قبیل تولیدکننده قدرت الکتریکی اضطراری و پمپهای آتشنشانی بوسیله این واحد تغذیه میشوند.
دو تانک برای ذخیرهسازی این سوخت در نظر گرفته شده که این سوخت توسط دو پمپ در ابتدا به فیلتر و سپس برای توزیع به واحدهای مورد نیاز انتقال مییابد.
۳-۲-۲۸- واحد۱۳۲: آب خنککن
هدف از این واحد تولید آب خنک میباشد. خوراک ورودی، آب نمکزدایی شده از واحد ۱۲۶و محصول، آب سرد برای خنک کاری سیستم بولبرینگ و آببندی ماشینهای مکانیکی چرخشی، خنککاری سیستم آب آشامیدنی، خنککاری محلول کاستیک در زمان عملیات رقیقسازی و در واحد جامدسازی گوگرد (sulfur solidification) میباشد.
خنکسازی توسط دو سردکننده که هر کدام در حدود m3/h 140 یعنی معادل %۵۰ ظرفیت کل، تولید دارند انجام میشود. آب سرد توسط پمپ به شبکه مدار بسته که در سراسر پالایشگاه میباشد انتقال مییابد و آبهای گرم بعد از چرخش در کل پالایشگاه با دمایی در حدود C140 به سرد کننده رفته و به دمایی در حدود C30 میرسد. در حالت کلی آب نمکزدایی شده از واحد ۱۲۶ با تزریق Corrosion inhibitor جهت جبران آبهای تلف شده در طول مسیر استفاده میشود.
۳-۲-۲۹- واحد ۱۴۰: مشعلها
هدف از این واحد جمع کردن و سوزاندن تمام گازهایی است که بوسیله واحدهای دیگر به مشعلها فرستاده میشوند. این واحد شامل دو train به صورت موازی (برای هر فاز یک train) میباشد و از دو قسمت بالا دستی و پایین دستی تشکیل شده است.
به طور کلی گازهایی که در پالایشگاه به سمت مشعل فرستاده میشوند براساس فشاری که دارند به سه دسته تقسیم میشوند:
دسته اول گازهایی با فشار بالا (HP) میباشند که فشاری حدود bar 28 دارند.
دسته دوم گازهایی با فشار متوسط (MP) میباشد که محدوده فشاری آنها ۵ تا bar 28 میباشد.
دسته سوم گازهایی با فشار پایین هستند که فشاری حدود ۱ تا bar 5 را دارند.
همچنین هر کدام از مشعلها به یک درام K.O. متصل شدهاند که جهت جداسازی میعانات موجود در گاز تعبیه شدهاند.
جهت جلوگیری از تولید دوده در آتش مشعلهای فشار متوسط و پایین( MP flare وLP flare) بخار آب فشار پایین (LP steam) در قسمت بالای مشعل به آن تزریق میکنیم.
۳-۲-۳۰-واحد ۱۴۱: مخزن درین
این واحد از یک درام K. O. تشکیلشده که درین (Drain) هیدروکربنها از تمام واحدهای یوتیلیتی و آفساید فازهای ۴ و ۵ در زمان تعمیرات در آن جمع میشوند و در نهایت توسط یک پمپ به سمت تانک off spec (واحد ۱۴۳) یا حوضچه سوزان (واحد ۱۴۲) هدایت میگردند. در حالت عادی هیچ مایعی به این واحد فرستاده نمیشود.
۳-۲-۳۱-واحد ۱۴۲: حوضچهسوزان
این واحد از یک درام K.O. تشکیل شده که هیدروکربنهای مایع حاصل شده از درامهای واحد ۱۴۰ را به منظور خوراک حوضچه سوزان (Burn pit) در خود جمع آوری میکند. به عبارت دیگر هدف از این واحد سوزاندن تمام میعاناتی است که قابل بازگشت نیستند. این واحد برای هر دو فاز طراحی شده و برای سوزاندن میعانات تا دبی m3/h 30 میباشد.
همچنین این درام دارای دو پمپ میباشد که یکی هیدروکربنهای مایع را به سمت حوضچه سوزان و دیگری آبی را که در اثر اختلاف دانسیته در بالای هیدروکربن جمع شده به سمت واحد ۱۰۹ و ۱۰۲ هدایت می کند.
۳-۲-۳۲- واحد ۱۴۳: مخازن میعانات گازی
این واحد برای ذخیرهسازی قبل از بارگیری میعانات گازی از واحدهای ۱۰۳ و۱۱۰ طراحی شده است که مشترک بین دو فاز میباشد. این واحد برای صادرات ۲۰۰۰ تا m3/h4000 میعانات تثبیت شده طراحی شده است.
این واحد دارای یک تانک با سقف ثابت جهت ذخیرهسازی میعانات گازی نامطلوب(off spec) و چهار تانک برای ذخیرهسازی میعانات گازی مطلوب (on spec) میباشد که تانکهایon spec دارای ارتفاع ۵/۱۸ متر و قطر ۷۲ متر و دارای ظرفیت کاریm3 60000 میباشند. این تانکها به صورت تک جداره ساخته میشوند که دارای سقف شناور میباشند. این سقفها با ارتفاع مایعی که وارد تانک میشود جابه جا شده و برای جلوگیری از خوردگی این تانکها توسط شرایط جوی حفاظت کاتدی تعبیه شده است. برای جلوگیری از آتشسوزی، از سیستم Deluge و همچنین از شش کپسول ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلویی پودر خشک و کف (foam) استفاده میگردد.
جهت بارگیری میعانات گازی به کشتی از سه عدد پمپ استفاده میگردد که دو عدد در سرویس و یکی در حالت آماده باش قرار دارد. ظرفیت این پمپها m3/h 2000 در نظر گرفته شده است.
برای جابجایی میعانات از یک تانک به تانک دیگر از یک پمپ گریز از مرکز با ظرفیت m3/h 150 استفاده میشود.
۳-۲-۳۳-واحد ۱۴۴: جامدسازی گوگرد
این واحد جهت دریافت و ذخیرهسازی گوگرد مایع از واحد ۱۰۸ و برای تبدیل به گوگرد جامد با بهره گرفتن از فرایند خشکسازی قبل از بارگیری به کامیون استفاده میشود. ظرفیت این واحد برای گوگرد مایع هشت روز و برای گوگرد جامد چهار روز میباشد و از دو قسمت تشکیل شده است:
بخش اول تانکی جهت ذخیرهسازی گوگرد مایع با ظرفیتی حدود ۱۸۰۰۰ متر مکعب برابر هشت روز تولید گوگرد میباشد که مجهز به منبع حرارتی از نوع بخار آب بوده که در پایین منبع قرار دارد و دمای داخل منبع را همیشه ثابت نگه میدارد.
بخش دوم مربوط به دانهبندی گوگرد میباشد و طرز عملکرد آن بدین صورت میباشد که گوگرد مایع از تانکها به سمت فیلترها و سپس به مخزن دانهبندی منتقل میگردد و پس از دانهبندی بوسیله تسمه نقاله وارد دو مخزن ذخیره شده و از آنجا با ماشین بارگیری شده و به خارج از پالایشگاه منتقل میگردد.
۳-۲-۳۴- واحد ۱۴۵: ذخیره پروپان جهت سردسازی
هدف از این واحد ذخیره موقتی پروپان برای نیاز واحدهای ۱۱۱ و۱۴۷ میباشد. به عبارت دیگر وظیفه این واحد جبران پروپان از دست رفته در واحدهای ۱۱۱ جهت مصارف واحدهای ۱۰۷ و۱۰۵ و پروپان جبران کننده برای واحد ۱۴۷ میباشد. پروپان ذخیره شده در این واحد بوسیله پمپ به واحدهای ۱۱۱ و۱۴۷ ارسال میگردد. این واحد بین دو فاز ۴ و۵ مشترک میباشد.
۳-۲-۳۵- واحد ۱۴۶: ذخیره مواد شیمیایی
هدف از این واحد ذخیرهسازی و تأمین نمودن مواد شیمیایی مورد نیاز واحدهای پروسس و یوتیلیتی میباشد و برای دو فاز مشترک است. در این واحد هیچ نوع عملیاتی بروی مواد شیمیایی انجام نمی گیرد و فقط مواد شیمیایی لازم ذخیرهسازی و در مواقع لزوم در واحدهای مربوطه مورد استفاده قرار میگیرند.
ﻧﮕﺎرش ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﮋوهشی با موضوع ارزیابی و شناسایی مخاطرات فرآیندی واحد Utility- فایل ۲۱