آنچه در این فصل ارائه می شود ، شامل خلاصه ای از تحقیق ، بحث در مورد یافته های تحقیق ، نتیجه گیری پیرامون یافته ها و ارائه پیشنهادات است.
خلاصه
هدف پژوهش حاضر طراحی آزمون میدانی جدید بنام (FAST) به منظور برآورد توان هوازی بازیکنان فوتسال بود. شرکت کنندگان در این تحقیق ۱۴ نفر از بازیکنان فوتسال تیم هیرسا حاضر در مسابقات دسته یک بانوان باشگاه های کشور با میانگین سنی ۲۲/۴ + ۵/۲۱ سال، قد ۱۷/۴ + ۶۴/۱۵۹ سانتی متر، توده بدنی ۱۵/۵ + ۰۱/۵۶ کیلوگرم، درصد چربی ۳۲/۴ + ۷۹/۲۲ درصد و BMI 08/2 + 99/21 کیلوگرم بر مجذور متر، بودند. حداکثر اکسیژن مصرفی(VO₂max ) آزمودنی ها با بهره گرفتن از دستگاه گازآنالایزر ( آزمون ملاک ) و مسافت بدست آمده ازآزمون میدانی طراحی شده اندازه گیری شد که به ترتیب میانگین ،۵/۲ + ۹۸/۴۸ میلی لیتر بر کیلوگرم در دقیقه و ۲۷/۱۰۱ + ۲/۱۳۸۹ متر بدست آمد. همچنین ضریب همبستگی ضربان قلب و لاکتات آزمودنی ها پس از هر دو آزمون محاسبه شد و این متغیرها در دوآزمون نیز مقایسه شدند. پس از جمع آوری اطلاعات خام و تجزیه و تحلیل آماری از روش ضریب همبستگی گشتاوری پیرسون ،ICC و t همبسته و با بهره گرفتن از نرم افزار۱۶ SPSS ، نتایج زیر به دست آمد:
بین حداکثر اکسیژن مصرفی به دست آمده از آزمون فزاینده آزمایشگاهی ومسافت طی شده درآزمون طراحی شده همبستگی معنی داری وجود داشت (۸۵۳/۰=r و۰۱/۰p= ). و فرمول (y = 0.019x + 21.52 ) برای برآورد حداکثر اکسیژن مصرفی با بهره گرفتن از آزمون طراحی شده به دست آمد.

بین ضربان قلب بیشینه به دست آمده از هر دو آزمون همبستگی معنی داری وجود داشت (۷۶۸/۰=r و۰۱/۰p= ).
بین لاکتات خون به دست آمده از هر دو آزمون پس از دو دقیقه ،همبستگی معنی داری وجود داشت (۶۶۸/۰=r و۰۱/۰p= ).
بین ضربان قلب بیشینه آزمودنی ها در آزمون آزمایشگاهی و آزمون طراحی شده اختلاف معنی داری وجود نداشت.( ۷۲۸/۰= p ).
بین لاکتات خون ۲ دقیقه پس از آزمون آزمایشگاهی و آزمون طراحی شده اختلاف معنی داری وجود داشت (۰۱۴/۰= p ).
نتایج آزمون ICC نشان داد که بین مسافت به دست آمده از آزمون طراحی شده بعد از دو مرتبه اجرای آن همبستگی تعاملی معنی داری وجود داشت (۷۷۴/۰=r ، ۰۱/۰ >P)
نتایج آزمون ICC نشان داد که بین ضربان قلب بیشینه به دست آمده پس از آزمون طراحی شده بعد از دو مرتبه اجرای آن همبستگی تعاملی معنی داری وجود داشت (۷۸۳/۰=r ، ۰۱/۰ >P)
۸)نتایج آزمون ICC نشان داد که بین لاکتات خون به دست آمده پس از آزمون طراحی شده بعد از دو مرتبه اجرای آن همبستگی تعاملی معنی داری وجود داشت (۶۱۲/۰=r ، ۰۵/۰ >P).
بحث و نتیجه گیری
یافته های تحقیق حاضر نشان داد که بین حداکثر اکسیژن مصرفی به دست آمده از آزمون فزاینده آزمایشگاهی ومسافت طی شده درآزمون طراحی شده همبستگی معنی داری وجود داشت. به نظر می رسد چنین همبستگی معنی داری بین شاخص های مورد نظر، به دلیل زمان فعالیت مشابه(میانگین مدت زمان آزمون آزمایشگاهی ۷۵/۰ + ۵/۹ دقیقه و مدت زمان آزمون طراحی شده ۱۰ دقیقه )و بکارگیری بیشتر پایین تنه در آزمون آزمایشگاهی و آزمون طراحی شده باشد که احتمالا سبب درگیری سیستم های انرژی مشابه در دو آزمون شده است.(۱۸،۴۲،۶۰،۸۱) میزان ضربان قلب و تا حدی میزان لاکتات نیز نشان می دهد که فشار فیزیولوژیکی دو آزمون تقریبا مشابه بوده است. نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات کاستگنا و همکاران (۲۰۱۰) که همبستگی معناداری بین vo₂max بازیکنان فوتسال در آزمون بیشینه نوارگردان و آزمون میدانی FIET و نتایج ویلیامز و همکاران (۲۰۱۰) که همبستگی معنا داری بین مسافت طی شده در آزمون BEAST₉₀ ومسافت طی شده در آزمون YYIRT^[35] و vo₂ paek بدست آمده از آزمون آزمایشگاهی توسط بازیکنان فوتبال بدست آوردند، همخوانی دارد( ۵۴،۹۶).
همچنین به نظر می رسد در همبستگی بین شاخص های مورد نظر شباهت بین ماهیت دو آزمون، پیوسته بودن دو آزمون ( منقطع بوده و زمان استراحت در خلال دو آزمون وجود نداشت)نیز موثر باشد.
همچنین تحقیق حاضر نشان داد که بین میزان لاکتات و ضربان قلب بیشینه بدست آمده از آزمون آزمایشگاهی و آزمون طراحی شده ارتباط معناداری وجود دارد که این امر می تواند به خاطر وجود شدت، زمان، الگوی حرکتی مشابه و رعایت اصل ویژگی تمرین در هردو آزمون باشد.
از طرفی نتایج آزمون تی همبسته نشان داد که بین لاکتات خون پس از دو آزمون تفاوت معناداری وجود دارد، که میزان لاکتات ترشح شده پس از آزمون طراحی شده بیشتر از آزمون آزمایشگاهی است که این می تواند به خاطر فشار اعمال شده بیشتر در آزمون طراحی شده باشد.
اندازه گیری لاکتات خون هنگام تمرین اطلاعاتی رادر مورد شدت، بار و مدت تمرین فراهم می کند. هنگام فعالیت، زمانی که ذخایر انرژی در دسترس استفاده می شود، لاکتات تشکیل نمی شود.پس از آن، وقتی انرژی از راه شکسته شدن گلیکوژن و بدون دخالت اکسیژن فراهم آید، لاکتات شروع به تجمع می کند(۴۰). غلظت لاکتات خون پس از فعالیت های بیشینه اغلب در آزمون های میدانی و آزمایشگاهی جهت ارزیابی سهم دستگاه گلیکولیتیک در فعالیت استفاده می شود(۳۴).
براساس گزارش بابیج (۱۹۸۳) پس از یک فعالیت ۱۰ دقیقه ای با شدت ۵۰ درصد vo₂max ، لاکتات خون افزایش پیدا نمی کند، اما در فعالیت مشابهی با شدت ۷۶ درصد vo₂max، لاکتات خون تا ۵ دقیقه پس از فعالیت افزایش می یابد، سپس شروع به کاهش می کند(۲۱). هرچند در مقایسه با محدود شدن متابولیسم، محدود بودن اکسیژن به افزایش لاکتات تولیدی عضله و افزایش لاکتات خون می انجامد، هیپوکسی فقط یکی از دلایل افزایش لاکتات تولیدی است. متابولیسمی که بر اثر اکسیژن محدود می شود معمولا دلیل لاکتات تولیدی نیست، بلکه این سیستم های بتا آدرنرژیک است که بر لاکتات خون تاثیر مهمی دارد(۶).
نتایج تحقیق نشان داد که بین ضربان قلب پس از آزمون فزاینده آزمایشگاهی و آزمون طراحی شده همبستگی معنی داری وجود دارد و همچنین بین ضربان قلب در دو آزمون تفاوت معنا داری هم مشاهده نشد.این نکته آشکار شده است که واکنش ضربان قلب به سنگینی تمرین می تواند به عنوان شاخصی از بار اضافه که به طور اعم بر بدن و به طور اخص بر قلب و عروق اعمال می شود، مورد استفاده قرار گیرد(۱۴،۲۶،۳۱،۳۳). هر قدر که شدت ورزش بیشتر شود تحت هزینه اکسیژن معین و اندازه بار ویژه، ضربان قلب افزایش پیدا می کند.
و نیز تحقیق ما نشان داد که بین مسافت طی شده، ضربان قلب بیشینه و لاکتات خون در آزمون طراحی شده پس از دوبار اندازه گیری توسط محقق هبستگی تعاملی معناداری وجود دارد که این موضوع بیانگر میزان پایایی آزمون طراحی شده در محاسبه توان هوازی آزمودنی ها ست.
بطور خلاصه این مطالعه نشان می دهد که در هنگام آزمون FAST، هر دو مسیر انرژی هوازی و بی هوازی درگیر هستند و یک فشار فیزیولوژیکی مشابه که هنگام بازی فوتسال بازیکنان با آن مواجهه هستند، اعمال می کند.
پیشنهادهای اجرایی تحقیق
با توجه به ماهیت آزمون FAST ازآن برای ارزیابی عملکرد ویژه بازیکنان فوتسال مخصوصاً در فاکتور توان هوازی ویژه این رشته ورزشی استفاده شود.
در ارزیابی عملکرد هوازی ورزشکاران رشته های مشابه فوتسال بهتر است از آزمون های میدانی شبیه به مهارت ورزشی مورد نظر استفاده نمود.
پیشنهادهای پژوهشی برگرفته از تحقیق
تحقیق مشابهی در حجم نمونه های بزرگتر انجام گیرد.
آزمون FAST بر روی ورزشکاران نخبه مرد فوتسال اجرا شود.
به اعتبار یابی آزمون FAST با سایر آزمون های توان هوازی پرداخته شود.
منابع
۱-آقاعلی نژاد،حمید.(۱۳۸۲). زمانبندی تمریتن قدرتی در فوتبال، چاپ اول،انتشارات دنیای حرکت، تهران.
۲-آقاعلی نژاد،حمید.،سوری،رحمان.(۱۳۸۲). اصول برنامه نویسی در تمرین، چاب اول،انتشارات دنیای حرکت، تهران.
۳- آقا علی نژاد،حمید.،قراخانلو،رضا.،یوسفوند، سمیه.(۱۳۸۷).برآورد توان بی هوازی با آزمون پرش زیگزاگ جدید با نام آزمون بی هوازی تربیت مدرس( TMAT )، فصلنامه المپیک،سال شانزدهم،شماره۲، ص:۱۰۷-۹۷.
۴- ابراهیم، خسرو.(۱۳۷۸). مقایسه ارتباط توان هوازی، درصد چربی بدنی و افسردگی در دانشجویان دختر ورزشکار و غیر ورزشکار، نشریه المپیک، شماره ۱و۴،ص : ۱۴-۳ .
۵- اکبلوم، بیورن.(۱۳۷۴). فوتبال،ترجمه محمد خیبری، چاپ اول، کمیته ملی المپیک، تهران.
۶-اچ ویلمور،جک.،ال کاستیل،دیوید.(۱۳۷۷). فیزیولوژی ورزش و فعالیت بدنی جلد اول،ترجمه ی ضیاء معین و همکاران،انتشارات مبتکران،تهران.
۷- استون، کازیا .(۱۳۸۱). تئوری و متدولوژی تمرین از مبانی تا کاربرد،ترجمه خسرو ابراهیم، انتشارات دانشگاه امام رضا، مشهد.
۸-ادینگتون و ادگرتون،(۱۳۸۰)، بیولوژی فعالیت بدنی، ترجمه حجت الله نیکبخت، انتشارات سمت، تهران.
۹- انشل، مارک.(۱۳۷۶). واژه نامه علوم ورزشی، چاپ اول،کمیته ملی المپیک، تهران.
۱۰-ای.برگ،کریس و دبلیو.لاتین،ریچارد.(۱۳۸۹). روش های تحقیق در تندرستی،تربیت بدنی،علوم ورزشی و تفریحات،ترجمه ی بهروز عبدلی،نصوراحمدی و الهام عظیم زاده،نشر علم و حرکت،تهران.
۱۱- بومپا، تئودور.(۱۳۸۱). اصول و روش شناسی تمرین از کودکی تا قهرمانی، ترجمه خسرو ابراهیم،هاجر دشتی دربندی، چاپ اول،انتشارات یزدانی،تهران.
۱۲- بلوم فیلد جی، آکلند تی آر و الیوت بی سی.(۱۳۸۲). بیومکانیک و آناتومی کاربردی در ورزش.ترجمه ارشم سعیدی، انتشارات فر دانش پژوهان.
۱۳- بهپور، ناصر.(۱۳۸۴). اثرات تمرینات پلیومتریک، وزنه و پلیومتریک-وزنه روی توان بی هوازی و نیروی عضلانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه کردستان.
۱۴-پرنو،عبدالحسین.،قراخانلو،رضا.،آقاعلی نژاد،حمید.(۱۳۸۴). بررسی نیمرخ ترکیب بدنی، فیزیولوژیکی وآنتروپومتریکی بازیکنان نخبه ی فوتسال ایران،فصلنامه المپیک،سال سیزدهم،شماره۲ پیاپی۳۰.