جدول ۴- ۱۴٫ نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه شاخص­ های ترکیب بدنی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (۱۵ نفر) و تجربی (۱۵نفر) ۶۳

جدول ۴-۱۵ آزمون تی مستقل برای مقایسه شاخص های ترکیب بدنی آزمودنی های پژوهش بین گروه کنترل(۱۵ نفر) و تجربی (۱۵ نفر) در مرحله پس آزمون ۶۴
جدول ۴-۱۶ نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه قدرت عضلانی آزمودنی­ها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (۱۵ نفر ) و تجربی(۱۵نفر) ۶۷
جدول ۴-۱۷ نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه قدرت عضلانی آزمودنی­ها بین گروه کنترل(۱۵ نفر) و تجربی(۱۵ نفر) در مرحله پس آزمون ۶۸
جدول۴-۱۸٫ نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه استقامت عضلانی آزمودنی­ها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل (۱۵نفر) و گروه تجربی(۱۵ نفر) ۶۹
جدول ۴-۱۹ نتایج آزمون تی مستقل برای مقایسه استقامت عضلانی آزمودنی ها بین گروه کنترل (۱۵ نفر) و تجربی (۱۵ نفر) در مرحله پس آزمون ۷۰
جدول ۴-۲۰ نتایج آزمون تی همبسته برای مقایسه حجم عضلات آزمودنی­ها در فاصله قبل و بعد از تمرین مقاومتی بین گروه کنترل(۱۵نفر) و گروه تجربی(۱۵ نفر) ۷۲
جدول ۴- ۲۱ آزمون تی مستقل برای حجم عضلات آزمودنی­ها بین گروه کنترل (۱۵ نفر) و تجربی(۱۵ نفر) در مرحله پس آزمون ۷۳
فهرست نمودارها/ اشکال
عنوان صفحه
شکل ۳-۱ نشر از جانب ۴۱
شکل ۳-۲ لت از پشت. ۴۱
شکل ۳-۳ جلو بازو ۴۱
شکل ۳-۴ پشت بازو سیم کش ۴۱
شکل ۳-۵ پرس سینه ۴۱
شکل ۳-۶ دراز و نشست ۴۱
شکل ۳-۷ اندازه گیری قد خوابیده ۴۴
شکل ۳-۸ اندازه ­گیری وزن ۴۴
شکل ۳-۹ کالیپر ۴۵
شکل ۳-۱۰ آزمون دراز و نشست ۴۸
شکل۳-۱۱ آزمون استقامت عضلانی پویا ۴۸
شکل ۳-۱۲ دینامومتر ۴۹
شکل ۴-۱٫ شاخص توده ی بدنی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۵
شکل ۴-۲٫ توده ی بدون چربی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۵
شکل ۴-۳٫ درصد چربی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۶
شکل ۴-۴٫ دور آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۶
شکل ۴-۵٫ قدرت پرس سینه آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۸
شکل ۴-۶٫ قدرت پنجه آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۶۹
شکل ۴-۷٫ استقامت عضلات سینه­ای آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۷۱
شکل ۴-۸٫ استقامت تنه آزمودنی­ها (آزمون دراز و نشست) در فاصله زمان قبل و پس از تمرین مقاومتی ۷۱
شکل ۴-۹٫ قطر بازوی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۷۳
شکل ۴-۱۰٫ محیط بازوی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۷۴
شکل ۴-۱۱٫ سطح مقطع بازوی آزمودنی­ها در فاصله قبل و پس از تمرین مقاومتی ۷۴
بررسی آثار تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن و قدرت بیشینه عضلات بالاتنه بازیکنان زن والیبال نشسته
سیمین کیوانی
چکیده
تمرین مقاومتی روشی برای توسعه سلامتی، آمادگی عمومی و توسعه قدرت عضلات اسکلتی است. هدف از این پژوهش بررسی آثار تمرین مقاومتی بر ترکیب بدن و قدرت بیشینه عضلات بالاتنه بازیکنان زن والیبال نشسته بود. برای این منظور، ۳۰ والیبالیست نشسته زن اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شده و در ۲ گروه تمرین مقاومتی (۱۵= nسن: ۲۵/۷ ± ۴۶/۳۲ سال، وزن: ۶۲/۱۵ ± ۵۸/۵۹ کیلوگرم قد: ۵۲/۱۹± ۷۰/۱۴۵ سانتی متر) و گروه کنترل (۱۵=n سن: ۹۰/۶ ± ۸۶/۳۱ سال وزن: ۶۲/۹±۸۱/۵۳ کیلوگرم قد: ۱۵/۶± ۷۹/۱۵۷ سانتی متر) قرار گرفتند. وزن، درصد چربی بدن، شاخص توده بدنی(BMI)، توده بدون چربی، قدرت و استقامت عضلات بالاتنه و حجم عضلۀ دو سر بازویی قبل و بعد از ۸ هفته تمرین مقاومتی اندازه ­گیری و محاسبه شد. آزمودنی­های گروه تمرین مقاومتی علاوه بر تمرینات عادی روزانۀ تیم به مدت ۸ هفته و هفته­ای ۳ جلسه در برنامه تمرین مقاومتی شرکت کردند. وضعیت توزیع داده ­ها با بهره گرفتن از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف بررسی ( ۰۵/۰ >p ) و با توجه به طبیعی بودن توزیع داده­­ها، از آزمون­ تی همبسته برای مقایسه مقادیر پیش آزمون و پس آزمون متغیرهای پژوهش و از آزمون تی مستقل برای بدست آوردن اختلاف بین دو گروه کنترل و تمرین استفاده شد. نتایج پژوهش حاضر تغییرات معنی داری را در شاخص­ های ترکیب بدن شامل کاهش درصد چربی بدن (۲۵%)، شاخص تودۀ بدن (۶/۱%) و دور کمر (۳/۲%) و افزایش توده بدون چربی (۳/۵%) پس از ۸ هفته تمرین نشان داد(۰۵/۰ >p ) در حالی که در شاخص دور شکم افزایش معنی داری مشاهده نشد. قدرت (پرس سینه ۷/۶۶%، آزمون پنجه ۹۴/۲۳%) و استقامت عضلانی (دراز و نشست ۷۱/۳۳%، پرس سینه ۳۸/۳%) به طور معنی داری افزایش یافت
(۰۵/۰ >p). میانگین تغیرات حجم عضلات(قطر بازو، محیط بازو، سطح مقطع بازو) در هر دو گروه تمرین مقاومتی و کنترل تغییرات معنی داری وجود داشت(۰۵/۰ >p). بر اساس نتایج پژوهش حاضر می­توان پیشنهاد کرد که تمرین مقاومتی برای بهبود ترکیب بدن، حداکثر قدرت، استقامت و حجم عضلانی در بازیکنان معلول بسیار مفید است.
واژگان کلیدی: تمرین مقاومتی، ترکیب بدن، قدرت عضلانی، استقامت عضلانی، حجم عضله
۱- ۱٫ مقدمه
با بررسی و دقت در ورزش­های مختلف، در بیشتر آنها مهارت ­ها و حرکاتی را مشاهده خواهیم کرد که نیاز زیادی به آمادگی بدنی بالا، قدرت و سرعت توأمان دارند(۲). والیبال نشسته^[۱] هم از آن دسته ورزش‌هایی است که بازیکنان برای دستیابی به برتری در مسابقات سطح بالا، به آمادگی جسمانی بالایی نیاز دارند. برای رسیدن به این سطح از آمادگی، قدرت، یکی از عوامل مهم و اثرگذار می­باشد(۱۳۰).
درکلیه متون تاریخی ثبت شده، توانایی تولید نیرو، انسان را مجذوب خود کرده است. اگرچه تکنولوژی مدرن نیاز به سطوح بیشینه قدرت برای فعالیت­های عادی روزانه را کاهش داده است، از نقطه نظر علمی و بالینی قدرت عضلانی برای سلامتی(۴۳) ، عملکرد ورزشی مطلوب(۱۷۴) و افزایش کیفیت زندگی^[۲] (۱۴۷) از اهمیت ویژه­ای برخوردار است. پژوهش­های به عمل­آمده نشان می­دهد که تمرینات مقاومتی، روشی برای توسعه سلامتی، آمادگی عمومی و توسعه قدرت عضلات اسکلتی است (۳۰). امروزه تمرینات مقاومتی با هدف آمادگی فیزیکی و افزایش طول عمر در غیر ورزشکاران به کار برده می­ شود (۱۳۱). در گذشته، تمرینات مقاومتی به وسیله­ تعداد کمی از افراد اجرا می­شد (مثل ورزشکاران قدرتی و اندام پرورها)،امروزه تمرینات مقاومتی از سوی سازمان­های معتبر جهانی مثل دانشکده طب ورزش آمریکا^[۳] و انجمن قلب آمریکا^[۴] برای عموم مردم توصیه می­ شود (۲۸). قدرت و استقامت عضلانی حاصل از تمرینات مقاومتی برای سلامت عمومی و آمادگی جسمانی افراد، اهمیت خاصی دارد و توانایی افراد را جهت شرکت در فعالیت­های جسمانی اوقات فراغت و نیز اجرای آسان­تر فعالیت­های روزمره­ی زندگی بهبود می­دهد، و باعث می­ شود افراد، استقلال عملکردی را برای مدت بیشتری از عمر خود حفظ کنند. تمرین­های مقاومتی برای توسعه دستگاه عضلانی ضروری است(۲۹) .
کلید عمل موفّقیت­آمیز در تمرینات مقاومتی در هر سطح از آمادگی یا هر سنّی، استفاده از یک برنامه­ی طرّاحی شده است تا سازگاری­های ایجاد شده از تمرینات مقاومتی در جهت بهبود اهداف ویژه­ی ورزش مورد نظر باشد(۶۶).برای طراحی یک تمرین مقاومتی توجه به متغیرهای اولیه مثل شدت (بار) و حجم تمرین، ضروری است(۶۷). از طریق دست­کاری مناسب، متغیرهای برنامه­ی تمرین مقاومتی مثل نوع تمرین، تعداد سِت، انتخاب مقاومت، تعداد تکرارها و یا استراحت بین دوره­ های تمرینی می­توان برنامه ­های متنوعی برای افراد با آمادگی­های مختلف طراحی کرد. برای نمونه، نیاز به توسعه قدرت در افرادی که به منظور سلامتی تمرین می­ کنند در حد متوسط است. استقامت عضلانی و هایپرتروفی^[۵] برای این گروه در حد آمادگی عمومی کافی است، اما برای ورزشکاران نخبه، باید تمریناتی انجام شود که ورزشکار بتواند به حداکثر قدرت، استقامت عضلانی و یا هایپرتروفی دست یابد (۱۰۰).
از آنجا که ورزش والیبال نشسته یک ورزش قدرتی- سرعتی است، انجام تمرینات مقاومتی برای بهبود عملکرد ورزشکار ضروری است و از آنجایی که اجرای تکنیک­ها و مهارت ­ها در سطح عالی نیاز به قدرت عضلانی بالایی دارد (۱۳۸) در این پژوهش سعی بر آن است تا اثر برنامه تمرین مقاومتی بر قدرت بیشینه، ترکیب بدن، استقامت، حجم عضلانی در بازیکنان زن والیبال نشسته اصفهان مورد بررسی قرار گیرد.
۲-۱٫ بیان مسئله