تعیین میزان پاسخگویی در ادارات دولتی شهرستان ملکان و ارائه راهکارهایی در جهت تقویت و بهبود آن با در نظر گرفتن دولت الکترونیک.
فرضیه‌های تحقیق
فرضیه اصلی:
بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.
فرضیه های فرعی:
۱-۱: بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی قانونی در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.
۱-۲: بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی مالی در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.
۱-۳: بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی عملکردی در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.
۱-۴: بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی دموکراتیک در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.
۱-۵: بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی اخلاقی در ادارات دولتی شهرستان ملکان موثر است.

مدل مفهومی تحقیق:
متغیر مستقل متغیرهای وابسته
مدل عملیاتی تحقیق:
قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی تحقیق عبارت است از بررسی تأثیر بکارگیری دولت الکترونیک بر ارتقاء پاسخگویی در ادارات دولتی شهرستان ملکان.
دورۀ زمانی تحقیق
دوره زمانی تحقیق حاضر از زمان تصویب طرح پیشنهادی به مدت ۷ ماه می‏باشد (۱۰/۱۳۹۲- ۰۴/۱۳۹۳).
مکان تحقیق
مکان تحقیق ادارات دولتی شهرستان ملکان می‏باشد.
تعریف مفهومی متغیرهای تحقیق:
دولت الکترونیک:
دولت الکترونیک بیانگر گرایش دولت ها به استفاده از سیستم ها و فناوری های اطلاعاتی به منظور افزایش دسترسی شهروندان به اطلاعات و خدمات دولتی می باشد.
دولت الکترونیکی فرآیندی است که شهروندان یک جامعه مطالبات و خواسته های خود، از دولت هایشان را به وسیله شبکه رایانه ای دنبال می کنند(سرلک و فراتی، ۱۳۸۷، ۲۵۲).
پاسخگویی:به فرآیندهایی گفته می شود که بر اساس آن شهروندان، مدیران دولتی را در برابر اقداماتشان مسئول می سازند(دانایی فرد و همکاران،۱۳۸۹، ۵۸).

تعریف عملیاتی متغیرها:
دولت الکترونیک: عبارت است از نمراتی که از پرسشنامه شاخص های استقرار دولت الکترونیک که توسط تورس و همکارانش(۲۰۰۵) طراحی و در سازمانهای اتحادیه اروپا مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است طراحی و سنجش گردیده است.
پاسخگویی: عبارت است از نمراتی که از پرسشنامه پاسخگویی که براساس نظریه جانسن(۲۰۰۱) در پنج بعد، پاسخگویی قانونی، مالی، عملکردی، دموکراتیک و اخلاقی تدوین و طراحی شده است.
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه:
این فصل به بررسی ادبیات، متون تخصصی و تحقیقات انجام شده در حوزه دولت الکترونیک و پاسخگویی سازمانهای دولتی پرداخته است تا مبنای تئوریکی تحقیق و پشتوانه علمی فرضیه ها فراهم گردد، لذا جهت دستیابی به این هدف فصل دوم در قالب سه بخش تدوین شده است، بخش اول آن دولت الکترونیک می باشد که به تعریف و پیشینه و همچنین و نظریه های استقرار دولت الکترونیک و اهداف و مزایای آن برای سازمانها پرداخته شده است. بخش دوم، به پاسخگویی و تاریخچه آن و همچنین انواع و سطوح پاسخگویی عمومی پرداخته است. در نهایت بخش سوم با رویکرد مروری بر تحقیقات انجام شده در مقوله دولت الکترونیک و پاسخگویی عمومی با تقسیم بندی آنها در دو دسته تحقیقات انجام شده در خارج کشور و دسته دوم تحقیقات انجام شده در داخل کشور تدوین شده است.

بخش اول: دولت الکترونیک
۲-۱-۱- مقدمه:
یکی از تغییرات اساسی جامعه امروز، ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات است که منافع زیادی را به همراه دارد. با وجود مزایای بالقوه متعدد، توسعه و استقرار این فناوری ها برای برخورداری از این مزایا کافی نیست، بلکه فناوری باید به وسیله کاربران به کار گرفته شود(شعبان الهی و همکاران،۱۳۸۷).
دولت الکترونیک یکی از پدیده های مهم حاصل از به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات است که پیاده سازی آن تحولی بس عمیق در نحوه زندگی، اداره و رهبری کشورها داشته و ترکیبی از فناوری اطلاعات و شبکه اطلاع رسانی وب است که هدف آن، ارائه مستقیم خدمات به شهروندان، کارکنان دولت، بخشهای تجاری و سایر بخشهای دولت است(مقدسی،۱۳۸۴).
۲-۱-۲- پیشینه دولت الکترونیک:
به نظر می رسد که واژه دولت الکترونیک برای اولین بار در ایالات متحده و در سال ۱۹۹۵ بکار گرفته شد(Heeks&bailur,2007,p.243). اما هنگامی که وزارت دفاع ایالات متحده در دهه ۱۹۶۰ اینترنت را به عنوان شبکه ارتباطی برای دفاع از اهداف پژوهشی ابداع کرد، هیچ کس در آن زمان تصور نمی کرد که اینترنت چگونه خواهد توانست در سه قرن آینده جوامع را متحول کند. امروزه، اینترنت بخشی از زندگی روزمره تقریباً ۴۰۰ میلیون نفر انسان در سراسر جهان شده است(Stauffacher,2002,p.3). در دهه ۱۹۸۰ که کامپیوتر های شخصی ارائه گردید، مدیران دولتی را با یک سیستم فناوری اطلاعاتی شخصی مواجه کرد و بنابراین یک دوره جدیدی از کاربری فناوری اطلاعات در دولت بوجود آمد. از این موقع به بعد، مدیریت فناوری در دستگاه های دولتی نا متمرکز گردید. در طول این تمرکز زدایی، این حقیقت مشخص گردید که موضوع فناوری اطلاعات بایستی به صورت متمرکز و یکپارچه در کانون توجه فعالیت های دولت قرار گیرد(Yildiz,2007,p.647).
قبل از ظهور اینترنت در قبل از دهه ۱۹۸۰، بعضی حکومت ها از تکنولوژی اطلاعات برای بهبود اثربخشی فعالیت ها و ارتقاء ارتباطات داخلی بهره می برند. هرچند، کانون دولت الکترونیک در این دوران در ابتدا داخلی و مدیریتی بود. ورود اینترنت و شبکه گسترده جهانی سرآغازی در کاربرد تکنولوژی اطلاعات از طریق تغییر کانون حکمرانی به ارتباطات خارجی با شهروندان انجامید. انفجار رشد استفاده از اینترنت و سرعت رشد و توسعه بازرگانی الکترونیکی^[۱] از سوی بخش خصوصی فشاری را بر روی بخش عمومی آورد تا خدمات را به شهروندان به صورت الکترونیکی که اغلب تحت عنوان دولت الکترونیک شناخته می شود، ارائه کند.
فناوری پست الکترونیکی^[۲] و گروه خبری^[۳] از اواسط دهه ۱۹۸۰ به منظور توسعه شبکه گسترده جهانی و همچنین در اوایل دهه ۱۹۹۰ فناوری جستجوی وب ایجاد گردید. اینترنت به تدریج در دهه ۱۹۹۰، تبدیل به کارایی هزینه و سهل الوصول برای سازمانها به منظور ارتباط مستقیم با شهروندان و ارائه حجم بالای اطلاعات به مردم گردید(Stauffacher,2002,p.8).
از سویی دیگر سه رویداد مهمی که نقش بسزایی در تاریخچه دولت الکترونیک بازی می کند و مربوط به پروژه سیستمهای اطلاعات شهری می شود، بدان اشاره خواهد شد. این پروژه ها در بین سالهای ۱۹۷۳ تا ۱۹۷۸ در دانشگاه کالیفرنیا، ایروین توسط تیمهایی که از چند رشته بهره می گرفتند، اجرا گردید.
این پروژه اولین، بزرگترین و نظامندترین مطالعه تجربی در زمینه خط مشی و پیامدهای مرتبط با کاربری کامپیوتر در سازمانهای خدماتی پیچیده محسوب می شد. این پروژه در واقع فرآیندهای سیاسی و اجتماعی مستمری که در بحث فناوری تأثیر گذار هستند که گه گاهی توسط محیط پیرامون تحت کنترل و شکل گیری می باشند را روشن ساخت. این محققان رویکردی تئوری سیستمهای باز فناوری و محیط را اختیار کردند و بر تعامل مستمر بین سازمانهای دولتی و محیط های خارجی و داخلی شان تأکید نمودند. آنها به این نتیجه رسیدند که کامپیوتری کردن باعث تقویت قدرت و تأثیر عوامل و گروه هایی که قبلا بیشترین منابع و قدرت را در سازمانها در اختیار داشتند، می شود(Yildiz,2007,p.649).
دومین رویداد در سال۱۹۸۵، انجمن ملی مدارس اداره امور دولتی پیشنهاد داد که در جهت کامپیوتری کردن، بایستی ابتدا مهارتهای مرتبط با آن آموزش داده شود. این مهارتها بایستی از طریق اداره کل اداره امور دولتی تحت قالب برنامه هایی، به مرحله آموزش گذاشته شود. این پیشنهادات شامل ارائه یک رشته ی سیر تحول کامپیوتر بصورت اجباری برای تمام دانش آموزان، یک رشته کاربردهای کامپیوتر به صورت برای تمام دانش آموزش، تمرکز مدیریت اطلاعات در چند دانشگاه و یکپارچگی مهارتها و دانش کامپیوتر در رشته های اداره امور دولتی می باشد(Yildiz,2007,p.649).
سومین رویداد، تحت مقاله ای در سال ۱۹۸۶ توسط بزمن۴ و برت اشنایدر در مجله اداره امور عمومی^[۴] به چاپ رسید. این مقاله در واقع سرآغازی در رابطه با کاربرد اینترنت و وب بود و در نهایت مفهوم تکامل یافته دولت الکترونیک در این مقاله ظهور پیدا کرد. تا قبل از آن، فناوری اطلاعات در دولت به طور ابتدایی در بخش های داخلی و مدیریتی کاربرد داشت.