ساختار سازمانی

سازمان‌ها به‌طور هم‌زمان از مزایای سازمان در مقیاس کوچک و بزرگ بهره‌مند می‌شوند. سازمان‌های بزرگ، ساختاری منعطف و پویا دارند.

تمایز بین کنترل متمرکز و غیر‌متمرکز مشخص نیست.

تمرکز بر فرآیندها و پروژه‌ها، جایگزین تمرکز بر وظایف و رویه‌های استانداردشده می‌گردد.

منابع انسانی

کارکنان متخصص‌تر، مستقل‌تر و موقتی‌تر هستند.

محیط کار جذاب و هیجان‌برانگیز است.

مدیریت به صورت مشارکتی، چرخشی و گاهی اوقات پاره‌وقتی است.

میزان دستمزد افراد به‌طور مستقیم با میزان مشارکت آنها مرتبط است.

فرآیندهای مدیریت

تصمیمات به‌خوبی درک می‌شوند.

کنترل از روابط گزارش‌دهی مجزا است.

کامپیوتر‌ها از خلاقیت و نوآوری در همه سطوح سازمان حمایت می‌کنند.

۲ـ۱ـ۲٫ سیستم‌های اطلاعات مدیریت و سیستم‌های اطلاعاتی
نظام‌های اطلاعاتی، از دیرباز با زندگی بشر هماهنگی داشته‌اند، به‌طوری که شاید بتوان قدمت آنها را به وسعت تاریخ زندگی بشر دانست (مؤمنی، ۱۳۸۰: ۱۸۰). به‌طور کلی، هر سیستمی که تولید و محصول نهایی آن اطلاعات باشد، به عنوان «سیستم اطلاعاتی» تلقی می‌شود (محمودی، ۱۳۸۶: ۱۴۵).
در علوم کامپیوتری و MIS ، سیستم‌های اطلاعاتی را از دیدگاه‌های مختلفی تعریف می‌کنند که برای نمونه به سه مورد از آنها اشاره می‌کنیم:

ـ از نظر «سیستمی»، سیستم اطلاعاتی به مجموعه‌ای از سخت‌افزار، نرم‌افزار، داده‌ها و فن‌آوری وابسته گفته می‌شود که در جهت دریافت، ذخیره‌سازی، پردازش و مبادله داده‌ها و اطلاعات به صورت اتوماتیک،‌ با یکدیگر سازمان‌دهی و یکپارچه شده‌اند.
ـ از نظر «کارکردی»، سیستم اطلاعاتی حداقل از سه سیستم ذخیره‌سازی اطلاعات (ISS)،^[۱۸] سیستم پردازش اطلاعات (IPS)^[19] و سیستم بازیابی اطلاعات (IRS)^[20] تشکیل می‌شود. بنابراین در فرایند تبدیل داده‌ها به اطلاعات در سیستم اطلاعاتی، ابتدا داده‌های خام به وسیله تجهیزات ورودی به سیستم وارد و پس از ذخیره‌سازی پردازش شده و به وسیله سیستم بازیابی و جستجوی اطلاعات در دسترس کاربران قرار می‌گیرد.
ـ از دیدگاه «سازمانی»، سیستم اطلاعاتی شامل نیروی انسانی، منابع مختلف مادی و ابزاری، مراکز اطلاعاتی، روش‌ها و رویه‌هاست. بنابراین در چنین نگرشی، از مفهوم «سازمان» و یا «نهاد اطلاعاتی» استفاده می‌کنند که بسیار گسترده‌تر و جامع‌تر از تعاریف دیگر است، زیرا دیدگاه‌های پیش از این را نیز دربرمی‌گیرد (محمودی، ۱۳۸۶: ۱۴۸).
اجزای اصلی یک سیستم اطلاعاتی شامل موارد زیر است:
سخت‌افزار، مجموعه‌ای از ابزارها مانند پردازش‌گر، صفحه نمایش، صفحه کلید و چاپگر می‌باشد. این اجرا در کنار هم، داده و اطلاعات را دریافت کرده، پردازش نموده و نمایش می‌دهند؛
نرم‌افزار، مجموعه‌ای از برنامه‌ها است که سخت‌افزار را قادر به پردازش داده می‌سازد؛
پایگاه داده، مجموعه‌ای از فایل‌ها، جداول، ارتباطات و سایر موارد مرتبط به هم است که داده‌ها و روابط بینشان را ذخیره می‌کند؛
شبکه، یک سیستم ارتباطی است که امکان تسهیم منابع بین کامپیوتر‌های مختلف را فراهم می‌کند. یک شبکه ممکن است بی‌سیم باشد؛
رویه‌ها، مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها هستند که درباره چگونگی ترکیب موارد بالا جهت پردازش اطلاعات و تولید خروجی مورد نیاز، به کار می‌روند؛
افراد، کسانی هستند که با سیستم کار می‌کنند، با آن تعامل می‌نمایند یا از خروجی آن استفاده می‌کنند (توربان^[۲۱] و دیگران، ۱۳۸۶: ۱/۳۸).
مفهوم سیستم‌‌های اطلاعات مدیریت نیز مانند سیستم‌های اطلاعاتی، وسیع و گسترده است، به‌طوری که هر فرد از آن برداشت متفاوتی می‌کند و می‌توان گفت کسانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، تعریف جامع و پذیرفته‌شده‌ای برای این مفهوم ندارند. MIS در عمل، اشاره به کامپیوتر‌ها دارد و محققان از واژه «سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر» به دلیل دقت بیشترش استفاده کرده‌اند (کین و مورتون؛^[۲۲] به نقل از: گالیِرز^[۲۳] و لیدنر،^[۲۴] ۲۰۰۳: ۱۳). در اینجا به چند مورد از عناوینی که به منظور ابهام‌زدایی از MIS پیشنهاد شده‌اند، اشاره می‌شود: «سیستم‌های اطلاعاتی تصمیم» از بوون^[۲۵] (۱۹۶۸: ۱۹)، «سیستم جامع مدیریت» از ایون^[۲۶] و سیمن^[۲۷] (۱۹۷۰: ۴۷)، «سیستم‌های اطلاعاتی برای مدیریت» از بیریان^[۲۸] (۱۹۷۰: ۴۷) و «سیستم‌ اطلاعاتی سازمانی یا تشکیلاتی» از لو موان^[۲۹] (۱۹۸۶: ۲۰) (برگرفته از: محمودی، ۱۳۸۶: ۷).
در مجموع می‌توان گفت این سیستم، سیستمی یکپارچه و مبتنی بر رایانه است که اطلاعات لازم برای حمایت از عملیات و تصمیم‌گیری را فراهم می‌کند. عناصر اصلی این سیستم عبارتند از: ۱٫ سیستمی یکپارچه برای خدمت به تعداد زیادی کاربر، ۲٫ سیستمی رایانه‌ای که نرم‌افزارهای اطلاعاتی را از طریق پایگاه اطلاعات به هم مرتبط می‌کند، ۳٫ رابط بین کاربر ـ ماشین که به جستجوهای فوری و موقتی پاسخ می‌دهد، ۴٫ ارائه اطلاعات به تمام سطوح مدیریتی و ۵٫ پشتیبانی از عملیات و تصمیم‌گیری (آواد، ۱۹۸۸: ۵؛ به نقل از: سرلک و فراتی، ۱۳۸۷: ۲۲).
به‌طور کلی با توجه به نمودار زیر، می‌توان سیستم‌های اطلاعاتی را جزئی از سیستم‌های اطلاعات مدیریت به‌ شمار آورد.