۱-۱۵- محدودیتهای تحقیق:
محققان همواره در تحقیقات خود با موانع و محدودیتهای مختلفی روبرو میباشند. در تحقیق حاضر نیز محقق با محدودیتهای مختلفی روبرو بوده است که اهم آنها عبارتند از:
۱- محدود بودن به تصادفاتی که در سیستم مرفوک ثبت شده است و تصادفاتی که رانندگان توافق کردهاند، ثبت نشده است
۲- معضل صحت و اعتبار
۳-کمبود امکانات، وقت، عدم همکاری افرادی که از سرعت مجاز تخطی کردهاند و ترس از شناخته شدن.
۴- عدم همکاری لازم از سوی ادارات.
۵-نبودن اسنادی در مورد بحثهای کارشناسی در زمینه استفاده از دوربین و چگونگی جانمایی دوربینها و چگونگی واگذاری پروژه به پیمانکار
۶-معضل اجرایی
۷-معضل مشروعیت و قانونی بودن
۸-معضل اجتماعی
۹- دقت محل تصادفات محدود به تشخیص کارشناس در محل و حدود ۲ کیلومتر میباشد
فصل دوم
پیشینه تحقیق
۲-۱- مقدمه:
در این فصل خلاصهای از برخی نظریات، تجارب و کندوکاوهای صورت گرفته در زمینه موضوع تحقیق و موضوعات مشابه که از کتابها، مقالات، تحقیقات و پایان نامهها استخراج شده است ارائه میگردد. به عبارت دیگر، سعی شده است مرتبط ترین دستاوردهای پژوهشگران قبلی را مورد شناسایی قرار داده تا مشخص شود که تا چه میزان ابعاد این مساله مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته است.
۲-۲- پیشینه تحقیق
شروع استفاده از دوربینهای کنترل سرعت در بین افسران پلیس که بنام
traffic enforcement camera شناخته میشد به سال ۱۹۰۵ بر میگردد. اصول استفاده از این دوربینها اساساً مشابه دوربینهای مدرن امروزی بود و فقط از روشهای ساده تری استفاده میشد بدین صورت که دو عکس از ماشین در حال عبور در نقطه آغاز و پایان یک قسمت مشخص شده از جاده میگرفتند. تلاشهای دیگری در ۶۰ سال پس از آن برای ارتقا سطح این دوربینها صورت گرفت که منجر به ساخت دوربینی توسط کمپانی Dutch شد که توسط راننده مسابقات رالی ماریس گاتسونسد انجام گرفت که اولین دوربین اتوماتیکی برای قوانین جادهای بود و هم اکنون نیز شرکت Gatsometer بزرگترین تولید کننده دوربینهای سرعت سنج است. در سال۱۹۶۰ برای اولین بار به طور گسترده این دوربینها مورد استفاده قرار گرفتند که از فیلم برا ی برداشت تصاویر استفاده می نمودند و تا سال ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار گرفتند. پس از این دوربینها، دوربینهای دیجیتالی سرعت سنج به بازار عرضه گردید که مورد استفاده گسترده کشورها از جمله اروپا و استرالیا قرار گرفتند. استفاده از دوربین کنترل سرعت متوسط برای اولین بار در اروپا و استرالیا انجام گردید. در سال ۱۹۸۹ در ایالت آریزونا و در سال ۱۹۹۰ در ایالت کالیفرنیا این سیستمها به طور آزمایشی مورد استفاده قرار گرفتند(۲۰۰۵، Delaney). در سال ۱۹۸۸ دوربینی در پاسادنا مورد استفاده قرار گرفت که ۱۵ تا ۲۵ ساعت در هفته بکار میرفت. در بریتانیا اولین بار در سال ۱۹۹۱ از این سیستمها استفاده گردید و اولین مورد استفاده جدی و سازمان یافته از آنها تعداد۲۱ دستگاه در غرب لندن بود. در استرالیای غربی این سیستمها در سال ۱۹۸۸ مرسوم گردیدند و در سال ۱۹۹۹ دولت این کشور برنامه جدیدی برای استفاده از این دوربینها پایه ریزی کرد. تحقیق انجام گرفته توسط هوک و همکارانش تاثیر مثبت دوربین کنترل سرعت متوسط را در سال اول به میزان ۵ مرتبه و در ۵ سال بعدی به میزان ۲۵ مرتبه نشان داد (۱۹۹۳، Croft). در NSW دوربینهای ثابت کنترل سرعت در ۱۹۹۹ مورد استفاده قرار گرفتند و قبل از آن از سال ۱۹۹۱ دوربینهای محرک کنترل سرعت مرسوم بودند. در سپتامبر سال ۲۰۰۰تا ۲۰۰۲ تحقیقات وسیعی در ۷۵۰ ناحیه در این کشور در زمینه دوربین کنترل سرعت متوسط انجام گرفت. در سال ۲۰۰۵ پیلکینگتون و کینرا ۱۴ تحقیق عمده انجام شده از سال ۱۹۹۲ تا ۲۰۰۳ را بررسی نمودند که اغلبشان در استرالیا و بریتانیا انجام گرفتهاندو همه آنها تاثیر مثبت ASE را بر روی تصادف، جرح و فوت نشان دادند. البته بخاطر محدودیتهای این روشها، میزان دقیق و قطعی آن مشخص نیست. در اورگن در سال ۱۹۹۵ مجلس سنا پروژه تحقیقی دو سالهای را در این زمینه به تصویب رسانید که در شهرهای بورتون و پورتلند تا سال ۱۹۹۷ انجام پذیرفت. در ۴ ماه اول اعمال قوانین اتومبیلهای با تخلف سرعت بیش از mph10 از ۱۸ در صد به ۳ درصد کاهش یافت و آنهایی که تخلف سرعتشان بیش از mph 5بود از ۱۹ درصد به ۱۳در صد کاهش یافتند. این گروه تحقیق کننده میزان آگاهی و پذیرش مردم را نیز مور بررسی قرار دادند. در تحقیق دیگری در سال ۲۰۰۳ در واشنگتن دی سی مشخص گردید که پس از شش ماه که از اعمال قانون در هفت منطقه مشخص شده انجام گرفت ۸۲ در صد کاهش تخلفات از سرعت متوسط بالاتر از mph 10مشاهده گردید و ۵۰ در صد ساکنین این منطقه با این طرح موافق بودند و فقط ۳۶ در صد مخالفت داشتند. سال ۲۰۰۵ در چارلوت دادههای سرعت در ۱۴ ناحیه حادثه خیز گردآوری گردید که نشان داد کاهش ۵۵ در صدی در تخلفات سرعت بالاتر ازmph 10 پس از استفاده از این سیستم صورت پذیرفت.
امروزه بر اساس موارد استفاده، دوربینها به سه دسته سیستم متحرک، سیستم ثابت و سیستم سرعت متوسط تقسیم شدهاند. شاید ساده ترین سیستم دوربینهای
کنترل سرعت، مربوط به سیستمهای کنترل سرعت متوسط باشند که به نام
Automatic number plate recognition شناخته میشوند، این دوربینها از لیزر، اشعه، GPS یا اختراعات دیگری استفاده نمیکنند و فقط از عکسهای قدیمی و کمی معادلات ریاضی سود میبرند. اصول این دوربینها بر اساس شناخت فاصله بین نقطه A و B زمانی که وسیله نقلیه نقطه A را رد میکند، است. با بهره گرفتن از مادون قرمز واطلاعات، اطلاعات سیستم را پردازش میکند. این دوربینها بدلیل استفاده از مادون قرمز در شب نیز قابل استفاده میباشند.
۲-۳- علل و عوامل مؤثر بر تصادفات ناشی از سرعت
سوانح ترافیکی از مشکلات اساسی بهداشت عمومی و علل اصلی مرگ و مصدومیتهای چشمگیری در جهان است (۲۰۰۹، Ricour). هر ساله نزدیک به ۱٫ ۲ میلیون نفر در جهان جان خود را در این راه از دست میدهند ومیلیونها نفر نیز مصدوم و یا دچار معلولیتهای ناشی از تصادفات جادهای میشوند که اغلب آنها را ساکنان مناطق دارای درآمد کم یا متوسط تشکیل میدهند (GRSP,2008). در کشور ما سالانه حدود ۲۵ هزار نفر در سوانح ترافیکی جان میبازند و چندین برابر این دچار ناتوانی و معلولیت میشوند که اکثر آنها دارای میانگین سنی ۳۰ تا ۴۰ سال و جزو گروه مولد جامعه میباشند که باعث تحمیل بار مضاعف اقتصادی و نابودی سرمایه اجتماعی میشوند (آمار ثبت شده در سالنامه آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، ۱۳۹۱). نقش خطاهای انسانی بین ۵۰ تا ۹۵ درصد به صورت مستقل یا در تعامل با محیط راه و خودرو میباشد (بهروز و باباخانی، ۱۳۸۷). هزینههایی که کشورهای در حال توسعه متحمل میشوند لطمه اساسی بر توسعه آنها زده و حدود ۱ تا ۲ درصد تولید ناخالص ملی آنها را شامل میشود (آمار ثبت شده در سالنامه آمار سازمان پزشکی قانونی کشور، ۱۳۹۱). با افزایش موتوریزه شدن در این کشورها، تصادفات جادهای نیز همگام افزایش می یابند. گزارشهای جهانی پیشگیری از سوانح ترافیکی در سال ۲۰۰۴ توسط سازمان بهداشت جهانی و بانک جهانی منتشر شد نشان میدهد که وسعت مدیریت راه در کشورهای توسعه یافته صنعتی به شکل محسوسی در کاهش مرگ و مصدومیت سوانح ترافیکی و افزایش ایمنی راهها نقش دارند. از بین علل مسبب سوانح ترافیکی شدید، سرعت مهمترین علل شناخته شده محسوب میشود که با تولید و استفاده رو به رشد خودروهای سریع در کشور، اگر این عامل کنترل نشود باعث ایجاد تلفات اساسی میشود. بکارگیری روشهای سنتی، الگوبرداری صرف از کشورهای دیگرو به کارگیری روشهای آزمون و خطا برای رفع این مشکل کارساز نمیباشد و مشارکت مراکز علمی و تحقیقاتی در این زمینه اجتناب ناپذیر است[۱]
این عوامل به چند گروه عمده تقسیم میشوند که در مورد هر گروه توضیحاتی ارائه خواهد شد.
۲-۳-۱- عوامل انسانی
از جمله پارامترهای پیچیده، ناشناخته و بسیار مهم در هر تصادف، پارامترهای کلی مربوط به عوامل انسانی است. انسان به عنوان راننده در هر تصادف نقش عمده را ایفا میکند.
انسان به دلایل زیر ممکن است در تصادف مقصر شناخته شود:
الف) عدم آموزش
منظور از آموزش میتواند موارد زیر باشد:
- یادگیری روش صحیح رانندگی و داشتن مهارت در آن.
- آشنا بودن به خصوصیات و مکانیزم وسیله نقلیه.
- آشنایی کامل به علائم رانندگی.
- سن رانندگان
ب) سطح فرهنگ نامناسب
مقوله فرهنگ صحیح در ترافیک شامل موارد زیر میباشد:
- احترام به حقوق دیگران.
- رعایت قانون و نظم.
- درک ناقص رانندگان از سرعت مطمئنه.
ج) فقدان اطلاعات
منظور از این مورد عدم وجود اطلاعات دقیق و کافی جهت قرار گرفتن در اختیار رانندگان از نظر چگونگی وضع هوا، شرایط جاده و تغییرات قابل پیش بینی درباره هر دو مورد میباشد.
د) مسائل فکری و جسمی
از کار افتادگی جسمی نظیر قوهی بینایی، شنوایی ,کهولت، بیماری، عدم تعادل روانی و مشغلههای فکری، مشخصات روانی مانند هیجان داشتن راننده یا اعتماد به نفس بیش از اندازه، مصرف الکل، صحبت کردن با تلفن همراه حین رانندگی، عادت به برتری جویی و ریسک و… از عوامل مهم در ایجاد تصادف میباشند. خستگی، از دیگر عوامل بسیار مهم تصادفات به شمار میرود (GRSP,2008).
۲-۳-۲- عوامل مربوط به وسیله نقلیه
وسیله نقلیه به دو دلیل در وقوع تصادفات تأثیردارد:
الف) کیفیت وسیله نقلیه
کیفیت وسیله نقلیه، فنآوری و تکنولوژی ساخت آن میباشد. قدرت موتور، قدرت ترمز، سرعت، سیستم روشنایی، پویایی وسیله نقلیه، سیستم هدایت کننده، سیستمهای ایمنی وسیله و سرنشینان از قبیل دستگاه کنترل سرعت(کروز)وطراحی قسمت جلوی وسایل نقلیه، از موارد مربوط به این عامل میباشند.
ب) کمیت وسیله نقلیه
با ازدیاد تعداد وسایل نقلیه، تعداد تصادفات به طور تصاعدی افزایش می یابد ولی میزان سرعت مطمئنه بخاطر شلوغی جاده کاهش می یابد.
۲-۳-۳- عوامل جادهای
راهنمای نگارش پایان نامه درباره بررسی تاثیر بکارگیری سیستم کنترل سرعت متوسط ...