موضوع روایی از آن جهت اهمیت دارد که اندازه گیری های نامتناسب میتواند هر پژوهش علمی را بی ارزش سازد. روایی به مقدار اطلاعات مناسبی که در ارتباط با فرایند تصمیم گیری در اختیار محقق می گذارد، مربوط می شود (خاکی،۱۳۸۷). پرسشنامه مورد استفاده را اساتید تایید کردند و دلیل بر روایی بودن پرسشنامه دارد. برای تعیین روایی سازه از چرخش واریمکس استفاده شد که اگر هر یک از مقادیر اشتراک استخراجی بسیار کوچک باشند، ممکن است استخراج عامل دیگری الزامی شود (کوچکتر از ۰.۵ باشند). تمامی سوالات در این تحقیق دارای مقادیر اشتراک استخراجی بزرگتر از ۰.۵ هستند که روایی سازه پرسشنامه را تایید می کند ( مومنی،۱۳۸۷).
۳-۱۰-۲ ) پایایی (قابلیت اعتماد) پرسشنامه
پایایی دلالت بر آن دارد که ابزار اندازهگیری در شرایط یکسان تا چه اندازه نتایج یکسانی بدست میدهد. به عبارت دیگر، همبستگی میان یک مجموعه از نمرات و مجموعه دیگری از نمرات در یک آزمون معادل که به صورت مستقل بر یک گروه آزمودنی به دست آمده است؛ چقدر است ( سرمد و دیگران،۱۳۷۸).
از روش های محاسبه قابلیت اعتماد، استفاده از فرمول کرونباخ است. این روش برای محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری از جمله پرسشنامه ها یا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کند به کار می رود. در این گونه ابزارها، پاسخ هر سوال می تواند مقادیر عددی مختلف را اختیار کند. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ ابتدا باید واریانس نمره های هر زیر مجموعه سوال های پرسشنامه (یا زیر آزمون) و واریانس کل را محاسبه کرد. سپس مقدار ضریب آلفا را محاسبه کرد(حیدری، ۱۳۸۹).
زمانی که مقیاسی از نوع لیکرت وجود داشته باشد و محقق بخواهد از طریق عبارت های مختلف یک مفهوم پیچیده را اندازه گیری کند برای سنجش انسجام درونی مقیاس می تواند از ضریب آلفای کرونباخ استفاده کند. اگر مقدار آلفای بدست آمده بیشتر از ۰.۷ باشد پایایی ابزار اندازه گیری قابل قبول تلقی می گردد و هر قدر به عدد یک نزدیکتر باشد سوالات پایاترند (طبیبی، ۱۳۹۰). به منظور سنجش پایایی پرسشنامه ابتدا تعداد ۱۰ پرسشنامه تهیه و توسط کارشناسان و مدیران شرکت گاز استان گیلان تکمیل شده و از طریق نرم افزار( SPSS 20) مقدار آلفای کرونباخ آنها محاسبه گردید که به شرح زیر است.
قابلیت اعتماد پرسشنامه پژوهش در حد قابل قبولی است. ۷/۰H0 = Alpha ≥
قابلیت اعتماد پرسشنامه پژوهش در حد قابل قبولی نیست. ۷/۰H1 = Alpha <
جدول ۳-۶ : محاسبه پایایی سوالات مربوط به هر یک از متغیرهای پرسشنامه
متغیر | سوالات مربوطه | تعداد سوالات | مقدار ضریب آلفای کرونباخ | ||
مدیریت زنجیره تامین داخلی | ۱۳-۱ | ۱۳ | ۰.۷۵۱ | ||
مدیریت زنجیره تامین مرتبط | ۲۷-۱۴ | ۱۴ | ۰.۷۱۰ | ||
پذیرش فرآیندهای مربوط به مدیریت زنجیره تامین | ۳۵-۲۸ | ۸ | ۰.۸۶۱ | ||
اجرای مدیریت زنجیره تامین | ۳۸-۳۶ | ۳ | ۰.۷۰۵ | ||
کل سوالات پرسشنامه | ۳۸-۱ | ۳۸ | ۰.۸۱۰ |
با توجه به اینکه ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده (۰.۸۱۰ =Alpha) بیشتر از ۰.۷ می باشد؛ می توان نتیجه گرفت که فرض صفر تایید می شود و این امر بدین معناست که قابلیت اعتماد پرسشنامه پژوهش در حد قابل قبولی است، و پایایی پرسشنامه را تایید می کند.
۳-۱۱) نرمال بودن جامعه
آزمون کولموگروف- اسمیرنوف[۵۷]، نرمال بودن توزیع دادهها را نشان میدهد. هنگام بررسی نرمال بودن دادهها، فرض صفر مبتنی بر اینکه توزیع داده ها نرمال است را در سطح خطای ۵% تست میکنیم. بنابراین اگر سطح معناداری آزمون بزرگتر مساوی ۰.۰۵ بدست آید، در این صورت دلیلی برای رد فرض صفر مبتنی بر اینکه داده نرمال است، وجود نخواهد داشت. به عبارت دیگر توزیع دادهها نرمال خواهد بود. برای آزمون نرمالیته فرضهای آماری به صورت زیر تنظیم میشود (آذر و مومنی،۱۳۸۷).
H0 : توزیع داده های مربوط به هر یک از متغیرها نرمال است