- موقعیتی که در آن افراد وابسته به هم در ارضای نیازهای شخصی با هم تفاوت دارند و یکدیگر را مخل دستیابی به اهداف خود می دانند (دونوهو و کلت[۱۱۴]، ۱۹۹۲؛ به نقل از ویلموت و هاکر، ۲۰۰۱).
- تعارض مجادله ای است، بین حداقل دو فرد وابسته به یکدیگر، که در آن هر یک، طرف مقابل را مانعی بر سر رسیدن به اهداف خود می داند (ویلموت و هاکر، ۲۰۰۱).
۲-۴-۵ تعارض زناشویی از نظروایل
کنش و واکنش دوفردکه قادر نیستند منظور خود را تفهیم نمایند، تعارض یا تنازع نامیده میشود.
۲-۴-۶ دیدگاه های تعارض
آنچه که تعارض را ایجاد می کند ، وجود نظرات مختلف و بدنبال آن سازگاری یا ضد و نقیض بودن آن نظریات است. درک نظریات مختلف کمک می کند تا شیوه های مناسبی را برای حل تعارض انتخاب کنیم. در طول سالهای اخیر ، سه نظریه متفاوت در مورد تعارض مطرح شده است.
۲-۴-۶-۱ دیدگاه سنتی
ازتعارض باید گریخت چراکه کارکردهای زیانباری در درون سازمان بجای خواهدگذاشت . دراین دیدگاه تعارض با واژه هایی چون ویران سازی، تعدی، تخریب، بی نظمی مترادف است لذا باید ازآنها دوری جست.
۲-۴-۶-۲ دیدگاه روابط انسانی
تعارض پدیده ای غیرقابل اجتناب وطبیعی است و نمی توان آنرا حذف کرد . باید تعارض را فراگرفت و در صورت امکان آنرا حل و فصل کرد .
۲-۴-۶-۳ دیدگاه تعاملی
تعارض نه تنها می تواند نیروی مثبتی درسازمان ایجادکند بلکه یک ضرورت بدیهی برای فعالیت های سازمانی بشمارمی رود. ابتدا باید ریشه تعارض که بنیادی است شناخت سپس درجهت نظم دادن به آن کوشید(دکترعلیرضارزقی رستمی–سیروس آقایار،۱۳۸۹(.
۲-۴-۷ عقاید مثبت و منفی نسبت به تعارض از نظر ویلموت و هاکر(۲۰۰۱)
عقاید منفی نسبت به تعارض:
۱- هماهنگی طبیعی و تعارض غیرطبیعی است.
۲- تعارض و عدم توافق مثل هم هستند.
۳- تعارض نتیجه یک آسیب درونی است.
۴- تعارض اصلاً نباید مطرح شود.
۵- برخورد با تعارض بایستی مؤدبانه و با قاعده باشد.
۶- عصبانیت مشخص ترین هیجان در تعامل تعارضی است.
۷- فقط یک راه برای حل تعارض ها و تفاوت ها وجود دارد.
عقاید مثبت نسبت به تعارض:
۱- تعارض غیر قابل اجتناب است و حقیقت زندگی یافتن راه حلی برای رویارویی مؤثر با تعارض ها است.
۲- تعارض به معنی رو کردن مشکلات و مواجهه با آن ها است.
۳- تعارض گاهی به افراد کمک می کند تا به هم نزدیک شده و اهدافشان را مشخص کنند.
۴- تعارض می تواند به کنار گذاشتن دلخوری ها کمک کند و زوج ها را در فهم بیشتر همدیگر یاری دهد.
۲-۴-۸ هشت کارکرد مثبت تعارض از نظر ترنر
بهره گیری از انرژی به جای سرکوب آن .
استفاده خلاقانه ازتعارض درجهت رشد پرسش ها و آرای جدید.
برملاشدن احساسات و افکاری که تاکنون مخفی ماندهاند.
خلق شیوه هایی نوین برای مدیریت تعارض توسط زوجین.
ارزیابی مجدد قدرت در رابطه.
خلق یک فضای همکاری و مشارکت.
یادگیری دیدی منطقی نسبت به مسائل.
مذاکره دوباره درمورد قراردادهای دیرین وتغییرانتظارات در رابطه.
۲-۴-۹ عوامل تعارض
رفتارفردی
خصوصیات رفتاری، اخلاقی و نظام های ارزشی افراد ، عواملی ازقبیل تحصیلات، سابقه کار، تجربه وآموزش، هر فرد را به صورت یک شخصیت یا مجموعه ای خاص ازدیگران جدا می کند . عدم درک این خصوصیات ازسوی دیگران می تواند موجب کشمکش و بروزتعارض شود .
ساختاری
عدم توافق برروی ساختارها، اهداف، معیارهای عملکرد، شیوه های تصمیم گیری، قوانین ومقررات و ….
ارتباطی
عدم درک پیام، پیچیدگی معانی پیامها، اختلاف درمجاری ارتباطی و …….
۲-۴-۱۰ زمینه های تعارضات زناشویی
دربررسی تحقیقات به عمل آمده عوامل گوناگونی به عنوان عامل زمینه ساز بروز مشکلات زناشویی به چشم می خورند(دهقان، ۱۳۸۰) ،که به طور اجمال عبارتنداز:
تعداد زیاد فرزندان ویا نداشتن فرزند.
ازدواج درسنین پایین.
عدم تمکین زن وندادن نفقه توسط شوهر.