فصل سوم
روش تحقیق و آزمایشات
۳- ۱ مواد و دستگاه های مورد نیاز
- نخ پشمی خامه قالی با نمره نخ متریک ۱۶ ، ۴ لا .
- روناس ممتاز اردکان .
- اسید استیک ۹۹٫۸% ساخت شرکت مرک^[۸۷] آلمان برای استفاده در عصاره گیری و تنظیم pH حمام رنگرزی (اسید استیک در تمامی آزمایشات به صورت ۱۰% استفاده شد).

- متانول یک به پنج ساخت شرکت مرک آلمان برای عصاره گیری رنگزای روناس (متانول در تمامی آزمایشات به صورت نسبت ۲۰سی سی متانول به هشتاد سی سی آب استفاده شد).
- دندانه های: آلومینیوم سولفات (زاج سفید)، دی کرومات پتاسیم، سولفات مس، کلرید قلع ساخت شرکت مرک آلمان.
- وسمه یزد.
- سدیم هیدرو سولفیت با درجه خلوص صنعتی برای احیاء وسمه.
- سودسوزآور برای قلیایی کردن حمام رنگ وسمه .
- آب اکسیژنه برای اکسیداسیون نمونه های رنگرزی شده با وسمه.
- آب با سختی ۱۱۰ و ۷pH=.
- شوینده غیر یونی برای سفیدگری پشم و شستشوی کالاهای رنگرزی شده.
- دستگاه آلتراسونیک مدل S 30 H Elmasonic ساخت کشور آلمان.
- دستگاه تست ثبات نوری D65 ساخت شرکت الکترو صنعت یزد.
- دستگاه اسپکتروفتومتری انعکاسی مدل Color Eye-7000A برای بدست آوردن مقادیر L*a*b* و K/S (مولفه ها و قدرت رنگی ) نمونه های رنگرزی شده .
- دستگاه طیف سنجی فرو سرخ FTIR مدل Tensor27- Bruker در میانگین ۴۰ اسکن (cm^-14) ثبت شده، برای آنالیز تغییرات شیمیائی حاصله بر روی کالای رنگرزی شده.
- دستگاه میکروسکوپ الکترونی ساخت AIS 2100 برای تصویر برداری در مقیاس میکروسکوپی و نشان دادن مورفولوژی پشم رنگرزی شده.
۳-۲ مراحل انجام آزمایشات
۳- ۲- ۱ شستشوی کالای پشمی
در حین عملیات ریسندگی، چربی و یکسری کثافات در پشم وجود خواهد داشت که باید از کالا گرفته شود تا به صورت یکنواخت، آبدوست گردد و عملیات رنگرزی یکنواختی را بتوان انجام داد. در این آزمایشات از ۲ گرم بر لیتر شوینده غیر یونی برای شستشوی ۲۵۰ گرم کالای پشمی استفاده شده است. به این ترتیب که الیاف نخ پشمی به مدت ۳۰ دقیقه در دمای ۶۰ درجه سانتی گراد، ۵۰ : ۱ L:G شستشو داده شد.
۳- ۲- ۲ آزمون انجام استخراج رنگ و رنگرزی با رنگزای روناس
در این کار تحقیقاتی ابتدا برای انتخاب بهترین روش استخراج رنگ از پودر ریشه روناس و بهترین شرایط دندانه دادن و رنگرزی آزمایشاتی صورت گرفت.
عملیات استخراج: برای استخراج رنگ از ریشه پودر شده روناس و خالص سازی آن ۸ ماده در حمام های اسیدی، قلیایی و خنثی مورد ارزیابی قرار گرفتند که این مواد در جدول شماره (۳- ۱) نشان داده شده اند.
جدول ۳- ۱٫مقدار مواد استفاده شده در آزمایشات استخراج رنگ از رنگزای روناس