مشایخی و همکاران (۱۳۸۴)

نقش اقلام تعهدی اختیاری در مدیریت سود

اعمال مدیریت سود در شرکتهای مورد بررسی با بهره گرفتن از اقلام تعهدی - رابطه معکوس بین اقلام تعهدی و نقد حاصل از عملیات بعنوان یک متغیر عملکرد

نوروش و همکاران(۱۳۸۵)

بررسی میزان اقلام تعهدی و کیفیت سود با بهره گرفتن از مدل دچو

با اینکه بظاهر افزایش اقلام تعهدی در جهت بهبود منافع است ولی در عمل موجب کاهش کیفیت سود میشود

اصلانی و همکاران (۱۳۹۱)

پیش بینی مدیریت سود با بهره گرفتن از یازده متغیر اثرگذار با بهره گرفتن از مدل شبکه عصبی و مقایسه آن با مدل رگرسیونی این متغیرها

تایید اثرگذاری یازده متغیر بر مدیریت سود و عملکرد بهتر مدل شبکه عصبی در مدلسازی این متغیرها

جدول ۲-۱. خلاصه تحقیقات انجام شده
فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱.مقدمه
هدف از نگارش این فصل، بحث و بررسی پیرامون روش و متدولوژی تحقیق است. ابتدا، روش انجام تحقیق بیان خواهد شد. سپس به معرفی جامعه­ آماری تحقیق و چگونگی انتخاب نمونه آماری تحقیق می‌پردازیم. در قسمت بعدی فرضیات تحقیق و سپس مدل‌های مورد استفاده در شناسایی مدیریت مورد بررسی قرار می‌گیرد. در نهایت روش‌های متداول ارزیابی عملکرد مدل‌های ارائه شده جهت انتخاب مدل برتر را برمی‌شماریم.
۳-۲. روش تحقیق
این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و از نوع تحقیقات شبه تجربی است. در این تحقیق به منظور شناسایی مدیریت سود از دو مدل رگرسیونی ریس و بال و همچنین مدل شبکه­ عصبی درک چندلایه (MLP) استفاده شد؛ اما با توجه به اینکه به طور مطلق نمی‌توان در مورد توان یک مدل نظری داد، پس باید از روش های دیگری برای مقایسه نتایج استفاده کرد. از این‌رو، به منظور انتخاب مدل بهینه، عملکرد آنها مورد مقایسه قرار گرفت. مراحل کلی تحقیق به این صورت می باشد که بر مبنای ادبیات تحقیق، مدل‌های مورد استفاده در تحقیق مشخص گردید. سپس جامعه آماری تحقیق که دربرگیرنده­ کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران از ابتدای سال ۱۳۸۳ تا پایان ۱۳۹۰ می باشد، مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد شرکت‌هایی که ویژگی‌های مد نظر را برای انجام این تحقیق نداشتند، حذف گردیدند و در نهایت شرکتهای باقیمانده به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند. پس از آن متغیرهای مورد نظر تحقیق از منابع اطلاعاتی و پایگاه های اطلاعاتی مختلف و صورت‌های مالی و یادداشت‌های پیوست آنها استخراج شد. در نهایت با مشخص شدن متغیرهای تحقیق، از آنها برای تعیین پارامترهای مدل‌های رگرسیونی و آموزش شبکه عصبی استفاده شد.

۳-۳. جامعه و نمونه­ آماری تحقیق
از آنجائیکه بازار سرمایه در هر کشور آئینه­ تمام نمای وضعیت اقتصادی آن کشور است و از طرف دیگر اطلاعات مالی کامل و قابل اتکا در ایران، تنها در مورد شرکتهای عضو بورس و اوراق بهادار تهران موجود است؛ از این رو جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران می‌باشند که از ابتدای سال ۱۳۸۳ لغایت پایان سال ۱۳۹۰ در بورس فعال بوده‌اند. جهت انتخاب نمونه محدودیت‌های زیر به عنوان حداقل ویژگی‌هایی که نمونه‌ها باید دارا باشند لحاظ گردید:

• اطلاعات مورد نیاز جهت انجام تحقیق و صورت‌های مالی حسابرسی شده در طی سال‌های مورد رسیدگی را ارائه کرده باشند.

• شرکت ها در گروه بانک‌ها ، بیمه‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری و واسطه گری مالی نبوده و دارای فعالیتهای تولیدی باشند.

• نسبت تعهدات کل به کل دارایی های پایان سال قبل در آنها بزرگتر یا مساوی یک نباشد.

• سال مالی آنها پایان اسفند ماه هر سال باشد و طی دوره بررسی تغییری در سال مالی ایجاد نکرده باشند.

نمونه نهایی پس از حذف داده‌های پرت شامل ۱۴۰۸ سال-شرکت در دوره زمانی ۹۰-۱۳۸۳ شد. داده‌های انتخاب شده را به دو بخش آموزش و آزمون تقسیم کرده (شش سال اول شامل ۱۰۵۶ سال-شرکت برای آموزش و دوسال آخر شامل ۳۵۲ سال-شرکت برای آزمون)و با بهره گرفتن از بخش آموزش به تعیین ضرایب مدل‌های رگرسیونی و آموزش شبکه عصبی پرداختیم. داده‌های آزمون نیز برای تخمین اقلام تعهدی اختیاری و مقایسه بین مدل‌های شناسایی مدیریت سود مورد استفاده قرار گرفت. در مورد مدل‌های رگرسیونی باید گفت که ابتدا در داده‌های آموزش با تعیین میزان کل تعهدات (با بهره گرفتن از روش جریان وجه نقد) و قرار دادن آن به همراه سایر متغیر‌ها در معادلات رگرسیونی، ضرایب آنها بدست آمد. سپس این معادلات که حالا دارای ضرایب مشخص هستند در داده‌های آزمون بکار گرفته شدند تا میزان تعهدات غیراختیاری را تخمین بزنند.در نهایت میزان تعهدات اختیاری با کم کردن تعهدات غیر اختیاری از تعهدات کل محاسبه شد.
برای جمع آوری اطلاعات مربوط به مبانی نظری و ادبیات تحقیق از روش کتابخانه‌ای استفاده شد. همچنین اطلاعات و داده‌های مورد نیاز تحقیق از صورت‌های مالی و یادداشت‌های پیوست شرکت‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی سازمان بورس اوراق بهادار به ویژه نرم افزار ره‌آورد نوین و سایت مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی بورس استخراج شد.
۳-۴. سؤالات و فرضیه های تحقیق
سوالات تحقیق
۱.آیا مدل رگرسیون خطی چند بخشی بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد؟

• آیا مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد؟

• آیا مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی چند بخشی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد؟

فر ضیات تحقیق:

• مدل رگرسیون خطی چند بخشی بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

• مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

• مدل شبکه عصبی پرسپترون بر مدل رگرسیون خطی چند بخشی در شناسایی مدیریت سود برتری معناداری دارد.

۳-۵. معرفی مدلهای تحقیق
در این تحقیق به بررسی سه مدل پرداخته ایم که در ادامه شرحی از هر کدام خواهد آمد:
۳-۵-۱. مدل ریس و دیگران (۱۹۹۶)
معادله (۳-۱)
: کل اقلام تعهدی شرکت iدر سال t (سود خالص منهای جریان‌های نقدی)
: مجموع داراییهای شرکت iدر سال t-1