در این شعر می توان عبارت ” سرسام آتش خورشیدی” را کنایه از داغ های روزگار دانست و ” اوهام سرکش دریایی ” را کنایه از افت و خیزهای زندگی؛ در یک کلام می توان گفت این بیت اشاره دارد به سرد و گرم روزگار چشیدن زنان.
در دو بیت:
دریا به زمزمه ی آبش / چون گاهواره دهد تابش
مرگ است و چیرگی ی خوابش / با گاهواره و لالایی
روزگار را به دریایی تشبیه کرده، صدای آب را به لالایی و این گونه شاعر مرگی لطیف را برای زن رقم زده است. در پایان این شعر رعایت صنعت تناسب جالب توجه است که خط و حسن و زیبایی با یکدیگر تناسب دارند و ختام و رسالت نیز هم چنین.
وان خطّ و حُسن ختامش را / یعنی: رسالت و زیبایی…
گرچه می توان صنعت ایهام را هم با توجه به ابیات پیشین در این بیت و در واژه های خط و حُسن ختام دید.
این ها نمونه هایی از صبورانه های سیمین بود بگذارید نمونه هایی نیز از صبورانه های شفیعی کدکنی بیاوریم و تصاویر ایشان را در این خصوص بررسی کنیم. محمد رضا شفیعی کدکنی در بخشی از شعر ” ترانه ی ترانه ها ” آورده است:
وین زن که در میان سفال شکسته ای / گیسو گشوده چنگ به مضراب می زند
هم بزم باده نوشی آن هوش قرن هاست / کاین سان بر آتش غم او آب می زند
( هزاره دوم آهوی کوهی، مرثیه کاشمر، صفحه ۵۸ )
اشاره به صبر زن و در پی آن آرامش و سکون دارد، او زنی را تجسم کرده که دست در میان گیسوی گشوده خویش برده، گویی پنجه به مضراب چنگ می زند. که تشبیهی است گیسوی گشودهی زن را به سازی به نام چنگ که تار هایش عمودی است و دست بر آن به صورت پنجه حرکت می کند چونان که پنجه در گیسو برند و به اصطلاح گیسو را مرتب کنند. هم بزمی و باده نوشی، در معیت اضافه استعاری هوش قرن آمده است با توجه به ترکیب سفال شکسته که حکایت از صبر زن در پیشامد های روزگار و همراهی او با مرد دارد، می توان هوش قرن را استعاره از مرد گرفت و نشاندن آتش غم او در این همراهی و هم بزمی توسط زن.
دکتر شفیعی صبوری زن را در شعر ” پشت آن پنجره در ابیانه ” این گونه به تصویر می کشد:
پشت آن پنجره در ابیانه
برق از آذر برزین باقی است
جامه خویش دگرگونه نکردست و
هنوز
به همان شادی دیرین باقی است
پشت آن پنجره در ابیانه
زنی استاده و می خواند راهاب ر هایی را
کوک سازش را تغییر نداده ست و
صدا
در همان پرده شیرین باقی ست
پشت آن پنجره در ابیانه
آرزو ها و نگاه آن زن
از پسِ گرد قرون و اعصار
به همان شیوه و آیین باقی ست
( هزاره دوم آهوی کوهی، مرثیه های کاشمر، صفحه ۶۳ )
بگذارید نکته ای را یاد آور شویم که شفیعی در این شعر آن را به خوبی به تصویر کشیده است. این نکته، نوع پوشش زنان ابیانه است. این قدمت در نوع پوشش را از زمان افروخته شدن آتشکدهی آذر برزین تا به اکنون بیان داشته است.
در این شعر زنی پشت پنجره ای در ابیانه با آن شمایل پر قدمت و دیر سال خود ایستاده است و به زعم شاعر با همان شادی دیرین باقی است. زنی که جویای راهی برای رهایی است. رهایی از مرد سالاری شاید؛ و این که می خواند بی این که کوک ساز خود را تغییر دهد یعنی زن از دیرگاه تا به امروز در همین پرده، در پرده رهایی می خواند. پرده ای که شیرین است و تا به امروز نیز زنان این پرده شیرین را حفظ کرده اند. زنان در آرزوها و نگاهشان به زندگی تغییر نکرده اند، از دیرگاه تا به امروز و از امروز تا به آینده ها تغییر نخواهند کرد. واژه ” آذر برزین” که نام یکی از سه آتش مقدس زمان زرتشت است و گویا بنابر قولی و داستانی در نشابور واقع است نماد تاریخی این شعر است، شاعر زن را به لمعه ای از آذر برزین تشبیه کرده که با آن جامه ی دیرسال هنوز شاد ولی صبور برای رسیدن به خواسته خود که همانا ر هایی است، ایستاده است. این ایستادن را می توان همان ایستادگی و پا فشاری و صبر ورزیدن در راه رسیدن به خواسته ای انسانی تعبیر و تأویل کرد.
در ادامه شاعر رهایی را راهاب که آب در آن روان و جاری است و نیز به سازی که کوک آن تغییر نکرده تشبیه می کند، راهاب از آن جهت که، زن خود چون آبی است روان و سیال و روشنی بخش و رهایی بدین وجه، شبیه به راهاب است. و ساز، چه این که صدای آب به گوش آدمی خود نوایی خوش آهنگ است. رهایی نیز ایدون است و به کام آدمی شیرین. در آخر با این که گرد قرون و اعصار بر آرزوها و نگاه زن نشسته لیک این آرزو و این نگاه دست نخورده و به سیاق گذشته باقی مانده است. وجود تناسب در مصرع های نخستین: ابیانه، آذر برزین، برق و در مصرع های دیگر خواندن، کوک، ساز، پرده، و پاره ای واج آرای ها به تجسم این تصویر یاری بیش تری رسانده اند.
چندان که از نظر گذشت صبورانه ها در قلم دو شاعر مورد بررسی قرار گرفت با ذکر این که تعداد اشعار سیمین فراوانی بیش تری دراین مقوله دارد. شاید بتوان بخشی از صبورانه ها را در آن قِسم از اشعار که با نام مادرانه ها در پی خواهد آمد ببینیم و نیز در نمونه هایی که از اشعار شفیعی مورد بررسی قرار گرفت مشخصاً سخن از صبر زن داشت لذا ذکر این نکته ضروری است که ایشان صبورانه هایی در مصائب تاریخی و از دست دادن دوست دارند که چون نظرگاه زنانه ندارد بدان ها نپرداختیم.
پی نوشت
زن و شعر، تألیف زینب یزدانی، صفحه ۲۵۱
روانشانسی زن و مرد، تألیف محمد مجد، صفحه ۱۴۴
همان کتاب، صفحه ۱۱۸
مادرانه ها
« مادر، در شعر شاعران معاصر ارجمند است و سپند. بیش تر شاعران معاصر، در اشعار خود به ستایش و قدردانی از مادر پرداخته اند و از عشق و علاقهی او قدردانی نموده اند».۱ این احساس شاعرانه در آثار شاعران بزرگ سده های گذشته که پیش تر بدان ها در بخش” نگاهی به زن در ادوار مختلف شعر پارسی” پرداختیم قابل مشاهده و معاینه است در خصوص غریزه های مادری در زنان باید گفت « زن از طریق مادری به طور کامل سرنوشت فیزیولوژیک خود را به انجام می رساند؛ میل طبیعی او همین است، زیرا تمامی اورگانیسم او به سوی دوام نوع جهت گرفته است.»۲ در همین خصوص نظر برخی روانشناسان در باب مادر و فرزند و دورهی بارداری جالب توجه است « برخی از روانشناسان به وحدت بین مادر و فرزند حتی بعد از تولد اشاره می کنند. وحدت بین مادر و فرزند بدین معناست که گویی در مراحل اولیه زن وقتی به بچه نگاه می کند، به عنوان تکه ای از بدن خود به او می نگرد. تکه ای از بدن خودش جدا شده، مثل یک عضو خودش؛ به همین عضو، یعنی بچه هم چنین نگرشی دارد. این کاملترین وابستگی است که می تواند بین دو انسان وجود داشته باشد و این در دورهی بارداری وجود دارد.»۳
در این بخش از نوشتار آن دسته از اشعار را خواهیم آورد که مبین احساسات مادرانهی سیمین و سرشک است. لذا این مقال را نیز با اشعار سیمین آغاز می کنیم. در عنوانی که پیش تر از نظر گذشت ذکر آن رفت که پاره ای صبورانه ها در اشعار سیمین، این جا و درمطاوی مادرانه ها نیز مشهود است که به فراخور متن و در صورت لزوم به شرح و تفصیل آن ها خواهیم پرداخت.
پشت عروسک فروشی
پشت عروسک فروشی خاموش و مات ایستادم/با دیدن هر عروسک تصویری آمد به یادم
با مهر افزون مادر اما همه مادرانه / شب های دور از پدر را خونابه از دل گشادم
با کودکی ها که طی شد بی شادی کودکانه / در بستری بی تمنا بیگانه وار اوفتادم
تا کودکانم بر آمد زیباتر از هر عروسک / با تلخ و شیرین هستی امضا به تسلیم دادم
وانعشقوآغوش دیگرهمگام وهمراهوهمسر/گیرمشدشخاک بستر،بیرون ز خاطر مبادم
در مرگ بی گاه ارژن شیرین ترین لعبت من / انگار صدبار مردم انگار صدبار زادم
با مکتب و دخترانم بود الفتی مادرانه / گویی نه آنان سبق خوان گویی نه من اوستادم
وان طرفه دخترکه روزیشدغرق خونچونکبوتر/ برنیمکتبی حضورش کیف وکتابی نهادم
پشت عروسک فروشی از ره رسیدی به شادی/ پیش سلام عزیزت خاموش و مات ایستادم
( مجموعه اشعار، یکی مثلا اینکه، پشت عروسک فروشی، صفحه ۱۰۰۵ )
یَاأیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواإِنَّ کَثِیرًامِّنَ الأَحبَارِ وَالرُّهبَانِ لَیَأکُلُونَ أَموَالَ النَّاسِ بِالبَاطِلِ وَ یَصُدُّونَ عَن سَبِیلِ اللَّهِ وَالَّذِینَ یَکنِزُونَ الذَّهَبَ وَ الفِضَّهَ وَ لَا یُنفِقُونَهَا فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَبَشِّرهُم بِعَذَابٍ أَلِیمٍ
ای کسانی که ایمان آورده اید ، بسیاری از دانشمندان یهود و راهبان ، اموال مردم را به ناروا می خورند ، و [ آنان را ] از راه خدا باز می دارند و کسانی که زر وسیم را گنجینه می کنند و آن را در راه خدا هزینه نمی کنند ، ایشان را از عذابی درد ناک خبر ده.
«در این آیه بشرهم به جای انذرهم آمده است ، زیرا بشارت همانا در کارهای پسندیده استفاده می شود و این جا مقصود عذاب و ویل است »[۷۴]. « اصل ویل در لغت عذاب وهلاکت است ، و مصدر ی است که از آن فعل صرف نمی شود[۷۵] ».مثل قول خداوند که فرمود: « فاهدوهم الی صراط الجحیم [۷۶].» وبه سوی راه جهنم رهبری شان کنید.در حالی که کلمه هدایت را برای جهنم استعاره می باشد.
در این آیه مبارکه استعاره تصریحّیه در لفظ « فبشرهم » وجود دارد.
اکنون به شرح استعاره می پردازیم:
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
- مستعار : « فبشرهم »
- مستعارٌله : « أنذرهم » به معنی انذارشان کن .
- مستعارٌمنه : « فبشرهم » به معنی بشارتشان ده.
- جامع یا وجه شبه : آگاهی دادن.
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۶ – ۱ . به اعتبار ذکر طرفین ( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه مستعارٌله« أنذرهم » به مستعارٌمنه « فبشرهم » یعنی بشارتشان ده تشبیه شده ومستعارٌله در آیه ذکرنشده بلکه مستعارٌمنه به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مصرحّه یا تصریحیّه گویند .
۳ – ۶ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین (تحقیقیّه،تخییلیّه):
دراین آیه مستعارٌله « أنذرهم » یعنی انذارشان ده موضوعی خیالی و وهمی نیست بلکه امری معقول می باشد به همین بدان استعاره ی تحقیقیّه یا محقّقه گویند.
۳ – ۶ – ۳ . به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعیّه ) :
لفظ مستعار در این آیه « فبشرهم » فعل است پس به اعتبار فعل بودن ، بدان استعاره ی تبعیّه گویند.
۳ – ۶ – ۴ . به اعتبار جامع یا وجه شبه ( عامیّه ، خاصیّه ) :
مستعارٌله « أنذرهم » یعنی انذارشان کن و مستعارٌمنه « فبشرهم » یعنی بشارتشان ده وجامع آن دو ( آگاهی دادن ) ، موضوعی است که می توان به راحتی آن را تشخیص داد و نیاز به تفکر و اندیشیدن ندارد ، به همین خاطر بدان استعاره عامیّه گویند.
۳ – ۶ – ۵ . استعاره ی مصرّحه به اعتبار طرفین ( عنادیّه و وفاقیّه ) :
مستعارٌله « أنذرهم » یعنی انذارشان کن و مستعارٌمنه « فبشرهم » یعنی بشارتشان ده ، هردو موضوعی معنوی هستند و با هم در یک جا جمع می شوند به همین خاطر بدان ، استعاره ی وفاقییّه گویند.
۳ -۶ – ۶ . استعاره به اعتبار ملائمات ( مطلقه ، مرشّحه ، مجرّده ) :
« عذاب الیم » یعنی از ملائمات مستعارٌله « فبشرهم » یعنی بشارتشان ده است به همین خاطر بدان استعاره ی مجرّده گویند.
* پس نتیجه می گیریم که درآیه ی از سوره ی مبارکه توبه استعاره ی مصرّحه ، محقّقه ، تبعیّه ، عامیّه ، وفاقییّه و مجرّده وجود دارد.
۳-۷- سوره توبه آیه ۶۹
کَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ کَانُوا أَشَدَّ مِنْکُمْ قُوَّهً وَأَکْثَرَ أَمْوَالا وَأَوْلادًا فَاسْتَمْتَعُوا بِخَلاقِهِمْ فَاسْتَمْتَعْتُمْ بِخَلاقِکُمْ کَمَا اسْتَمْتَعَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ بِخَلاقِهِمْ وَخُضْتُمْ کَالَّذِی خَاضُوا أُولَئِکَ حَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فِی الدُّنْیَا وَالآخِرَهِ وَأُولَئِکَ هُمُ الْخَاسِرُونَ
]حال شما منافقان[ چون کسانی است که پیش از شما بودند، آنان از شما نیرومند تر و دارای اوال و فرزندان بیشتر بودند، پس ، از نصیب خویش در ]در دنیا[ برخوردار شدند ، و شما ]هم[ از نصیب خود برخوردار شدید؛ همان گونه که آنان که پیش از شما بودند از نصیب خویش برخوردار شدند، وشما ] درباطل[ فرو رفتید ، همان گونه که آنان فرو رفتند. آنان اعمالشان در دنیا و آخرت به هدر رفت و آنان همان زیانکارانند.
در خُضْتُمْ استعاره تصریحیه میباشد که باطل را خدا تشبیه نموده به آب و مشبه را حذف نموده و مشبّهٌ به را باقی گذاشته که آن همان آب است آن هم به صورت استعاره تصریحیه تبعیه.
الباطل کالماء باطل مشبه ، ماء مشبهٌ به ، باطل را حذف نموده آب را جای آن گذاشت و فرو رفتن در آب کنایه از فرو رفتن در باطل میباشد. (الدرویش ،۲۰۰۹،ج ۳ : ۲۴۲)
درآیه ی شریفه ۶۹ سوره توبه استعاره تصریحیّه یا مصرّحه درفعل « خضتم » وجود دارد.
اکنون به شرح استعاره می پردازیم:
ارکان استعاره در آیه شریفه عبارتند از:
- مستعار : لفظ « خضتم ».
- مستعارٌله : « الماء » یعنی آب.
- مستعارٌمنه : « خضتم » یعنی فرورفته اید.
- جامع یا وجه شبه : فرو رفتن در آب ، غرق شدن ، تباه کردن اعمال.
شرح استعاره ی آیه به اعتبار گوناگون:
۳ – ۷ – ۱ . به اعتبار ذکر طرفین( مصرّحه ، مکنیّه ) :
درآیه شریفه مستعارٌله « الماء » یعنی آب به مستعارٌمنه « خضتم » یعنی فرورفته اید تشبیه شده ومستعارٌله در آیه ذکرنشده بلکه مستعارٌمنه به صراحت ذکرشده ، به همین خاطر بدان استعاره مصرحّه یا تصریحیّه گویند .
۳ -۷ – ۲ . به اعتبار واقع درماده ی طرفین ( تحقیقیّه ، تخییلیّه ):
دراین آیه مستعارٌله « الماء » یعنی آب موضوعی خیالی و وهمی نیست بلکه امری معقول می باشد به همین بدان استعاره ی تحقیقیّه یا محقّقه گویند.
۳ – ۷ – ۳ . به اعتبار لفظ مستعار ( اصلیّه ، تبعیّه ) :
لفظ مستعار در این آیه « خضتم » فعل است پس به اعتبار فعل بودن ، بدان استعاره ی تبعیّه گویند.
۳ – ۷ – ۴ . به اعتبار جامع یا وجه شبه ( عامیّه ، خاصیّه ) :
مستعارٌله « الماء » یعنی آب و مستعارٌمنه « خضتم » یعنی فرورفته اید و جامع آن دو ( غرق شدن ) ، موضوعی است که می توان به راحتی آن را تشخیص داد و نیاز به تفکر و اندیشیدن ندارد ، به همین خاطر بدان استعاره عامیّه گویند.
۳ – ۷ – ۵ . استعاره ی مصرّحه به اعتبار طرفین ( عنادیّه و وفاقیّه ) :
مستعارٌله « الماء » یعنی آب و مستعارٌمنه « خضتم » یعنی فرورفته اید هردو موضوعی حسّی هستند وهردو در یک جا جمع می شوند ، به همین خاطر بدان ، استعاره ی وفاقیّه گویند.
۳ – ۷- ۶ . استعاره به اعتبار ملائمات ( مطلقه ، مرشّحه ، مجرّده ) :
« حبطت اعمالهم فی الدنیا و الاخره واولئک هم الخاسرون » ، به مستعارله و به مستعارمنه برنمی گردد وشامل هیچ کدام نمی شود به همین خاطر بدان استعاره ی مطلقه گویند.
* پس نتیجه می گیریم که درآیه ی ۶۹ از سوره ی مبارکه توبه استعاره ی مصرّحه ، محقّقه ، تبعیّه ، عامیّه ، وفاقیّه و مطلقه وجود دارد.
۳-۸- سوره توبه آیه ۱۰۴
یکی از روشهای متداول در محاسبه نرخ بازده واقعی روش اضافه ارزش است که علاوه بر تغییرات قیمت سهام، سود دریافتی در طی سال را مد نظر قرار میدهد (دوانی، ۱۳۸۱، ص ۵۷)
بازده مورد انتظار[۳۴] :
بازده مورد انتظار بازدهی است که سرمایهگذران انتظار دستیابی به آن را برای این که احساس کنند به اندازه کافی پاداش دریافت نموده اند، دارند (رهنمای رودپشتی و دیگران، ۱۳۸۶،ص ۱۰)[۳۵].
خطای پیش بینی سود[۳۶]:
به عنوان تفاوت بین سود واقعی کسب شده و سود پیش بینی شده (مورد انتظار) تعریف
می شود (کوتاری، ۲۰۰۱، ص ۱۱)[۳۷].
نوع صنعت[۳۸]:
عبارتست از گروه صنعتی که شرکت با توجه فعالیّتش در آن گروه طبقه بندی می شود. به بیان دیگر صنعت عبارتست از گروه شرکتهایی که محصولات آنها جایگزین نزدیکی برای هم هستند.
فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲ مقدمه
سرمایه گذاری یکی از عوامل مهم توسعه در قرن حاضر است. سرمایه گذاری نیازمند برنامه ریزی است. برنامه ریزی، امکان بهره برداری مناسب از فرصتهای موجود را فراهم می آورد. برای افزایش اثر بخشی برنامه ریزی باید توانایی پیش بینی صحیح و مستمر را بهبود بخشید. پیش بینی عنصر کلیدی در تصمیم گیریهای اقتصادی است.
سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، مدیریت و سایر اشخاص در تصمیم گیریهای اقتصادی متکی به پیش بینی و انتظارات هستند. همچنین توجه به بودجه سالانه شرکت، پیش بینی تولید، فروش و سود هر سهم آن و کنترل بودجه در گزارشهای میان دورهای و میزان تحقق پیش بینیها، در تغییرات قیمت سهام تأثیر بسزایی دارد. شاید بتوان مهمترین عامل تأثیرگذار بر قیمت سهام را در پیش بینی سود هر سهم جستجو کرد. مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر استفادهکنندگان از اطلاعات شرکتها پیش بینیهای سود ارائه شده توسط آنها در فواصل زمانی معین است.
در مطالعات بال وبراون ،۱۹۶۸، و فاستر ،۱۹۷۷، پیرامون محتوای اطلاعاتی سود سالانه و فصلی و واکنش بازار اوراق بهادار به اعلام سود حسابداری، مشخص شد که شرکتهایی با اخبار خوب (افزایش غیر منتظره سود) دارای بازده غیر منتظره مثبت و شرکتهایی با اخبار بد (کاهش غیر منتظره سود) دارای بازده غیر منتظره منفی هستند.
در این فصل بر مبنای چارچوب نظری اشاره شده در فصل گذشته، به مرور ادبیات تحقیق و هم چنین مطالعات انجام گرفته پیرامون موضوع تحقیق در خارج و داخل ایران خواهیم پرداخت.
۲ ـ ۲ بازار مالی
بازار مالی، بازار رسمی و سازمان یافتهای است که در آن انتقال وجوه از افراد و واحدهایی که با مازاد منابع مالی مواجه هستند به افراد و واحدهای متقاضی وجوه (منابع) صورت میگیرد. بدیهی است که در این بازارها اکثریت وام دهندگان را خانوارها و اکثریت متقاضیان وجوه را بنگاههای اقتصادی و دولت تشکیل می دهند (راعی و تلنگی، ۱۳۸۷، ص۶)۱.
بازار مالی، امکانات لازم را برای انتقال پسانداز از اشخاص حقیقی و حقوقی به سایر اشخاصی که فرصتهای سرمایه گذاری مولد در اختیار دارند و نیازمند منابع مالی هستند، فراهم
می کند. انتقال وجوه مزبور تقریباً در کلیه موارد به ایجاد دارایی مالی منتج می شود، که در واقع ادعایی است نسبت به در آمدهای آتی دارایی های شخصی (حقوقی) که اوراق بهادار را صادر و منتشر کرده است (شباهنگ، ۱۳۷۵، ص ۱۳)۱.
۱ ـ ۲ ـ ۲ طبقه بندی بازارهای مالی
بازارهای مالی بر حسب حق مالی، سررسید حق مالی، مرحله انتشار، واگذاری فوری، ساختار سازمانی خارجی و داخلی طبقه بندی میگردد. بازار مالی بر حسب سررسید حق مالی به دو نوع بازار پول و بازار سرمایه تقسیم می شود.
۱ ـ ۱ ـ ۲ ـ ۲ بازار پول
بازار پول، بازاری برای ابزار بدهی کوتاه مدت میباشد. در بازار پول، مازاد نقدینگی افراد و واحدهای اقتصادی، از طریق پسانداز یا سپردههای بانکی، در اختیار واحدهای اقتصادی قرار
میگیرد. در بازار پول، از عرضه و تقاضای پول، نرخ بهره تعیین می شود.
۲ ـ ۱ ـ ۲ ـ ۲ بازار سرمایه
بازار سرمایه، بازاری برای دارایی مالی با سر رسید بیش از یک سال (ابزار مالی بلند مدت) محسوب میگردد و از طریق انتشار اوراق بهادار توسط واحدهای متقاضی سرمایه که دارای فرصتهای سرمایه گذاری مناسبتر و نیازمند به تأمین مالی بلند مدت میباشند، پس اندازهای افراد به
سرمایه گذاری تبدیل میگردد. در بازار سرمایه عرضه و تقاضای سرمایه، نرخ بازدهی سرمایه را مشخص می کند. بازارهای سرمایه به دو بخش اصلی تقسیم بندی میگردند: بازار اوّلیّه و بازار ثانویّه. در بازارهای اوّلیّه، اوراق بهادار انتشار یافته توسط شرکتها برای اولین بار عرضه گشته و بدین ترتیب دارایی های مالی شرکت با منابع مالی بلند مدت مبادله و تشکیل سرمایه صورت میگیرد. در بازارهای ثانویه، اوراق بهاداری که در قبل به بازار عرضه شده اند، مبادله میشوند (عبده تبریزی، ۱۳۷۶،ص ۱۸)۲.
۳ ـ ۲ سودمندی محتوای اطلاعاتی سود و واکنش بازار سرمایه
براساس تحقیقات تجربی صورت گرفته به نظر میرسد اطلاعات حسابداری برای سرمایه گذاران جهت برآورد ارزش مورد انتظار و ریسک بازده اوراق مفید و سودمند است. فقط کافی است در نظر داشته باشیم اگر اطلاعات حسابداری محتوا و بار اطلاعاتی نداشت هیچگونه بازنگری در پیش بینیها در اثر دریافت آنها وجود نخواهد داشت و بنابراین باعث تصمیمات خرید و فروش نخواهد شد و بدون تصمیمات خرید یا فروش هیچ گونه تغییری در حجم معاملات و قیمت وجود نخواهد داشت. اطلاعات در حد خودشان مفیدند اگر باعث تغییر عقاید و رفتارهای سرمایه گذاران شوند، به علاوه میزان و درجه مفید بودن می تواند به وسیله وسعت و اندازه تغییرات حجم و قیمت به دنبال انتشار اطلاعات اندازه گیری شوند (محمدی، ۱۳۸۹، ص ۱۶)۱.
نتایج مطالعه ارتباط بین سود، نرخ بازده غیر عادی و حجم فعالیت که از سوی بال و براون انجام گرفت این بود که بین سود و بازده غیرعادی رابطه معناداری وجود دارد و سود اطلاعاتی را به بازار سهام منتقل می کند. از طرفی سود می تواند عاملی در تعیین قیمت سهام باشد، زیرا بر اساس فرضیه بازار کارا، اطلاعات ممکن است از منابع دیگر کسب شوند و تأثیر لازم را بر قیمت سهام بگذارند. اگر چه از دیدگاه محتوای اطلاعاتی، مفهوم سود سودمندی فعالیّت حسابداری را توصیف می کند، امّا از دیدگاه معیار اندازه گیری بنیادی ارزش سهام، کماکان مورد تردید است. بر اساس مفروضات بازار کارای سرمایه که پژوهشهای تجربی نیز مؤید آن است، سود حسابداری دارای محتوای اطلاعاتی است (خالقی مقدم، ۱۳۷۷،ص۹۹)۲.
بنابراین انتظار میرود در مورد شرکتهای جدیدالورود به بورس سودهای پیش بینی شده همراه با محتوای اطلاعاتی باشد. معمولاً اطلاعات صورتهای مالی به صورت خالص به پیش بینیهای زیر در مورد رفتار سرمایه گذاران به خصوص واکنش به اطلاعات صورتهای مالی محدود می شود. (نوروزبیگی، ۱۳۸۶، ص ۱۷۵)۳.
سرمایه گذاران درباره بازده مورد انتظار و ریسک دارای باورهای پیشین هستند. این باورهای پیشین بر پایه اطلاعاتی قرار دارد که در دسترس همگان است تا این که سود جاری شرکت اعلام شود (که سرمایه گذاران در باورهای خود تجدید نظر خواهند کرد.). حتی اگر این باورها بر پایه اطلاعاتی قرار داشته باشد که در دسترس همگان است، هیچ الزامی وجود ندارد که باورهای پیشین همانند باشند، زیرا سرمایه گذاران در برابراطلاعاتی که کسب می کنند و نیز از نظر توانایی تفسیر متفاوتند.
هم چنین امکان دارد این باورهای پیشین شامل انتظاراتی باشد که درباره قدرت سودآوری آینده و کنونی شرکت نظیر بازده آینده اوراق بهادار، تا حدودی به سودآوری آن بستگی دارد.
پس از اعلام سود خالص سال جاری، برخی از سرمایه گذاران در صدد برمیآیند اطلاعات بیشتری بدست آورند و این از طریق تجزیه و تحلیل عدد متعلق به سود میّسر خواهد شد. برای مثال اگر سود خالص بالا برود یا از مقدار مورد انتظار بیشتر باشد این می تواند به عنوان خبر خوبی به حساب آید.
اگر وضع بدین گونه باشد سرمایه گذاران با بهره گرفتن از نظر بیز[۳۹] در باورهایی که درباره بازده و قدرت سودآوری آینده شرکت دارند تجدید نظر خواهند کرد. برخی از سرمایه گذاران (کسانی که در مورد سود خالص جاری انتظارات بالاتری داشتند) احتمالاً همین عدد سود خالص را به عنوان یک خبر بد تفسیر خواهند نمود.
سرمایه گذارانی که در باورهای خود نسبت به سودآوری آینده و بالا رفتن بازده شرکت تجدید نظر کرده اند تمایل بیشتری نشان می دهند تا تعداد بیشتری سهم شرکت را به قیمت کنونی بازار خریداری کنند و کسانی که در بازار در باورهای خود در جهت عکس تجدید نظر کرده اند عمل عکس گروه دوّم را انجام خواهند داد. ارزیابی سرمایه گذاران در مورد ریسک این سهام مورد تجدید نظر آنان قرار خواهد گرفت.
ما انتظار داریم پس از اعلام سود خالص شاهد این موضوع باشیم که معامله بر روی سهام شرکت افزایش یابد. گذشته از این، هر قدر تفاوت در باورهای پیشین سرمایه گذاران و تفسیرهایی را که بر اساس اطلاعات مالی کنونی انجام می دهند، بیشتر باشند، حجم این معاملات بیشتر خواهد شد. اگر سرمایه گذاران سود خالص گزارش شده را به عنوان خبر خوب تفسیر کنند (و در نتیجه بر انتظاراتی که درباره بازده و سوددهی آینده شرکت دارند بیفزایند) کسانی را تحت الشعاع قرار خواهند داد که اعلام سود خالص را به عنوان خبر بد تفسیر می کنند. در چنین شرایطی ما انتظار داریم شاهد افزایش قیمت سهام شرکت باشیم. بنابراین سود به عنوان یکی از اطلاعاتی است که تغییرات قیمت سهام را موجب می شود. بازده سهام شامل سود تقسیمی و قیمت سهام است در نتیجه هر عاملی ثروت سهامداران را افزایش خواهد داد که سبب افزایش قیمت سهام واحد تجاری شود، از این رو سود همواره مورد توجه سرمایه گذاران است.
۴ ـ ۲ پژوهش بال وبراون
بال وبراون در سال ۱۹۶۸ تحقیق تجربی و سنتی در زمینه حسابداری را در بازارهای سرمایه آغاز کردند و این روش تحقیق تا به امروز ادامه دارد. نخست آنها میخواستند شواهد علمی متقاعد کننده ای را ارائه نمایند که بازده سهام شرکتها در برابر محتوای اطلاعاتی صورتهای مالی واکنش نشان میدهد. این نوع تحقیق را تحقیق موردی مینامند.
زیرا در این تحقیق درباره واکنش بازار اوراق بهادار نسبت به انتشار سود خالص بود. تحقیق بال وبراون از این نظر ارزشمند است که دارای یک روش اصولی یا زیر بنایی است و میتوان آن را گسترش داد (خوش طینت، ۱۳۸۵، ص ۹)۱.
بال و براون ۲۶۱ شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار نیویورک را به عنوان نمونه برای مدت ۱۰ سال (۱۹۶۵ ـ ۱۹۵۶) مورد مطالعه قرار دادند. آنها توجه خود را معطوف به محتوای اطلاعاتی سود خالص نمودند و به سایر اطلاعات ناشی از اجزای تشکیل دهنده صورتهای مالی مانند قدرت نقدینگی و ساختار سرمایه توجه نکردند (همان منبع، ص ۱۰)۲.
آنها بازده بازار مربوط به سهام شرکتهای نمونه را زمانی که نزدیک اعلام سود خالص بود مورد ارزیابی قرار دادند. این کار براساس روش محاسبه بازده غیرعادی انجام شد. میانگین بازده غیرعادی بازار سهام در ماهی که خبر سود خالص اعلام شد. بسیار مثبت بود و بالعکس، میانگین بازده غیرعادی در مورد خبر بد مربوط به سود خالص متعلّق به شرکتهای موجود در نمونه بسیار منفی بود. این نتیجه مؤید این میباشد که بازار در برابر خبر خوب یا بد مربوط به سود خالص واکنش نشان میدهد (همان منبع، ص ۱۱)۳.
۵ ـ ۲ مفاهیم سود در حسابداری
سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورتهای مالی است که در نوشته های مختلف کاربردهای متفاوت دارد. معمولاً سود به عنوان مبنایی برای محاسبه مالیات، عاملی برای تدوین سیاست پرداخت سود تقسیمی، راهنمایی برای سرمایه گذاران و تصمیم گیری و عاملی برای پیش بینی در نظر گرفته
می شود.
۵
روند توسعه اماکن و تجهیزات ورزشی کافی در هر رشته ورزشی
۱۳.۹۶
۶
برخورداری از تکنولوژی روز دنیا در زمینه ورزش قهرمانی در ادرارات و هیات های ورزشی استان
۱۵.۳۴
۷
وجود برنامه ریزی مدون جهت توسعه ورزش قهرمانی در ادارات تربیت بدنی
۱۴.۵۷
۸
بستر مناسب برای حرفه ای شدن برخی رشته های ورزشی
۱۲.۲۵
۹
وجود نیروهای متخصص در ورزش حرفه ای در سطح استان
۱۳.۵۶
۱۰
وجود آیین نامه مناسب لیگ حرفه ای در استان
۱۴.۰۳
نتایج آزمون رتبه ای فریدمن نشان داد برگزاری رویدادهای بین المللی و کشوری گسترده از جمله مسابقات کشوری و لیگ در استان ، برخورداری از تکنولوژی روز دنیا در زمینه ورزش قهرمانی در ادرارات و هیات های ورزشی استان، وجود برنامه ریزی مدون جهت توسعه ورزش قهرمانی در ادارات تربیت بدنی، وجود آیین نامه مناسب لیگ حرفه ای در استان مهمترین اولویت ها در زمینه نقاط قوت ورزش قهرمانی –حرفه ای از دیدگاه مدیران و کارکنان می باشد.
-ارزیابی ماتریس عوامل درونی ورزش قهرمانی – حرفه ای
پس از اینکه عوامل داخلی (قوت ها و ضعف ها) شناسایی شدند، عوامل اولویت دار در یک ستون ماتریس قرار گرفته و با بهره گرفتن از ضرایب و رتبه های خاص امتیاز بندی شدند تا در نهایت مشخص شود که برنامه راهبردی ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران در آیندهای که میخواهد برای آن برنامه ریزی کند، قوتهای بیشتری خواهد داشت یا با ضعفهای بیشتری مواجه خواهد شد. جدول ۱-۶ ماتریس ارزیابی عوامل داخلی را نشان می دهد. نحوه تهیه ماتریس به شرح زیر می باشد :
- در این ماتریس عوامل استراتژیک یا اولویت دار داخلی در ستون اول و در قالب قوت ها و ضعف ها فهرست شدند.
- سپس در ستون دوم با توجه به میزان اهمیت و حساسیت هر عامل و با مقایسه این عوامل با یکدیگر، ضریب اهمیتی بین صفر الی یک به آنها تعلق گرفت.
- در ستون سوم با توجه به کلیدی یا عادی بودن قوتها و ضعفها به ترتیب رتبه ۴ یا ۳ به قوت ها و رتبه ۲ یا ۱ به ضعفها اختصاص پیدا کرد. تخصیص رتبه بدین صورت بود که اگر قوت پیش روی ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران یک قوت عالی بود رتبه ۴ و چنانچه یک قوت معمولی بود رتبه ۳ به عامل مورد نظر داده شد. همچنین اگر ضعف پیش روی ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران یک ضعف معمولی بود رتبه ۱ و اگر یک ضعف جدی بود رتبه ۲ به آن تعلق گرفت.
- در ستون چهارم ضرایب ستون دوم و رتبه های ستون سوم برای هر قوت یا ضعف در هم ضرب شدند تا امتیاز قوت یا ضعف برای ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران مشخص شود. در انتهای این ستون از مجموع امتیازات بدست آمده ، امتیاز نهائی تربیت بدنی و علوم ورزشی کشور از نظر برخورداری از قوتها و ضعفها تعیین گردید.
- با توجه به اینکه امتیاز نهائی ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران در این ماتریس ۴۱۷/۲ محاسبه شد نتیجه می گیریم ورزش قهرمانی – حرفه ای استان تهران از لحاظ عوامل درونی دارای ضعف می باشد.
- شایان ذکر است میزان ضرایب اهمیت و اولویت مولفه ها به صورت میانگین عددی که جامعه آماری تحقیق پلسخگو بودهاند ارائه گردیده است.
جدول ۴-۲۱ماتریس عوامل درونی ورزش قهرمانی –حرفه ای
ردیف
عنوان
وزن
امتیاز
امتیاز نهایی
۵-۱-۴تصویر سازی با صفات وکنایه
آخر ای بینوا دل /چه دیدی که ره / ستارگان بریدی (نیما /مجمعه اشعار ص۵۰)
نیز از جمله صوری است که نیما در تصویر سازی اشعارش بکار برده است حواس ظاهری که عبارت است از بینایی ، گویایی ، چشایی ، شنوایی که نیما بکار می برد و معمولا صفت هستند از جمله :روز شیرینم که با من ، آشتی است./روز دیدنی و شیرین ، صفت امور چشیدنی است .
بکار گیری صفات عامیانه و صفات انسانی برای اشیا و عناصر طبیعت وبه تصویر کشیدن فرهنگ وباورهای عامیانه با بهره گرفتن از وصف و چگونگی حالات و تجسم صحنه ها مثل صفت سمجکه از واژگان دلخواه شاعر نیز میباشد و بیشتر بکار برده است در این شعر در توصیف جای بی گیاه خیلی ظریف و زیبا بکارگرفته شده است .
یا در این شعر :
در زیر کاج و برسر ساحل جادوگری شد از پی باطل
صفت جادوگری ماه مطابق باورهای عامیانه در پرتو درخت و باحضور نبا تات پرنگ شده است .صفت جادوگری را به ماه نسبت داده است .(م /۲۴۰)
نیما بااستفاده از صفات شاعرانه در تجسم وبازگویی باورهای عامیانه ازجمله تجسم آیین فالگیری که می گویند : او زگذار سوزنی آویخته با پنبه ای بر آب / در بطون دردناک زشت این غرقاب حدس هایشان بود دیگر
نیما چون در طبیعت زیبای مازندران رشد ونمو یافته بخش عمده از تصاویر شعری و صفات شاعرانه را به توصیف طبیعت از جمله فصل ها اختصاص داده است .
در توصیف پاییز نیما می گوید : در گه پاییز چون پاییز با غمناک های زرد رنگ خود می آید باز …..که در این بیت غمناک های زرد رنگ در توصیف فصل پاییز از بیداد خزان نجوا می کند و باز در ادامه در توصیف بهار می گوید : وهمان لحظه که می آید بهار سبز و زیبا با نگارانش به تن رعنا / آشیان می ساختند آن خوشنوایان در میان عشقه های با نگاه مهربانش سریویلی در همه این جلوها می دید / خوب می کاوید چشمانش / آن دلاویزان رنگین را که شعر فوق در توصیف و تجسم فصل پاییز از صفت غمناک های زرد رنگ استفاده نموده اند .(نیما /همان :۲۴۴)
و همچنین صفت سبز و با نگارانش به تن رعنا با ستفاده از آرایشها ی ادبی مراعات نظیر و تشبیه و همچنین شاعر به اقتضای وزن مورد نظرش توانسته به خوبی از هر شکل سنتی و نیمایی بهره بگیرد (م : ۲۴۴)
۵-۱-۵تصویر سازی با صفات حماسی واسطوره ای نیما
از صفاتی که حال وهوای اسطوره و حماسه دارند در بخشی از شعر های خود استفاده نموده مثل : توفنده خیزان –صولت وهیبت - …و باتوجه به آوردن صفات برای اساطیر پهلوانی ( اساطیر انبیاو موجودات فرا طبیعی ( پری ، اهریمن ، وغیره سبب بوجود آوردن سبک حماسی در بخشی از اشعار خود از جمله (ناقوس – مرغ آمین – پادشاه فتح –مرغ مجسمه ..) شده است . کابرد صفت های شاعرانه غنایی ، تعلیمی ، ستایشی و اخلاقی نیز در اشعار نیما بخوبی مشهود می باشد که باعث بوجود آمدن سبک های مختلف در اشعار این شاعر بزرگ وصاحب سبک شده است . ویژگی وکابرد صفات شاعرانه در اشعار نیما یوشیج بسیار است گاه شاعر برای افزودن برزیبایی آثار خود از دو صفت پیاپی برای یک موصوف استفاده می کنند مانند: خیال خوش ناشناخته ، و گاه صفت جانشین اسم میشود هنگامی که منادا قرار گیرد مانند: ای بهین بکار گیری صفات درد آمیز نسبت به شاد گاه بیشتر و گاه مساوی می باشد . اساس خلقت صفات شاعرانه بجای تقلید برتصویر و تخیل است . در اشعار افسانه (غنایی ورمانتیک ) و تصویر سازی وتوصیفات با صفات شاعرانه غنایی ورمانتیک بکار رفته ودر جای دیگر شاعر از صفات حماسی برای پدیده های مد نظر خود استفاده می کنند که به آثارش رنگ وبوی حماسی می دهد و بر زیبایی سبک وتنوع آن می افزاید .
بکار بردن صفت شاعرانه در توضیح یا تبین یک نماد وسمبول نیز در بخشی از اشعار نیما وخلق تصاویر زنده و بکر از جمله : به دندانهای سفید وسیهش ، غافلی روز وشبان / (که سفید وسیه تضاد دارند و دندان جانشین ستارگان گشته است . (همایش نیماشناسی : ۱۹۶) ومواردی دیگر …
د)تاثیر صفات شاعرانه بر تصویر سازی یکی از دلایل حرکت و عدم ایستایی تصویر سازی نیما صفت های شاعرانه است . بکار بردن توضیحات ادبی و شاعرانه و حتی تنوع رنگها در اشعارش به نوعی دگرگونی در زبان دست زده و می توان گفت بسیاری از ترکیبهای و کلمات مرکب و ترکیب های وصفی مقلوب که تبدیل شده اند به صفت های شاعرانه بکر و شاعر خود ابداع نموده در زیبایی و تصویر گری های نیما نقش بسیار خوب وارزنده را داشته اند و باعث تجسم و انگیزه مخاطب میشود .
۵-۲تصویرسازی با صفت های شاعرانه در اشعار اخوان
الف )ویژگی تصاویر با صفات شاعرانه در اشعار اخوان
اخوان نیز مانند نیما تصویر سازی هایی با صفات شاعرانه خود در اشعارش را دارد از جمله توصیف برای زیبا سازی یا زشت نمایی و…از جمله توصیف شب ، فصل ها ، طلوع خورشید و…و همچنین مانند نیما تصویر سازی های زیبا و نو در قالب استعاره بکار گرفته اند از جمله : عنکبوت زرد در استعاره از خورشید و..
اخوان با مقدم آوردن صفت برموصوف دست به نوآوری زده است و نوعی برجستگی خاص به کلام بخشیده است و این برجستگی نوعی دیگر از عدول از هنجارزبانی در شعر اخوان را در پی داشته است . نمونه :
–شیر بچه مهمتر پولاد چنگ آهنین ناخن (اوستا :۳۰)
–دگر ره مانده تنها باغش در پیش آینه
مگر ، آن نازنین عیاروش لوطی ؟(همان :۵۴)
برخی دیگر از اینگونه صفات :
پریشان حکمها ، کاهگل اندود بام ، بلورین شمش ، خردک شرری ، شوخ چشم آهوک ، مذهب دفتر ، از راه مانده مرغ ، قیر گون دامان ، مشبک شب ، درد آلود فریاد ، دلنشین آواز( صائمه خراسانی ،۱۴۱:۱۳۹۲)
ب) صفت شاعرانه و شخصیت بخشی غرفه های خاطر .چاهسار گوش.ابر دروغین . صبح شیرینکار . عفریته آه. نغمه بلورین . گلابی دل . اخم جنگل
ج)صفات شاعرانه باستانی فعل ، حرف ، قید ، اسم در اشعار اخوان بوفور وجود دارد که صفت شاعرانه بیشترین نقش را در بوجود آوردن سبک های حماسی وبیان وروایت باستان و حماسه را دارند .درشعر کتیبه که سمبول تجلی و آمال و آموزههای مردمی است و یا درشعر میراث سمبول مبارزه با فقر مادی ومعنویی جامعه است . بکار بردن نماد جبه زربفت و پوستین کهنه بخوبی ظاهر پرستی و فقر جامعه را درشعر اخوان توضیح می دهد . تعابیر و واژگان و صفات به کار گرفته شده ، فضای حاکم بر شعر را نیز حماسی ساخته است و این چنین ما لحن حماسی وغنایی و کهن اخوان را ریشه در ایران باستان مادارد را بخوبی و به وضوح می بینیم .اخوان در بحث باستان گرایی بسامد بالایی دارد کابرد اسم وصفت های قدیمی و کهن است واین حاکی از تعلق خاطر خاص اخوان به سبک و سیاق کهن است بخصوص سبک خراسانی که در زیر به نمونه هایی از آن اشاره می شود :
–خوشا تهران و چشم انداز بشکوه دماوندش
–و به دشخواری فرو می برد
ونیز مواردی دیگر از این قبیل مانند :رجس ، آژده ، گند آور ، شوخگین ، رقیم ،و.. کار برد واژه های کهنه نوعی غرابت و پیچیدگی به همراه دارد و از این رو از ارکان زیبا شناسی بحساب می آید) .
-یا درمثال ((فتاده به مجمر قناویز کبود)) که قناویز بجای ستاره ها در زیر تاریکی شب آمده است .
کهن گرایی اخوان هم در واژگان و هم در ساختار و نحو جمله ها وجود دارد . وی علاوه بر زبان کهن خود ، بازبان عامیانه و کوچه بازار شعر های سروده است و به آن نیز توجه کرده است . تعبیرات محاوره ای اخوان اشاره می شود .
—خط خرچنگ قورباغه چرا ؟(اخوان ، ترا ای کهن :۱۶۵)
—منم من ، سنگ تیپاره خوره رنجور .(همان :۱۰۸)
–وقتی صفت و موصوف مشبه ومشبه به بوجود آورد : نسیم ابریشمین . آینده بلورین . گروهی شک .باران طلا . شط شب . پل پیغام .
–گرچه بیرون تیره بود و سرد ، همچون ترس
قهوه خانه گرم بود وروشن ، همچون شرم تشبیه در توصیف هوا و قهوه خانه
د)وقتی صفت و موصوف کنایه باشد : گهواره فرسوده آفاق (=زمین ) ،
نثار شاهوار آسمانی (=برف)،
این همزاد پای آدم خاکی (=جاده )،
برج بلند جادویی دیوارش از اطلس (=آسمان ) ،
آبگون به خاکستری گراینده (=آسمان )،
زلال تلخ شورانگیز (=عرق )،
روشن روشنان (=خورشید )،
ناخوانده مهمان (=عزراییل ).
هنگامه محتوم (=اجل ).
جعبه جادو (=تلویزیون ).
پادشاه فصل ها (=پاییز )
بی هنر انبان (=شکم ).
گوهر آجین پیر (=شکم )
برخی تصویر سازی با صفات توصیفی در جملات :
-ژنده پیل ، زنده دل صاحب آبرو(تسنیق صفات )