یکی از اصول بسیار مهم در اجرای فریضه امر و نهی، که باید قبل از اقدام جوانب آن سنیجیده شود، بحث تقیه است. تقیه از اموری است که جزو مستثنیات در اجرای فریضه امر و نهی بوده و خداوند در ضمن آیاتی به آن اشاره کرده است. در مورد این حکم، دو حالت وجود دارد: اول جایی است که تقیه جایگاهی ندارد و همانطور که گذشت در جایی که اصل و اساس دین در خطر باشد یا حفظ جان انسان و مسلمانی در میان باشد، لازم است به هر وسیله ممکن برای نجات اقدام شود. اما در بسیاری از موارد، این واژه ناظر بر معنای واجب آن است؛ یعنی نه تنها از انجام امر و نهی باید صرف نظر کرد، بلکه جهت حفظ نفس خود و دیگران و ناموس و جان، باید از اظهار ایمان نیز خودداری کرد. خداوند فرموده است: «إِلّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاهً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ»[۵۸۳] یعنی اگر شرائط بگونهای بود که بر جان و مال خود بیمناک هستیم، به قطع و یقین باید پنهان کاری نمائیم، چه در شرایط تقیه، شرایط وجوب امر و نهی موجود نبوده و دشمن غالب است.
بدین روی اصلیترین و مهمترین شرط - عدم وجود مفسده و ضرر و نیز وجود قدرت و تمکن و توانایی بر اجرای فریضه امر و نهی- مفقود است وهدف از اجرای امر و نهی، ایجاد اصلاح و دفع فساد میباشد درحالی که در شرایط تقیه، پنهان کاری و عدم اقدام به امر و نهی، عین اصلاح بوده و دفع مفاسدی چون به خطر افتادن جان و مال و ناموس، واسطه آن امکانپذیر میباشد. [۵۸۴]
در روایات بسیار، تقیه جزئی از ایمان شمرده شد و کسی که به آن عمل نکند، غیر مؤمن معرفی شده است تقیه حرز و پناهگاه برای جان مومن میباشد. [۵۸۵]
حکم صریح تقیه در روایت این است که «و استعمال التقیه فی دار التقیه واجب»[۵۸۶] بکار بردن تقیه و پنهان کاری و مدارا نمودن، در جایی که خانه و کاشانه اصلی و واقعی آن است واجب میباشد و کسی که به آن عمل ننماید، خود را در معرض هلاکت قرار داده است. در کلام فقهاء نیز تقسیمات فراوان برای تقیه شده است از جمله تقیه واجب، [۵۸۷] که حکم آن به مثل حکم وجوب نماز و روزه میباشد؛[۵۸۸] و تقیه حرام هم در مواردی است که باید اقدام به انجام امر و نهی دینی نمود و در آنها اهمال و تسامح و پنهان کاری راه ندارد مثل فساد در دین، نجات جان مومن[۵۸۹] که بحث آن گذشت.
۳-۵٫ تحلیل ریشههای موفقیت در امر و نهی
۱-۳-۵٫ اثرات مثبت امر و نهی در جامعه
۱-۱-۳-۵٫ حفظ اسلام و احکام آن
مهمترین اثر فریضه امر و نهی در اصلاح جامعه، تضمین بقا و استمرار دین اسلام و قوانین هدایت بخش آن در اجتماع میباشد. «قوام الشریعه الامر بالمعروف و النهی عن المنکر و اقامه الحدود»[۵۹۰] یعنی موجب تقویت و استحکام یافتن همه محتویات دین است؛ در این بیان زیبای حضرت علیعلیهالسلام ، امر و نهی اهرم مستقیم اجرای قوانین و احکام معرفی شده است.
امام صادق علیهالسلام در وصایای خود فرمودند: «إن بقاء المسلمین و بقاء الاسلام… عند من یعرفیها الحق و یصنع المعروف و… الحدیث»[۵۹۱] خداوند امر و نهی را ضامن بقای اسلام و مسلمین قرار داده است و بوسیله آن به سوی اسلام دعوت میشود. رسول خداصلیاللهعلیهو آله در ذیل آیه «وَالْمُؤْمِنُونَ وَالْمُؤْمِنَاتُ بَعْضُهُمْ أَوْلِیَاءُ بَعْضٍ یَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ»[۵۹۲] فرمودند: که فبدأالله بالأمر بالمعروف و النهی عن المنکر… استقامت الفرائض کلها[۵۹۳]» زمانی که امر و نهی در جامعه اقامه شود، همه واجبات دین و احکام اجرا خواهند شد و بوسیله آن دو، هر چیزی در جایگاه خود قرار میگیرد.
۲-۱-۳-۵٫ تقویت مومنین و تضعیف کفار
تقویت اهل ایمان در جامعه، به تقویت افکار و ارزشهای دینی منتهی میشود. حضرت علیعلیهالسلام میفرمایند: «فمن أمربالمعروف شد ظهر المومن و من نهی عن المنکر أرغم أنف الکافرین»[۵۹۴]هر کس که امربه معروف و نهی از منکر کند، پشت مومنان را محکم و تقویت کرده است و بینی کافران را ذلیل کرده و به اصطلاح به خاک مالیده است. لذا امر و نهی، حضور مثبت اهل ایمان و مانور قدرت آنها در جامعه میباشد.
۳-۱-۳-۵٫ عزت و سعادت دنیا و آخرت
خدای تعالی پایان آیه«وَلْتَکُنْ مِنْکُمْ أُمَّهٌ یَدْعُونَ إِلَى الْخَیْرِ وَیَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَیَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ»[۵۹۵] را به فلاح و رستگاری ختم میکند و نتیجه مستقیم انجام این فریضه را سعادت و عزت در دنیا و آخرت برمیشمرد.
پیامبر اکرمصلیاللهعلیهو آله فرمودند: «لاتزال أمتی بخیر ما امروابالمعروف و نهوا عن المنکر… الحدیث»[۵۹۶] امت من همواره در خیر و خوشی هستند مادام که امربه معروف و نهی از منکر کنند وتعاون برخیر و تقوی دارند.
همچنین با انجام فریضه امر و نهی، عزت و یاری خداوند به همراه مومنین میباشد، در روایات این دو فریضه به عنوان دو مخلوق از مخلوقات الهی شمرده شدند و یاری و کمک به آنها، مثل یاری رساندن به مخلوق الهی میباشد«الامر بالمعروف و النهی عن المنکر خلقان من خلق الله عزوجل فمن نصرهما أعزه الله و من خذلهما خذله الله عزوجل»[۵۹۷] و هر کس در پی نابودی آنها برآید، مورد تهدید و نابودی از جانب پروردگار قرار میگیرد.
۴-۱-۳-۵٫ امنیت و آبادانی
امام صادقعلیهالسلام در حدیث مفصل و طولانی فرمودند: «بها تأمن المذاهب و تحل المکاسب و ترد المظالم و تعمر الارض»[۵۹۸] بوسیله امر و نهی است که امنیت جانی و مالی و اعتقادی پدید میآید و کسب و کار مردم حلال میشود و زمین آباد میگردد و با وجود امنیت و آبادی است که حاکمیت عدالت و تحقق ارزشها و اصلاحات امور، رشد و نمو مییابند.
۵-۱-۳-۵٫ کلید حل همه مشکلات و اجرای قوانین
در حدیث مذکور پیشین، امر و نهی راه انبیاء و صالحان شمرده شده است و فریضهای است بزرگ که (بها تقام الفرائض و یستقیم الامر»[۵۹۹] یعنی بوسیله آن همه واجبات دیگر اقامه میشوند و کارها پربا میشوند ؛(ال) در واژه (الفرائض) عام بوده و شمول دارد و شامل همه واجبات دینی میشود.
در کلام حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها، امربه معروف و نهی از منکر مصلحت مردم و جامعه برشمرده شده است که اصلاح مردم بوسیله آنها صورت میگیرد[۶۰۰] و حضرت علی علیهالسلام نیز به همین موضوع اشاره میکنند که امربه معروف، اصلاح و مصلحت برای مردم بوده و نهی از منکر، همان بازداشتن بیخردان از کارهای ناشایست میباشد. [۶۰۱]
۲-۳-۵٫ عوامل موفقیت در امر و نهی
عوامل و علل بسیاری وجود دارند که مراعات آنها، سبب تأثیرگذاری بهتر امر و نهی و در نتیجه موفقیت بیشتر در روند اجرای اصلاحات میشود. در واقع امر و نهی در یک جامعه، نشاندهنده حساسیت آن جامعه نسبت به سلامت افراد و رعایت حقوق یکدیگر میباشد. که در پرتو ملاحظه این عوامل موثر، صورت میپذیرند. برخی از این عوامل به صورت عمده و بنابر حصر استقرائی عبارتنداز:
۱-۲-۳-۵٫ شرح صدر و صبر و مقاومت
صبر و شکیبایی در مقابل مخالفتهای مخالفان در مولفههای امر و نهی و اصلاحات، امری لازم و ضروری به شمار میروند. لقمان حکیم در سفارش خود به فرزندش بعد از اینکه او را به امربه معروف و نهی از منکر دعوت کرد، در ادامه بیان داشت: «وَاصْبِرْ عَلَى مَا أَصَابَکَ إِنَّ ذَلِکَ مِنْ عَزْمِ الأمُورِ»[۶۰۲] یعنی در این راه از آزار و اذیتهایی که مردم به تو میرسانند، صبروتحمل به خرج بده، تندخویی و پرخاش نکن و با شرح صدر هدف را پیگیری نما، که این روش نشاندهنده عزم و اراده محکم تو در کارها میباشد.[۶۰۳]
در ترکیب «ان ذلک من عزم الامور» نشان واشارهای به اهمیت بیچون و چرای فریضه امربه معروف و نهی از منکر است و بیانگر اینکه به هر روی امربه معروف و نهی از منکر، با هر وسیله ممکن باید انجام پذیرد، زیرا یکی از مفاهیم «عزمالامور» عبارت است از امور حتمی و بایستنی. [۶۰۴]
۲-۲-۳-۵٫ با شیوه درست و با مدارا برخورد نمودن
پیامبر اکرمصلیاللهعلیهو آله فرمودند: «من کان آمرا بمعروف فلیکن أمره ذلک بمعروف»[۶۰۵] یعنی خود امرکردن دیگران نیز باید با نیکی و خیر و صلاح همراه باشد. تندخویی و پرخاش گری و توهین به شخصیت دیگران، مانع از پذیرفتن آنها و تن دادن به حق و حقیقت میشود. حضرت در بیانی دیگر فرمودند: «لاتکن ممن شد علی الناس و یخفف علی نفسه»[۶۰۶] از جمله کسانی مباش که بر مردم سخت و برخود آسان میگیرند. باید با مردم با رفق و مدارا برخورد نمود. در روایت آمده است: «سلامه الدین و الدنیا فی مداراه الناس»[۶۰۷] در روایت دیگر بیان شده است: «أعقل الناس اشدهم مداراه للناس و أذل الناس من أهان الناس و أصلح الناس أصلحههم للناس و خیرالناس من انتفع به الناس»[۶۰۸] عاقلترین مردم کسانی هستند که مدارای بیشتری با دیگران نمایند و خوارترین آنها کسانی هستند که به دیگران توهین نمایند و صالحترین افراد کسانی هستند که به مردم خیرخواهی بیشتری نمایند، و بهترین مردم کسانی هستند که به مردم نفع بیشتری روا دارند. سلامت و دین و دنیا و عقبی درگرو همراهی کردن و صبر و تحمل رفتار و کردار مردم است.
۳-۲-۳-۵٫ دیگر عوامل
با علم و آگاهی صحبت کردن، زمینه سازی کردن، حفظ اصل وفاق و همدلی، به صورت مستمر امر و نهی نمودن تا دستیابی کامل به هدف، از نقاط مشترک شروع به امر و نهی کردن، موعظه و خیرخواهی را چاشنی امر و نهی کردن، ملاحظه سن وسال و شخصیت افراد را نمودن، مستدل و مبرهن صحبت کردن، توجه به زمان و مکان، توجه به سلایق و روحیات افراد، بدون اضطراب و دلهره و با اعتماد به نفس و باور قلبی امر و نهی کردن و… از علل مهم در به نتیجه رساندن این وظیفه دینی بوده و در روایات بسیار مورد تأکید قرار گرفتند و سبب فاصله نگرفتن از محور موضوع، میبایست هر یک در حوزهای جداگانه و مستقل از پژوهش مورد بحث و بررسی قرار گیرند.
۴-۵٫ تحلیل ریشههای شکست در امر و نهی
۱-۴-۵٫ ریشهیابی منکرات درجامعه
عوامل زیادی در ظهور و بروز منکرات در جامعه دخیل میباشند، که شناخت ابعاد و زوایای آنها و گام نهادن در راه اصلاح آن، همان انجام اصلاحات اجتماعی میباشد، که به مهمترین این ریشههای فسادزا در ذیل اشاره میشود.
۱-۱-۴-۵٫ حکومت
حکومت مرکز قدرت و اجتماع امکانات یک جامعه میباشد، اگر در جهت آرمانهای الهی و ارزشهای انسانی درحرکت نباشد، خود عامل ایجاد فساد میگردد چنانچه بافت تاریخ سیاسی اسلام و دیگر نظامات اجتماعی را، وجود حکومتهای فاسد و حاکمان ستمگر تشکیل میداد. رسول اکرمصلیاللهعلیهو آله در فرمودههای خود در این امور میفرمایند: «که اصلاح حاکمان، موجب اصلاح جامعه میباشد و اگر این قشر فاسد شوند، مردم جامعه نیز به فساد کشیده میشوند».[۶۰۹]
لذا حضرت سفارش میکنند که«سلطان عادل، سایه رحمت الهی در زمین است و اگر در شهری وارد شدید که در آن جا سلطان عادل نبود یعنی حکومت عادلانهای استقرار نداشت، پس در آن شهر اقامت نکنید». [۶۱۰] و به حکم عقل نیز انسان باید از فساد و عامل آن دوری نماید.
حکومت و سیاستمداران با بهره گرفتن از قدرتی که از نظام سیاسی بدست میآورند، نبض امور جامعه را در دست میگیرند و بدان جهت که مورد دلخواه خودشان میباشد، هدایت میکنند. خدای متعال در قرآن کریم از قول بلقیس میفرماید: «قَالَتْ إِنَّ الْمُلُوکَ إِذَا دَخَلُوا قَرْیَهً أَفْسَدُوهَا وَجَعَلُوا أَعِزَّهَ أَهْلِهَا أَذِلَّهً وَکَذَلِکَ یَفْعَلُونَ»[۶۱۱] که کار پادشاهان همیشه اینگونه بوده که در شهرها فساد میکنند وعزت و سعادت افراد جامعه را به ذلت تبدیل میکنند و این کار مداوم و پیوسته آنها میباشد. اما برخلاف تاریخ پادشاهان، هرگاه در پرتو اندیشههای الهی و انسانی، حکومتی با این ملاکها تشکیل شد و حاکمان آن نیز متعبد به آن ارزشها بودند، آن وقت است که فساد جای خود را به صلاح و آبادانی و عمران خواهد داد.
۲-۱-۴-۵٫ عالمان جامعه
روحیه سازش کاری و فاسد شدن علمای جامعه در کنار حکومتهای فاسد، خطر بسیار بزرگی است که حیات اجتماعی و سیاسی و فرهنگی و دینی و حتی اقتصادی و خانوادگی یک جامعه را تهدید میکند. در کلام رسول خداصلیاللهعلیهو آله عالمان یکی از دو صنفی هستند که اصلاح و فساد آنها، در صلاح و فساد جامعه و مردم نقش دارد. [۶۱۲] اخلاق و عادات و کارهای یک ملت، بیشتر موافق روشها و سیره بزرگان و عالمان و زمامداران آن جامعه است. در هر جامعهای فساد همیشه از بالا شروع میشود و به طبقات پایینتر سرایت میکند و به قول معروف «ماهی از سرگنده گردد نی زدم» و وقتی فساد و تجاوز و زیرپانهادن به قانون در میان عالمان جامعه قاعده و قانون گردد، امیدی به اصلاح آن اجتماع نخواهد بود.
و به قول شاعر:
چونکه رب البیت دف گیرد به کف بیت و ما فی البیت رقاصی کنند[۶۱۳]
نمونه قرآنی بین احبار و روحانیون یهود مشاهده میکنیم که هم به عنوان عالمان جامعه و هم حاکمان جامعه، به فساد و رشوهگیری و ظلم و ستم پرداختند و در نتیجه منکرات فراگیر شده و کل جامعه را دربرگرفته بود و زمینه نزول عذاب الهی مهیا شده بود. حضرت علیعلیهالسلام نیز در اینباره در ضمن خطبهای فرمودند: «إنما هلک من کان قبلکم حینما عملوا من المعاصی و لم ینههم الربانیون و الأحبار…. ذلک نزلت بهم العقوبات»[۶۱۴] که علمای هر جامعه برخی سکوت کرده و برخی دیگر خود دچار فساد شدند و سبب سقوط اجتماع خود شده بودند.
۳-۱-۴-۵٫ سرمایهداران و طبقات مرفه جامعه
از این قشر بنام ملأ و مترفین در قرآن یاد میشود: «وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِکَ قَرْیَهً أَمَرْنَا مُتْرَفِیهَا فَفَسَقُوا فِیهَا»[۶۱۵] و ما چون أهل دیاری را بخواهیم به کیفر گناه هلاک سازیم، منعمان آن شهر را امر میکنیم که راه فسق و ظلم پیش گیرند.
«وَمَا أَرْسَلْنَا فِی قَرْیَهٍ مِنْ نَذِیرٍ إِلّا قَالَ مُتْرَفُوهَا إِنَّا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ کَافِرُونَ»[۶۱۶] ما به سوی هیچ قریهای بیمرسان نفرستادیم مگر آن که عیاشهای آن قریه گفتند: که ما به رسالت شما کافریم.
همانطور که از آیات برمیآید سرمایهداران و مرفهین جامعه اکثر زمانها غرق در فساد بودند و اولین کسانی بودند که در برابر اصلاحات الهی و انسانی مخالفت می کردند، زیرا غرق درنعمت بودن و در رفاه کامل بودن، تبدیل به رفاهزدگی شده و (أتراف) که در لغت به نعمتهای فراوان و زیاد معنا شده است منجر به استکبار و غرور میشود که مانع از پذیرش حق شده[۶۱۷] و خودرأیی را که اول درجه فساد است در انسان بوجود میآورد. بدین روی این قشر، بیشتر زمانها به این بیماری اخلاقی مبتلا بودند و بطور مستمر جامعه را با بحرانهای اخلاقی و مفاسد روبرو میکردند.
خدای تعالی در آیه دیگر، رابطه استکبار با اتراف را بیان میکند: «وَقَارُونَ وَفِرْعَوْنَ وَهَامَانَ وَلَقَدْ جَاءَهُمْ مُوسَى بِالْبَیِّنَاتِ فَاسْتَکْبَرُوا فِی الأرْضِ»[۶۱۸] که آنها استکبار ورزیدند در مقابل موسی، و این بغی و ستم بخاطر ثروت و سرمایهای بود که خداوند در اختیار آنها قرار داده بود «إنَّ قَارُونَ کَانَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى فَبَغَى عَلَیْهِمْ وَآتَیْنَاهُ مِنَ الْکُنُوزِ»[۶۱۹] بدینروی رابطه تنگ و مستقیم بین اتراف و ملأ و صلاح و فساد جامعه وجود دارد. کنترل این قشر از جامعه، بوسیله دو حکم و فریضه مقدس امر و نهی، سبب میشود تا کسب و کارها حلال شده و آنها نتوانند از روی ارتشا و فساد، به جمع مال پرداخته و سنبل بدعتها و آداب منکرزا در جامعه شوند.
حضرت علیعلیهالسلام در خطبه قاصعه خویش سفارش اکید در مورد این قشر میکنند و میفرمایند: «و أما الاغنیاء من مترفه الأمم فتعصبوا الآثار مواقع النعم»[۶۲۰] سرمایهداران ازامتها تعصب به خرج میدهند تا نعمتها و امکانات را در اختیار و انحصار خود قرار داده و بوسیله آن به ظلم و بیانصافی و فساد در زمین پردازند. در این خطبه حضرت میفرمایند که اگر تعصب آنها در خدمت مکارم اخلاق و کارهای نیکو قرار بگیرد، فساد از بین میرود و فضائل اخلاقی حاکم خواهد شد.
۴-۱-۴-۵٫ خانوادهها
خانواده یا اجتماع کوچک، مانند سلولی است که با نفوذ بیماری در آن، به کل بدن سرایت میکند. برخوردهای غلط و انتخاب شیوههای نادرست پدر ومادر، یا انحراف خود پدر و مادر، از عوامل فساد و شاید یکی از ریشههای اصلی فساد در جامعه باشد. تشویق شرارت از سوی والدین، الگوهای نامناسب رفتاری، طرد فرزندان، ایجاد زمینههای آزاد جنسی برای فرزندان، کسب روزی حرام و آموزش آن به فرزندان، زمینه اختلال و بروز مفاسد در واحد بزرگتر یعنی جامعه را پدید میآورد.
نمودار ۵-۲۲- میزان تاثیر عدم استفاده رقبا از تجارت الکترونیک در عدم استفاده از تجارت الکترونیک ۱۳۰
نمودار ۵-۲۳- میزان تاثیر ناکافی بودن قوانین حقوقی داخلی مرتبط با تجارت الکترونیک در عدم توسعه آن ۱۳۲
نمودار ۵-۲۴- میزان تاثیر پایین بودن امنیت در شبکه در عدم توسعه تجارت الکترونیک ۱۳۵
نمودار ۵-۲۵- میزان تاثیر ناکارآمد بودن نظام بانکی کشور در عدم توسعه تجارت الکترونیک ۱۴۰
نمودار ۵-۲۶- میزان تاثیر وجود نداشتن خطوط ارتباطی سریع و مطمئن در عدم توسعه تجارت الکترونیک ۱۴۳
نمودار ۵-۲۷- میزان تاثیر وجود نداشتن کارتهای اعتباری داخلی با گستره فعالیت بین المللی در عدم توسعه تجارت الکترونیک ۱۴۶
نمودار ۵-۲۸- میزان تاثیر بازگشت سرمایه طولانی تجارت الکترونیک در عدم توسعه تجارت الکترونیک ۱۴۸
نمودار ۵-۲۹- نمودار اسکری برای تعیین تعداد مولفه ها ۱۵۹
فهرست نشانه های اختصاری
EC = تجارت الکترونیک
SME= شرکتهای کوچک و متوسط
کلیات تحقیق
عنوان تحقیق
بررسی موانع توسعه تجارت الکترونیک در صنایع کوچک و متوسط ایران و ارائه مدل تجاری آن. مطالعه موردی : خوشه نساجی استان یزد
مقدمه
امروزه در کشورهای مختلف جهان سیساستهای معطوف به گسترش صنایع کوچک به سیاستهای مهم محوری تبدیل شده است و از این رهگذر پیشرفت صنایع کوچک نقش قابل توجهی در توسعه اجتماعی – اقتصادی این کشورها بازی می کند. نکته جالب توجه اینست که هرچه یک کشور از نظر توسعه اقتصادی در سطح بالاتری قرار داشته باشد تکیه توسعه صنعتی آن بیشتربه صنایع کوچک معطوف می شود و این نشان می دهد که صنایع کوچک را در جهان امروزی باید به عنوان یک حقیقت انکار ناپذیر در نظر داشت و با سیاستگذاری مناسب اقتصادی در جهت پیشرفت و توسعه آن همت گمارد (ایمانی راد،۷۲).
یکی از راهکارهایی که در محافل علمی برای ساماندهی به بحث صنایع کوچک و متوسط مورد توجه قرار گرفته است، تجمیع این بنگاهها و ساماندهی آنها در قالب خوشه های صنعتی است و در راستای توسعه این خوشه ها بحث ICT و تجارت الکترونیک از جمله مواردی است که به آن توجه زیادی شده است.
ضرورت تحقیق
شرکتهای کوچک و متوسط (SMEs) در اکثر کشورهای جهان بیشترین سهم بنگاهها را به خود اختصاص می دهند، بنابراین نقش آنها در رشد ملی از لحاظ اقتصادی و استخدامی و تولید ناخالص ملی (GDP) کم نیست.
امتیازهای عمده صنایع کوچک عبارتند از :
پتانسیل اشتغال زایی بالا
نیاز کمتر به واردات
توزیع منابع درآمد و کاهش شکاف درآمدی
جمع آوری و استفاده از کارآفرینان و نوآوران پراکنده و پس اندازهای کوچک جهت سرمایه گذاری و استفاده کامل از منابع و مواد خام محلی
امروزه با سازماندهی درست صنایع کوچک و متوسط می توان به سطوحی از هم افزایی دست یافت که حتی با انجام سرمایه گذاری های سنگین برای احداث یک واحد در مقیاس بزرگ نیز قابل تردید بوده و ممکن نمی باشد. از میان الگوهای مختلف سازماندهی تولید ، خوشه های صنعتی نقش قابل توجهی در سازماندهی زنجیره تولید صنایع کوچک و متوسط ، شکل بازار و توزیع درآمد و ایجاد ثروت در مناطق متعددی در جهان داشته است.
خوشه مجموعه ای از شرکتها، سازمانها، تشکل ها و نهادهای تخصصی فعال در یک رشته صنعتی است که از طریق روابط متراکم شبکه ای قادر به هم افزایی قابلیت های آن مجموعه می شود(مهرپویا و مجیدی، ۸۲). خوشه های صنعتی به واسطه تقسیم کار تخصصی، همکاری بین صنایع ، یادگیری تعاملی و سایر اموری که برای رقابت مند شدن صنایع لازم است می توانند الگوی مناسبی برای توسعه صنعتی محسوب شوند(مهرپویا و مجیدی، ۸۲).
در ایران حدود ۷/۹۹ درصد کارگاههای صنعتی کشور ، سازمان هایی هستند که کمتر از ۵۰ نفر پرسنل دارند. این سازمانهای کوچک و متوسط ۸/۵۳ درصد ارزش تولیدات صنعتی کشور را تشکیل می دهند. در دیگر کشورهای جهان نیز بخش مهمی از درآمد ملی صنعتی توسط این سازمانها تامین می شوند.
در راستای توسعه خوشه های صنعتی بحث تجارت الکترونیک به عنوان یک ابزار مهم مورد توجه است. قابلیت فناوری اطلاعاتی و ارتباطی در جهت شتاب دادن به توسعه اقتصادی و ارتقاء زندگی مردم و پافشاری جوامع بین المللی بر اهمیت بهبود دسترسی به فناوری های مذکور به خصوص در کشورهای در حال توسعه، در سالهای اخیر قابل ملاحظه بوده است. تجارت الکترونیک نیز حاصل پیشرفت فناوری اطلاعات است که در دنیای کسب و کار بسیار با اقبال مواجه است (موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، ۸۶).
تجارت الکترونیک از نمودهای عینی انقلاب فناوری اطلاعات و ارتباطات، در عرصه اقتصاد است. این سبک از تجارت به دلیل مزایا و منافع سرشاری که داشته به سرعت در حال گسترش است. می توان به قطعیت ادعا کرد تجارت الکترونیک بسیاری از محدودیتهای تجارت سنتی را از پیش رو برداشته و نه تنها فرم و شکل ظاهری تجارت سنتی، بلکه محتوای امر تجارت را نیز دستخوش تغییر کرده است؛ تغییری که مبنای هرگونه اقدام در عرصه اقتصاد واقع شده است.
تجارت الکترونیک به زبان ساده به هرگونه معامله ای گفته می شود که در آن خرید و فروش کالا یا خدمات از طریق اینترنت صورت می گیرد و به واردات و صادرات منتهی می شود. تجارت الکترونیک معمولا کاربرد وسیعتری دارد، یعنی نه تنها شامل خرید و فروش از طریق اینترنت است، بلکه سایر جنبه های فعالیتهای تجاری مانند خریداری، صورت برداری از کالاها ، مدیریت تولید، تهیه و توزیع، جابجایی کالاها و خدمات پس از فروش را نیز در بر می گیرد.
مطالعات نشان می دهد که تعمیق در سرمایه و رشد بهره وری کل عوامل در تکنولوژری اطلاعات و ارتباطات، تاثیر معناداری در شتاب رشد و بهره وری نیروی کار در دهه ۱۹۹۰ داشته است. مطالعات نشان می دهد که هم تولید و هم هزینه های صرف شده در ابزارهای پردازش داده الکترونیکی باعث افزایش رشد بهره وری کل عوامل تولید می شوند (Hacker & Morsink , 2002).
مطالعاتحاکی از آنست که IT به SMEs کمک می کند تا بتوانند به فشارهای محیطی پاسخ دهند، تقاضای مشتریان را برآورده کنند و با چالشهای جهانی شدن روبرو شوند (Bernardes & Verville , 2005).
استفاده از تجارت الکترونیک به عنوان یکی از کاربردهای فناوری اطلاعات برای شرکتهای کوچک و متوسط بسیار سودمند است. از جمله منافع می توان به موارد زیر اشاره نمود: (Thulani , Tofara & Langton , 2010)
توانایی مقایسه شدن با شرکتهای بزرگتر
بهبود ارتباطات، کیفیت و اطلاعات
کاهش هزینه ها
افزایش محدوده بازار
یافتن تامین کنندگان جدید
افزایش کارایی عملیاتی
پیشنهاد محصولات و خدمات جدید
دستیابی به بازارهای جهانی
کاهش هزینه های تعاملات و اطلاعات
جدول۵-۳ :سوالات مربوط به میزان معیارهای یکپارچگی ۲۰۲
جدول۶-۳: سوالات مربوط به ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری ۲۰۳
جدول۷-۳: سوالات مربوط به ارزیابی مصرف کنندگان از معیارهای یکپارچگی ابزارهای ارتباطی ۲۰۴
جدول ۸-۳: ضرایب آلفای کرونباخ برای متغیرهای پرسشنامه مدیران و کارشناسان شرکتها ۲۰۶
جدول ۹-۳: ضرایب آلفای کرونباخ برای متغیرهای پرسشنامه مشتریان شرکتها ۲۰۷
جدول۱۰-۳ : مختصات تحقیق ۲۰۸
جدول۱-۴ : مولفه ابزارهای ارتباطی ۲۱۱
جدول۲-۴: مولفه استراتژی ترفیع ۲۱۲
جدول ۳-۴ : مولفه کانالهای توزیع ۲۱۴
جدول ۴-۴ : مولفه ارزش ویژه برند ۲۱۵
جدول ۵-۴ : مولفه معیارهای یکپارچگی(شرکت) ۲۱۶
جدول ۶-۴ : توزیع فراوانی وضعیت سن مدیران افراد در نمونه تحت بررسی ۲۱۹
جدول ۷-۴ : توزیع فراوانی وضعیت جنسیت مدیران افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۰
جدول ۸-۴ : توزیع فراوانی وضعیت سطح تحصیلات مدیران افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۱
جدول ۹-۴ : توزیع فراوانی وضعیت سمت مدیران افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۲
جدول۱۰-۴: توزیع فراوانی وضعیت سابقه کار مرتبط مدیران افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۲
جدول۱۱-۴: توزیع فراوانی وضعیت سن مشتریان افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۳
جدول ۱۲-۴ : توزیع فراوانی وضعیت جنسیت مشتریان افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۴
جدول۱۳-۴: توزیع فراوانی وضعیت سطح تحصیلات مشتریان افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۵
جدول ۱۴-۴ : توزیع فراوانی وضعیت میزان درآمد مشتریان افراد در نمونه تحت بررسی ۲۲۶
جدول ۱۵-۴: خلاصه اطلاعات جمعیت شناختی ………………………………………………………………………………………………………………………………۲۲۷
جدول ۱۶-۴: تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده استراتژی کششی- رانشی و کانال توزیع مستقیم و غیرمستقیم ..۲۳۱
جدول۱۷-۴: تحلیل عاملی مربوط به ابزارهای ارتباطی پرسشنامه شرکت ۲۳۲
جدول۱۸-۴: تحلیل عاملی مربوط به استراتژی ترفیع پرسشنامه شرکت ۲۳۳
جدول۱۹-۴: تحلیل عاملی مربوط به کانال توزیع پرسشنامه شرکت ۲۳۳
جدول۲۰-۴: تحلیل عاملی مربوط به ارزش ویژه برند پرسشنامه مشتری ۲۳۴
جدول۲۱-۴: تحلیل عاملی مربوط به معیارهای یکپارچگی ( پرسشنامه شرکت ) ۲۳۴
جدول۲۲-۴: تحلیل عاملی مربوط به معیارهای یکپارچگی (پرسشنامه مشتری) ۲۳۵
جدول۲۳-۴: تحلیل عاملی مربوط به مقولههای تحقیق (روایی همگرایی) ۲۳۶
جدول۲۴-۴: جمع بندی مقوله های اصلی و فرعی ۲۳۷
جدول۲۵-۴ : آزمون کولوموگروف اسمیرنف متغیر های تحقیق ۲۳۸
جدول ۲۶-۴: تحلیل مسیر شاخصهای برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند………………………………………………………………………۲۳۹
جدول ۲۷-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری ……………………………………………………………….۲۴۰
جدول ۲۸-۴ : تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده استراتژی کششی ۲۴۱
جدول ۲۹-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری با نقش تعدیل کننده ی استراتژی کششی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۲۴۲
جدول ۳۰-۴ : تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده استراتژی رانشی ۲۴۳
جدول ۳۱-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری با نقش تعدیل کننده ی استراتژی رانشی ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۲۴۳
جدول ۳۲-۴ : تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده استراتژی کششی -رانشی ۲۴۴
جدول ۳۳-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری با نقش تعدیل کننده ی استراتژی کششی- رانشی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۲۴۵
جدول ۳۴-۴: تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده کانال توزیع مستقیم. ۲۴۶
جدول ۳۵-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری با نقش تعدیل کننده ی کانل مستقیم ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۲۴۶
جدول ۳۶-۴ : تحلیل مسیر شاخص های برازندگی ابزارهای ارتباطی و ارزش ویژه برند با نقش تعدیل کننده کانال توزیع غیر مستقیم ………..۲۴۷
جدول ۳۷-۴: روابط بین مولفه های ابزارها ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری با نقش تعدیل کننده ی کانال توزیع غیر مستقیم…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..۲۴۸
جدول۳۸-۴: تحلیل مسیر شاخصهای برازندگی معیارهای یکپارچگی ابزارهای ارتباطی با ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری………..۲۴۹
جدول ۳۹-۴: روابط بین معیارهای یکپارچگی ابزارهای ارتباطی با ابعاد اصلی ارزش ویژه برند از دیدگاه مشتری………………………….۲۴۹
جدول ۴۰-۴ خلاصه آزمون فرضیه های اصلی تحقیق .۲۵۰
فصل اول
کلیات تحقیق
مقدمه
شرایط شغل
ماهیت خود شغل
روابط
امنیت
۲-۳-۴- نظریه های رضایت شغلی
۲-۳-۴-۱- نظریه امید و انتظار (دیوید نادلر، اوارد ای. لالر)[۱۱۳]
فرض اولیه تئوری این است که انگیزش، به میزان علاقه شخص برای دستیابی به چیزی و احتمالی که برای تحقق آن قائل است بستگی دارد (مورهد و گریفین[۱۱۴]، ترجمه الوانی و معمارزاده، ۱۳۸۶).
انگیزش تابعی است از انتظار فرد که سطح معینی از تلاش، منتهی به سطح معینی از عملکرد خواهد شد که به نوبه خود به نتیجه یا پاداشهاش دلخواه منتهی می شود. هر پیامد بالقوهای دارای ظرفیتی است، یعنی میزان جاذبه یا ارزش مخصوص به خود است. این ظرفیتها برای افراد مختلف به دلیل نیازها و طرز تلقی آنها متفاوت است (جزنی، ۱۳۷۸).
نظریه انتظار بیان می کند که انگیزش از سه نوع عامل حاصل می شود که عبارتند از احتمال یا انتظار، وسیله و ارزش یا اهمیت. بر اساس این نظریه، انگیزه هر عمل و علت بروز هر رفتار خاص تحت تأثیر موارد ذیل مشخص می شود:
الف) میزان اعتقاد به اینکه تلاشها به انجام کار منجر خواهد شد.
ب) میزان اعتقاد به اینکه انجام کار به نتیجه مطلوب میانجامد.
ج) میزان جذابیت نتیجه (اصغری، ۱۳۸۶).
۲-۳-۴-۲- نظریه بریل
بریل معتقد است که انسان طبیعى در انتخاب شغل نیازى به پند و سفارش ندارد، خود او فعالیتى را که باید دنبال کند، به نحوى حس مىکند (ازکمپ، ترجمه ماهر، ۱۳۷۰).
۲-۳-۴-۳- نظریه نیازها
یکی از مهم ترین تئوری ها در زمینه انگیزش انسان را ابراهام مازلو تحت عنوان «سلسله مراتب نیازها» مطرح نمود که عبارتند از: نیازهای فیزیولوژیکی، نیازهای ایمنی، نیاز به عشق، نیازهای احترام، نیازهای خودشکوفایی (نیازهای آزادی تحقیق و بیان و نیاز کسب دانش و درک)، مازلو معتقد بود هر گاه یک سطح از نیازها برآورده شوند دیگر برانگیزاننده نیستند و سطوح بالاتر نیازها جهت انگیزش فرد شروع به فعالیت می کنند.
- نیازهای فیزیولوژیکی: مهم ترین سطح سلسله مراتب نیازها، نیاز به آب و غذا و آنچه برای بقای انسان ضروری است، می باشند. مطابق این ئوری وقتی این نیازها ارضا شوند دیگر نمی توان از آنها به عنوان انگیزه سود برد. وسیله ارضای این نیازها پول است.
- نیازهای ایمنی: مازلو برای ایمنی عاطفی مطابق ایمنی فیزیکی اهمیت قائل است و بر این باور است که انسان برای نگهداری و حفظ آنچه در اختیار دارد نگران است و وقتی ارضا شد دیگر برانگیزاننده نخواهد بود.
- نیاز به عشق یا نیازهای اجتماعی: نیاز به پیوستگی و دلبستگی و محشور بودن با دیگران.
- نیاز به احترام: مازلو اشاره می کند که این سطح، هم شامل احترام به خود و هم احترام از ناحیه دیگران است.
- نیازهای خودشکوفایی: خودشکوفایی آرزوی شدن هر چه بیشتر و بیشتر است. از آنچه که فرد قابلیت شدنش را دارد. این سطح اوج تمام نیازهای سطوح پایین، میانی و بالایی انسان است.
- نیازهای آزادی، تحقیق و بیان: وجود شرایط اجتماعی که در آن آزاد سخن گفتن مجاز است و اجرای عدالت، نیکی، و صداقت تشویق می شود.
- نیاز به کسب دانش و درک: دستیابی و طبقه بندی دانش محیط، نیاز کنجکاوی، یادگیری، تعمق کردن، تجربه اندوزی و بررسی نمودن.
مازلو معتقد است که دو دسته نیازهای آخر (آزادی بیان و دانش اندوزی) پیش نیازهای اساسی جهت ارضای پنج دسته نیاز دیگرند و در حقیقت راه هایی برای رشد و ارضای نیازهای دیگر محسوب می شوند (برومند، ۱۳۷۴).
۲-۳-۴-۴- نظریه دوعاملی/ نظریه بهداشت- انگیزش (فردریک هرزبرگ)[۱۱۵]
فردریک هرزبرگ نظریه انگیزشی خود را بر اساس عواملی که رضایت شغلی یا نارضایتی شغلی ایجاد می کنند تبیین نمود. در این نظریه، عوامل اصلی در انگیزش و رضایت عبارتند از: کسب موفقیت، شهرت، نفس کار، مسئولیت، و پیشرفت. این عوامل انگیزندهها نامیده میشوند؛ وجود آنها رضایت شغلی و انگیزش را افزایش میدهد، ولی نبود آنها به نارضایتی نمیانجامد. گروه دوم از عوامل، که عوامل بهداشتی یا عوامل نگاهدارنده نامیده میشوند، شامل سیاستگذاری و اداره شرکت، سرپرستی، حقوق، روابط میان فردی با سرپرستان و شرایط کاری است. هرزبرگ ادعا نمود که اگر این عوامل ضعیف یا موجود نباشد، نارضایتی به وجود می آید. هرچند، وجود صرف عوامل بهداشتی به خودی خود، به رضایت خاطر و انگیزش نمیانجامد. این نظریه در بسیاری از سازمانها تأثیر عمدهای در طراحی شغل داشته است، زیرا مدیران را نسبت به اهمیت اثر موضوعهایی چون چالش شغل و مسئولیت در انگیزش آگاهتر نموده است (جزنی، ۱۳۷۸).
۲-۳-۴-۵- نظریه نقش
در این نظریه به دو جنبه اجتماعی و روانی توجه می شود. در جنبه اجتماعی تأثیر عواملی نظیر نظام های سازمانی و کارگاهی و شرایط محیط اشتغال در رضایت شغلی مورد توجه قرار می گیرد. این عوامل شامل شرایط بیرونی رضایت شغلی می شود. جنبه روانی رضایت شغلی بیشتر به انتظارات و توقعات فرد مربوط می شود. به بیانی دیگر احساس فرد از موقعیت شغلی و فعالیت هایش در انجام مسئولیت های محوله و ایفای نقشی خاص به عنوان عضوی از اعضای جامعه میزان رضایت شغلی فرد را مشخص می کند. رضایت کلی نتیجه ای است که از ترکیب دو جنبه اجتماعی و روانی حاصل می شود (دادنیا، ۱۳۸۷).
۲-۳-۴-۶- نظریه گینزبرگ
گینزبرگ و همکارانش که رضایت شغلی را از دیدگاه های گوناگون مورد بررسی و توجه قرار داده اند به دو نوع رضایت شغلی اشاره می کنند:
الف) رضایت درونی که از دو منبع حاصل می گردد؛ اول احساس لذتی که انسان صرفاً از اشتغال به کار و فعالیت، عایدش می شود. وم لذتی که بر اثر مشاهده پیشرفت و یا انجام برخی مسئولیت های اجتماعی و به ظهور رساندن توانایی ها و رغبت های فردی، به انسان دست می دهد.
ب) رضایت بیرونی که با شرایط اشتغال و محیط کار ارتباط دارد هر آن، در حال تغییر و تحول است. از عوامل رضایت بیرونی به عنوان مثال می توان شرایط محیط کار، میزان دستمزد و پاداش، نوع کار، و روابط موجود بین کارگر و کارفرما را نام برد. عوامل درونی که خصوصیات و حالات فردی را شامل می گردند در مقایسه با عوامل بیرونی که شرایط کار و اشتغال را در بر می گیرد، از ثبات بیشتری برخوردارند. لذا رضایت درونی پایدارتر از رضایت بیرونی است. رضایت کلی نتیجه تعامل بین رضایت درونی و بیرونی است (بختیاری سعید و فلاح، ۱۳۸۳).
۲-۳-۴-۷- نظریه لوسان و شن
یکی از طبقه بندی های تازه که درباره نظریه های رضایت شغلی ارائه شده، به لوسان و شن (۱۹۹۸) متعلق است. آنها نظریه ها را به دو طبقه ریزمدل و درشت مدل تقسیم می کنند. در ریزمدل ها بیش از هر چیز بر عوامل درونی و نیروهایی تأکید است که برآورده کردن آنها به رضایت افراد منجر می شود. لذا مبنای رضایت شغلی را اساساً بر ارضای نیازهای درونی فرد در محیط کار قرار می دهد. درحالی که تأکید اصلی نظریه هایی که در درشت مدل ها قرار دارند، بر سازمان و به ویژه بر فرایندهای سازمانی است که برای تولید و ارائه خدمات ضروری است (یزدی و جعفری، ۱۳۸۹).
۲-۳-۵- مدل های رضایت شغلی
۲-۳-۵-۱- مدل فرات و استارک
فرات و استارک (۱۹۷۷) مدلی از فرایند رضایتمندی شغلی و عوامل مؤثر بر آن ارائه کردند. طرح شماتیک این مدل در شکل ۲-۳-۱ نشان داده شده است. نقطه شروع آن ساختار نیاز مستخدم است که یکی از تعیین کننده های انگیزه شغلی است که بر قابلیت تولید، که به نوبه خود بر پاداش ها تأثیر می کند، نفوذ دارد. در هر یک از این مراحل دیگر تعیین کننده ها قرار دارند. که با عامل علی مقدم به طور بلافاصل ترکیب می شوند تا به تعیین عامل بعدی کمک کنند. مثلاً انگیزه شغلی یک عامل مؤثر در بار آوری است، اما تنها عامل نیست. پاداش هایی که کارگر دریافت می کند نیز در موقعیت کاری، تعیین کننده ارضای نیازها است. اما نیازها جدای از شغل نیز قابل ارضاء شدن هستند، لذا این دو نوع ارضای نیاز ترکیب می شوند تا ساختار کلی نیازهای فرد را تعیین کنند. همین طور، ارضای نیاز در شغل، تنها تعیین کننده رضایتمندی شغلی نیست (اسدی شیرین، ۱۳۸۷).
کیفیت محیطی
۰٫۴۰۶
۲٫۸۴
۰٫۰۰۴
کیفیت نگرش به زندگی در مرکز شهر
۱٫۲۶۴
۲٫۵۶
۰٫۰۱۱
کیفیت زندگی شهری
۰٫۵۷۶
۲٫۷۹
۰٫۰۰۷
۴-۶-۳- بررسی مولفه های کیفیت زندگی محله صاحب زمان
از محلات منطقه ی راهبند سنگتراشان است .ازشمال به کوی شربتی از جنوب به باغ کرمانی از مشرق به بلوار کشاورزواز مغرب به روستاهای گلچینی و میانرود منتهی می شود .
اگرچه از داشتن امکانات اولیه در زمینه های فرهنگی ،ورزشی،بهداشتی ،اقتصادی ،امنیتی و.. بی بهره است اما ۴۰% جمعیت شهر ساری در منطقه ی راهبند سنگتراشان زندگی می کنند.
با توجه به اطلاعات جدول شماره( ۴-۲۳) وضعیت کیفیت زندگی شهری در محله ی صاحب زمان به شرح ذیل است:
- با توجه به ساختار محله وشیوه غیررسمی تفکیک زمین در مناطق حاشیه ای و روستاها و کوچه هایی با پیچ و خم بسیارباعرض کم و ساخت و سازهایی بامصالح نه چندان مرغوب سبب شده است تاساکنین غیر از کیفیت مسکن به عدم توجه سازندگان به هنگام ساخت و ساز و ریزش مصالح، بیشترین میانگین ۳٫۵۰ را به خوداختصاص دهد . باتوجه به اینکه محله به بازار روز شهید بهشتی واقع در بلوارکشاورز، حدود۳۰۰ متر وبازار هفتگی که در روز سه شنبه در کمربندی جنوبی درحدود۲۰۰ متری محله قرار دارد ؛توانسته است تا حدودی نیازمندیهای اولیه و رضایت ساکنین را فراهم نمایداما با میانگین ۲٫۱۷ عدم رضایت ساکنین راشاهد باشیم. بطورکلی کیفیت کالبدی با میانگین ۲٫۷۰ مطلوب ارزیابی نشده است.
- کیفیت حمل و نقل به دلیل ایستگاه های فراوان اتوبوس و تاکسی از میدان ساعت تاانتهای بلوار کشاورز توانسته است محبوبیت زیادی در بین ساکنین محلات این ناحیه داشته باشد. سهولت دسترسی ، کاهش هزینه و امنیت از جمله عواملی است که درحین تکمیل پرسشنامه ذکرگردیده است واضح است که بیشترین میانگین ۳٫۲۳ مربوط به تمایل زیاد به استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی باشد و کم ترین میانگین ۱٫۹۴ مربوط به پیاده رو های نامناسب به دلیل عدم دخالت سازمان های مسئول به تفکیک اراضی با توجه به رشدجمعیت وعدم آینده نگری لازم آن،پیچ و خم های زیاد معابروفاقد پیاده رو، مشکلات زیادی را برای معلولین و سالخوردگان ایجاد نموده است.دریک بررسی کلی شاخص های حمل و نقل درمحله ی صاحب زمان بامیانگین ۲٫۵۸مطلوب ارزیابی نشده است.
- براساس یافته های تحقیق اکثرساکنین محله ی فوق دارای درآمدکمتراز۲۰۰هزارتومان تا۵۰۰ تومان هستند بنابراین درآمد بسیار کم و مشکلات مالی فراوان و خانوارهایی باتراکم جمعیتی بالا سبب گردیده اندکه مشکل بزهکاری درمحله بیشتر نمایان گرددوبه این ترتیب اکثر نمونه ها مشکلات بزهکاری را از اساسی ترین معضلات محله ی خود بدانند.بنابراین در بعد اجتماعی بیشترین میانگین ۳٫۵۰ مربوط به شاخص بزهکاری است . مشارکت شهروندی در رشدکیفیت شهری (شاخص شماره ۲۸ )کم ترین میانگین ۲٫۴۴را در محله دارد. دربررسی نتایج، محله از نظر کیفیت اجتماعی با میانگین ۳٫۰۸ دروضعیت مطلوبی قرار ندارد.
- بامروری بر کیفیت محیطی محلات بالا می توان دریافت که دغدغه ی اکثر شهروندان افزایش آلودگی هواو آلودگی صوتی ناشی از افزایش اتومبیل وگردوغبارناشی از ساخت وسازهای فراوان می باشد این امر درمحله ی فوق چنین ارزیابی می گرددکه وجود کمربندی جنوبی ، عبور وسایل نقلیه ی سنگین وقرارگرفتن درمسیرجاده ی کیاسر- سمنان ،شاهدترافیک های شدیدی دراغلب ساعات روز سبب افزایش آلودگی گردیده وبیشترین میانگین ۳٫۶۷رادراین زمینه دارا باشد.
همانطوریکه در فصل قبل به آن اشاره شد اغلب محلات ساری با مشکل دفع آبهای سطحی مواجه هستند اگرچه با میانگین ۲٫۱۶ نسبت به دیگر محلات دروضعیت بهتری قرار دارد؛امااین میانگین گویای وضعیت مطلوب درمحله نمی باشد.دربررسی اجمالی از کیفیت محیط، محله صاحب زمان دارای میانگین ۲٫۸۱ ودرسطح نامطلوبی است.
- در بعد کیفیت نگرش بیشترین میانگین ۲٫۷۷ مربوط به شاخص شماره ۳۹ و کم ترین میانگین ۲٫۴۸ مربوط به شاخص شماره ۴۰ می باشد. این بعد دارای میانگین ۲٫۶۲ است.
- در کیفیت زندگی شهری، بعد اجتماعی با میانگین ۳٫۰۸ دارای بیشترین و بعد حمل و نقل با میانگین ۲٫۵۸ دارای کم ترین میانگین می باشد. به طور کلی کیفیت زندگی شهری دارای میانگین ۲٫۷۶ است.
جدول(۴–۲۴) تجزیه و تحلیل توصیفی سوال های پرسش نامه در محله صاحب زمان در بلوار کشاورز (ابعاد کیفیت زندگی شهری)
ردیف
شاخص ها
انحراف استاندارد
میانگین
سطح معناداری