شرح ابیات :
بر باد رفت: از میان رفت، نابود شد.
خنک: خوشا
گوی دولت ربود: کامیاب شد به بازوی دین ……یعنی به نیروی دین گوی دولت را می‌ربایند و کامیاب
می‌شوند
به کار آید: ثواب کارهای خیری که کردند و با خود توانستند برد به کارشان آمد.
اجل: در مصراع اوّل به معنی بزرگ است.(در لغت بزرگتر) و در مصراع دوم به معنی مرگ.
(یوسفی، ۱۳۶۹: ۲۵۶)
۴-۱-۲۳- سوره‌ی نور،آیه‌ی ۵
إلا الذین تابوا من بعد ذلک و أصلحوا فإن الله غفور رحیم‏.
(مگر آنها که از آن پس پشیمان شدند و درستکار البته خداوند آمرزنده است و به ایشان مهربان است‏)
نکته ها :
- «إلا الذین تابوا» در مقصود این جمله اختلاف است:
۱- چون در جلو گفته شده است: هر کس پاکدامنى را بدکار خواند تنبیه شود و فاسق است و شهادت او پذیرفته نیست با این جمله گفته شده است که اگر توبه کرد فاسق نخواهد بود ولى پس از توبه هم شهادتش قبول نیست. ۲.پس از توبه فاسق نیست و شهادتش پذیرفتنى است.
پیام ها :‌
-این آیه اشاره به پرده‏پوشى خداوندى است که اگر کسى عیب دیگرى نمودار کرد و درستى سخنش معلوم نشد در سه مرحله تأدیب می شود تا به صفت ستّارى و پرده‏پوشى خوى بگیرد و عیب برادران خود بپوشد ( عاملى،۱۳۶۰، ج‏۶: ۲۹۷).
شواهد شعری سعدی مربوط به قسمت پیام ها:

کـرا زشـت خـوئـی بـود در سـرشت
طـریقی طلـب کز عقـوبـت رهــی

نبیند ز طاووس جز پای زشـت
نه حرفی که انگشت بر وی نهی
(سعدی، ۱۳۸۳: ۲۲۱)

شرح ابیات :
کرا: هر کسی را
عقوبت: کیفر- مجازات (یوسفی،۱۳۶۹ :۳۹۰).
اگر ذات و سرشت کسی بد باشد خوبی دیگران را نمی‌بیند. بنابراین باید درون را پاک کرد و ذات خود را به حسن ظن به دیگران آراسته کرد.

۴-۱-۲۴- سوره‌ی ق، آیه‌ی ۴۵
نَحْنُ أَعْلَمُ بِما یَقُولُونَ وَ ما أَنْتَ عَلَیْهِمْ بِجَبَّارٍ فَذَکِّرْ بِالْقُرْآنِ مَنْ یَخافُ وَعِید.
(و ما به گفته‏ى کافران داناتریم [که رستاخیز باور ندارند] و تو نتوانى که ناچارشان کنى پس به قرآن پند آن کسان ده که ز تهدید خداوندى بترسند)
نکته ها:
- همه‏ى نفوس آماده‏ى دریافت حقایق و معانى قرآن نیستند.
پیام ها :
- کسانی که لایق هستند و به خدا و قرآن ایمان کامل دارند در دل اندیشناک می شوند و به حقایق قرآن پی می برند (عاملى،۱۳۶۰، ج‏۸: ۴۵).
شواهد شعری سعدی مربوط به قسمت پیام ها :

کـسى را کـه پـنـدار در سـر بـود
ز علمش ملال آید از وعـظ ننــگ