1. 1. شاخص امکانات فیزیکی فضاهای آموزشی

1. 1. شاخص دانش آموزی

1. 1. شاخص نیروی انسانی

1. 1. شاخص اقتصادی

منظور از شاخص های ۴ گانه بالا، مجموعه ای از شاخص هاست که به علت شباهتهای موجود بینشان و تعلق به یک ویژگی مشابه تحت عنوان یک شاخص نامگذاری شده اند. ۴ دسته شاخص بالا در تحقیقات مختلف و از جمله در تحقیق موسوی و حسنی(۱۳۹۰) در سنجش درجه توسعه یافتگی مناطق آموزشی استان آذربایجان غربی مورد استفاده قرار گرفته است.
در تحقیق حاضر شاخص امکانات فیزیکی فضاهای آموزشی از طریق وزن دهی آنتروپی و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس از تلفیق شاخص های زیر محاسبه شده است:

1. 1. نسبتکلاسبهدانش‌آموزمقطعدبیرستاندرمنطقه،

1. 1. 1. تعدادمدرسهدبیرستانبرایهر ۱۰۰ نفردانش‌آموزدرمقطعمتوسطهدرمنطقه،

   

1. 1. تعدادنمازخانهبه ۱۰۰۰ نفردانش‌آموزدرمنطقه،

1. 1. تعدادکتابخانهبه ۱۰۰۰ نفردانش‌آموزدرمنطقه،

1. 1. تعدادسالنورزشی به ۱۰۰۰ نفردانش‌آموزدرمنطقه،

1. 1. سرانهفضایآموزشیبرایهردانش‌آموز

نحوه محاسبه این شاخص ها در جدول شماره ۳-۳ در فصل سوم ارائه شده است.
شاخص دانش آموزی از طریق وزن دهی آنتروپی و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس از تلفیق شاخص های زیر محاسبه شده است:

1. 1. نسبتدانش‌آموزدختربهپسردرمقطعمتوسطهدرمنطقه،

1. 1. نسبتکتاببهدانش‌آموزاندرمقطعمتوسطهدرمنطقه،

1. 1. نسبتدانش‌آموزانپسربهکلدانش‌آموزانمقطعدبیرستان،

1. 1. نسبتدانش‌آموزاندختربهکلدانش‌آموزانمقطعدبیرستان،

1. 1. نسبت دانش آموز فنی و حرفه ای و کاردانش دختر به کل دانش آموزان

1. 1. نسبت دانش آموز پسر فنی و حرفه ای به کل دانش اموزان مقطع متوسطه

نحوه محاسبه این شاخص ها در جدول شماره ۳-۳ در فصل سوم ارائه شده است.
شاخص نیروی انسانی از طریق وزن دهی آنتروپی و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس از تلفیق شاخص های زیر محاسبه شده است:

1. 1. نسبتمعلمبهدانش‌آموزاندبیرستاندرمنطقه،

1. 1. نسبتمعلمانفوقلیسانسودکتری درمقطعدبیرستاندر ۱۰۰ نفردانش‌آموزدبیرستاندرمنطقه

1. 1. نسبتمعلمانزنبهدانش‌آموزاندختردرمقطعدبیرستانمنطقه،

1. 1. نسبتکارمندبهدانش‌آموزبهازای هر ۱۰۰ دانش‌آموزدرمقطعدبیرستانمنطقه،

1. 1. نسبتکارمندآموزشی زنبهکلکارمندانآموزشی درمقطعابتداییمنطقه،

1. 1. نسبتمدیرانزنبهکلمدیرانمنطقه،

1. 1. نسبتمدیرانزنفوقلیسانسودکتری بهکلمدیرانمنطقه،

1. 1. نسبتمدیرانزنلیسانسوبالاتربهکلمدیرانمنطقه،

1. 1. نسبتمدیرانمنطقهبهتعدادکارمندانمنطقه.

نحوه محاسبه این شاخص ها در جدول شماره ۳-۳ در فصل سوم ارائه شده است.
شاخص اقتصادی از طریق وزن دهی آنتروپی و تکنیک تصمیم گیری چند معیاره تاپسیس از تلفیق شاخص های زیر محاسبه شده است:
۱٫نسبتاعتباراتعمرانی بهتعداددانش‌آموزاندبیرستاندرهرمنطقه،
۲ .نسبتهزینهسرانهدانش‌آموزی بهتعداددانش‌آموزاندبیرستاندرهرمنطقه
نحوه محاسبه این شاخص ها در جدول شماره ۳-۳ در فصل سوم ارائه شده است.
ج) شاخص فرایند مدرسه
در بررسی فرایند آموزش به عنوان یکی از عوامل مهم ایجاد کننده نابرابری ها دو سطح مورد بررسی واقع می شود. در تعدادی از موارد بر سازماندهی مدرسه به عنوان مثال توزیع دانش آموزان در رشته های تحصیلی مختلف و در بقیه موارد به برخورد متفاوت کادر مدرسه با دانش آموزان در مدرسه و کلاس درس تاکید می شود ( Foster,Gomn,Hammersly,2005 : 72). برای فرایند مدرسه شاخص هایی مانند انظباط در مدرسه، جو عاطفی مدرسه، ارتباط با معلمان ، حمایت از سوی معلمان و انتظارات بالای کادر آموزشی را در نظر گرفته شده است (Cervini 2003:11).فرایزر(۱۹۸۹) و موس(۱۹۸۰)این متغیرها را تحت عنوان “جو مدرسه و کلاس درس” نامگذاری کرده اند(همان: ۱۲). همچنین در پروژه شاخص های برابری مربوط به “گروه اروپایی تحقیق درباره برابری در سیستم های آموزشی” (EGREES)^[24]فرایند آموزش به کیفیت آموزش دریافتی و کمیت آموزش دریافتی تعبیر شده است. کمیت آموزش دریافتی مربوط به تعداد ساعات درسی در مدرسه و نیز تعداد سالهای تحصیل است که معمولا در درون یک کشور و به ویزه نظام های آموزشی متمرکز برای همه مناطق ثابت است اما کیفیت آموزش مربوط به مواردی از قبیل کیفیت معلم( تجربه و مدرک تحصیلی) کارآمدی معلم، کیفیت جو کلاس، کیفیت جو مدرسه ، شرایط یادگیری، انتظار بالای معلم و مدرسه، اداراک درباره برخورد با عدل و انصاف از طرف معلم­، مدیر و بقیه کارکنان،ادراک از حمایت از طرف معلمان، ارتباط با معلم مدیر و بقیه کارکنان ،جو انظباطی مدرسه،ارتباط با همکلاسی ها و … را شامل می شود(,European Group of Research on Equity of the Educational Systems,2001: 50-62).
ب. تعریف عملیاتی: مولفه های مربوط به فرایند مدرسه شامل انتظار بالای کادر مدرسه برای موفقیت دانش آموز٬ احساس دانش آموز درباره رفتار با عدل و انصاف٬ ادراک دانش آموز درباره حمایت از طرف معلم ٬ ارتباط با کادر مدرسه٬ جو انظباطی کلاس و مدرسه(با دو بعد) و کارآمدی معلم می باشد که برای سنجش آنها از پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق پیزا(۲۰۰۳) استفاده شده است. این پرسشنامه ها با بهره گرفتن از طیف لیکرت تنظیم شده اند که پرسشنامه ” انتظارات بالای کادر مدرسه از دانش آموزان” داری ۵ سوال، پرسشنامه ” پرسشنامه احساس دانش آموز درباره رفتار با عدل و انصاف” دارای ۶ سوال ، پرسشنامه “ادراک دانش آموز درباره حمایت از طرف معلم” با ۶ سوال، پرسشنامه “ارتباط با کادر مدرسه” دارای ۲ سوال، پرسشنامه “جو انظباطی کلاس و مدرسه” دارای ۸ سوال و “کارآمدی معلم از دیدگاه دانش آموزان “دارای ۷ سوال می باشد.
شایان ذکر است که شاخص فرایند مدرسه از تلفیق نمره میانگین متغیرهای(مولفه های) مربوط به فرایند مدرسه شامل انتظار بالای کادر مدرسه برای موفقیت دانش آموز٬ احساس دانش آموز درباره رفتار با عدل و انصاف٬ ادراک دانش آموز درباره حمایت از طرف معلم ٬ ارتباط با کادر مدرسه٬ جو انظباطی کلاس و مدرسه(با دو بعد) و کارآمدی معلم به عنوان شاخص همان متغیر با بهره گرفتن از وزن دهی آنتروپی و تکنیک تصمیم گیری چندمعیاره تاپسیس به دست آمده است.
د) شاخص هایبرونداد

1. 1. شاخص های پیشرفت تحصیلی(شناختی)

برونداد شناختی مانند پیشرفت تحصیلی که تغییر در ساختارهای شناختی فرد یا سطح دانش او را موجب می شود((Vignoles and Meschi, 2010:1