۵-۲-۲ ) رده بندی شیمیایی کاکس و همکاران :
نمودار مجموعآلکالن(O2K+O2Na) نسبت به سیلیس(۲SiO)کاکس۲ و همکاران ۱۹۷۹ به منظور جداسازی سنگ های آذرین استفاده شده است)شکل ۵-۲) .
۱- Le Base
۲- COX
۶۰
فصل پنجم ژئوشیمی
همچنین ویلسون به منظورارائه یک طبقه بندی مقدماتی سنگ های آذرین از آن استفاده نمود. مطابق این نمودار نیز تمام نمونههای مورد مطالعه در محدوده بازالت قرار می گیرند.
شکل ۵-۲: نمودار (کاکس و همکاران ۱۹۷۹) ، براساس این نمودار همه نمونه ها در محدوده بازالت قرار می گیرند
۵-۲-۳) رده بندی شیمیایی میدلموست(۱۹۸۵):
نمودار مجموع آلکالن(O2K+O2Na)در مقابل سیلیس(۲SiO)از میدلموست۱۱۹۸۵ می باشد .مطابق این نمودار تمام نمونههای مورد مطالعه در محدوده بازالت قرار می گیرند(شکل ۵-۳) .
۱- Middlemost
۶۱
فصل پنجم ژئوشیمی
شکل ۵-۳: نمودار میدلموست۱۹۸۵ ،براساس این نمودار همه نمونه ها در محدوده بازالت قرار می گیرند.
۴-۲-۵ ) نمودارO2K در برابر۲SiO (لی مایتره۲۰۰۲):
در نمودارO2Kدر برابر۲SiO (لی مایتره۱۲۰۰۲)نمونه های مورد مطالعه در محدوده بازالت قرار می گیرند (شکل ۵-۳). دامنه تغییرات میزان پتاسیم این سنگ ها به نسبت وسیع بوده که تنوع و پراکندگی نمونه ها از لحاظ O2K
می تواند ناشی از تحرک پذیری عنصر پتاسیم در حین فرایند دگرسانی منطقه باشد.
شکل ۵-۴ نمودارO2K در برابر۲SiO (لی مایتره۱۲۰۰۲)،براساس این نمودار همه نمونه ها در محدوده بازالت می باشند
۱- LeMaitre
۶۲
فصل پنجم ژئوشیمی
۵-۳) تعیین سری ماگمایی:
در علم پترولوژی تعیین سری ماگمایی یکی از مهمترین اهداف به شمار می رود، چراکه کلید اساسی در حل مسائل پترولوژی می باشد. یک سری ماگمایی بنابر تعریف (کونو۱۱۹۶۸) مجموعه ای ازسنگ های آذرین با ترکیب شیمیایی مختلف است که از یک ماگمای مادر در اثر تبلور بخشی و عوامل دیگر می توانندسنگ های مختلف را در یک سری وابسته کاذب قرار دهند و یا سنگ های مربوط به یک سری ماگمایی را از هم مجزا نمود.به طور کلی سری های ماگمایی شناخته شده عبارتند از :
-۱ سری تولئیتی
-۲سری کالک آلکالن
-۳سری آلکالن
-۴سری شوشونیتی
-۵سری تحولی
هرکدام از این سری های ماگمایی دارای ویژگی های پترولوژیکی وژئوشیمیایی خاص خود می باشند.برای تعیین سری ماگمایی از نمودارهای متعددی استفاده می شود که در این جا با بکار بردن برخی از مهمترین این نمودارها سعی شده است تا نوع ماگما یا ماگماهای بوجود آورنده ی سنگ های آذرین مورد مطالعه مشخص شود.
۳-۳-۱) نمودار AFM
در نمودارمثلثی AFM (سه رأس این مثلث از اکسیدهای MgO (قطب M) ، ۳O2FeO+Fe ( قطب F ) و (O2K+O2Na) ( قطب A) تشکیل گردیده است، که اولین بار توسط کونو ۱۹۶۸ و سپس ایروین و باراگا۱۹۷۱۱ به منظور تفکیک سری تولئیتی از کالک آلکالن پیشنهاد شده است ، نمونه سنگهای مورد مطالعه در میدان تولئیتی قرار می گیرند(شکل۵-۵).
۱- Kuno
Irvine and Baragar-۲
۶۳
فصل پنجم ژئوشیمی
شکل۵-۵ : نمودارمثلثی AFM جهت تفکیک سری تولئیتی - کالک آلکالن(ایروین و باراگا ۱۹۷۱).
۵-۳-۲) نمودار۲TiOبه FetO/MgO
در نمودار میاشیرو۱(۱۹۷۴) که بر پایه۲TiOبه FetO/MgO می باشد،به منظور تفکیک سری تولئیتی از کالک آلکالن پیشنهاد شده ،که بر اساس این نمودار نمونه های مورد مطالعه از روند تولئیتی پیروی می کنند.
شکل۵-۶ : نمودار ۲ TiOبه FetO/MgO جهت تفکیک سری تولئیتی - کالک آلکالن میاشیرو(۱۹۷۴)
۱- Myashiro
۶۴
فصل پنجم ژئوشیمی
۵-۴) نمودار های تغییر ترکیب :
با بهره گرفتن از این نمودارها می توان اطلاعات مفیدی راجع به تحولات ماگمایی بدست آورد،بطوریکه معمولأ آن ها معرف روند شیمیایی در انجماد ماگما می باشندکه به نوبه خود نمایانگر فرایندهای ماگمایی است. بطور معمول برای بررسی تغییرات عناصر از نمودارهای هارکر ۱(۱۹۰۹) استفاده می شود.با توجه به تغییر روند این نمودارها می توان به فرایند های تبلور تفریقی ،اختلاط ماگمایی ،آلودگی پوسته ای و ذوب بخشی پی برد(رویلسون ۱۹۸۹).در ضمن در این نمودارها هر گاه تغییرات ترکیب شیمیایی یک مجموعه سنگی تدریجی بوده و یا برهم پوشش داشته باشند می تواند نشانه وجود خویشاوندی بین آن ها بوده و در صورت عدم پیوستگی بین نقاط می تواند نشانه وجود عدم خویشاوندی ،تغییر در مجموعه تفریق یافته در طی تبلور بخشی و یا تأثیر عواملی مثل هضم ،آلودگی و … تلقی گردد . در این بخش سعی می شود با بهره گرفتن از نمودارهای مختلف روند تغییرات در عناصر اصلی ، عناصر فرعی و عناصر کمیاب خاکی در سنگ های محدوده مورد مطالعه بررسی شود . نمودارهای تغییرات به صورت نمودارهای دو متغیره استفاده می شود . هدف اصلی یک نمودار دو متغیره ،نمایش بین نمونه ها و تعیین روند ها است . از این رو عنصری که در محور X رسم می شود باید طوری انتخاب شود که حداکثر تغییرات را در بین نمونه ها نشان داده و یا یک فرایند خاص ژئوشیمیایی را نشان دهد .
به طور معمول اکسیدی که بزرگترین محدوده را در مجموعه نشان دهد ، انتخاب می شود . در غالب موارد ، این اکسید ۲SiO است اما در سنگ های آذرین بازیک MgO ودر رسوبات رس دار ۳O۲Al نیز بکار می رود (رویلسون ۱۹۹۳).بررسی های انجام شده نشان داده است که اگرچه ۲SiO ممکن است برای سنگ های اسیدی و حدواسط شاخص خوبی باشد ولی برای سنگ های بازیک مفید نیست و کاربرد عمومی ندارد (کاکس و همکاران ، ۱۹۷۱). بسیاری از محققین از MgOبه عنوان معیار در زمینه بررسی تغییرات کلی عناصر در سنگ های بازیک نام برده اند زیرا در این سنگ ها گستره غلظت ۲SiO کم است از سوی دیگر
۱- Harker
برخی از اهداف کمی و کیفی این برنامه بدین شرح است :
۱ ـ شناساندن فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی کشورمان به جهانیان
۲ ـ ایجاد زمینه های مناسب برای صدور انقلاب اسلامی از طریق توسعه گردشگری و آشنایی مردم با مظاهر فرهنگ و تمدن ملل مختلف جهان
۳ ـ ایجاد زمینه های مناسب برای سفر ایرانیان به خارج و بهبود و توسعه امور زائران حج و عتبات مقدسه.
۴ ـ افزایش تعداد گردشگران از حدود ۸۰ هزار نفر درسال ۱۳۶۷ به حدود ۲۱۸ هزار نفر درآخرین سال برنامه.
۵ ـ افزایش تعداد گردشگران داخلی که به خارج خواهند رفت ۸۳۰ هزار نفردر پایان سال برنامه
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۵ جایگاه گردشگری در سرمایه دوم توسعه جمهوری اسلامی ایران( ۷۸ ـ ۱۳۷۴ ):
در برنامه دوم تشویق بخش خصوصی به برنامه گذاری درایجاد مراکز اقامتی و تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی و از طریق حمایت های دولتی ، واگذاری واحدهای نیمه تمام به بخش خصوصی و ارائه خدمات با کیفیت بهتر مدنظر قرار گرفت . از عمده ترین خط مشی های برنامه دوم ایجاد تمرکز در امر برنامه ریزی و سیاست گذاری امور ایرانگردی و جهانگردی .
طی سالهای ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۵ تعداد گردشگران ورودی به کشور و درآمد ارزی حاصل از آنها افزایش یافت ولی در سال ۱۳۷۵ متوسط درآمد ارزی نسبت به سال پیش از آن ۹/۱۷ درصد و در سال ۱۳۷۴ نسبت به سال قبل ۶/۳۲ درصد و درسال ۱۳۷۵ نسبت به سال پیش از آن ۳/۲۷ درصد رشدداشت (سرلک، ۱۳۷۹ ، ۱۵۷ و ۱۵۸).
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۶ جایگاه گردشگری در برنامه سوم توسعه جمهوری اسلامی ایران (۸۳-۱۳۷۹):
رئوس رهنمودهای کلی برنامه سوم کشور مرتبط بابخش گردشگری عبارتنداز
۱ ـ جهت شنا ساندن فرهنگ وارزشهای والای اسلامی ایران وانقلاب اسلامی جهانیان تمهیدات لازم فراهم وبر شناخت فرهنگ سایر ملل وبهره گیری از جنبه های مثبت آنها تاکید می شود مبادلات فرهنگی با سایر کشورها مناطق توسعه می یابد .
۲ ـ اقدام سازمان ایرانگردی و جهانگردی و میراث فرهنگی کشور به منظور هماهنگی بیشتر در تقویت هویت فرهنگی تحکیم وحدت ملی و توسعه وظایف فرابخشی و افزایش بهره وری فعالیتهای آنها
۳ ـ بکارگیری نظام آماری و اطلاع رسانی مناسب برای توسعه میراث فرهنگی، طبیعی و گردشگری و افزایش مشارکت عمومی (خسروی، ۱۳۸۴ ، ۲۹) در برنامه ی سوم توسعه فقط به ۱۳ درصد از اهداف بیش بینی شده دست پیدا کردیم آمار گردشگران سال ۱۳۸۱ حدود یک میلیون و ۵۸۴ هزار و ۹۲۲ نفر بوده است اغلب گردشگران که به ایران می آیند از کشورهای مشترک المنافع و همسایگان شرقی وارد خاک ما می شوند .
طبق پیش بینی های برنامه ی سوم توسعه قرار بود گردشگری با نرخ رشد ۳۰ درصد سالیانه حرکت رو به جلو داشته باشد ولی عملا میسر نشد و رشد ۶/۶ درصد آن نشانه ای از ضعف های مدیریتی و برنامه ریزی مسولان بود .
رشد ۳۰ درصد گردشگری کشور موجب ایجاد شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری با حضور ۱۳ نفر و ۹ نفر از وزرا ۴ نفر از صاحب نظران فرهنگ سازی مشارکت بخش خصوصی و تصویب ویزای ترانزیت به مدت هفت روز از اهداف برنامه سوم توسعه گردشگری دربخش گردشگری است .(همان منبع،۲۹)
۲ ـ ۴ ـ ۳ ـ ۷ جایگاه گردشگری دربرنامه چهارم توسعه جمهوری اسلامی ایران ( ۸۸-۱۳۸۴):
طبق برنامه چهارم توسعه اقتصادی اجتماعی و فرهنگی کشور دولت موظف است به منظور اهتمام ملی درشناسایی حفاظت، پژوهش، مرمت، احیا و بهره برداری و معرفی میراث فرهنگی کشور و ارتقای توان گردشگری تولید ثروت و اشتغالزایی و مبادلات فرهنگی درکشور اقدامات زیر را در طول برنامه چهارم به انجام رساند.
الف ) تهیه و اجرای طرحهای مربوط به حمایت از مالکین متصرفین قانونی و بهره برداری آثار تاریخی ، فرهنگی و املاک واقع درحریم آنها و مدیریت ، ساماندهی ، نظارت و حمایت از مالکین و دارند گان اموال فرهنگی ، تاریخی منقول مجاز ، تا پایان سال اول برنامه چهارم .
ب ) ایجاد توسعه ی موزه های پژوهشی ـ تخصصی وابسته به دستگاه اجرائی.
ج ) شناسایی و مستند سازی آثار تاریخی ـ فرهنگی درمحدوده ی جغرافیایی، اجرای طرح توسط دستگاه مجری و نظارت بر تایید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری
د ) ایجاد تجهیزات پایگاه های میراث فرهنگی در آثار مهم کشور و مضامین اصلی مرتبط با موضوع میراث فرهنگی
ه ) شناسایی و حمایت از آثار فرهنگی تاریخی حوزه فرهنگی ایران موجود در کشورهای همسایه و منطقه به عنوان میراث فرهنگی مشترک.
و ) به منظور جلب مشارکت بخش خصوصی و تعاونی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مجاز است نسبت به صدور مجوز تامین و فعالیت های موزه های خصوصی و تخصصی و موسسات مشاوره و کارشناسی مرتبط با موضوع فعالیتهای میراث فرهنگی کارگاههای مرمت آثار فرهنگی تاریخی و موسسات خصوصی مرتبط با میراث فرهنگی اقدام نماید .
ز ) به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اجازه داده می شود به منظور اعطای مجوز کاربری بهره گیری مناسب بناها و اماکن تاریخی فرهنگی را ایجاد نماید . بناها و اماکن تاریخی را احیا و با هدف سرمایه گذاری بخش خصوصی و داخلی و خارجی صندوق احیا و بهره برداری از بناها و اماکن تاریخی و فرهنگی را ایجاد نماید .
ح ) ارتقای جایگاه بخش غیر دولتی و افزایش رقابت پذیری درصنعت گردشگری از طریق اصلاح قوانین و مقرارت و ارائه تسهیلات لازم تهیه ضوابط حمایتی ، اداری ، بانکی ، برای موسسات بخش غیر دولتی و نیز جذب سرمایه گذاری و مشارکت موسسات تخصصی داخلی و بین المللی و بیمه ای گردشگران خارجی و ارائه آن به مجلس شورای اسلامی جهت تصویب .
ی ) به منظور حفظ آثار فرهنگی سنتی ، قومی ، ایلی ، و ایجاد جاذبه برای توسعه صنعت گردشگری درکشور ، دولت مکلف است نسبت به ایجاد مراکز حفظ آثار فرهنگی ایلی درشهرستانهاو استانها کشور از قبیل دهکده توریستی مراکز و اطراقهای تفرجگاهی ایلی موزه و نمایشگاه اقدام نموده و با پیش بینی اعتبارات و تسهیلات لازم در قانون بودجه سالانه اقدام نماید .
مشارکت بخش دولتی و خصوصی و واگذاری زمین امکانات و اعطای تسهیلات به بخش خصوصی برای اجرای اینگونه پروژه ها بلامانع است .(
۲ ـ ۵ انواع جهانگردی با توجه به انگیزه و اهداف :
۲ ـ ۵ ـ ۱ : جهانگردی تفریحی و استفاده از تعطیلات :
این نوع جهانگردی شامل افراد یا گروه های است که جهت استفاده از تعطیلات ، تفریح ، استراحت ، استفاده از آب هوای گرمتر یا خنکتر از محل اقامت خود به مسافرت می روند که میزان هزینه و مقصد غالبا از طرف سرپرست خانواده تعیین می شود نیاز به مسافرت برای تفریح و استفاده از مرخصیهای سالیانه و تعطیلات معمولا با میزان درآمد ، سطح آموزش ، میزان جمعیت درصد شهرنشینی طول مدت تعطیلات و اوقات فراغت در رابطه است با توجه به میزان سرمایه خود شهر مورد نظر را انتخاب می کنند.(رضوانی، ۱۳۸۲، ۱۸)
۲ ـ ۵ ـ ۲ جهانگردی با اهداف فرهنگی :
همواره دربین جهانگردان افرادی وجو دارند که هدف آنها از سیر و سفر شناخت فرهنگها و آداب رسوم ملل دیگر می باشد.(منشی زاده،۱۳۷۶، ۱۹)
۲ ـ ۵ ـ ۳ جهانگردی با اهداف مذهبی زیارتی : این نوع جهانگردی یکی از رایج ترین اشکال جهانگردی در سراسر جهان است جاذبه های مذهبی زیارتگاهها و اماکن مقدمه هر ساله جهانگردان زیادی را به سوی خود جلب می کنند نمونه بارز آن درمشرق زمین دیده می شود تاسیسات اقامتی و پذیرایی این نوع جهانگردان مانند مسافرخانه ها و زائر سراها با توجه به بافت اجتماعی فرهنگی و عقیدتی جهانگردان دارای ویژگی خاص خود است .(رضوانی،۱۳۷۹ ، ۱۹)
۲ ـ ۵ ـ ۴ جهانگردی با اهداف ورزشی :
هر نوع مسافرتی به منظور فعالیتهای ورزشی باشد جهانگردی ورزشی نامیده می شود مانند اسکی، پیاده روی ، کوهپیمایی ، کوهنوردی ، دوچرخه سواری ، شکار ، شنا ، قایقرانی ، شرکت در مسابقات ورزشی ، که بصورت انفرادی یا دسته جمعی صورت می گیرد بسیاری از کشور ها با تاسیس مجموع های ورزشی مجهز و ایجاد تسهیلات در امر ورزش شکار و … جهانگردان راغب به این رشته ها(رضوانی، ۱۳۷۹ ، ۱۹) جذب می کنند .
۲ ـ ۵ ـ ۵ جهانگردی با اهداف درمانی - بهداشتی :
از دیر باز انسان به خواص آب های معدنی برای شفای بیماریهای پوستی ، مفصلی و تاثیر آب و هوا درتسکین آرام روحی روانی پی برده است ، رومیان باستان برای استفاده از آبهای معدنی به جزیره سیسل و لمباردی سفر می کردند هم اکنون تاسیسات بیشماری آب گرم معدنی درنواحی مختلف ایتالیا ، فرانسه ، آلمان و … وجود دارد که پذیرایی میلیونها جهانگرد طالب آب درمانی است .(محلاتی، ۱۳۸۲ ، ۱۲)
۲ ـ ۵ ـ ۶ جهانگردی با اهداف تاریخی هنری :
هر ساله تعداد زیادی از جهانگردان برای دیدار یادمانهای تاریخی جشنواره های هنری مراکز فرهنگی به سراسر جهان و بویژه به کشورها و سرزمینهای تاریخی سفر می کنند این جهانگردان که معمولا منزلت فرهنگی و علمی ویژه ای دارند و تعداد کثیری از جهانگردان را تشکیل می دهند . گاه در گردهمایی های فرهنگی تاریخی شرکت می نمایند و از گنجینه ها و کتابخانه ها و دانشگاه ها بازدید می کنند . (همان منبع،۱۲)
۲ ـ ۵ ـ ۷ جهانگردی با اهداف بازرگانی - تجاری :
مهمترین مسافرتهایی که تحت این عنوان صورت می گیرد ، عبارتند از سفرهایی که افراد برای شرکت در بازارهای مکاره و نمایشگاههای کالا و صنایع یا شرکتی و یازدید از تاسیسات کارخانه ها و نظایر آن می نماید . شرکت دربازارهای مکاره نه فقط باعث پیدایش خریداران کالا می گردد بلکه افراد شرکت کننده می توانند با شرایط آسانتر با فرصت بهتری از نقاط دیدنی کشور بازدید کنند. معمولا در مسافرتهای بازرگانی محل اقامت اختیاری نیست و هزینه این قبیل مسافرتهای برعهده شرکتهای تجاری است . افزایش مسافرتهای بازرگانی و تجاری با روابط اقتصادی میان کشورها بستگی دارد .(رضوانی، ۱۳۷۹ ، ۲۰)
۲ ـ ۵ ـ ۸ جهانگردی با اهداف سیاسی :
دراین نوع جهانگردی به منظور شرکت دراجلاس و مجامع بین المللی ، کنگره ها و سمینارهای سیاسی ، جشنهای ملی و مذهبی مراسم ویژه سیاسی مانند .تدفین رهبران و شخصیتهای سیاسی و پیروزی رهبران احزاب و به حکومت رسیدن آنها و نظایر آن جهانگردی سیاسی خوانده می شود .(همان منبع،۲۰)
۲ ـ ۵ ـ ۹ جهانگردی تابستانی :
با توجه به فصول سال توریسم را می توان به دو تخش تقسیم نمود توریسم تابستانی و توریسم زمستانی شرایط مناسب ومساعد طبیعی در کناردیگر جاذبه های جهانگردی باعث رونق توریسم تابستانه می گردد عواملی که درشکل گیری این نوع توریسم نقش دارند عبارتند از : ۱ ـ درجه حرارت مناسب ۲ ـ مدت آفتابی بودن روزها ۳ ـ درجه حرارت آب دریا ۴ ـ رطوبت نسبی و پوشش گیاهی ۵ ـ ناهمواریهاو ذخایر آب این عوامل درکنار سایر شرایط و امکانات رفاهی خدماتی و تاسیساتی لازم حرکتهای توریستی را بطور چشمگیری درفصل تابستان امکان پذیر می سازد .(منشی زاده، ۱۳۷۶، ۸۳ و ۸۴)
شرایط درجه حرارت جهت تفریحات تابستانی براساس تعداد روزها با حد متوسط درجه حرارت روزانه ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد تعیین می گردد سواحل نیز برحسب درجه حرارتی آب درطول گرمترین ماه های سال محاسبه می گردد عده ای از جغرافیدانان توریستی از نقطه نظر میزان درجه حرارت آب ۱۷ درجه را جهت شنا توصیه می کنند و رطوبت نسبی را با میازن ۵۶ تا ۷۰ درصد مطلوب می دانند . در زمینه ی ناهمواریها مطالعه مناطق کوهستانی از مرتفعات تا پای تپه ها مورد توجه است قله های زیبایی کوهستان همراه با یخچالها ی آن دره های جالب وتماشایی با شب ملایم آنها، برای انواع تفریحات واستفاده از ساعات فراغت تابستانی مرود بهره برداری قرار می گیرند .
ساخت تاسیسات اقامتی ، رفاهی و استراحتگاهی در اینگونه مناطق راه های دسترسی به آن موجب می شود که درفصل تابستان عده بیشتری از توریستها بتوانند تعطیلات خود را با رضایت و آرامش خاطر بگذارنند . نواحی جنگلی نیز شرایط مساعدی را جهت توریسم تابستانی فراهم می کنند تنوع زیبای جنگلی درکنار تاسیسات ایجاد شده درجنگلها می تواند توریست های فراوانی را بطرف خود بکشاند.(رضوانی،۱۳۷۹، ۸۳)
هوای جنگل معمولا مطبوع و معتدل است و درتعدیل آب هوای محیط اطراف نیز نقش بسزائی دارد از شدت سرمای زمستان می کاهد وگرمای تابستانی را تقلیل می دهد. گاز کربنیک هوا را می گیرد و اکسیژن کافی دراختیار می گذارد، بخار آب را درهوا افزایش داده و ریزش باران را منظم ترمی کند .
۲ ـ ۵ ـ ۱۰ جهانگردی زمستانی :
شکل ۳‑۱۳- نمودار ولتامتری چرخهای پلیاستر پوششدهی شده با نانوذرات نیکل پس از لایهنشانی با پلیپیرول……………….۶۹
شکل ۳‑۱۴- پلیاستر پوششدهی شده با نانوذرات نیکل پس از لایهنشانی با پلیپیرول…………………………………………………………۷۰
شکل ۳‑۱۵- تصویر میکروسکوپ نوری پارچهی لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی به روش فیلتراسیون……………………………۷۲
شکل ۳‑۱۶- تصویر میکروسکوپ نوری پارچهی لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی به روش الکتروریسی……………………………۷۲
شکل ۳‑۱۷- تصویر میکروسکوپ نوری پارچهی لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی به روش الکترواسپری………………………….۷۳
شکل ۳‑۱۸- تصویرمیکروسکوپ نوری منسوج لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی به روش چاپ جوهرافشان……………………..۷۴
شکل ۳‑۱۹- تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی زیرلایهی پوششدهی شده با پلیپیرول قبل از لایهنشانی با نانولولههای کربنی…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….۷۵
شکل ۳‑۲۰- تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی نمونههای لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی…………………………………………۷۶
شکل ۳‑۲۱- تصویر میکروسکوپ الکترونی پویشی پارچهی پلیاستری لایهنشانی شده با پلیانیلین و نانولولههای کربنی……..۷۶
شکل ۳‑۲۲- طیف انعکاسی نمونههای لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی…………………………………………………………………………….۸۰
شکل ۳‑۲۳- نمودار ولتامتری چرخهای نمونههای لایهنشانی شده با نانولولهی کربنی چند دیواره………………………………………….۸۳
شکل ۳‑۲۴- نمودار ولتامتری چرخهای نمونههای لایهنشانی شده پلیانیلین و نانولولهی کربنی……………………………………………..۸۴
شکل ۳‑۲۵- طیف مادون قرمز پارچه پلیاستری خام، لایهنشانی شده با پلیانیلین و لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی…..۸۶
شکل ۳‑۲۶- طیف مادون قرمز پارچه پلیاستری خام، لایهنشانی شده با پلیپیرول و لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی…..۸۷
چکیده
تکمیل منسوج با چندلایهی مرکب نانولولههای کربنی/ پلیمر هادی مهدیه اردشیری لاجیمی |
در این پژوهش، هدف اصلی تکمیل منسوج با چندلایهی مرکب نانولولههای کربنی و پلیمر رسانا و استفاده از آن به عنوان الکترود مقابل در سلولهای خورشیدی میباشد. جهت دستیابی به این هدف آزمایشات در چند مرحله انجام شد.
در مرحله اول آماده سازی به دو روش هیدرولیز قلیایی و پلاسمای اکسیژن به منظور افزایش مکانهای جاذب بر روی سطح انجام شد. سپس برخی از نمونهها به روش لایهنشانی احیایی با نانوذرات مس یا نیکل پوششدهی شدند. در مراحل بعدی از این نمونهها (خام، پوششدهی شده با نانوذرات مس و پوششدهی شده با نانوذرات نیکل) به عنوان زیرلایه استفاده گردید.
لایهنشانی پارچههای پلیاستری پوششدهی شده با نانوذرات مس یا نیکل به دلیل حضور اسید و ماده اکسیدکننده در شرایط پلیمریزاسیون پلیانیلین، با موفقیت انجام نشد. لایهنشانی با پلیپیرول به روش پلیمریزاسیون شیمیایی انجام شد. الکتریکی سطحی و درصد افزایش وزن نمونههای لایهنشانی شده با پلیپیرول برای پارچهی پلیاستری خام، پوششدهی شده با نانوذرات مس و پوششدهی شده با نانوذرات نیکل (آماده سازی شده به روش پلاسمای اکسیژن) به ترتیب ۴۱، ۵۲ و Ω/Sq 22 و ۸۰/۲۲، ۳۱/۷ و ۷۱/۱۸ درصد و برای نمونههای آماده سازی شده به روش هیدرولیز قلیایی ۴۲، ۶۱ و Ω/Sq 27 و ۶۵/۲۱، ۹۲/۵ و ۹۰/۱۵ درصد بدست آمد. پس از لایهنشانی با پلیپیرول، انعکاس کاهش یافت. نمودارهای ولتامتری چرخهای هم نشاندهنده رسانایی مناسب و فعالیت الکتروشیمیایی خوب نمونهها میباشد.
در مرحله آخر لایهای از نانولولههای کربنی بر روی سطح لایهنشانی شد. پس از لایهنشانی زیرلایهها با نانولولههای کربنی مقاومت الکتریکی سطحی افزایش یافت. مقاومت الکتریکی سطحی و درصد افزایش وزن نمونههای لایهنشانی شده با نانولولههای کربنی برای پارچهی پلیاستری خام، پوششدهی شده با نانوذرات مس و پوششدهی شده با نانوذرات نیکل (آماده سازی شده به روش پلاسمای اکسیژن) به ترتیب ۱۲۷، ۱۱۲ و Ω/Sq 70 و ۳۹۹/۰، ۹۶۷/۰ و ۵۲۰/۰ درصد و برای نمونههای آماده سازی شده به روش هیدرولیز قلیایی ۱۲۸، ۱۱۲ و Ω/Sq 88 و ۶۳۳/۰، ۸۱۰/۰ و ۵۴۵/۰ درصد بدست آمد. پس از لایهنشانی با نانولولههای کربنی، انعکاس کاهش یافت.
کلمات کلیدی: پلیمر رسانا، نانولولههای کربنی، پارچهی پلیاستر
Abstract
Fabric finishing using composite multi layer of CNT/CEP Mahdieh Ardeshiri Lajimi |
In this project, the main objective is fabric finishing using composite multi layer of CNT/CEP and its use as a counter electrode in solar cells. To achieve this purpose the experiments was performed in several stages.In the first stage, pretreatment were carried out using alkaline hydrolysis and oxygen plasma in order to increase absorbent sites on the surface of the fabric. Some of sample was coated with copper or nickel nanoparticles by reduction deposition process. These samples (raw, coated with copper nanoparticles and nickel nanoparticles) were used as substrates in the later stages.
Precipitation of polyester fabric covered with nickel or copper nanoparticle under polyaniline polymerization condition was failed due to the presence of acid and oxidizer. Polypyrrole deposition was carried out through chemical polymerization. The surface electrical resistivity and the percentage of increase in the weight of the deposited samples with polypyrrole for polyester fabric covered with copper and nickel nanoparticles (prepared through oxygen plasma method) were 41, 52, 22 Ω/Sq and 22.8%, 7.31%, 18.71% respectively. The values obtained for the samples prepared through alkali hydrolysis were reported to be 42, 61, 27 Ω/Sq and 21.65%, 5.92%, 15.9 % respectively. Corresponding to the increase in the weight of samples, surface electrical resistivity and the percentage of reflection decreased. In addition, cyclic voltammeter diagrams indicates the suitable conductivity and good electrochemical activity of samples.
In the second stage, a layer of carbon nanotube was depositeted on the substrate surface. surface electrical resistivity was increased after precipitation of substrate with carbon nanotube. The surface electrical resistivity and the percentage of increase in the weight of precipitated samples by carbon nanotube, for raw polyester fabric covered with copper and nickel Nano particles (prepared by means of oxygen plasma method) were 127, 112, 70 Ω/Sq and 0.399%, 0.967%, 0.520 % respectively. For the samples prepared through alkaline hydrolysis, the surface resistivity and the weight of precipitated samples were 128, 112, 88 Ω/Sq and 0.633%, 0.810%, 0.545 %. The increase in the weight of sample increase the surface electrical resistivity and decreases the percentage of reflection.
Key words: Conductive polymer, carbon nanotubes, Pet fabric
پیشگفتار
فرایند تکمیل به مجموعه عملیاتی که بر روی یک سطح (بستر) جهت رسیدن به یک ویژگی و کاربرد خاص انجام میگیرد، گفته می شود. این فرایند در صنایع مختلف از جمله صنعت نساجی بسیار مورد استفاده قرار میگیرد. فرایند تکمیل می تواند در کاربردهایی از جمله بهبود ظاهر، چسبندگی یا ترشوندگی، مقاومت در برابر خوردگی مقاومت در برابر مواد شیمیایی، تغییر هدایت الکتریکی به کار گرفته شود[۱].
امروزه انرژی یک نیاز مهم برای زندگی روزمره و صنعت به شمار می آید. نیاز به انرژی هر روز در حال افزایش اما منابع انرژی محدود و رو به پایان هستند. به همین دلیل محققان درصدد گسترش منابع جدید انرژی هستند که فراوان، ارزان و دوستدار محیط زیست هستند. انرژی خورشیدی نامحدود، تمیز و تجدیدپذیر است که می تواند گزینهی مناسبی جهت رفع این نیازهای بشر باشد. سلولهای خورشیدی که مستقیما نور خورشید را به انرژی الکتریکی تبدیل می کنند ساختار جالبی برای تولید انرژی هستند که یکی از انواع آن سلولهای خورشیدی رنگ حساس میباشند. در ساخت این سلولها از شیشههای رسانا به عنوان زیرلایه استفاده می شود[۲]. نیروی الکتریکی تولیدی از نور خورشید، می تواند برای کاربردهای مختلفی چون خنک سازی، حرارت دهی، روشنایی، شارژ باطریها و تولید نیروی الکتریکی برای وسایل الکتریکی متنوع، مورد استفاده قرار بگیرد .[۳]سلولهای خورشیدی رنگ حساس در مقایسه با دیگر انواع سلولهای خورشیدی مزایایی همچون عدم نیاز به تجهیزات پیچیده جهت تولید انبوه، سازگار با محیط زیست، عدم وابستگی به زاویه تابش، امکان کار در روزهای ابری و بارانی، ارزان بودن و تنوع زیاد دارند که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده اند [۴, ۵].
از جمله مشکلات سلولهای خورشیدی رنگ حساس، سنگین وزن بودن، عدم انعطافپذیری شیشههای رسانا به عنوان زیرلایه و الکترود مقابل پلاتین میباشد. پلاتین مادهای گران قیمت میباشد که آماده سازی سلولها در مقیاس وسیع را با هزینه زیادی همراه می کند به همین جهت محققان به دنبال یافتن موادی جهت جایگزینی پلاتین در سلولهای خورشیدی هستند. تاکنون مواد زیادی از جمله مواد کربنی، پلیمرهای رسانا و یا کامپوزیتی از آنها که رسانایی، فعالیت الکتروشیمیایی و قیمت مناسبی دارند به کار گرفته شده اند[۶].
در این پروژه، تکمیل منسوج با پلیمر رسانا و نانولولههای کربنی به منظور ایجاد هدایت الکتریکی با هدف استفاده در سلولهای خورشیدی به عنوان الکترود مقابل انجام شده است.
با توجه به اهداف یاد شده و به منظور آشنایی مقدماتی با موضوع باید بیان گردد که این پژوهش در قالب چهار فصل تهیه شده که به شرح ذیل می باشند:
-
- در فصل نخست با عنوان )) مقدمه و مروری بر مقالات (( به بررسی تحقیقات انجام گرفته در زمینه ساخت الکترود مقابل با پلیمر رسانا و نانولولههای کربنی و روشهای تولید منسوجات پوششدهی شده با پلیمر رسانا و نانولولههای کربنی پرداخته شده است.
-
- در فصل دوم این پژوهش، با عنوان )) تجربیات (( به بیان شرح مواد و دستگاه های مورد استفاده جهت تولید منسوجات رسانا با پلیمر رسانا و نانو لولههای کربنی پرداخته است.
-
- فصل سوم تحت عنوان )) نتایج و بحث (( به بیان دقیق نتایج آزمایش ها و نیز بررسی منسوجات رسانا با پلیمر رسانا و نانو لولههای کربنی، تحلیل خواص فیزیکی، مورفولوژی، نوری، رفتار الکتروشیمیایی و همچنین بررسی روش های مختلف استفاده شده جهت تولید منسوجات رسانا با پلیمر رسانا و نانولولههای کربنی پرداخته شده است.
-
- فصل چهارم با عنوان )) نتیجه گیری نهایی و پیشنهادات (( به نتیجه گیری پایانی پرداخته و پیشنهادات مربوطه جهت مطالعات آینده را ارائه نموده است.
فصل اول
مقدمه و مروری بر مقالات
مقدمه
در این فصل به پیشینه و کاربرد کامپوزیت ها، کامپوزیت نانولولههای کربنی و پلیمر هادی و استفاده از آنها در سلولهای خورشیدی به عنوان الکترود مقابل، نقش، اهمیت و مشکلات الکترود مقابل پرداخته شده است.
پایگاه اجتماعی/ اقتصادی:الگوی علیت اجتماعی، استرلین، محسن تبریزی
بی رمقی اجتماعی:مسلچ و جکسون، پاینز، مسلش و لیتر، سیمن، دال، نظریه درماندگی آموخته شده، زیست شناسی تکاملی، لرنر، جرج زیمل، نظریه یادگیری اجتماعی
عدالت اجتماعی(توزیعی،رویه ای،تعاملی)
بیگانگی اجتماعی
بی رمقی اجتماعی
محرومیت نسبی(عاطفی،ادراکی)
پایگاه اجتماعی،اقتصادی
متغیرهای زمینه ای(سن،جنس…)
شکل۲ـ۲ـ مدل تحلیلی بی رمقی اجتماعی
۲ـ۲۰ـ فرضیه های تحقیق
فرضیه های اصلی
۱ـ به نظر میرسد بین میزان احساس محرومیت نسبی(عاطفی، ادراکی) و بی رمقی اجتماعی معلمان رابطه معنادار و مثبتی جود دارد.
۲ـبه نظر میرسد بین بیرمقی اجتماعی معلمان متوسطه شهر یاسوج براساس پایگاه اجتماعی / اقتصادی رابطه معناداری وجود دارد.
۳ـ به نظر میرسد بین میزان بیگانگی اجتماعی و بیرمقی اجتماعی معلمان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
۴ـ به نظر میرسد بین میزان احساس عدالت اجتماعی و بیرمقی اجتماعی معلمان رابطه مثبت و معنادار وجود دارد.
۴ـ۱ـ به نظر میرسد بین میزان احساس عدالت اجتماعی توزیعی و بیرمقی اجتماعی معلمان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
۴ـ۲ـ به نظر میرسد بین میزان احساس عدالت اجتماعی رویهای و بیرمقی اجتماعی معلمان رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد.
۴ـ۳ـ به نظر میرسد بین میزان احساس عدالت تعاملی(فرصت ها) و بیرمقی اجتماعی رابطه معنادار و مثبت دارد.
فرضیه های فرعی
۵ـ به نظر میرسد بین بی رمقی اجتماعی معلمان متوسطه شهر یاسوج براساس متغیر های زمینه ای(جنس، میزان تحصیلات، سن، تأهل، سابقه خدمت، رشته تحصیلی) تفاوت وجود دارد.
فصل سوم
روش تحقیق
۳ـ۱ـ مقدمه
فصل حاضر به مبانی روش شناختی پژوهش اختصاص یافته است. در این فصل روش تحقیق و ابزار گردآوری و تحلیل داده ها، تعریف نظری و عملیاتی متغیرها شامل متغیر وابسته و متغیرهای مستقل، جامعه آماری، روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه و سنجش اعتبار و پایایی مورد توجه واقع می شود.
۳ـ۲ـ روش تحقیق
در علوم اجتماعی روشهای متفاوتی برای تحقیقات علمی وجود دارد(مثل تحقیقات آزمایشی- مشاهدهای –مشارکتی و…)، که هر محقق با توجه به موضوع مورد بررسی و شرایطی که در آن قرار دارد، یک یا چند شیوه را برای بررسی مورد مطالعه انتخاب می کند. در پژوهش حاضر با توجه به موضوع مورد بررسی و نیز ویژگی جامعه آماری، روش پژوهش روش پیمایشی است که در آن از گروه های معینی از افراد خواسته می شود به تعدادی پرسش مشخص پاسخ دهند. این پرسشها مجموعه اطلاعات تحقیق را شکل می دهند(بیکر، ۱۳۸۶: ۱۹۶).
در تحقیقات پیمایشی علاوه بر توصیف، به تبیین پدیده ها پرداخته می شود بدین صورت که فرضیه های ساخته شده سپس به آزمون کشیده میشوند(دواس،۱۳۷۶: ۲۱). برای انجام پیمایش دو شیوه اصلی وجود دارد: ارائه پرسشنامه و انجام مصاحبه، هر دو شیوه مبتنی بر یک رشته سؤالند. در پرسشنامه این سؤالات به صورت مکتوب ارائه می شود و پاسخگو هم به طور مکتوب بدانها پاسخ میدهد(بیکر، ۱۳۸۶: ۲۰۰).
۳ـ۳ـ جمعیت آماری مورد پژوهش
جامعه آماری به طور کلی در مجموع از عوامل در تعریف و تعیین حدود جمعیت وارد می شود، مجموعه اول از مقتضیات حاکم ناشی می شود، زیرا پاسخگو به هر مسأله معینی انتخاب یک جمعیت مناسب به آن را ایجاب می کند؛ مجموعه دوم از محدودیتهای علمی ناشی می شود، زیرا دامنه تحول پژوهشی متأثر از امکاناتی است که در اختیار محقق قرار میگیرد(سرایی، ۱۳۷۲: ۱۴).
جامعه آماری در این تحقیق طبق نظر آموزش و پرورش استان کهگیلویه وبویر احمد عبارت است از کلیه معلمان متوسطه شهر یاسوج اعم از زن و مرد که تعدادشان ۹۲۳ نفر بوده است و شامل ۴۸۱ مرد و ۴۴۲ زن است.
۳ـ۴ـ حجم نمونه
منظور از حجم نمونه، تعداد کل عناصر موجود در نمونه است. در مقابل، حجم جمعیت آماری مجموعه عناصر موجود در جامعه آماری است که مبنای محاسبه در نمونه گیری محسوب می شود. در این تحقیق حجم نمونه مورد بررسی توسط فرمول کوکران با توجه به حجم آماری به دست آمده است(رفیع پور، ۱۲۶۰: ۲۳۸).
فرمول حجم نمونه کوکران:
=۲۷۶
که در آن:
N: حجم جامعه آماری
n:حجم نمونه
d:فاصله اطمینان یا دقت احتمالی مطلوب
P: 5/0
Q: 5/0
t:ضریب اطمینان(اندازه متغیر در توزیع نرمال که همیشه نسبت به سطح اطمینان مشخص می گردد) می باشد.
- جمعآوری اطلاعات: پس از شناسایی مشکل، مصرف کنندگان به جمع آوری اطلاعات در مورد گزینه های مختلف موجود، به منظور بر طرف کردن خواستههایشان میپردازند .جمعآوری اطلاعات می تواند داخلی، خارجی یا به هر دو صورت باشد. جمعآوری اطلاعات داخلی عبارت است از فرایند یادآوری اطلاعات ذخیره شده در حافظه. این اطلاعات ذخیره شده تا حدود زیادی از تجربیات پیشین فرد از مصرف محصول نشأت میگیرد. در مقابل فرد در جمعآوری اطلاعات خارجی به دنبال اطلاعاتی است که در محیط خارجی وجود دارد. دو منبع عمده جمعآوری اطلاعات خارجی که عبارتند از: منابع اطلاعاتی کنترل شده و کنترل نشده بازاریابی.
ارزیابی گزینه ها و خرید: پس از جمعآوری اطلاعات و دستیابی به مجموعه گزینه هایی که میتوانند به عنوان محصول مورد نظر انتخاب شوند مصرف کننده آماده تصمیم گیری است. مصرف کننده با بهره گرفتن از اطلاعات ذخیره شده در حافظه خود و همچنین دستیابی به منابع خارجی، معیارهایی برای خود تعیین می کند. مشکل ممکن است کوچک یا بزرگ، ساده یا پیچیده باشد. هدف یک مدیر بازاریابی شناسایی عدم تبادل میان وضعیت دلخواه و وضعیت موجود مصرف کننده است. خواسته زمانی به وجود می آید که یک فرد نیازی برآورده نشده دارد و در عین حال کالا یا خدمت خاصی برای ارضای آن نیاز تعیین شده است. فرصت اغلب زمانی شناسایی می شود که مصرف کننده به دنبال کالاهای متفاوت یا محصولات با کیفیت بهتر و بالاتر باشد. این انتقال اغلب زمانی رخ میدهد که شرایط فرد به دلیلی تغییر کرده باشد، مثلاً به دانشگاه رفته یا شغل جدیدی را کسب کرده باشد. نیاز هم به چند روش قابل شناسایی است. به عنوان مثال زمانی که نیازهای جدیدی به وجود میآیند مصرف کنندگان به راههای مختلف به خواسته های برآورده نشدهی خود پی میبرند ولی دو روش عمدهای که مصرف کنندگان برای شناسایی این خواسته ها به کار میبرند زمانی است که محصول موجود عملکرد مناسبی ندارد. همچنین مصرف کنندگان خواسته های برآورده نشده خود را با دیدن محصولاتی که در آینده تولید خواهند شد و یا شنیدن نکاتی در مورد آنها شناسایی می کنند. این معیارها مصرف کننده را در ارزیابی و مقایسه گزینه ها یاری برساند.
ارزیابی پس از خرید: در صورتی که خریدی صورت گیرد مرحله بعدی، ارزیابی محصول پس از خرید آن است (قریحه و همکاران، ۱۳۹۲؛ به نقل از مک دانیل).
عوامل مؤثر بر رفتار تصمیم گیری خرید مصرف کننده
آشنایی با رفتار تصمیم گیری خرید مصر ف کننده صاحبان صنایع و مدیران شرکتها و مؤسسات تولیدی و خدماتی را یاری میدهد تا به درستی تصمیم بگیرند و کالاها و خدمات خود را با توجه به قوانین رفتار آدمی در هنگام خرید در معرض فروش قرار دهند یا برای آنها تبلیغ نمایند. لیتل (۱۹۷۵) در یک مدل آمیخته بازاریابی بیان کرد تولید کننده با بهره گرفتن از متغیرهایی مانند قیمت، تبلیغات و ابزارهای تشویقی مانند ارائه نمونهها و کوپنها و نیز شکل ظاهری محصول و بستهبندی بر رفتار مصر ف کننده تأثیر می گذارد. خرده فروش از طریق در دسترس قرار دادن محصول در قفسه و ویترین، قیمت، تشویقات ویژه و رسانههای تبلیغاتی بر رفتار مصرف کننده تأثیر می گذارد. در عین حال نیروهای محیطی مانند روندهای اقتصادی و فصلی بودن کالا رفتار مصر ف کننده را شکل می دهند. در فرایند توزیع و فروش، خرده فروش بر تولیدکننده تأثیر می گذارد و تولیدکنندگان رقیب ممکن است به جای کمک کردن به فروش مارک تجاری مانع فروش آن شوند. یک مدل یادگیری پویا در رفتار مصر ف کننده اثرات «آموزنده» تبلیغات و اثرات «تصویر ذهنی» یا «کسب اعتبار» در تبلیغات را مورد بررسی قرار میدهد. مصرف کنندگان دارای اطلاعات ناقص از مشخصههای مارک تجاری هستند و از طریق مصرف مارک تجاری و تبلیغات آموزنده درباره مشخصههای مارک تجاری اطلاعاتی به دست میآورند. اثر تصویر ذهنی یا کسب اعتبار بدست آمده از تبلیغات مستقیماً وارد تابع مطلوبیت مصر ف کننده می شود و مستقل از باورها نسبت به مشخصههای ذاتی محصول بر مطلوبیت تاثیر می گذارد (خان محمدی و محمدی، ۱۳۸۵). به طور کلی رفتار تصمیم گیری خرید مصرف کننده را میتوان به صورت سه مرحله مجزا ولی مرتبط با یکدیگر در نظر گرفت. مرحله اول مربوط به تلا شهای بازاریابی شرکت به منظور تأمین نیازها و خواسته های مصرف کننده است. این مرحله که ورودی سیستم را شکل میدهد شامل عناصر آمیخته بازاریابی یعنی محصول، قیمت، تبلیغات و تو زیع محصول در بازار است. مرحله دوم یعنی فرایند مدل بر نحوه اتخاذ تصمیم مصرف کننده و عوامل محیطی که بر تصمیمات مصرف کننده تأثیر میگذارند، تأکید دارد. عوامل فردی شامل عوامل روانی و عوامل شخصی است. عوامل روانی ذاتی مصرف کننده یعنی یادگیری، شخصیت، ادراک، انگیز ش و باورها و نگرشها در نحوه تأثیرگذاری عوامل مؤثر محیطی روی اطلاعات مصرف کننده در مورد محصول یا خدمت تأثیر خواهد داشت. عوامل شخصی که سن و مراحل سیکل زندگی، شغل، درآمد و سبک زندگی میباشند. بر انتخاب نوع و کیفیت محصول تأثیر دارند. عوامل محیطی که روی مصرف کننده اثر میگذارند یعنی اعضاء خانواده، دوستان، همسایگان، طبقه اجتماعی، تعلقات فرهنگی، خرده فرهنگها، شرایط اقتصادی و قانونی جامعه و رقابت عواملی هستند که بر نوع خرید مصر ف کنندگان و نحوه استفاده از چیزهایی که میخرند و همچنین در ایجاد یا بالفعل نمودن نیاز آنها مؤثرند. مرحله سوم که آنرا خروجی مدل می گوییم رفتار تصمیم گیری خرید مصر فکننده است که اهداف سازمان نیز در این مرحله تحقق مییابد. در این مرحله از منظر تلاش های سازمانی عمل فروش و از منظر رفتار مصرف کننده عمل خرید انجام می شود و پس از مصرف کالا مسئله رضایت از خرید و در صورت تکرار خرید مسئله وفاداری نسبت به محصول یا مارک تجاری مطرح میگردد. در این صورت اگر مرحله سوم به صورت کامل انجام گیرد و رضایت مشتری و وفاداری او تحقق یابد سازمان نیز به اهداف خود خواهد رسید (کاتلر، ۲۰۰۱). در اکثر مطالعات مربوط به رفتار مصرف کننده اولاً همه جنبه های محسوس مارک تجاری مانند کارآیی فنی، تحویل به موقع، کیفیت خدمات و الزامات خاص مصرف کنندگان در نظر گرفته نشده است. ثانیاً فقط بر فعالیتهای کوتاه مدت به منظور بهبود مارک تجاری توجه شده و نسبت به تغییرات بلند مدت مانند تغییر ویژگیهای مارک تجاری که از بررسیهای گذشته بدست میآیند، غفلت شده است. همچنین زنجیرههای علت و معلولی در مورد عملکرد مارک تجاری نادیده گرفته شده و بر متغیرهای قابل مشاهدۀ مستقیم تاکید میگردد (خان محمدی و محمدی، ۱۳۸۵).
تبلیغات
مبانی و مفاهیم تبلیغات
تا سالیان متمادی توجه اصلی مدیران به مسئله تولید و فروش محصول انبوه بود. اما در دهههای اخیر تاکید بیشتر روی مشتری و رفتار مصرف کننده قرار گرفته است. در این راستا، تبلیغات برای معرفی محصول، آگاهی دادن و ارائه اطلاعات صحیح و کامل در خدمات بازاریابی و جلب مشتری مورد توجه قرار گرفته است. تبیغات از ابزار های مهم پیشبرد فروش است که هزینههایی را هم برای شرکت به ارمغان می آورد. هدف عمده “تبلیغات” ایناستکه، رفتارخرید مشتریان را تحت تاثیر قرار دهد (عابدین و سلیم، ۲۰۱۱). باتوجهبه رقابت شدید بین شرکتها تغییرات سریع در رفتار مصرف کننده در جامعهای که جامعه مصرف است، تبلیغات بهعنوان ابزار اصلی در ایجاد آگاهی در مصرف کنندگان مورد توجه قرار میگیرد. تبلیغات نوعی روش ارتباط جمعی است که از طریق آن اطلاعاتی درباره کالا یا خدمات به صورت غیرحضوری به مشتریان ارائه میدهد و عموماً در آن از رسانههایی مانند: تلویزیون، رادیو، اینترنت. مطبوعات نوشتاری استفاده میگردد. کاتلر[۱] تبلیغات را هرگونه ارائه و عرضه ایده ها، کالاها یا خدمات از یک واحد تبلیغاتی، فرد یا مؤسسه که مستلزم پرداخت هزینه باشد، تعریف می کند. اما در این میان تبلیغی اثربخش است که بتواند توجه مخاطب را جلب کرده، تاثیر خاطرهانگیز داشته باشد و واکنش خرید مخاطبان را تحریک نموده و دریافت حسی مخاطبان را بیدار نماید (مکارمی، ۱۳۹۱). تبلیغات یکی از متداولترین ابزارهاییست که شرکتها برای هدایت ارتباطات تشویقکننده خود به سوی خریداران وجوامع هدف خود، از آن استفاده می کنند. بهمعنای دیگر هر گونه ارائه و ترویج غیرشخصی ایده، کالا یا خدمات توسط یک تبلیغ کننده است که انجام آن مستلزم پرداخت هزینه باشد. در تعریفی دیگر، تبلیغ بهمعنای رساندن پیام، شناساندن امری به دیگران، یا امری را خوب یا بد وانمودکردن است و پیامهای دیداری وگفتاری را شامل می شود که برای ترویج عقیده یا محصولی از طرف یک منبع بهوسیله کانالهای تبلیغی به گروه های ویژهای یا به کل جامعه منتقل و برای آن پول پرداخت می شود (رضایی، ۱۳۸۷). تبلیغات، ارتقاء فروش و ارتباطات عمومی ابزاری ارتباط دستهجمعی هستند که در دسترس بازاریابان قرار دارد. همانگونه که از نام آن پیدا است، ارتباط دسته جمعی پیام یکسانی را برای تک تک افراد مخاطب ارسال می کند (عابدین و سلیم، ۲۰۱۱).
تبلیغات فعالیتهایی است که وظیفه اش افزایش فروش یا افزایش تصویر ذهنی خدمات یا واحد کسبوکار است. تبلیغات، به مثابه یکی از مهمترین ابزارهای بازاریابی و مشتریمداری، می تواند نقشی بسیار مهم در رفتارهای خرید مشتریان داشته باشد. در واقع تبلیغات رقابتی مؤثر، به این دلیل که مشتریان را از وجود فرصتهای بیشتر برای انتخاب و دریافت خدمات از سایر خدمت دهندگان آگاه میسازد، ممکن است باعث ایجاد تمایل به سوئیچ در مشتریان شود (سنگیز و همکاران، ۲۰۰۷). تبلیغات یکی از عوامل اساسی در برقراری ارتباط است که توسط آن پیامهای دیدنی و شنیدنی به اطلاع مردم رسانیده می شود تا از طریق نفوذ در ذهن مخاطب، آنان را وادار به خرید کالا یا خدمات نمایند. تبلیغات، توجه، تمایل و علاقه افراد را نسبت افکار، نظرات، اعتبار و اشخاص مورد نظر بهوسیله رسانه ها، فراهم مینماید. در این میان هزینه تبلیغات نیز یکی از پرهزینه سازترین فعالیتهای تجاری است. اطلاع رسانی تشویق و ترغیب به مشتریان به خرید در یادآوری سه هدف اصلی تبلیغات هستند که تحقق آنها نیازمند هزینه های گزافی است (کارپنتر، ۲۰۱۱). شرکتها، برای حفظ ماندگاری و رشد، باید خود را با محیط وفق داده، با آن سازگار شوند. لازمه این کار، برقراری ارتباط مناسب با محیط میباشد. شرکتهای تجاری اگر بخواهند در عرصه فعالیت باقی بمانند و موقعیت خود را در بازار پر رقابت امروزه حفظ کنند چارهای جز بکارگیری از تبلیغات را نخواهند داشت (قریحه و همکاران، ۱۳۹۲). سابقه به کارگیری تلویزیون بهعنوان دستاویز معرفی کسبوکار وسیله اصلی برای بسیاری از جاذبههای اقناعی، رسانههای همگانی است. بنا بر شواهد موجود، فراموشی و اندک شمردن تاثیرات رسانه ها در امور تجاری، در نهایت باعث ضعف و نابودی سیستم شده و از کارایی، اثربخشی و بهرهوری سیستم میکاهد. در این بین، تبلیغات، یکی از ابزارهای اساسی ارتباط واحد تجاری، با دنیای پر تغییر و دگرگونی بیرونی است؛ چه از نظر جذب و اخذ اطلاعات در زمینه ترجیهات محیط و چه از منظر نشر اطلاعاتی که گروه های ذینفع آن را شرطی (آگاهانه و یا ناخود آگاه) برای ارتباط با واحد تجاری قرار می دهند. تبلیغات توقعی مثبت را ایجاد میکند که سبب میشود تا تجربه استفاده از یک محصول مثبت باشد. بازاریان میکوشند نیازهای مصرفکنندگان را برآورده سازند؛ ولی دلایلی که باعث میشود یک محصول خریداری شود، بسیار متنوع است. تعیین و شناخت انگیزههای مصرفکننده مرحله مهمی برای کسب اطمینان از این نکته است که با ارائه یک محصول، انگیزههای مربوط ارضاء خواهند شد. توصیف این انگیزه که بهمنظور ارضاء یکی از نیازها ایجاد میشود، کاری بس دشوار است. یکی از مسایل بسیار مهم در قلمرو تبلیغات، ارزیابی اثربخشی تبلیغات است. به عبارت دیگر، مشخص کردن اینکه تبلیغی که ما بودجه فراوانی برای آن صرف کردهایم تا چه اندازه ما را به هدفهایی که تعیین کرده بودیم، رسانده است. مشتری و مخاطب باید با بررسی و یا در معرض قرار گرفتن تولیدات و تبلیغات مرتبط با آنها، احساس جدید بودن و متفاوت بودن را در محصولات بیابند. تبلیغات، بهنظر بسیاری از جامعه شناسان، بخشی از جامعه شناسی ارتباطات جمعی است. اما روشن است که تبلیغات، بدون حامل نمیتواند وجود داشته باشد. بدین ترتیب مطالعه آن نمیتواند فصلی مستقل از وسایلی که برای انتقال پیامهایش بهکار گرفته میشود به حساب آید. چه در مورد روزنامه ، رادیو یا تلویزیون، آگهی تبلیغاتی فقط صورت ویژهای از نشر پیام تبلیغاتی به حساب میآید (احمدیپور، ۱۳۸۹).
امروزه برای تعاریف تبلیغاتی، میتوانیم آن را بهعنوان فرایند ارتباطی یک فرایند بازاریابی، اقتصادی و اجتماعی یک پردازش ارتباطات عمومی یا پردازش اطلاعات و پیگیری تعریف کنیم. دان و دیگر (۱۹۷۸) تبلیغات را از دیدگاه های کاربردی آن نگریستهاند، بنابراین، آنها تبلیغات را بهعنوان یک ارتباط پولی غیرشخصی از طریق رسانههای گوناگون با شرکتهای تجاری، سازمانهای غیرانتفاعی تعریف نمودند. مردین (۱۹۹۱) معتقد است که بازاریابی برای ایجاد یک آگاهی پایه از محصول یا خدمات در ذهن مصرف کننده بالقوه و همینطور برای افزایش دانش درباره آن بیان نمود. آد لار و دیگران (۲۰۰۳) مطالعه ای را در مورد دیسک های فشرده آنلاین (cds) و رفتار خرید مصرف کننده از طریق تبلیغات احساسی انجام دادند . تبلیغات غیر شخصی و شکل پرداختی است که در آن ایده ها، مفاهیم، محصولات و یا خدمات و اطلاعات از طریق رسانه ها (بصری ، لفظی و متنی) ارتقاء مییابند و از طریق یک حامی شناخته شدهای ترغیب و یا تحت تاثیر قرار میگیرند. طی سالهای گذشته، خیلی از مدل ها و ساختارها در ادبیات تبلیغات و بازار یابی مورد بحث قرار گرفتهاند که هر کدام از این مقالهها با هدف پی بردن به فرایندهایی میباشد که توسط مشتریان استفاده شده تا ارزیابیهایی را برای برند و یا محصول در زمانی که آنها با تبلیغات مواجه میشوند، انجام دهند. این آثار روابط بین واکنشهای ادراکی به سمت برند، تبلیغات، نگرشها و بالاخره مقصد و عملکرد برای خرید را بررسی کرده اند. یک مروری بر ادبیات نشان داد که نگرش درگیر به سمت تبلیغات به نگرشهای برند تاثیر می گذارد و روابط نگرشی، تبلیغات – برند را در سر تا سر رسانههای متفاوت و انواع محصولات حمایت می کند (عابدین و سلیم، ۲۰۱۱).
تبلیغات دهان به دهان
غالباً انتقال پیامهای تبلیغی به عهده رسانههاست و ابزار جلب مشارکت مردمی هم رسانههای جمعی است که میان مردم همانند یک نیروی میانجی است. رسانه ها، به عنوان مجاری ارتباطی، پیامهای یکسان را همزمان به مخاطبان ناهمگون که به آن دسترسی دارند، منتقل می کنند (برگمن، ۲۰۱۱). در محیطی که اعتماد به سازمانها و آگهیهای تبلیغاتی کاهش یافته است، ارتباطات دهان به دهان راهی برای دستیابی به مزیت رقابتی است. تأثیرگذاری بر عقاید سایر افراد برای سازمانهای عرضه کننده کالاها و خدمات، منافع قابل توجهی را در پی دارد. تبلیغات دهان به دهان به ارتباطات میان فردی میان مصر ف کنندگان در ارتباط با ارزیابیها و تجارب شخصیشان از یک شرکت یا یک محصول اشاره دارد (جیسون و همکاران، ۲۰۱۰). پژوهشها نشان داده است، ارتباطات دهان به دهان مؤثرتر از ارتباطات از طریق سایر منابع مانند توصیههای مطالب مهم روزنامه یا آگهیها است؛ زیرا این طور درک شده که اطلاعات مقایسه ای معتبری را ارائه میدهد (جلیلوند و سمیعی، ۲۰۱۲). همچنین تبلیغات دهان به دهان مثبت و منفی بر قصد خرید یک برند یا محصول توسط مصرف کنندگان مؤثر است (است و همکاران، ۲۰۰۸). عبارت تبلیغات دهان به دهان (شفاهی)، اولین بار توسط ویلیام وایت حدود ۴۰ سال پیش طی یک مطالعه کلاسیک بازاریابی در مجله فورچون منتشرشد. آرندت یکی از اولین پژوهشگرانی است که به بررسی تبلیغات چهره به چهره بین افراد پرداخت. اگر چه مطالعه شبکه های اجتماعی در جامعه شناسی به طور مفصل مورد بحث قرار گرفته، اما در سالهای اخیر به دلیل مکشوف شدن اثرات بارز آن بر رفتار مصرف کننده مورد توجه پژوهشگران بازاریابی قرارگرفته است، کاکس[۲] (۱۹۶۷) از تبلیغات شفاهی به شکلی کاملاً ساده که چیزی بیشتر از گفتگو درباره محصولات نیست یاد کرده است .اصطلاح تبلیغات شفاهی برای توصیف ارتباطات شفاهی (خواه مثبت یا منفی) در بین گروههایی مثل ارائه دهندگان محصول، کارشناسان مستقل، خانواده و دوستان و مشتریان واقعی و بالقوه به کار می رود .اگر چه هر سه این گروه ها ممکن است درگیر با تبلیغات شفاهی گردند، ولی تحقیقات بیشتر روی مشتریان واقعی و بالقوه تمرکز یافته است (ویرتز و چیو، ۲۰۰۲). والکر[۳] در مطالعات خود به این نتیجه رسید که ۹۰ درصد مشتریان ناخشنود تمایلی به خرید مجدد از شرکت مذکور را نخواهند داشت. بهعلاوه انتظار میرود که هر یک از این مشتریان ناخشنود، نارضایتی و یاس خود را حداقل به ۹ نفر دیگر اعلام نموده و این درحالیست که تنها ۱۳ درصد از افراد ناخشنود، نارضایتی خود را به شرکت مربوطه اعلام می کنند. البته نارضایتی به میزان قابل ملاحظهای بهعنوان مرجع رفتار شکایت آمیز شناخته شده است، اما در مواردی که مشتریان نمی توانند و یا تمایلی به شکایت ندارند نارضایتی می تواند به عنوان مرجعی برای اظهارات و بیانات کلامی منفی در نظر گرفته شود. با توجه به رابطه میان رضایت مشتری و تبلیغات شفاهی برخی از محققان اظهار داشته اند که شکل این رابطه در سطوح مختلف رضایت متفاوت است. به عنوان مثال هارت و همکارانش[۴] عنوان نمودند که مشتریانی که تجربه بدی داشته اند حداقل این موضوع رابه یازده نفر بازگو می کنند و این در حالی است که آنهایی که تجربه خوبی داشته اند، تنها آن را برای شش نفر تعریف کرده اند. اتفاق نظر زیادی وجود دارد مبنی بر اینکه مشتریان راضی تبلیغات شفاهی مثبت ایجاد خواهند کرد در حالی که مشتریان ناراضی تبلیغات شفاهی منفی را به وجود خواهند آورد (گودز و مایزلین، ۲۰۰۴).
در تعریفی دیگر تبلیغات شفاهی، انتقال غیر رسمی اطلاعات مربوط به خرید و مصرف مشتریان میباشد. تبلیغات شفاهی مثبت، نوعی از تبلیغات شفاهی است که مصرف کننده را به انتخاب برند تشویق می کند. از پیامدهای جالب، فعالیتهای مفید دهان به دهان یا همان توصیه مشتری به دیگران برای خرید محصول است. تأکید بر این پیامد به آن جهت است که کانون توجه را به سایر منافع ناشی از حفظ مشتری معطوف میسازد. مشتریانی که خواهان حفظ رابطه با ارائه دهنده خدمات به دلایل عاطفی هستند، احتمالاً برای معرفی آن به دیگران تلاش می کنند. برون به تأثیر تعهد بر روی رفتار پیشنهاد خرید به دیگران تأکید می کند. به طور کلی به نظر میرسد، چنین رفتار مشارکتی منوط به احساسات عاطفی مشتریان است. در مقابل، مشتریانی که فکر می کنند برای اجتناب از هزینه با ارائه دهنده خدمات خواهند ماند، احتمالاً رفتارهای انفعالی از خود نشان می دهند (سبولادا، ۲۰۰۸). قصد خرید مجدد، فرایند خرید تکراری کالاها و خدمات خاص از یک فروشگاه است و عمدهترین دلیل آن، تجربیات پس از خرید است. شرکتها میتوانند به جای جذب مشتریان جدید، با هزینه ارزیابی کمتری به حفظ مشتریان قبلی بپردازند (هلییر و همکاران، ۲۰۱۱). از طرفی در نتیجه تکرار خرید و مصرف از سوی مشتری منجر به مراجعه مجدد او به یک شرکت یا سازمان میگردد. دلیل اصلی برای تأکید زیاد سازمانها بر رضایتمندی مشتری این است که هر چه رضایتمندی مشتریان افزایش یابد، می تواند بر وضعیت رقابتی قویتر سازمان تأثیر بگذارد و به افزایش سهم بازار و سود آن بیانجامد، کاهش قیمت تمام شده کالاها و خدمات، کاهش خطر ریسک و کاهش هزینه جذب مشتریان جدید از دیگر نتایج رضایتمندی و وفاداری مشتریان است. رضایتمندی مشتری را به شیوه های مختلفی میتوان تعریف کرد. ارزیابی بعد از خرید توسط مشتری از کالاها و خدمات نوعی کسب رضایتمندی خرید است. به طورکلی محققان معتقدند که رضایتمندی مشتریان از عوامل تعیین کننده خرید مجدد، تبلیغات شفاهی مشتری و در نهایت وفاداری مشتری است. رضایتمندی مدتها از عوامل تعیین کننده وفاداری مشتری بوده است. مشتریان راضی دوباره به سازمان برمیگردند و خرید مجدد می کنند و یا از خدمات شرکت در دفعات بعدی استفاده خواهند کرد. این دسته از مشتریان تجربیات مثبت و منفی خود را از کالاها و خدمات شرکت با دیگران مبادله خواهند کرد (چنگ و هوانگ، ۲۰۱۳).
تبلیغات اینترنتی
توسعه سریع فناوری و ظهور رسانههای جدید و کانالهای ارتباطی چشمانداز تبلیغات کسبوکار را تغییر داد. با این حال وابستگی رو به رشد به اینترنت بهعنوان یک منبع نهایی اطلاعات و ارتباطات آن را بهعنوان نرمافزار برای تبلیغات در نظر گرفت. آغاز تبلیغات اینترنتی در سال ۱۹۹۴بود. تبیلغات اینترنتی بهعنوان یک عامل کلیدی که در آن شرکت برای دستیابی به بازده عادلانه برای محصولات و خدمات استفاده می کنند (بکشی و گوپتا، ۲۰۱۳). از زمان ظهور تکنولوژیهای اطلاعاتی و اینترنت، تبلیغات دهان به دهان چندین نام جدید پیداکرده است: بازاریابی ویروسی، بازاریابی از طریق پست الکترونیکی، تبلیغات دهان به دهان اینترنتی، بازاریابی تبلیغات دهان به دهان و تبلیغات دهان به دهان اینترنتی. تبلیغات دهان به دهان اینترنتی بهمنزلهی کلیه ارتباطات غیررسمی مصرف کنندگان از طریق تکنولوژی مبتنی بر اینترنت، در ارتباط با کاربرد یا ویژگیهای کالاها یا خدمات خاص و یا فروشندگان آنها تعریف می شود (گویت و همکاران، ۲۰۱۰). همه روزه تبلیغات وسیعی از سوی شرکتها صورت میگیرد و همین امر باعث شده است که تاثیر تبلیغات بر افراد کم شده و افراد به صورت انتخابی به تبلیغات توجه نمایند .در این شرایط شرکتها باید تلاش و هزینه بسیاری را جهت جذب مخاطبین خود به تبلیغات مبذول دارند، یکی از راههای جذب مخاطبان استفاده از رسانههای جدید ازجمله اینترنت است .امروزه نمی توان تاثیر فنآوری اطلاعات و بالاخص اینترنت را بر زندگی افراد نادیده گرفت. این نوع تبلیغات، عرصه مهمی برای نظرات مصرف کنندگان شده است و بهنظر میرسد که به دلیل قابلیت دسترسی بیشتر به آن، حتی کارآمدتر از ارتباطات دهان به دهان در جهان خارج از خط باشد. تبلیغات اینترنتی می تواند بهمنزله ارتباطات بین شخصی سنتی در درون نسل جدید فضای سایبری در نظر گرفته شود (جلیلوند و سمیعی، ۲۰۱۲). پی بردن به معنای اصطلاح” تبلیغات اینترنتی” چندان دشوار نخواهد بود. در حقیقت این اصطلاح به گونه ای خودش راتعریف می کند، که شاید به همین علت خود تعریفی بوده است، که در اثر منابع موجود در زمینه تبلیغات اینترنتی کمتر تعریف مشخصی از آن ارائه شده است. بعضی تبلیغات اینترنتی را به طور ساده استفاده از اینترنت برای انجام تبلیغات دانسته اند. در کل میتوان تبلیغات اینترنتی را چنین تعریف نمود: “بکارگیری اینترنت و فنآوریهای زیر مجموعه آن نظیر وب و پست الکترونیک توسط سازمانهای تجاری، برای انجام فعالیتهای تبلیغاتی مورد نظر” با شروع فعالیتهای تجاری در اینترنت تبلیغات اینترنتی پا به عرصه گذاشت. بهنظر میرسد، اولین شیوه برای تبلیغ استفاده از پست الکترونیک بوده است، اما با اضافه شدن فنآوریهای وب به اینترنت، تبلیغات اینترنتی به شکل امروزی آن آغاز گردید (باتلر و پپارد، ۲۰۱۰). تبلیغات اینترنتی عبارت است از ارائه وترفیع ایده ها، کالاها وخدمات بهوسیله یک قبولی معین در ازاء پرداخت پول. که دارای چهار ویژگی اصلی تبلیغ می شود:
- تبلیغ در جهت ترفیع وارایه ایده ها، کالاها وخدمات بکار میرود
- تبلیغ در ازای پرداخت وجه پول صورت میگیرد
- تبلیغ متولی خاص دارد
- تبلیغ غیر شخصی است بدین معنی که تبلیغات توسط فرد فروشنده به طور مستقیم در ملاقات با خریدار صورت نمیگیرد بلکه از طریق شخص ثالث و بهوسیله رسانههای تبلیغی نظیر، رادیو، تلویزیون انجام می شود.
هم چنین تبلیغات اینترنتی به استفاده از اینترنت به عنوان یک کانال و وسیله ارتباطی برای ارسال تبلیغات در محیط وب اشاره دارد. در تعریفی دیگر تبلیغات اینترنتی را اینگونه تعریف نموده اند: نمایش دادن نامها و علائم تجاری، شعارها وتصاویر تبلیغاتی در سایتهای پر بیننده اینترنت به نحوی که به تحقق اهداف تبلیغات کمک میآیند (قریحه و همکاران، ۱۳۹۲).
جدول ۲- : تفاوت تبلیغات اینترنتی با تبلیغات سنتی
تبلیغ اینترنتی | تبلیغ تلویزیونی | تبلیغ رادیویی | تبلیغ مطبوعاتی | |
سبک ارتباطی | ارتباط دو طرفه و تعاملی | ارتباط یک طرفه | ارتباط یک طرفه | ارتباط یک طرفه |
دسترسی | دسترسی ۲۴ ساعته | برنامه زمانی معین و زمان نمایش محدود | برنامه زمانی معین و زمان بخش سیار محدود | برنامه زمانی معین و زمان دسترسی محدود |
بازار قابل دسترس | مخاطبان جهانی | مخاطبان منطقهای | مخاطبان منطقهای |