سالن ستارخان…………………………………………………………………………………………………………۴۲ جدول(۴-۳): آمار توصیفی سالن میلاد شهرداری………………………………………………………………………………………………..۴۳ جدول(۴-۴): آمار توصیفی سالن بدنسازی دانشگاه تبریز……………………………………………………………………………………۴۴ جدول(۴-۵): آمار توصیفی سالن هندبال دانشگاه تبریز………………………………………………………………………………………۴۵ جدول(۴-۶): آمار توصیفی سالن علوم پزشکی تبریز…………………………………………………………………………………………..۴۶ جدول(۴-۷): آمار توصیفی سالن نیک­مهر علوم پزشکی تبریز…………………………………………………………………………….۴۷ جدول(۴-۸): آمار توصیفی مجتمع فرهنگی، ورزشی کوثر…………………………………………………………………………………۴۸ جدول(۴-۹): آمار توصیفی سالن شمیم پایداری تبریز………………………………………………………………………………………..۴۹ جدول(۴-۱۰): آمار توصیفی سالن هتل دریا……………………………………………………………………………………………………….۵۰ جدول(۴-۱۱): آمار توصیفی سالن طوبی شهرداری…………………………………………………………………………………………….۵۱ جدول(۴-۱۲): آمار توصیفی سالن استاد شهریار دانشگاه علوم پزشکی…………………………………………………………….۵۲ جدول(۴-۱۳): آمار توصیفی سالن ۲۹ بهمن علوم پزشکی تبریز………………………………………………………………………..۵۳ جدول(۴-۱۴): آمار توصیفی سالن خطیب شهرداری………………………………………………………………………………………….۵۴ جدول(۴-۱۵): آمار توصیفی سالن توانا شهرداری………………………………………………………………………………………………..۵۵ جدول(۴-۱۶): آمار توصیفی سالن شهید بادامچی……………………………………………………………………………………………….۵۶ جدول(۴-۱۷): آمار توصیفی سالن هلال احمر…………………………………………………………………………………………………….۵۷ جدول(۴-۱۸): آمار توصیفی سالن استقلال آموزش و پرورش…………………………………………………………………………….۵۸ جدول(۴-۱۹): آمار توصیفی سالن امید شهرداری……………………………………………………………………………………………….۵۹ جدول(۴-۲۰): آمار توصیفی سالن مشروطه شهرداری………………………………………………………………………………………..۶۰ جدول(۴-۲۱): آمار توصیفی سالن آنا شهرداری…………………………………………………………………………………………………..۶۱ جدول(۴-۲۲): آمار توصیفی سالن آسیا……………………………………………………………………………………………………………….۶۲ جدول(۴-۲۳): آمار توصیفی سالن کوی لاله………………………………………………………………………………………………………..۶۳ جدول(۴-۲۴): آمار توصیفی سالن ژیمناستیک دلیر اکبری……………………………………………………………………………….۶۴ جدول(۴-۲۵): آمار توصیفی سالن نور لاله…………………………………………………………………………………………………………..۶۵ جدول(۴-۲۶): آمار توصیفی سالن تکواندو ورزش و جوانان………………………………………………………………………………..۶۶ جدول(۴-۲۷): آمار توصیفی سالن شهید زوّار اداره کار………………………………………………………………………………………۶۷ جدول(۴-۲۸): آمار توصیفی سالن بوکس گنجویان…………………………………………………………………………………………….۶۸ جدول(۴-۲۹): آمار توصیفی سالن تیراندازی شهید جدیری………………………………………………………………………………۶۹ جدول(۴-۳۰): آمار توصیفی سالن جودو گنجویان………………………………………………………………………………………………۷۰ جدول(۴-۳۱): آمار توصیفی خانه کشتی تبریز……………………………………………………………………………………………………۷۱ جدول(۴-۳۲): آمار توصیفی سالن کوثر آموزش و پرورش…………………………………………………………………………………۷۲ جدول(۴-۳۳): آمار توصیفی سالن افق لاله…………………………………………………………………………………………………………۷۳ جدول(۴-۳۴): آمار توصیفی فرزانه آموزش و پرورش…………………………………………………………………………………………۷۴ جدول(۴-۳۵): آمار توصیفی سالن کمانگیر………………………………………………………………………………………………………….۷۵ جدول(۴-۳۶): آمار توصیفی سالن تکواندو گنجویان……………………………………………………………………………………………۷۶ جدول(۴-۳۷): آمار توصیفی سالن ژیمناستیک گنجویان……………………………………………………………………………………۷۷ جدول(۴-۳۸): آمار توصیفی سالن بهار شهرداری………………………………………………………………………………………………..۷۸ جدول(۴-۳۹): آمار توصیفی سالن تنیس کوثر…………………………………………………………………………………………………….۷۹ جدول(۴-۴۰): رتبه ­بندی کلیه سالن­های مورد مطالعه………………………………………………………………………………………..۸۰ جدول(۴-۴۱): توزیع فراوانی مرتبط با«سن» مدیران سالن­ها……………………………………………………………………………۸۲ جدول(۴-۴۲): توزیع فراوانی مرتبط با«تحصیلات» مدیران سالن­ها…………………………………………………………………..۸۳ جدول(۴-۴۳): توزیع فراوانی مرتبط با«تجربه کاری» مدیران سالن­ها……………………………………………………………….۸۴ جدول(۴-۴۴): توزیع فراوانی مرتبط با«جنسیت» مدیران سالن­ها……………………………………………………………………..۸۵ جدول(۴-۴۵): توزیع فراوانی مرتبط با«رشته تحصیلی» مدیران سالن­ها…………………………………………………………..۸۶ جدول(۴-۴۶): شاخص پراکندگی، شاخص مرکزی و توزیع متغیرهای تحقیق…………………………………………………..۸۷ جدول(۴-۴۷): توزیع نرمال بودن داده ­ها………………………………………………………………………………………………………………۸۸ جدول(۴-۴۸): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال یک…………………………………………………………………………………..۱۱۵ جدول(۴-۴۹): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال دوم…………………………………………………………………………………..۱۱۶ جدول(۴-۵۰): نتایج آزمون تی استیودنت برای سوال سوم……………………………………………………………………………..۱۱۷ جدول(۴-۵۱): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال چهارم………………………………………………………………………………۱۱۸ جدول(۴-۵۲): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال پنجم……………………………………………………………………………….۱۱۸ جدول(۴-۵۳): نتایج آزمون تی استیودنت برای سوال ششم……………………………………………………………………………۱۱۹ جدول(۴-۵۴): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال ششم……………………………………………………………………………….۱۱۹ جدول(۴-۵۵): نتایج آزمون تی استیودنت برای سوال هفتم……………………………………………………………………………۱۲۰ جدول(۴-۵۶): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال هفتم……………………………………………………………………………….۱۲۰ جدول(۴-۵۷): نتایج آزمون تی استیودنت برای سوال هشتم………………………………………………………………………….۱۲۱ جدول(۴-۵۸): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال نهم…………………………………………………………………………………..۱۲۱ جدول(۴-۵۹): نتایج آزمون دو جمله­ای برای سوال دهم………………………………………………………………………………..۱۲۲ جدول(۴-۶۰): نتایج آزمون تی استیودنت برای سوال یازدهم………………………………………………………………………….۱۲۳

فهرست نمودارها
عنوان………………………………………………………………………………………………………………………………..صفحه ۴-۳-۱: نمودار مرتبط با«سن» مدیران سالن­ها……………………………………………………………………………………………………۸۲ ۴-۳-۲: نمودار «میزان تحصیلات» مدیران اماکن ورزشی…………………………………………………………………………………..۸۳ ۴-۳-۳: نمودار «تجربه کاری» مدیران اماکن ورزشی…………………………………………………………………………………………۸۴ ۴-۳-۴: نمودار مرتبط با«جنسیت» مدیران سالن­های ورزشی……………………………………………………………………………۸۵ ۴-۳-۵: نمودار «رشته تحصیلی» مدیران سالن­ها………………………………………………………………………………………………..۸۶ ۴-۵-۱: نمودار روایی سازه تابلوها و علائم راهنما………………………………………………………………………………………………..۸۹ ۴-۵-۲: نمودار روایی سازه درب ورودی و خروجی……………………………………………………………………………………………..۹۰ ۴-۵-۳: نمودار روایی سازه دوش­ها………………………………………………………………………………………………………………………۹۱ ۴-۵-۴: نمودار روایی سازه تجهیزات اطفای حریق……………………………………………………………………………………………..۹۲ ۴-۵-۵: نمودار روایی سازه جایگاه تماشاگران………………………………………………………………………………………………………۹۳ ۴-۵-۶: نمودار روایی سازه کمدها………………………………………………………………………………………………………………………..۹۴ ۴-۵-۷: نمودار روایی سازه محل پذیرش و کریدور……………………………………………………………………………………………..۹۵ ۴-۵-۸: نمودار روایی سازه مسیرهای منتهی به اماکن ورزشی………………………………………………………………………….۹۶ ۴-۵-۹: نمودار روایی سازه پارکینگ…………………………………………………………………………………………………………………….۹۷ ۴-۵-۱۰: نمودار روایی سازه پله­ها………………………………………………………………………………………………………………………..۹۸ ۴-۵-۱۱: نمودار روایی سازه رختکن……………………………………………………………………………………………………………………۹۹ ۴-۵-۱۲: نمودار روایی سازه سرویس­های بهداشتی………………………………………………………………………………………….۱۰۰ ۴-۵-۱۳: نمودار روایی سازه امکانات ارتباطی…………………………………………………………………………………………………..۱۰۱ ۴-۵-۱۴: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر تابلوها و علائم راهنما…………………………………………………………..۱۰۲ ۴-۵-۱۵: نمودار تحلیل عاملی مربوط به درب ورودی و خروجی……………………………………………………………………..۱۰۳ ۴-۵-۱۶: نمودار تحلیل عاملی مربوط به دوش­ها………………………………………………………………………………………………۱۰۴ ۴-۵-۱۷: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر کمدها…………………………………………………………………………………….۱۰۵ ۴-۵-۱۸: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر محل پذیرش و کریدور…………………………………………………………۱۰۶ ۴-۵-۱۹: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر مسیرهای منتهی به اماکن ورزشی……………………………………..۱۰۷ ۴-۵-۲۰: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر پارکینگ…………………………………………………………………………………۱۰۸ ۴-۵-۲۱: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر جایگاه تماشاگران………………………………………………………………….۱۰۹ ۴-۵-۲۲: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر پله و رمپ………………………………………………………………………………۱۱۰ ۴-۵-۲۳: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر رختکن………………………………………………………………………………….۱۱۱ ۴-۵-۲۴: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر سرویس بهداشتی………………………………………………………………….۱۱۲ ۴-۵-۲۵: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر امکانات ارتباطی……………………………………………………………………۱۱۳ ۴-۵-۲۶: نمودار تحلیل عاملی مربوط به متغیر تجهیزات اطفای حریق…………………………………………………………..۱۱۴
فصل اول
طرح تحقیق
فصل اول: طرح تحقی
۱-۱ : مقدمه
تربیت بدنی فرآیندی آموزشی است که در آن از فعالیت جسمانی به عنوان راهی برای کمک به آحاد جامعه به منظور کسب مهارت، آمادگی، دانش و نگرش مثبت در راستای رشد مطلوب، کسب سلامت عمومی و به حداکثر رساندن فرصت­ها برای اجرای فعالیت­های بدنی استفاده می­ شود(Wuest,2003 ).
بدون شک بهبود کمی و کیفی تربیت بدنی و مدیریت مطلوب آن می ­تواند پشتوانه ورزشی کشور را غنی­تر نموده و استحکام بیشتری ببخشد. در صورت برنامه­ ریزی صحیح، امکانات ورزشی مناسب و برخورداری از کادر آگاه، تربیت­بدنی می ­تواند نقش مؤثری در رشد و تکامل افراد جامعه داشته باشد. اجرای مطلوب برنامه ­های تربیت بدنی مستلزم فراهم آوردن مجموعه ­ای از شرایط و امکانات است که از مهم­ترین این شرایط، استفاده از فضاها و وسایلی است که باید بر اساس نرم­های استاندارد تهیه شود تا نیازمندی­های استفاده کنندگان را رفع نماید و هم چنین متناسب با تعداد آن­ها باشد تا از بروز خطر و آسیب دیدگی پیشگیری و جلوگیری نماید (خلیلی جم، ۱۳۸۵ و نظام، ۱۳۸۷).
اماکن ورزشی، فرصت­های مناسبی را برای رشد عاطفی، شناختی، ادراکی و اجتماعی گروه ­های مختلف جامعه ایجاد می­ کنند. ایجاد مکانی امن برای کاربران اماکن ورزشی، یکی از مهم­ترین وظایف مدیران این اماکن می­باشد (www.playground safety.org).
در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، سال ۱۹۸۱ به عنوان سال جهانی برای معلولین اعلام شد؛ و در خصوص موضوع مشارکت و برابری کامل حقوق معلولین تصمیم گرفته شد؛ تا توانبخشی حدود ۴۵۰ میلیون نفر از جمعیت جهان که به نوعی اختلال جسمی- حرکتی و روانی دارند تقویت شود و همچنین در پیوست شماره ۵ آن آمده است که تمامی کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه باید جنبه­ های مختلف محیط بدون مانع را برای افراد دارای معلولیت بررسی و فراهم آورند و یا در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد در مورخ سوم دسامبر ۱۹۸۲ در برنامه اقدام جهانی برای معلولین در بند ۱۲، چنین آمده است: برابری فرصت­ها در کشورهای در حال توسعه « به فرایندی اطلاق می شود که از طریق آن نظام کلی جامعه، نظیر محیط فیزیکی و فرهنگی، مسکن، حمل و نقل، خدمات اجتماعی و بهداشتی، فرصت­های شغلی و آموزشی، زندگی اجتماعی و فرهنگی، از جمله تسهیلات ورزشی و تفریحی در دسترس همه افراد جامعه خصوصاً افراد کم توان قرار گیرد»(برجیان، جغتایی، ۱۳۸۵).
۱ـ۲ : بیان مسأله
براساس تعریف انجمن بین ­المللی توان­بخشی، معلولیت عبارت است از: عارضه­ای که در نتیجه یک نقص به وجود می ­آید و انجام فعالیت­های طبیعی فرد را به طریقی محدود می­نماید، یا با مانع مواجه می­سازد(رجالی، ۱۳۸۵، ص۲). طبق آمار سازمان بهداشت جهانی ۱۰درصد افراد جوامع مختلف به نحوی دچار معلولیت هستند (جلالی فراهانی،۱۳۹۰،ص۹۰). این افراد با وسایل کمکی مانند: ویلچر، عصا، واکر، کراچ، عینک‌های ذره‌بینی، سمک و… یا بدون علایم ظاهری در جامعه زندگی می­ کنند، که به آنها معلول گفته می‌شود. نام دیگر آنان افراد با نیازهای ویژه است. زیرا نیازهای آنان متفاوت با نیازهای افراد دیگر می‌باشد. بدین لحاظ این افراد سخت‌تر از افراد عادی جایگاه خود را در جامعه می‌یابند. معلولیت آنان ناشی از عواملی مانند: جنگ، سالمندی، کار، مسائل اجتماعی و مسائل ژنتیکی والدین می‌باشد(قربانی، ۱۳۸۹،ص۱). جدا از این عوامل، به دنبال جنگ تحمیلی، کشور ما نیز با گروه عظیمی از معلولان جنگی مواجه شد. گروهی که تا پیش از جنگ فعالانه در جریان روزمره زندگی شرکت داشته، ولی امروزه دیگر قادر به انجام بسیاری از فعالیت­های گذشته خویش نمی­باشند(نقی زاده طاهریان، ۱۳۸۵،ص۱). جامعه شناسان ثابت کرده ­اند که مشکلات روانی یک فرد معلول که زائیده عدم آمیختگی او با محیط اطراف می­باشد سبب انزواطلبی و گوشه گیری آن فرد می­ شود که می ­تواند اثرات جبران ناپذیری بر جامعه و مناسبات حاکم بر آن داشته باشد(حمیدی، ۱۳۸۵،ص۳). بی تردید ورزش عاملی است که معلولان را به سطح جامعه می­کشاند و آنان را در انجام فعالیت­ها مستقل می­سازد(فخرپور،۱۳۸۵ص۲). به همین دلیل در کشورهای مختلف دنیا از دهه۱۹۷۰ میلادی به بعد مناسب­سازی اماکن عمومی و انطباق آن با نیازهای افراد دارای معلولیت، خصوصاً معلولین جسمی- حرکتی در دستور کار قرار گرفت و تجارب کسب شده در این مورد سبب گردیده است تا پرداختن به این مسأله به گونه ­ای بین المللی مطرح و در دستور کار سازمان ملل متحد قرار گیرد. بطوری­که در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد درباره حقوق افراد دارای معلولیت در مورخ ۹دسامبر۱۹۷۵ چنین آمده است: «معلولین حق دارند از امکاناتی برخوردار باشند که بتوانند به طور مستقل در جامعه حضور و زندگی کنند» (برجیان و جغتایی،۱۳۸۵).
تحقیقات و مقالات مختلفی در زمینه وضعیت امکانات و تاسیسات ورزشی جانبازان و معلولین انجام گرفته است. همچنین اکثر تحقیقاتی که در این زمینه صورت گرفته است؛ به بررسی میزان مناسب­سازی فضاهای مختلف ورزشی و شهری برای استفاده جانبازان و معلولین به عنوان قشر مهم و خاصی از جامعه پرداخته است. نتایج پژوهش­ها نشان داده­اند، که معیار طراحی اماکن و مجموعه­های ورزشی برای جانبازان و معلولین ضعیف­تر از استانداردها می­باشد(جوادی پور، ۱۳۹۱). در طراحی اماکن و مجموعه­های ورزشی استانداردهای جانبازان و معلولین رعایت نشده است(سهرابی و دیگران،۱۳۹۰). اماکن و فضاهای ورزشی شهر تهران به نسبت زیادی برای استفاده افراد معلول مناسب نبوده و از دسترسی خوبی بویژه برای افراد معلول برخوردار نیستند (محمودی،۲۰۱۰). در شرایط کنونی بحث برابری فرصت­ها، مشارکت و قادرسازی در ابتدای راه خود است(رجالی، ۱۳۸۵). توجه و برنامه­ ریزی­های اصولی از سوی کلیه مسئولینی که به نوعی با سازمان­های ورزشی و شهرسازی در ارتباط می­باشند، به سیستم­های جدید شهرسازی و امکانات و تجهیزات ترددی برای افراد با معلولیت پراهمیت می­باشد(لیموچی، ۱۳۸۵). همچنین نتایج پژوهش­ها نشان داد که معلولانی که درجه معلولیت آنان ملایم بوده است و ارتباط با آنان بیشتر بوده، افراد بطور معناداری از رفتار آنان رضایت داشته اند، بطوری­که با آنان رابطه دوستانه و مناسبی برقرار کرده بودند(میلر، ۲۰۰۹). ابزارهای برنامه­ ریزی، راهکاری برای بهبود دسترسی مناسب معلولین به فضاهای شهری می­باشد که معلولین بتوانند به­ درستی در مسائل جامعه مشارکت داشته باشند(ساندرسون،۲۰۰۶). مهم­ترین عامل بازدارنده معلولین از دستیابی به حقوق برابر با دیگران، ناسازگاری محیط ساخته شده با گستره توان جسمی انسان است(نقی زاده طاهریان، ۱۳۸۵).
نیاز به ورزش و تاثیر آن بر سلامتی افراد معلول بسیار بیشتر از افراد سالم احساس می­ شود، از این رو فراهم کردن بستر مناسب در زمینه ورزش جهت استفاده معلولین بهترین عامل جذب معلولین در جوامع می­باشد. مسئولین سازمان­های ذیربط در شهرها لازم است با تدوین ضوابط و معیارهای ساختمانی و فنی موجبات شرکت افراد دارای معلولیت­های جسمانی را در فعالیت­های اجتماعی و ورزشی سهل­تر نمایند(رجالی،۱۳۸۵،ص۲). یکی از مهم­ترین مشکلات فضاهای شهری کشور، نامناسب بودن فضاهای آن­ها در ارتباط با اشخاص دارای معلولیت می­باشد که این مهم در هر دو مورد کالبدی و رفتاری قابل ملاحظه می­باشد. اولی ناشی از نتایج برنامه­ ریزی شهری غیرصحیح و اقدامات عملی شهرسازانه و دومی پیامد اجتماعی ـ فرهنگی ناشی از آن است(اقبالی، ۱۳۸۵،ص۱). ایجاد شرایط و امکانات مورد نیاز معلولین و تسهیل و روان­سازی فعالیت­های آنان در جامعه؛ به طوری که نسبت به افراد عادی سهم برابر و مساوی در مشارکت اجتماعی داشته باشند، امکان سهیم بودن آن­ها در تحولات جامعه را فراهم می­ کند(حمیدی،۱۳۸۵،ص۳). پس با طراحی مناسب فضاهای شهری و مناسب­سازی آن، می­توان با معلولان در تعامل اجتماعی بود. رفع موانع در شهر، می ­تواند از اقدامات مهمی باشد که مشارکت هر چه بیشتر معلولان در فعالیت­های اجتماعی و حضور در فضاهای شهری را برای آنان تضمین می­ کند (سعید نیا، ۱۳۸۳). با توجه به مباحث فوق می­توان گفت: مناسب­سازی قدم اول برای حضور معلولان در جامعه به خصوص در اماکن ورزشی است. لذا به دلیل نقش بسیار کلیدی و مهم ورزش برای حفظ سلامتی و تحرک و نشاط این قشر از جامعه، تحقیق حاضر برآن است، تا با در نظر داشتن این اقشار خاص جامعه، به بررسی وضعیت مناسب­سازی اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز متناسب با شرایط خاصِ جسمانی جانبازان و معلولین بپردازد: ۱)آیا نحوه ساخت­و­ساز سالن­ها و اماکن ورزشی شهر تبریز، مناسب برای استفاده جانبازان و معلولین است؟ ۲)آیا سالن­های ورزشی شهر تبریز برای استفاده معلولین و جانبازان امکانات مناسبی دارند؟ پاسخ به سوالات فوق هدف اصلی تحقیق حاضر است و انتظار می‌رود، نتایج حاصل در برنامه‌ریزی‌های آتی درباره ورزش جانبازان و معلولین و نیازهای ضروری آنان به فعالیت بدنی و ورزش مورد توجه قرار گیرد.
۱-۳ : ضرورت و اهمیت پژوهش
اگر ورزش برای همگان به طور جنبی در زندگی روزانه مطرح است به طوری که عدم انجام فعالیت­های ورزشی اختلال چندانی در زندگی روزمره ایجاد نمی­کند، برای معلولین جزئی ضروری و حیاتی از فعالیت­های روزانه تلقی می­ شود و در صورت نپرداختن بدان، وقفه و اختلالی در مسیر بهبودی یا حفظ شرایط کنونی بوجود خواهد آمد (نقی زاده طاهریان،۱۳۸۵،ص۴). در تحقیقاتی که برای سلامتی افراد انجام شد، مشخص گردید که ورزش یکی از بهترین درمان­های معلولیت است. در پی بروز جنگ تحمیلی و حضور جانبازان سر افراز میهن اسلامی در جامعه، ضرورت ورود این عزیزان به صحنه­های ورزشی جهت حفظ سلامتی و روحیه نشاط در میان آنان احساس گردید (فخرپور،۱۳۸۵،ص۳). با توجه به نقش و اهمیت ورزش در توسعه و تقویت قوای جسمانی و روحی­ـ روانی به صورت عام برای کلیه افراد، چه با معلولیت و چه بی معلولیت و نیز اهمیت و ضرورت ورزش به صورت خاص برای افراد با معلولیت در کمک به بهبود وضعیت جسمانی و پیشگیری از وخامت و پیشرفت مشکلات فیزیکی و حرکتی، عارضه­ها و بیماری­های آن­ها، همچنین ایجاد انگیزه و تشویق و امید به زندگی از طریق جذب و حضور آن­ها در میادین ورزشی به عنوان یک امر حیاتی از اهمیت ویژه برخوردار است.(لیموچی، ۱۳۸۵،ص۴). از طرف دیگر، نیاز مبرم به توسعه بیش از پیش فعالیت­های ورزشی در سطح کشور و بخصوص اهمیتی که در پیشبرد و تداوم سالم سازی فکر و روان معلولین و جانبازان وجود دارد، لذا برای دستیابی به بهبود عملکرد فضاهای ورزشی، ایجاد ضوابط طراحی جدید برای اماکن ورزشی ضروری است. امروزه متا­سفانه بسیاری از ورزشگاه­ها و مراکز ورزشی کشورمان از نظر ساختمان سازی و معماری برای استفاده معلولین در نظر گرفته نشده است و این روشنگر ناسازگاری و نداشتن تطبیق اصولی آن­ها با وضعیت جسمی معلولان می­باشد (حمیدی،۱۳۸۵،ص۳). لذا در ایجاد ورزشگاه­های جدیدالتأسیس مدیریت شهری باید نقشه­های این ساختمان­ها را با معیارهای استاندارد مناسب­سازی محیطی برای معلولین تطبیق دهند و در زمینه ورزشگاه­های قدیمی نیز باید آن­ها را تا جایی که امکان دارد برای استفاده جانبازان و معلولین بهبود و اصلاح کنند و نهایتاً اینکه بازگشت جانبازان و معلولین به عرصه فعالیت و زندگی اجتماعی، نیازمند مناسب­سازی محیط اجتماعی و شهری به ویژه مناسب­سازی ورزشگاه­ها و میادین ورزشی بوده تا از این طریق بتوان شرایط لازم جهت بازگشت جانبازان و معلولین را به جامعه و مشارکت فعال آن­ها را در زندگی اجتماعی فراهم کرد (حمیدی،۱۳۸۵،ص۳). با توجه به شمار جمعیت معلول در جهان و کشور ما و اهمیت ایجاد امکانات ورزشی و مناسب­سازی آن برای جانبازان و معلولین ضرورت دارد، تا مطالعات و پژوهش­های زیادی در این خصوص انجام شود؛ تا اطلاعات جامع و مفیدی در اختیار مخاطبان ورزش جانبازان و معلولین قرار گیرد. اثر حاضر فرصت مناسبی است، تا وارد مبحث مناسب­سازی اماکن ورزشی شده و وضعیت مناسب­سازی اماکن ورزشی شهر تبریز را برای استفاده جانبازان و معلولین مورد بررسی قرار دهیم.
۱-۴ : اهداف پژوهش
۱-۴-۱ : هدف کلی
مطالعه وضعیت مناسب­سازی اماکن ورزشی سرپوشیده شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
۱-۴-۲ : اهداف اختصاصی
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی پارکینگ­ اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی مسیرهای منتهی به اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی پله­ها و رمپ اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی درب­ها و ورودی اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی تابلوها و علایم راهنمای اماکن ورزشی شهر تبریز برای جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی رختکن و کمد اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی دوش و سرویس بهداشتی اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی نیمکت­ها و جایگاه تماشاگران اماکن ورزشی شهر تبریز برای جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی محل پذیرش و کریدور اماکن ورزشی شهر تبریز برای جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی امکانات ارتباطی اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین
ـ تعیین وضعیت مناسب­سازی تجهیزات اطفای حریق اماکن ورزشی شهر تبریز برای جانبازان و معلولین
۱- ۵ : سوالات تحقیق:
۱)آیا مسیرهای منتهی به اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟ ۲)آیا درب­های ورودی و خروجی اماکن ورزشی شهر تبریز برای استفاده معلولین و جانبازان وضعیت مناسبی دارند؟
۳)آیا پارکینگ اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟ ۴)آیا پله و رمپ اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟ ۵)آیا تابلوها، علائم راهنما و هشدار دهنده اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۶)آیا محل پذیرش و کریدور اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۷)آیا رختکن و کمد اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۸)آیا جایگاه تماشاگران اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۹) آیا دوش­ها و سرویس بهداشتی اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۱۰) آیا امکانات ارتباطی و تلفن عمومی اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۱۱) آیا تجهیزات اطفای حریق اماکن و تاسیسات ورزشی شهر تبریز برای استفاده جانبازان و معلولین وضعیت مناسبی دارند؟
۱-۶ : محدوده پژوهش

1. 1. تحقیق حاضر در سالن­های ورزشی سرپوشیده چند منظوره شهر تبریز صورت گرفته شده است.

1. چک لیست­جمع­آوری اطلاعات سالن­های ورزشی، توسط محقق تکمیل شده ­اند.