نیست
نرمال نیست
نرمال نیست
نرمال
نیست
نرمال نیست
همانطور که از دادههای جدول ۴-۱۳ مشخص است، سطح معناداری آزمون کولموگروف- اسمیرنوف برای تمامی متغیرهای پژوهش کوچکتر از مقدار ۰۵/۰ است. در نتیجه تمامی متغیرهای مورد بررسی در پژوهش حاضر دارای توزیع غیرنرمال میباشند.
در این پژوهش چون روش تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی و مدلسازی معادلات ساختاری صورت گرفته است، لذا توزیع غیر نرمال یا نرمال متغیرها تنها برای تحقیقاتی حائز اهمیّت است که روش تجزیه و تحلیل داده هایشان براساس رگرسیون و ضریب همبستگی پیرسون یا اسپیرمن باشد.
۴-۶- تحلیل روایی
در این بخش به بررسی روایی پرسشنامه مورد استفاده در پژوهش پرداخته خواهد شد. در جدول زیر متغیرهای پژوهش به همراه نام اختصاری آنها آورده شده است.
۴-۶-۱- تحلیل عاملی اکتشافی
به منظور سنجش روایی روشهای گوناگونی وجود دارد که در این پژوهش با توجه به اینکه متغیرهای پژوهش از چند بُعد (مؤلفه) تشکیل شده اند، از آزمون تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شده است. در انجام تحلیل عاملی باید از این مسأله اطمینان حاصل شود که آیا میتوان داده های موجود را برای تحلیل مورد استفاده قرار داد یا نه. به عبارت دیگر؛ آیا تعداد دادههای مورد نظر برای تحلیل عاملی مناسب هستند یا خیر؟ بدین منظور از شاخص KMO و آزمون بارتِلِت استفاده گردیده است. براساس این دو آزمون داده ها زمانی برای تحلیل عاملی مناسب هستند که شاخص KMO بیشتر از (۶/۰) و نزدیک به یک و sig آزمون بارتِلِت کمتر از (۰۵/۰) باشد. خروجی این آزمونها در جدول ۴-۱۵ ارائه گردیده است.
(جدول ۴-۱۴) آزمون KMO و بارتلت برای سؤالات پرسشنامه
آزمون KMO
۸۳۰/۰
آزمون بارتلت
χ۲
۶۷۱/۳۴۲۱
درجه آزادی
۲۳۱
Sig
۰۰۰/۰
باتوجه به جدول ۴-۱۵؛ مقدار شاخص KMO برابر ۸۳۰/۰ است (بیشتراز ۶/۰)، لذا تعداد نمونه (تعداد پاسخدهندگان) برای تحلیل عاملی کافی میباشد. همچنین مقدار sig آزمون بارتلت، کوچکتراز ۰۵/۰ است؛ که نشان میدهد تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مدل عاملی مناسب است و فرض شناخته شده بودن ماتریس همبستگی، رد می شود.
با توجه به اینکه نتایج آزمون KMO و بارتِلِت، دادههای به دست آمده از پرسشنامه را برای تحلیل عاملی، کافی و مناسب تشخیص می دهند؛ پس میتوان تحلیل اکتشافی را بر روی سؤالات پرسشنامه پیاده نمود.
در تحلیل عاملی اکتشافی برای استخراج عاملها از روش مؤلفههای اصلی[۲۰] و برای چرخش عاملها از روش واریماکس[۲۱] با نرمالسازی کیسر[۲۲] بهره گرفته شده است. ملاک تصمیمگیری درمورد بقاء یا حذف سؤالات پرسشنامه از تحلیل عاملی؛ مقادیر اشتراک استخراجی[۲۳] آن هاست. بدین ترتیب که اگر مقدار اشتراک استخراجی هر یک از سؤالات کمتر از (۵/۰) باشد، آن سؤال را از تحلیل عاملی کنار میگذاریم. همچنین ملاک تصمیمگیری در مورد دستهبندی سؤالات، مقادیر ویژهی بالاتر از (۱) و نمرات عاملی بالاتر از (۴/۰) در نظر گرفته شده است. نتایج آزمون تحلیل اکتشافی در جدول ۴-۱۶ نمایان است. جهت اینکه نشان دهیم هر سؤال پرسشنامه در کدام عامل جای گرفته است، بیشترین بار عاملی آن سؤال با رنگی دیگر در جداول تحلیل عاملی اکتشافی مشخص شده است.
(جدول ۴-۱۵) ماتریس عوامل چرخشیافته
سؤالات
عامل اوّل
عامل دوّم
عامل سوّم
عامل چهارم