برخی از اهداف کمی و کیفی این برنامه بدین شرح است :
۱ ـ شناساندن فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی کشورمان به جهانیان
۲ ـ ایجاد زمینه های مناسب برای صدور انقلاب اسلامی از طریق توسعه گردشگری و آشنایی مردم با مظاهر فرهنگ و تمدن ملل مختلف جهان

۳ ـ ایجاد زمینه های مناسب برای سفر ایرانیان به خارج و بهبود و توسعه امور زائران حج و عتبات مقدسه.
۴ ـ افزایش تعداد گردشگران از حدود ۸۰ هزار نفر درسال ۱۳۶۷ به حدود ۲۱۸ هزار نفر درآخرین سال برنامه.
۵ ـ افزایش تعداد گردشگران داخلی که به خارج خواهند رفت ۸۳۰ هزار نفردر پایان سال برنامه
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۵ جایگاه گردشگری در سرمایه دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران( ۷۸ ـ ۱۳۷۴ ):
در برنامه دوم تشویق بخش خصوصی به برنامه گذاری درایجاد مراکز اقامتی و تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی و از طریق حمایت های دولتی ، واگذاری واحدهای نیمه تمام به بخش خصوصی و ارائه خدمات با کیفیت بهتر مدنظر قرار گرفت . از عمده ترین خط مشی های برنامه دوم ایجاد تمرکز در امر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور ایرانگردی و جهانگردی .
طی سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵ تعداد گردشگران ورودی به کشور و درآمد ارزی حاصل از آنها افزایش یافت ولی در سال ۱۳۷۵ متوسط درآمد ارزی نسبت به سال پیش از آن ۹/۱۷ درصد و در سال ۱۳۷۴ نسبت به سال قبل ۶/۳۲ درصد و درسال ۱۳۷۵ نسبت به سال پیش از آن ۳/۲۷ درصد رشدداشت (سرلک، ۱۳۷۹ ، ۱۵۷ و ۱۵۸).
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۶ جایگاه گردشگری در برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۸۳-۱۳۷۹):
رئوس رهنمودهای کلی برنامه سوم کشور مرتبط بابخش گردشگری عبارتنداز
۱ ـ جهت شنا ساندن فرهنگ وارزشهای والای اسلامی ایران وانقلاب اسلامی جهانیان تمهیدات لازم فراهم وبر شناخت فرهنگ سایر ملل وبهره گیری از جنبه های مثبت آنها تاکید می شود مبادلات فرهنگی با سایر کشورها مناطق توسعه می یابد .
۲ ـ اقدام سازمان ایرانگردی و جهانگردی و میراث فرهنگی کشور به منظور هماهنگی بیشتر در تقویت هویت فرهنگی تحکیم وحدت ملی و توسعه وظایف فرابخشی و افزایش بهره وری فعالیتهای آنها
۳ ـ بکارگیری نظام آماری و اطلاع رسانی مناسب برای توسعه میراث فرهنگی، طبیعی و گردشگری و افزایش مشارکت عمومی (خسروی، ۱۳۸۴ ، ۲۹) در برنامه ی سوم توسعه فقط به ۱۳ درصد از اهداف بیش بینی شده دست پیدا کردیم آمار گردشگران سال ۱۳۸۱ حدود یک میلیون و ۵۸۴ هزار و ۹۲۲ نفر بوده است اغلب گردشگران که به ایران می آیند از کشورهای مشترک المنافع و همسایگان شرقی وارد خاک ما می شوند .
طبق پیش بینی های برنامه ی سوم توسعه قرار بود گردشگری با نرخ رشد ۳۰ درصد سالیانه حرکت رو به جلو داشته باشد ولی عملا میسر نشد و رشد ۶/۶ درصد آن نشانه ای از ضعف های مدیریتی و برنامه ریزی مسولان بود .
رشد ۳۰ درصد گردشگری کشور موجب ایجاد شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری با حضور ۱۳ نفر و ۹ نفر از وزرا ۴ نفر از صاحب نظران فرهنگ سازی مشارکت بخش خصوصی و تصویب ویزای ترانزیت به مدت هفت روز از اهداف برنامه سوم توسعه گردشگری دربخش گردشگری است .(همان منبع،۲۹)
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۷ جایگاه گردشگری دربرنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران ( ۸۸-۱۳۸۴):
طبق برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور دولت موظف است به منظور اهتمام ملی درشناسایی حفاظت، پژوهش، مرمت، احیا و بهره برداری و معرفی میراث فرهنگی کشور و ارتقای توان گردشگری تولید ثروت و اشتغالزایی و مبادلات فرهنگی درکشور اقدامات زیر را در طول برنامه چهارم به انجام رساند.
الف ) تهیه و اجرای طرحهای مربوط به حمایت از مالکین متصرفین قانونی و بهره برداری آثار تاریخی ، فرهنگی و املاک واقع درحریم آنها و مدیریت ، ساماندهی ، نظارت و حمایت از مالکین و دارند گان اموال فرهنگی ، تاریخی منقول مجاز ، تا پایان سال اول برنامه چهارم .
ب ) ایجاد توسعه ی موزه های پژوهشی ـ تخصصی وابسته به دستگاه اجرائی.
ج ) شناسایی و مستند سازی آثار تاریخی ـ فرهنگی درمحدوده ی جغرافیایی، اجرای طرح توسط دستگاه مجری و نظارت بر تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
د ) ایجاد تجهیزات پایگاه های میراث فرهنگی در آثار مهم کشور و مضامین اصلی مرتبط با موضوع میراث فرهنگی
ه ) شناسایی و حمایت از آثار فرهنگی تاریخی حوزه فرهنگی ایران موجود در کشورهای همسایه و منطقه به عنوان میراث فرهنگی مشترک.
و ) به منظور جلب مشارکت بخش خصوصی و تعاونی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز است نسبت به صدور مجوز تامین و فعالیت های موزه های خصوصی و تخصصی و موسسات مشاوره و کارشناسی مرتبط با موضوع فعالیتهای میراث فرهنگی کارگاههای مرمت آثار فرهنگی تاریخی و موسسات خصوصی مرتبط با میراث فرهنگی اقدام نماید .
ز ) به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اجازه داده می شود به منظور اعطای مجوز کاربری بهره گیری مناسب بناها و اماکن تاریخی فرهنگی را ایجاد نماید . بناها و اماکن تاریخی را احیا و با هدف سرمایه گذاری بخش خصوصی و داخلی و خارجی صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی را ایجاد نماید .
ح ) ارتقای جایگاه بخش غیر دولتی و افزایش رقابت پذیری درصنعت گردشگری از طریق اصلاح قوانین و مقرارت و ارائه تسهیلات لازم تهیه ضوابط حمایتی ، اداری ، بانکی ، برای موسسات بخش غیر دولتی و نیز جذب سرمایه گذاری و مشارکت موسسات تخصصی داخلی و بین المللی و بیمه ای گردشگران خارجی و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی جهت تصویب .
ی ) به منظور حفظ آثار فرهنگی سنتی ، قومی ، ایلی ، و ایجاد جاذبه برای توسعه صنعت گردشگری درکشور ، دولت مکلف است نسبت به ایجاد مراکز حفظ آثار فرهنگی ایلی درشهرستانهاو استانها کشور از قبیل دهکده توریستی مراکز و اطراقهای تفرجگاهی ایلی موزه و نمایشگاه اقدام نموده و با پیش بینی اعتبارات و تسهیلات لازم در قانون بودجه سالانه اقدام نماید .
مشارکت بخش دولتی و خصوصی و واگذاری زمین امکانات و اعطای تسهیلات به بخش خصوصی برای اجرای اینگونه پروژه ها بلامانع است .(
۲ ـ ۵ انواع جهانگردی با توجه به انگیزه و اهداف :
۲ ـ ۵ ـ ۱ : جهانگردی تفریحی و استفاده از تعطیلات :
این نوع جهانگردی شامل افراد یا گروه های است که جهت استفاده از تعطیلات ، تفریح ، استراحت ، استفاده از آب هوای گرمتر یا خنکتر از محل اقامت خود به مسافرت می روند که میزان هزینه و مقصد غالبا از طرف سرپرست خانواده تعیین می شود نیاز به مسافرت برای تفریح و استفاده از مرخصیهای سالیانه و تعطیلات معمولا با میزان درآمد ، سطح آموزش ، میزان جمعیت درصد شهرنشینی طول مدت تعطیلات و اوقات فراغت در رابطه است با توجه به میزان سرمایه خود شهر مورد نظر را انتخاب می کنند.(رضوانی، ۱۳۸۲، ۱۸)
۲ ـ ۵ ـ ۲ جهانگردی با اهداف فرهنگی :
همواره دربین جهانگردان افرادی وجو دارند که هدف آنها از سیر و سفر شناخت فرهنگها و آداب رسوم ملل دیگر می باشد.(منشی زاده،۱۳۷۶، ۱۹)
۲ ـ ۵ ـ ۳ جهانگردی با اهداف مذهبی زیارتی : این نوع جهانگردی یکی از رایج ترین اشکال جهانگردی در سراسر جهان است جاذبه های مذهبی زیارتگاهها و اماکن مقدمه هر ساله جهانگردان زیادی را به سوی خود جلب می کنند نمونه بارز آن درمشرق زمین دیده می شود تاسیسات اقامتی و پذیرایی این نوع جهانگردان مانند مسافرخانه ها و زائر سراها با توجه به بافت اجتماعی فرهنگی و عقیدتی جهانگردان دارای ویژگی خاص خود است .(رضوانی،۱۳۷۹ ، ۱۹)
۲ ـ ۵ ـ ۴ جهانگردی با اهداف ورزشی :
هر نوع مسافرتی به منظور فعالیتهای ورزشی باشد جهانگردی ورزشی نامیده می شود مانند اسکی، پیاده روی ، کوهپیمایی ، کوهنوردی ، دوچرخه سواری ، شکار ، شنا ، قایقرانی ، شرکت در مسابقات ورزشی ، که بصورت انفرادی یا دسته جمعی صورت می گیرد بسیاری از کشور ها با تاسیس مجموع های ورزشی مجهز و ایجاد تسهیلات در امر ورزش شکار و … جهانگردان راغب به این رشته ها(رضوانی، ۱۳۷۹ ، ۱۹) جذب می کنند .
۲ ـ ۵ ـ ۵ جهانگردی با اهداف درمانی - بهداشتی :
از دیر باز انسان به خواص آب های معدنی برای شفای بیماریهای پوستی ، مفصلی و تاثیر آب و هوا درتسکین آرام روحی روانی پی برده است ، رومیان باستان برای استفاده از آبهای معدنی به جزیره سیسل و لمباردی سفر می کردند هم اکنون تاسیسات بیشماری آب گرم معدنی درنواحی مختلف ایتالیا ، فرانسه ، آلمان و … وجود دارد که پذیرایی میلیونها جهانگرد طالب آب درمانی است .(محلاتی، ۱۳۸۲ ، ۱۲)
۲ ـ ۵ ـ ۶ جهانگردی با اهداف تاریخی هنری :
هر ساله تعداد زیادی از جهانگردان برای دیدار یادمانهای تاریخی جشنواره های هنری مراکز فرهنگی به سراسر جهان و بویژه به کشورها و سرزمینهای تاریخی سفر می کنند این جهانگردان که معمولا منزلت فرهنگی و علمی ویژه ای دارند و تعداد کثیری از جهانگردان را تشکیل می دهند . گاه در گردهمایی های فرهنگی تاریخی شرکت می نمایند و از گنجینه ها و کتابخانه ها و دانشگاه ها بازدید می کنند . (همان منبع،۱۲)
۲ ـ ۵ ـ ۷ جهانگردی با اهداف بازرگانی - تجاری :
مهمترین مسافرتهایی که تحت این عنوان صورت می گیرد ، عبارتند از سفرهایی که افراد برای شرکت در بازارهای مکاره و نمایشگاههای کالا و صنایع یا شرکتی و یازدید از تاسیسات کارخانه ها و نظایر آن می نماید . شرکت دربازارهای مکاره نه فقط باعث پیدایش خریداران کالا می گردد بلکه افراد شرکت کننده می توانند با شرایط آسانتر با فرصت بهتری از نقاط دیدنی کشور بازدید کنند. معمولا در مسافرتهای بازرگانی محل اقامت اختیاری نیست و هزینه این قبیل مسافرتهای برعهده شرکتهای تجاری است . افزایش مسافرتهای بازرگانی و تجاری با روابط اقتصادی میان کشورها بستگی دارد .(رضوانی، ۱۳۷۹ ، ۲۰)
۲ ـ ۵ ـ ۸ جهانگردی با اهداف سیاسی :
دراین نوع جهانگردی به منظور شرکت دراجلاس و مجامع بین المللی ، کنگره ها و سمینارهای سیاسی ، جشنهای ملی و مذهبی مراسم ویژه سیاسی مانند .تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی و پیروزی رهبران احزاب و به حکومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود .(همان منبع،۲۰)
۲ ـ ۵ ـ ۹ جهانگردی تابستانی :
با توجه به فصول سال توریسم را می توان به دو تخش تقسیم نمود توریسم تابستانی و توریسم زمستانی شرایط مناسب ومساعد طبیعی در کناردیگر جاذبه های جهانگردی باعث رونق توریسم تابستانه می گردد عواملی که درشکل گیری این نوع توریسم نقش دارند عبارتند از : ۱ ـ درجه حرارت مناسب ۲ ـ مدت آفتابی بودن روزها ۳ ـ درجه حرارت آب دریا ۴ ـ رطوبت نسبی و پوشش گیاهی ۵ ـ ناهمواریهاو ذخایر آب این عوامل درکنار سایر شرایط و امکانات رفاهی خدماتی و تاسیساتی لازم حرکتهای توریستی را بطور چشمگیری درفصل تابستان امکان پذیر می سازد .(منشی زاده، ۱۳۷۶، ۸۳ و ۸۴)
شرایط درجه حرارت جهت تفریحات تابستانی براساس تعداد روزها با حد متوسط درجه حرارت روزانه ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد تعیین می گردد سواحل نیز برحسب درجه حرارتی آب درطول گرمترین ماه های سال محاسبه می گردد عده ای از جغرافیدانان توریستی از نقطه نظر میزان درجه حرارت آب ۱۷ درجه را جهت شنا توصیه می کنند و رطوبت نسبی را با میازن ۵۶ تا ۷۰ درصد مطلوب می دانند . در زمینه ی ناهمواریها مطالعه مناطق کوهستانی از مرتفعات تا پای تپه ها مورد توجه است قله های زیبایی کوهستان همراه با یخچالها ی آن دره های جالب وتماشایی با شب ملایم آنها، برای انواع تفریحات واستفاده از ساعات فراغت تابستانی مرود بهره برداری قرار می گیرند .
ساخت تاسیسات اقامتی ، رفاهی و استراحتگاهی در اینگونه مناطق راه های دسترسی به آن موجب می شود که درفصل تابستان عده بیشتری از توریستها بتوانند تعطیلات خود را با رضایت و آرامش خاطر بگذارنند . نواحی جنگلی نیز شرایط مساعدی را جهت توریسم تابستانی فراهم می کنند تنوع زیبای جنگلی درکنار تاسیسات ایجاد شده درجنگلها می تواند توریست های فراوانی را بطرف خود بکشاند.(رضوانی،۱۳۷۹، ۸۳)
هوای جنگل معمولا مطبوع و معتدل است و درتعدیل آب هوای محیط اطراف نیز نقش بسزائی دارد از شدت سرمای زمستان می کاهد وگرمای تابستانی را تقلیل می دهد. گاز کربنیک هوا را می گیرد و اکسیژن کافی دراختیار می گذارد، بخار آب را درهوا افزایش داده و ریزش باران را منظم ترمی کند .
۲ ـ ۵ ـ ۱۰ جهانگردی زمستانی :