دوماس و وارد[۵۹] (۲۰۱۰)، نیز در تحقیقی که بر روی ۲۴۵۹۹ دانشآموز انجام دادند، به این نتیجه رسیدند که، سرمایه فرهنگی بر برخی رفتارها مانند اقدام به ثبت نام و رفتن به دانشگاه تأثیرگذار است.
نوغانی (۱۳۸۶)، در پژوهش خود نشان داد که، در پرتو حضور سرمایه اجتماعی و اقتصادی، سرمایه فرهنگی بر احتمال موفقیت داوطبان ورود به دانشگاه میافزاید. بهعلاوه، در پرتو حضور سرمایه اجتماعی و اقتصادی، سرمایه فرهنگی بر احتمال افزایش نمره داوطلبان ورود به دانشگاه کمک میکند.
خدایی (۱۳۸۷)، با بررسی رابطه سرمایه اقتصادی و فرهنگی والدین دانشآموزان با احتمال قبولی آنها در آزمون سراسری، نشان داد که، سرمایه بالای فرهنگی والدین (تحصیلات پدر و مادر)، باعث افزایش احتمال قبولی در ورود به دانشگاه میشود. که این با نظر بوردیو مبنی بر اینکه “دانشآموزان با سرمایه فرهنگی بالاتر در رسیدن به موفقیتهای آموزشی شانس بیشتری دارند” مطابقت دارد.
نوربخش (۱۳۹۰)، در پژوهشی جایگاه و نقش خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری را بررسی کرد. این تحقیق، به دنبال بررسی نقش سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی خانواده در موفقیت داوطلبان آزمون سراسری بوده است. جامعه آماری، دانشجویان پذیرفته شده رشتههای پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رشته برق و رشته حقوق دانشگاه تهران در سال تحصیلی ۸۴-۱۳۸۳ هستند و حجم نمونه مورد نظر ۱۵۰ نفر از دانشجویان ممتاز رشتههای یاد شده میباشد. روش تحقیق، روش پیمایشی و ابزار جمع آوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته است. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، سرمایه فرهنگی، سرمایه اجتماعی و سرمایه اقتصادی خانواده سهم مثبت و معنی داری در بهدست آوردن رتبههای خوب و رشتههای ممتاز کسب شده از سوی دانشجویان داشته است.
۲-۲-۲ تحقیقات پیشین مربوط به رضایت از زندگی و سرمایهها
اما بررسی رابطه سرمایه اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی با رضایت از زندگی، در چندین تحقیق مورد توجه قرار گرفته که به شرح زیر میباشند.
نوغانی، فولادیان و ازغنی (۱۳۸۹) در مطالعه خود با عنوان؛ بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت از زندگی، در بین دانشجویان دانشگاه آزاد، به این نتیجه دست یافتند که بین متغیرهای سرمایهی اجتماعی با میزان رضایت از زندگی رابطه مثبت معنادار وجود دارد و هرچه میزان سرمایه اجتماعی بیشتر باشد رضایت از زندگی نیز بیشتر است.
قلی زاده و شیروانی (۱۳۸۹)، با بررسی رابطه بین عوامل فردی، خانوادگی، اجتماعی و اقتصادی با میزان رضایت از زندگی سالمندان اصفهان، نشان دادند که بین عوامل خانوادگی(۶۲/۰r=)، عوامل اجتماعی(۶۲/۰r=)، عوامل اقتصادی(۶۶/۰r=)، استقلالفردی (۵۲/۰r=) و سطح سلامت جسمانی(۱۸/۰r=)، با رضایتمندی سالمندان از زندگی ارتباط معنیدار وجود دارد.
ایمان، مرادی و رودبارکی (۱۳۸۷)، پژوهشی با عنوان بررسی تطبیقی سرمایه اجتماعی و سلامت روانی دانشجویان غیر بومی دانشگاه تهران و شیراز؛ به این نتیجه دست یافتند که احتمال ارتقای سلامت روانی دانشجویان تحت تأثیر متغیرهایی چون سرمایه اجتماعی، سن افراد، میزان درآمد خانوادگی و موقعیت آنها میباشد.
سالارزاده و حسنزاده (۱۳۸۵)، با بررسی تأثیر میزان سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان به رابطهی معنیدار بین سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی پی بردند.
سعیدی و حسنزاده (۱۳۸۴)، با بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی معلمان بر میزان رضایتمندی از خانواده، مدرسه و اجتماع دریافتند که سرمایه اجتماعی بر میزان رضایتمندی معلمان، تأثیر معنیدار میگذارد. تحلیل همزمانی شاخصهای سرمایه اجتماعی و میزان رضایتمندی نشان میدهد که شاخصهای مربوط به ابعاد عینی سرمایه اجتماعی (شبکه روابط اجتماعی) بیشترین تأثیر را بر روی رضایتمندی داشتهاند. در کل، شاخصهای سرمایه اجتماعی ۸۲ درصد تغییرات واریانس رضایتمندی را تبیین میکند.
بهزاد (۱۳۸۱)، در بررسی خود تحت عنوان سرمایه اجتماعی بستری برای ارتقای سلامت روان، نشان دادند که چگونه سرمایه اجتماعی میتواند زمینهساز ارتقای سلامت روان در سطح روابط فردی و گروه اجتماعی قرار بگیرد و اینکه اجرای برنامههای ارتقای سلامت روان چگونه در ساختار سرمایه اجتماعی یک جامعه میتواند به اجرا درآید.
جاگودزینسکی (۲۰۱۰)، در پژوهشی به تأثیر عوامل فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی بر رضایت از زندگی پرداخت و تلاش کرد به این سوال پاسخ دهد که بین آسیاییها و اروپاییها تفاوت معناداری وجود دارد. این پژوهش که بر اساس روش تحلیل ثانویه صورت گرفت نشان داد که این عوامل تأثیر معناداری بر رضایت از زندگی دارند اما بر حسب دو قاره تفاوتهای معناداری وجود دارد، مثلأ در آسیا در مقایسه با اروپا سرمایهی اقتصادی تأثیر بیشتری بر رضایت از زندگی دارد، یا غرور ملی به عنوان یکی از مؤلفه های سرمایهی اجتماعی در آسیا بیش از اروپا بر رضایت از زندگی تأثیر دارد و سرانجام دینداری در آسیا تأثیر بیشتری بر رضایت از زندگی دارد.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- طرح پژوهش
اساس پژوهش حاضر بر رابطه بین متغیرها قرار دارد، لذا از نوع همبستگی است. در این پژوهش، متغیرهای سرمایهفرهنگی، سرمایه اجتماعی، سرمایه اقتصادی، متغیرهای مستقل (پیشبین) و متغیرهای خودکارآمدی و رضایت از زندگی، متغیرهای وابسته (ملاک) میباشند.
۳-۱-۱- جامعه آماری
جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه (اول تا سوم) شهر شیراز بود که در سال تحصیلی ۹۱-۱۳۹۰ مشغول به تحصیل بودند.
۳-۱-۲- نمونه و روش نمونهگیری
به منظور انتخاب آزمودنیها، از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای[۶۰] تصادفی استفاده شد. به این ترتیب که از بین فهرست مدارس متوسطه شهر شیراز، به صورت تصادفی سه مدرسه دخترانه و سه مدرسه پسرانه انتخاب گردید. سپس از هر مدرسه یک کلاس از پایه اول، یک کلاس از پایه دوم و یک کلاس از پایه سوم به صورت تصادفی انتخاب و نهایتاً کلیه دانشآموزان کلاسها که برابر ۴۱۰ نفر بود، مورد آزمون قرار گرفتند. پس از اجرای پرسشنامه ها، ۱۲ پرسشنامه به علت نقایص عمده کنار گذاشته شدند. از ۳۹۸ پرسشنامه باقیمانده، ۲۰۰مورد متعلق به پسران و ۱۹۸ مورد متعلق به دختران بود. توزیع فراوانی آزمودنیها بر حسب جنسیت و پایه تحصیلی آنها در جدول ۳-۱ آمده است.
جدول ۳-۱- توزیع فراوانی گروه نمونه بر حسب جنسیت و پایه تحصیلی
گروه | تعداد | درصد | پایه تحصیلی | تعداد | درصد |
پسر | ۲۰۰ | ۳/۵۰ | اول متوسطه | ۵۱ | ۸/۱۲ |
دوم متوسطه | ۵۸ | ۶/۱۴ | |||
سوم متوسطه | ۹۱ | ۹/۲۲ | |||
دختر | ۱۹۸ | ۷/۴۹ |