ازدنیویترین تا قدسیترین
۱
۲۷
۷/۱۹
۲
۲۶
۱۹
۳
۲۹
۲/۲۱
۴
۲۸
۴/۲۰
۵
۲۷
۷/۱۹
جمع
۱۵۰
۱۰۰
۴-۲-۱– ۳-پایبندی اخلاقی: اخلاق عملی
اصولاً اخلاق پیوند میان نظر و عمل است و اخلاق را برای عمل میخواهند نه برای دانستن. ولی برای اخلاق نیز دو بعد نظری و عملی قائل میشوند و میان این دو قائل به تفکیک میشوند اگرچه شکاف میان این دو در فرد یا جهان اجتماعی یک امر بیمارگون تلقی میشود. البته در اخلاق نظری نیز، صرف آگاهی به ارزش‌ها مطرح نیست بلکه گرایش به ارزش‌ها و تنفر از ضد ارزش‌ها مورد نظر است. در این سطح ارزش‌ها مورد احترام و خواستنی و ضد ارزش‌ها ناشایست و مورد تنفرند حتی اگر فرد یا افراد نتوانند در عمل به آنها پایبند باشند. در واقع این همان سطح آرمانی اخلاق محسوب میشود که در ذهن فرد یابینالاذهان جهان اجتماعی حضور دارد. در حالی که در سطح واقعی اخلاق، فرد یا افراد در عمل به ارزش‌ها پایبندند و از ضد ارزش‌ها اجتناب میکنند. سطح واقعی اخلاق در عمل فرد یا در هنجارهای جهان اجتماعی جاری است. بدینترتیب میتوان برای هر فرد یا جهان اجتماعی نوعی نظام اخلاقی قائل شد که در عمل کم و بیش به آن پایبندند.
در این پژوهش ارزش‌های اخلاقی را به دو دسته ارزش‌های وسیلهای و غایی تقسیم کردهایم. نوع نظام‌های اخلاقی(اخلاق نظری) را به کمک ارزش‌های غایی از یکدیگر تفکیک نمودیم. ولی میزان پایبندی اخلاقی(اخلاق عملی) را با ارزش‌های وسیلهای سنجیدیم. نظام‌های اخلاقی متفاوت میتوانند بر ارزش‌های وسیلهای اتفاقنظر داشته باشند. بدین منظور۷ ارزش اخلاقی(آسیب نرساندن به طبیعت، محافظت از بدن، خودآگاهی،وفاداری، عفو، امانتداری، احترام) را در ۷ عرصه زندگی(طبیعت بیجان و جاندار، بدن، خویشتن، خانوادگی، دوستی، شغلی، مدنی) به وسیله ۷ پرسش از پاسخگویان جویا شدیم. بر این اساس نمره پایبندی عملی هر فرد به ارزش‌های اخلاقی از ۷ تا ۳۵ متغیر است. نتایج به دست آمده در جدول شماره ۱۸-۴ خلاصه شده است.
نتایج به دست آمده نشان میدهد پایبندی عملی به ارزش‌های اخلاقی در ۷/۲۶ درصد پاسخگویان خیلیپایین،در ۵/۲۷ درصد آنها پایین، در ۲۶ درصد آنها متوسط، در ۷/۱۰ درصد آنان بالا و در ۲/۹ درصد آنها خیلی بالاست. میانگین پایبندی عملی پاسخگویان به ارزش‌های اخلاقی ۳۴/۲۳ است که در فاصله میان نمرات ۱۶ تا ۳۱ میانگین متوسطی است.
اخلاق عملی
فراوانی
درصد
خیلیکم
۳۵
۷/۲۶
کم
۳۶
۵/۲۷
