زیرا اگر مدیری به وظایف خود آگاهی داشته باشد این آگاهی می تواند در تمام وظایف پنج گانه مدیریت نمود پیداکرده وباعث گرفتن یک تصمیم خوب وعقلایی برای رسیدن به اهداف سازمان شود ودر غیر اینصورت باید منتظر بود که در یکی از مراحل مدیریتی سازمان ، با یک تصمیم نا معقول سازمان را از مسیر خود ، برای رسیدن به اهداف سازمان دورکند وباعث ضررهایی گه گاه غیر قابل جبران است، شود.
در این تحقیق سعی براین است که تاثیر آگاهی مدیران از تک تک وظایف مدیریت (برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع، رهبری، و کنترل) با نحوه تصمیم گیری مورد بحث وبررسی قرار گیرد وبه تصمیم گیری به عنوان یکی از وظایف مدیریتی نگاه نشود بلکه به عنوان یک مهارت در خدمت مدیریت برای رسیدن به اهداف سازمان مورد استفاده قرار گیرد
ارتباط تصمیم گیری با وظایف مدیر
اگر چه در فرایند مدیریت دسته بندی های مختلفی بعمل آمده وبرای مدیر وظایف گوناگونی مطرح شده است ، اما تقریبا تمام مراحل فرایند مدیریت وظایف مدیر در تصمیم گیری متجلی شده ، تکوین می یابد.استار معتقد است که تصمیم گیری پایه واساس همه وظایفی است که مدیر در سازمان انجام می دهد .بنابراین می توان مدیریت را بر حسب تصمیماتی که مدیر در رابطه با وظایفی از قبیل برنامه ریزی ، سازماندهی وکنترل در سازمان اتخاذ می کند ،مورد مطالعه قرار دهد.همچنین تصمیم گیری در هماهنگ نمودن عملیات در جهت تحقق اهداف سازمان نقش مهمی دارد .در پاره ای از موارد نیز بخشی از وظایف مدیر بعنوان تصمیم گیری محسوب شده است .مثلا برنامه ریزی بصورت روشن یک فرایند تصمیم گیری است .یا سازماندهی وهدایت مجموعه ای از تصمیم گیریهای مختلف است ماندی بعد از شمردن وظایف مدیر ،می افزاید تصمیم گیری فرایندی برای یافتن شقوق مختلف ،ارزیابی وانتخاب یکی از میان همه شقوق می باشد .از نظر این تحقیق تصمیم گیری در تمام وظایف مدیر وجود دارد تصمیم گیری مهمترین صفتی است که یک مدیر لایق وبرجسته را از دیگران متمایز می سازد .(سرافرازی ، ۱۳۸۴ :۳ )
برنامه ریزی
سازماندهی
آگاهی مدیراز وظایف
مدیریت
تصمیم گیری
بسیج منابع و امکانات
هدایت و رهبری
نظارت و کنترل
مدل تحلیلی تحقیق براساس فرایند تصمیم گیری علاقه بند( علاقه بند،۱۳۸۴ ) و وظایف مدیریت بر اساس تقسیم بندی جاسبی( جاسبی ،۱۳۷۹ ) می باشد
خلاصه فصل
در این فصل با توجه به موضوع تحقیق به ضرورت واهمیت مدیر در سازمانها پرداخته وتوضیح داده شد مدیریت یکی از مهمترین فعالیت های زندگی اجتماعی بشر است وبه مدد این فعالیت ، ماموریت واهداف سازمان تحقق می یابد ، از منابع وامکانات موجود بهره برداری می شود ونیز برای اداره وتوسعه سازمانهای بزرگ دولتی وبازرگانی نیاز به مدیران حرفه ای اجتناب ناپذیر است .
در خصوص تاریخچه مدیریت مطالبی ذکر گردید شامل قدمت مدیریت که به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش بر می گردد..سپس نتیجه گیری شد مدیریت زائیده تحولات سبز فایل نمی باشد واینطور نیست که در کشورهای اروپایی وآمریکایی پایه گذاری شده باشد ، چرا که ملل دیگر وجوامع فعالیتهای مدیریتی را تجربه ودر شکل گیری مفاهیم متداول امروزی در رشته مدیریت نقش داشته اند .
رشد وموفقیت وشکست سازمانها ، نتیجه ی تصمیمات مدیران آن سازمانهاست .در یک سازمان ، مدیران تصمیم گیرنده هستند وکیفیت این تصمیمات ، تعیین کننده موفقیت سازمان جهت دستیابی به اهداف سازمانی است . اگر چه تصمیمات استراتژیک برای سازمان سرنوشت ساز است اما مدیران ، باید در مورد دیگر ابعاد سازمان مانند ساختار ، سیستمهای کنترل ، عکس العمل به تغییرات محیط و تخصیص منابع انسانی نیز به تصمیم گیری بپردازند .سازمان ، بدون وجود مکانیسم تصمیم گیری فروریخته وبه صورت مجموعه ای از افراد که هدفهای خاص خود را دنبال می کنند ، در می آید .
از آنجایی که تصمیم گیری ، جوهره اصلی مدیریت را تشکیل می دهد (سایمون ) ، انجام درست وموثر وظایف مدیریت به طور کامل به آن بستگی دارد.از این رو ، تصمیم گیری ، به منزله کلید فهم پیچیدگی های سازمان وعملکرد های مدیریت است .درادامه گفته شد اصل مدیریت ، تصمیم گیری است زیرا مدیر ، تمامی وظایف خود (برنامه ریزی ، سازماندهی ، بسیج منابع وامکانات ، رهبری ،وکنترل )را با تصمیم گیری به انجام می رساند واگر هدف گذاری ، سیاست گذاری ، تعیین قوانین ، مقررات وراه وروش کار ، انتخاب نیروی انسانی کنترل وارزبابی آن ها از جمله وظایف مدیر به شمارآوریم ، لازمه ی همه این موارد تصمیم گیری است . تصمیم گیری ، عملا فعالیتی است که در تمامی وظایف پنج گانه مدیریت به کار می رود وشامل مراحل زیر می باشد :
۱- تشخیص مشکل اصلی
۲- تهیه راه حلهای مختلف
۳- فنون تجزیه وتحلیل راه حل ها
۴-اتخاذ تصمیم
در انتهای بحث های مربوط به هر یک از دومتغییر تحقیق، به بیان تعدادی از پژوهشهای انجام شده در این خصوص پرداخته شده ومورد نقد قرار گرفتندو مواردی از نارسائیهای تحقیقات انجام شده در زمینه های آگاهی مدیران از وظایف مدیریت و تحقیقات انجام شده در زمینه تصمیم گیری ذکر شده است وبدین ترتیب چهاچوب تئوریک ومبنای علمی مناسبی جهت مطالعه فصلهای بعدی ارائه گردید .
فصل سوم
روش شناسی تحقیق
مقدمه
در این فصل ابتدا روش تحقیقی که در این پژوهش بکار می رود بیان می شود ، همچنین جامعه آماری روش انتخاب نمونه ، چگونگی تعیین حجم نمونه ، ابزار جمع آوری اطلاعات , صحت و ثبات ( روایی وپایایی ) ابزار سنجش وروش تجزیه وتحلیل اطلاعات وسایر عوامل مربوط به این پژوهش تشریح وتبیین می گردد .
روش تحقیق
انتخاب روش تحقیق بستگی به هدفها ، ماهیت وموضوع پژوهش ونیز امکانات اجرایی آن دارد .در این تحقیق باتوجه به امکانات وفاکتورهای مطرح شده از روش همبستگی استفاده شده است .اساسا هنگامی که محقق ، دویاچند گروه را دراختیار دارد می تواند از این روش استفاده کند چرا که این روش برای مطالعه میزان تغییرات در یک یا چند عامل در اثر تغییرات یک یا چند عامل دیگر است .(نکویی ، ۱۳۷۹ :۹۲ )
با توجه به اینکه در این تحقیق از دوپرسشنامه استفاده می شود وهر یک از این دوپرسشنامه اطلاعات خاصی را جمع آوری می کند (یکی از پرسشنامه ها ، آگاهی مدیران از وظایف مدیریت را ارزیابی می کند ویکی دیگر نحوه تصمیم گیری مدیران را ارزیابی می کند ) بدین ترتیب دونوع اطلاعات مربوط به یک گروه جمع آوری می شود وبرای تجزیه وتحلیل وبررسی میزان رابطه وهمخوانی بین این دونوع اطلاعات ، بهترین روش ، روش همبستگی وهمخوانی است .
در این روش تحقیق ، محقق به دنبال کشف رابطه بین متغییرهای تحقیق وتعیین درجات همبستگی آنهاست . به این دلیل وبا توجه به اینکه روش همبستگی چه خواهد بود رابیان می کند، روش مناسبی برای تحقیق مذکور تشخیص داده شد .
جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق را کلیه مدیران و کارکنان مدارس شهر سیرجان در سه مقطع تحصیلی ( ابتدایی – راهنمایی ومتوسطه ) تشکیل می دهند .
طی بررسی های به عمل آمده مشخص گردید که تعداد ۲۴۵ آموزشگاه در شهر سیرجان وجود دارد ، که کارکنان آنها ، جامعه آماری ما را در این تحقیق تشکیل خواهند داد .
حجم نمونه وروش نمونه گیری
همانطور که ذکر گردید تعداد ۲۴۵ آموزشگاه در شهر سیرجان در سه مقطع وجود دارد آمار کارکنان این مدارس با توجه به آمار دانش آموزی ومقطع متفاوت می باشد و نمی توان گفت که هر مدرسه چند کارمند دارد .با توجه به این خصوصیت آمار کل کارکنان را از قسمت آمار وبودجه مدیریت آموزش وپرورش سیرجان تهیه کردیم که این تعداد شامل ۴۹۹ نفر بوده اند( ۱۰۸ نفر ابتدایی ، ۶۴ نفر راهنمایی ، ۷۳ نفر متوسطه ) که جامعه آماری تحقیق را تشکیل می دهند با توجه به تعداد جامعه آماری ، نمونه گیری طبق جدول مورگان انجام شد وتعداد ۲۱۷ نفر (روش نمونه گیری نسبی) به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند وبدین ترتیب پرسشنامه بین آنها توزیع شد واز کارکنان ، خواسته شد پرسشنامه ها را در حضور محقق تکمیل نمایند و کلیه کارکنان در حضور محقق پرسشنامه هارا تکمیل ودر اختیار محقق قرار دادند .لازم به ذکر است پرسشنامه ها در جلسات ضمن خدمت معاونین در مقاطع مختلف طی سه روزدر جامعه آماری توزیع گردید و پس ازآن در همان جلسات پرسشنامه ها به محقق برگردانده شدند.
ابزار جمع آوری داده ها..
به منظور گرد آوری اطلاعات در این تحقیق از دونوع پرسشنامه استفاده شده است .
پرسشنامه الف
تعداد سوالات این پرسشنامه که در ارتباط با “آگاهی مدیران از وظایف مدیریت"می باشد ۳۳ سوال بوده و نسبت به تک تک وظایف مدیریت شامل “برنامه ریزی ، سازماندهی ، بسیج منابع وامکانات ، رهبری ، کنترل ” طراحی شده ودر اختیار کارکنان آموزشگاهها قرار گرفته است.
پرسشنامه ب
تعداد سوالات این پرسشنامه ۱۷ سوال بوده وبه منظور ارزیابی از نحوه تصمیم گیری مدیران طراحی ودر اختیار کارکنان آموزشگاهها قرار گرفته است
سنجش های مربوط به ابزار جمع آوری داده ها
یکی از این روشها روایی محتوا است. روایی محتوا اطمینان میدهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسشهای مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد سنجش را در بر دارد. به بیان دیگر، روایی محتوا نشان میدهد که ابعاد و عناصر یک مفهوم تا چه حد تحت پوشش دقیق قرار گرفته است. روایی ظاهری، یک شاخص ابتدایی و حداقل برای روایی محتوا به حساب میآید. این نوع روایی نشان میدهد که عناصر مورد سنجش به طور ظاهری توانایی اندازه گیری مفهوم ما را دارند. در این پژوهش برای بررسی روایی پرسشنامه از روایی ظاهری استفاده شده است. بدینصورت که پرسشنامه به تعدادی از صاحب نظران و اساتید مربوطه از جمله استاد راهنما و مشاور داده شد و از آنها در مورد هر سؤال نظرخواهی گردید که به اتفاق پرسشنامه ها را تأیید نمودند.