۳-۷روش انجام پژوهش ……………………………………………………………………………………..۲۱
۳-۸روش تجزیه و تحلیل اطلاعات …………………………………………………………………………۲۲
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل آماری
۴-۱مقدمه …………………………………………………………………………………………………….۲۴
۴-۲ تفسیر داده ها……………………………………………………………………………………………۴۲
۴-۲-۱ فرضیه اول …………………………………………………………………………………………۴۲
۴-۲-۲ فرضیه دوم …………………………………………………………………………………………..۲۵
۴-۲-۳ فرضیه سوم ……………………………………………………………………………………۲۶
۴-۲-۴فرضیه چهارم ……………………………………………………………………………………….. ۲۸
۴-۲-۵فرضیه پنجم …………………………………………………………………………………………..۲۹
۴-۲-۶ فرضیه ششم ………………………………………………………………………………………….۳۰
۴-۲- ۷ فرضیه هفتم …………………………………………………………………………………………۳۱
۴-۲-۸ فرضیه هشتم …………………………………………………………………………………………۳۲
۴-۲-۹ فرضیه نهم ……………………………………………………………………………………………۳۴
۴-۲-۱۰فرضیه دهم ………………………………………………………………………………………….۳۵
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
۵-۱ مقدمه……………………………………………………………………………………………………. ۴۱
۵-۲ بحث و تفسیر نتایج ……………………………………………………………………………………..۴۱
۵-۳نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………۴۵
۵-۴ پیشنهادات برخاسته از تحقیق ………………………………………………………………………… ۴۵
۵-۵ پیشنهادات برای تحقیقات بعدی……………………………………………………………………….. ۴۶
منابع و مآخذ ………………………………………………………………………………………………….۴۷
چکیده انگلیسی ۵۲………………………………………………………………………..
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
۴-۱ جدول………………………………………………………………………………………………. ۲۴
۴-۲ جدول………………………………………………………………………………………………۲۵.
۴-۳جدول………………………………………………………………………………………………..۲۶
۴- ۴جدول……………………………………………………………………………………………….۲۸
۴-۵ جدول……………………………………………………………………………………………….۲۹
۴-۶ جدول……………………………………………………………………………………………….۳۰
۴-۷ جدول……………………………………………………………………………………………….۳۱
۴-۸ جدول……………………………………………………………………………………………….۳۳
۴-۹ جدول……………………………………………………………………………………………….۳۴
۴-۱۰جدول………………………………………………………………………………………………۳۵
۴-۱۱جدول………………………………………………………………………………………………۳۷
۴-۱۲جدول……………………………………………………………………………………….۳۷
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
۴-۱ نمودار………………………………………………………………………………………………….۳۸
۴-۲نمودار……………………………………………………………………………………………۳۹
چکیده
هدف مطالعه حاضر تعیین تاثیر تمرین استقامتی و مکمل سازی عصاره آبی دانه شنبلیله بر سطوح ویسفاتین و واسپین در رت های نر دیابتی شده با استرپتوزوتوسین بود. مواد و روش ها : دیابت از طریق تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین (mg/kg60) به ۹۶ رت نر نژاد ویستار(وزن ۲۰۰-۲۵۰ گرم و سن ۱۲ هفته) ایجاد شد. رت ها به طور تصادفی به ۸ گروه تقسیم شدند:گروه تمرین استقامتی و شنبلیله با دوز g/kg74/1 (S-F1)،گروه تمرین استقامتی شنا (S)،گروه تمرین استقامتی و شنبلیله با دوز g/kg 0/87 (2S-F)،گروه تمرین استقامتی شنا و گلی بنکلامید(G-S)، گروه کنترل دیابتی ©، گروه شنبلیله با دوز g/kg 0/87(F1)، گروه شنبلیله با دوز g/kg 1/74 (2F) وگروه گلی بنکلامید(G). تمرین استقامتی به صورت شناکردن به مدت ۶ هفته ، هفته ای ۵ روز و روزی ۱ ساعت در یک تانک آب انجام شد. در هر وعده داروی گلی بنکلامید ، عصاره شنبلیله و محلول سالین به صورت خوراکی و با بهره گرفتن از روش گاواژ به آزمودنی ها خورانده شد. یافته ها : نتایج نشان داد که ترکیب تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1/74 بر سطوح ویسفاتین پلاسما کاهش معنی دار دارد ولی ترکیب تمرین استقامتی و عصاره آبی دانه شنبلیله با دوز g/kg 1/74بر سطوح ویسفاتین پلاسما اثر معنی دار نداشت.
نتیجه گیری: با توجه به نتایج ارائه شده در این پژوهش که نشان داد که تمرین استقامتی شناکردن و عصاره شنبلیله بر کاهش ویسفاتین موثر است پس می توان گفت که تمرین استقامتی و گیاه شنبلیله احتمالاً می توانند بعنوان پیشگیری یا روش درمان برای بیماری دیابت مطرح شوند.
واژگان کلیدی : دیابت ملیتوس ، تمرین استقامتی ، شنبلیله ، ویسفاتین ، واسپین
۱- ۱مقدمه
چاقی یک اختلال در حال رشد سریع در کشورهای صنعتی است که با مقاومت به انسولین ، نقص چربی،دیابت ملیتوس نوع ۲ و فشار خون زیاد همراه است ((Seeger & Et al,2008,247-251.
دیابت ملیتوس یک بیماری متابولیکی سیستمیک است و با افزایش قند خون مشخص می شود Et al,2010,1883-1892) & Rao) و منجر به نقص در ترشح انسولین ، مقاومت به انسولین یا هر دو می شود Zaheer Baquer & Et al , 2011,1-21)).
گروه
انتخاب نمونه
پیشآزمون
متغیر مستقل
پسآزمون
آزمایش
R
T1
X
T2
کنترل
R
T1
–
T2
جامعه آماری:
جامعه آماری پژوهش کلیه مادران کودکان دبستانی مبتلا به اختلال نارسایی توجه- بیشفعالی ADHD بودند که از آبان ۱۳۹۱ تا اسفند ۱۳۹۲ به مراکز اختلالات رفتاری نواحی چهارگانه آموزش و پرورش شیراز و کلینیک مشاوره همیار مراجعه کرده بودند.
نمونه و روش نمونهگیری
برای انتخاب آزمودنیهای این پژوهش، ۱۰۰ نفر از مادران کودکان مبتلا به اختلال بیشفعالی- کمبود توجه مراجعهکننده به مراکز اختلالات رفتاری نواحی چهارگانه شیراز و کلینیک مشاوره همیار به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. پس از مصاحبه بالینی و تأئید اختلال در کودکان توسط روانشناس بالینی، پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) تکمیل کردند. لازم به ذکر است که فرزندان مادران یادشده تنها تشخیص اختلال بیشفعالی- کمبود توجه داشته، تشخیص همراه دیگری نداشتند. پس از جمعآوری نتایج پرسشنامه، مادرانی که بیشترین میزان نمره از پرسشنامه سلامت عمومی را داشتند به عنوان افراد مورد مطالعه انتخاب شدند. بدین صورت که ابتدا اسامی ۳۴ نفر مورد اشاره براساس نمراتی که در پیشآزمون به دست آوردند از کم به زیاد مرتب شد، آنگاه نام آنها به صورت یک در میان در دو دسته قرارگرفت تا به روش انتساب تصادفی در دو گروه آزمایشی و کنترل قرارگیرند، همچنین متغیرهایی مانند سن مادر، سن فرزند مبتلا به اختلال بیشفعالی- کمبود توجه، تعداد فرزندان، ترتیب تولد فرزندان مبتلا به اختلال بیشفعالی- کمبود توجه، شغل مادر، سطح تحصیلات مادر، سطح درآمد خانواده برای همتاسازی دو گروه مورد توجه قرارگرفت.
ابزارهای پژوهش
جهت تحقق اهداف پژوهش آزمودنیها دو ابزار به شرح زیر تکمیل کردند.
فهرست نشانه مرضی کودک (CSI-4): این فهرست یک ابزار درجهبندی رفتار است که نخستین فرم آن در سال ۱۹۸۴ توسط گدو و اسپرافکین (۱۹۹۹) بر اساس طبقهبندی DSM-III به منظور غربال ۱۸ اختلال رفتاری و هیجانی کودکان ۵ تا ۱۲ سال طراحی شد و بعدها بارها مورد تجدیدنظر قرار گرفت و در سال ۱۹۹۴ مطابق با DSM-IV تغیرات اندکی در آن به وجود آمد و با نام CSI-4 منتشر شد. CSI-4 دارای دو فرم والد و معلم است، فرم والدین ۱۱۲ گزاره دارد که به منظور غربال ۱۸ اختلال رفتاری و هیجانی تنظیم شده و فرم معلم که حاوی اطلاعاتی از محیط تحصیلی و عملکرد آموزشی کودک است ۷۹ گزاره را در بر میگیرد و برای غربال ۹ اختلال رفتاری و هیجانی طراحی شده است (در پژوهش حاضر از فرم والدین برای اندازه گیری علائم اختلال نارسایی توجه بیشفعالی استفاده خواهد شد. روش نمرهگذاری بصورت لیکرت در دامنهای از ۰ = هیچ، تا شدید= ۴ درجهبندی میشود.).
این ابزار در داخل کشور، به کرات توسط پژوهشگران مختلف مورد استفاده قرار گرفته و دارای اعتبار ثابت شده و حساسیت آن برای اختلال نقص توجه- بیش فعالی ۷۷/۰ و ثبات داخلی آن بوسیله آلفای کرونباخ ۹۲/۰گزارش شده است (محمد اسماعیل، ۱۳۸۳). در پژوهش حاضر نیز پایایی ابزار با بهره گرفتن از ضریب آلفای کرونباخ ۹۰/۰ برآورد گردید.
پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ). به منظور اندازه گیری سلامت روانی آزمودنیها در این پژوهش از پرسشنامه سلامت عمومی (GHQ) فرم ۲۸ سؤالی که توسط گلدبرگ و هیلر[۷۶] (۱۹۷۹) ارائه شده استفاده خواهد گردید. این پرسشنامه از چهار مقیاس تشکیل شده و هر کدام از آنها دارای ۷سوال میباشد. سوالهای هر مقیاس به ترتیب پشت سر هم آمدهاند به گونهای که ازسوال ۱ تا ۷ مربوط به مقیاس نشانه های جسمانی، از سوال ۸ تا ۱۴ مربوط به مقیاس اضطراب، از سوال ۱۵ تا ۲۱ مربوط به مقیاس اختلال در کارکرد اجتماعی و از سوال ۲۲ تا ۲۸ مربوط به مقیاس افسردگی میباشد. روایی و پایایی آن توسط تقوی (۱۳۸۰) مورد بررسی قرار گرفته است. وی در نمونهای از دانشجویان دانشگاه شیراز، پایایی پرسشنامه را با بهره گرفتن از روش های باز آزمایی، تنصیف، آلفای کرونباخ به ترتیب برابر۷۰/۰، ۹۷/۰، و۹۰/۰ و روایی آن را در همین نمونه در حد مطلوب گزارش کرده است. نمرهگذاری پرسشنامه به صورت لیکرت (۰٫۱٫۲٫۳) می باشد. نمره کل پرسشنامه بعد از جمع نمرات تمام گزینه ها بدست میآید. هر چقدر نمره فرد در این آزمون کمتر باشد نشانه سلامت فرد میباشد. در پژوهش حاضر ضریب آلفای کرونباخ برای کل پرسشنامه و زیر مقیاسهای جسمانی، اضطراب، اختلال در کارکرد اجتماعی و افسردگی به ترتیب برابر ۹۶/۰، ۹۴/۰، ۹۱/۰، ۹۵/۰ و ۹۰/۰ بود.
شیوهی اجرا
برای اجرای طرح پژوهشی، پس از انتخاب مراکز مورد نظر و هماهنگی با مدیران مراکز در جلسهای مطالب لازم در باره تحقیق و ویژگیهای کودکان مورد بررسی، به مادران ارائه و از آنان دعوت به همکاری جهت تکمیل پرسشنامه ها خواهد شد. پس از جمعآوری پرسشنامه ها و همتاسازی بر اساس ملاکهای تعیین شده، تعدادی از مادران کودکانی که دارای نمره برابر یا بالاتر از نمره برش ۳۰ نفر انتخاب و بطور تصادفی در دو گروه کنترل و آزمایش جایگزین شدند. سپس مادران گروه آزمایش در جلسههای مورد نظر شرکت داده میشوند. جلسهها شامل ۱۰ جلسه آموزشی بود که هفتهای یکبار به مدت ۹۰ دقیقه به اجرا در آمد. نحوه کار بدین صورت بود که در ابتدا با مادران ارتباط برقرار میشد و با زبانی ساده اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی و علل آن، اهداف جلسات و ضرورت موضوع برای آنان بازگو شد. در طراحی برنامه آموزش رفتاری مادران از برنامه آموزش رفتاری والدین بارکلی استفاده خواهد شد. گامهای درمانی این بسته آموزشی عبارتند از: تشریح اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی، شکلدهی رفتارهای مثبت از طریق تقویت، عدم تقویت رفتارهای نامطلوب، آموزش یک نظام رسمی از امتیازها و ژتونها به منظور شرطی کردن اطاعت کودک، آموزش والدین در بکارگیری روش محرومسازی، آموزش روش اجرای کارت گزارش رفتار کودک در مدرسه، پیشبینی بد رفتاری کودکان در اماکن عمومی. در جدول ۳-۲ ساختار جلسات آموزشی ارائه شده است.
جدول ۳-۲- ساختار جلسات آموزش مادران
جلسه اول
عنوان: معرفی اختلال نارسایی توجه/بیشفعالی
دستور جلسه: آشنایی مادران با ماهیت، شیوع، سببشناسی و درمان کارآمد
جلسه دوم
عنوان: اصول کلی مدیریت رفتار
دستور جلسه: آشنایی با انواع روش های تقویت شامل تقویت مثبت، تقویت تفکیکی و..
جلسه سوم
چشم اگر داری تــو کـورانـه میـا
ور نــداری چشـم، دسـت آور عصــا
(مثنوی۳/۲۷۷)
بِرِنْج خُود دَانِه ی قُل هُوَالله داشت
تُخــْمِ تُوحیِدِش لَه مَزرَعَ دِل کَاشت
۱) ترجمه بیت: برنج که محصول کشاورزی بشراست نشانه از وجود یگانگی خداوند دارد زیرا ریشهی این وحدت و یگانگی خداوند در عمق وجود انسان کاشته شده است.
۲) نکات بلاغی: بیت(قُل هُوَالله) با توحید تناسب، تلمیح به سوره مبارک توحید، داشت وکاشت جناس و قافیه، مراعات النظیر بین برنج، دانه، تخم، کاشت وداشت وخدا پرستی ذاتی و فطری بشر است.
۳) شرح نکات عرفانی: (قُل هُوَاللُه أحَد) اخلاص گفته شده به خاطر خلوص قلب بنده نسبت به خداوند است، خلوص قلب یعنی؛ پاک بودن دل از ریا، پرستش بت ها، معبودهای غیر از خدا چه درونی وچه غیر درونی را گویند. هُوَ، هویت: غیب خداوند را گویندکه اظهار آن امکان پذیر نیست و بیانگر واحدیت حق است. و قرارگرفتن آن قبل از الله مرتبه ظهور هویت را مشخص میکند. اسم هو: باطن خداوند است و بیان کننده این است که خداوند واحد و ناظر بر الوهیت و واحدیت حقه ی خداوند است. (ر. ک. رضانژاد، ۱:۱۳۸۳/۸۵-۸۶)، «دل: عبارت از نفس ناطقه و محل تفصیل معانی است، و مخزن اسرارحق همان دل است». (سجاد،۳۸۷:۱۳۸۹)، مولوی در بیان سوره اخلاص تمایز میان درویشی که نیازمند خداست وتشنه ی دیدار حق را با درویشی دیگر که خواهان خداوند است، که آرزوی دیدار کسی دیگر غیر از خدا را دارد بیان می کند.
وَهْمْ مخلـــوق است و مـولـود آمــده است
حق نـزاییــده است، او لَـمْ یُـــولــد اسـت
(مثنوی۱/۲۷۷۰)
رَوْ کــز ایــن جــو بــرنیــابـی تــا ابـــد
لَــمْ یَـکُــن حَقّــاً لَـــهُ کُفْــــواً اَحَــــد
(مثنوی۶/۶۳۰)
شِـیْر تَعبـیر وَ عِلــم قُــوتِ رُوح بَسـَه
مَعنَــایْ شِیْــر بِــرنـج شِنَفْتِـی یَسَــه
۱) ترجمه بیت: درتعریف و بیان خاصیت شیرهمین کافی است که برای نیروی علم روح بشرکافی است واگرمعنی و مفهوم غذای ترکیبی شیر با برنج را شنیده ای همین است.
۲) نکات بلاغی: بین بَسَه ویَسَه جناس وقافیه، تکرار، شِنَفْتِی: شنیده ای، بسه: کافی است، یسه: همین هست.
بَسْ کَــرْپَــریِشــان پَریِشَــان حَـرْفِـی
- ارتباط مثبتی میان رفتار شهروندی سازمانی که بوسیله کارکنان نشان داده می شود و مقداری که آنان خدمات را مطابق با استانداردها و نیازمندیهای خدماتی سازمان تحویل می دهند وجود دارد.
۲٫ارتباط مثبتی میان مقداری که خدمات سازمان مطابق با استانداردها و نیازمندیهای مشتری ارائه می شود و ادراک مشتریان از کیفیت خدمات وجود دارد.
تحقیق مذکور که در میان ۴۹ رستوران در آمریکا و در بین ۵۳۵ نفر از کارکنان خدماتی آنها انجام شد با همبستگی بالایی فرضیه های ۱و۴و۵ را تایید کرد. فرضیه های۲و۳ نیز با همبستگی کمتری تایید شدند.
در مطالعه دیگری در سال ۲۰۰۳ ارتباط میان رفتار شهرونی سازمانی و کیفیت خدمات توسط “هی یون” و همکارش، بررسی شد.
این محققان ابتدا طی فرضیه هائی ارتباط مثبت میان رضایت شغلی و اعتماد را با برخی از ابعاد رفتار شهروندی سازمانی (نوع دوستی، رفتار مدنی و جوانمردی) را نشان داده و سپس با بهره گرفتن از شاخص SERVQUAL برای سنجش کیفیت خدمات، رابطه میان رفتار شهروندی را با کیفیت خدمات نشان دادند. ۹۵ شرکت خدماتی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند و ۵۶۷ مشتری برای سنجش کیفیت خدمات مورد سوال قرار گرفتند. در مراحل مختلف تحقیق، نمونه ای از۲۰۱ کارمند خدماتی بر اساس بازه های سنی مختلف در سه مرحله مورد مطالعه قرار گرفتند.
مهمترین فرضیه این مطالعه که بیان می کرد” ادراک مشتریان از کیفیت خدمات به طور مثبتی به ابعاد نوع دوستی، رفتار مدنی و ایثارگری از رفتار شهروندی سازمانی وابسته است” تایید گردید.
“کارامبایا[۴]” (۱۹۸۹) در اولین مطالعه تجربی در خصوص رفتار شهروندی سازمانی فهمید که کارکنانی که در واحدهای سازمانی پر کار مشغول به فعالیت هستند نسبت به کارکنانی که در واحدهای کم کارتر، رفتار شهروندی بیشتری از خود نشان می دهند. “پادساکف و مک کینزی” (۱۹۹۴) در مطالعه خود فهمیدند که در آژانس های بیمه ، اشتیاق کارکنان برای تحمل ناسازگاری ها و مشقت های شغلی و درگیری فعالانه در زندگی سازمانی ، به طور مثبت با عملکرد آن واحد سازمانی مرتبط می باشد. هم چنین در یک مطالعه که برروی رستورانهای Fast-Food صورت گرفت، “والز و نیهوف[۵]” (۲۰۰۰) دریافتند که رفتارهای شهروندی دست کم با تعدادی از شاخص های عملکرد سازمانی مرتبط هستند. به علاوه “پادساکف” و همکارانش (۱۹۹۷) بروی ارتباط میان رفتارهای شهروندی سازمانی و عملکرد سازمانی در گروه های کاری در کارخانه کاغذ سازی تحقیق نمودند. آنان دریافتند که موقعی که کارکنان برای کمک کردن به سایر همکاران خود مشتاق هستند و ناسازگاریهای شغلی را تحمل می کنند ، این چنین رفتارهایی به طور معنی داری به عملکرد آن گروه کمک می کند.سرانجام “کویز[۶]” (۲۰۰۱) در یک مطالعه بروی ۲۸ رستوران فهمید که رفتارهای شهروندی به صورت معنی داری با اثربخشی سازمانی مرتبط می باشد.
فصل دوم
ادبیات پژوهش
مقدمه
امروزه سرمایه اجتماعی، نقش بسیار مهمتر از سرمایه فیزیکی و انسانی در سازمانها و جوامع ایفا می کند و شبکه های روابط جمعی و گروهی، انسجام بخش میان انسانها، سازمانها و انسانها و سازمانها با سازمانها می باشد. در غیاب سرمایه اجتماعی، سایر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و بدون سرمایه اجتماعی پیمودن راه های توسعه و تکامل فرهنگی و اقتصادی، ناهموار و دشوار می شوند. از طرفی دیگر رفتار شهروندی سازمانی یکی از موضوع هایی است که در چند سال اخیر مورد توجه بسیاری از محققان قرار گرفته است. دانشمندان بسیاری تلاش نموده اند تا این موضوع را در تمامی ابعاد مورد بررسی و تحقیق قرار دهند. یک سری از تحقیقات بر پیامد های رفتار شهروندی سازمانی متمرکز بوده اند. در این زمینه عواملی از قبیل عملکرد سازمان، اثربخشی سازمانی، موفقیت سازمانی، رضایت مشتری، وفاداری مشتری، سرمایه اجتماعی و … مطرح شده اند. رفتار شهروندی سازمانی، موجب ارتقاء اثربخشی و عملکرد سازمانی گردیده و سازمان را در راه دستیابی به اهداف خود یاری می رساند.رفتار شهروندی سازمانی از طریق ارتقاء بهره وری کارکنان و مدیریت، آزاد نمودن منابعی برای اهداف بهره ور تر، کاهش نیاز به اختصاص منابع کمیاب برای فعالیت های نگهدارنده محض بروی اثربخشی سازمانی تاثیر می گذارند.همه سازمان های موفق دارای کارکنانی هستند که مسئولیت های فراتر از وظائف رسمی خود می پذیرند و آزادانه وقت خود رابرای موفقیت سازمان صرف می کنند.
در این بخش به مرور ادبیات نظری متغیرهای تحقیق پرداخته شده است . ابتدا متغیر سرمایه اجتماعی ، سپس متغیر رفتار شهروندی سازمانی مورد بررسی قرار میگیرد. در ادامه متغیر سرمایه اجتماعی و نحوه ارتباط ابعاد آن با رفتار شهروندی سازمانی توضیح داده می شود. در نهایت چارچوب نظری و مدل مفهومی این پژوهش، ارائه میگردد .
۱-۲ چارچوب نظری تحقیق
چارچوب نظری ، یک الگو یا مدل مفهومی است مبتنی بر روابط تئوریک میان شماری از عواملی که در مورد مساله مورد پژوهش با اهمیت تشخیص داده شده اند. این نظریه با بررسی سوابق پژوهشی در قلمرو مساله به گونه ای منطقی جریان پیدا می کند. با توجه به تعریف مذکور ، محقق نیز با بررسی ادبیات نظری سرمایه اجتماعی به ابعاد اشاره شده در مورد آن پرداخته است. از آنجایی که ابعاد مختلفی از دیدگاه های گوناگون در سطوح ملی و سازمانی ارائه شده بود ، محقق از ابعاد ارائه شده توسط ناهاپیت و قوشال (۱۹۹۸) استفاده کرده است، که دارای سه بعد می باشد :۱) بعد ساختاری،۲) بعد شناختی،۳) بعد رابطه ای. و از مدل ۴ بعدی ارگان در خصوص رفتار شهروندی سازمانی استفاده شده است.
۲-۲ مدل مفهومی تحقیق
بر این اساس مدل مفهومی زیر به عنوان چارچوب نظری تحقیق ارائه می شود:
نمودار۲-۱ مدل مفهومی تحقیق
Model source:( Nahapiet and Ghoshal , 1998) & (Organ, 1988)
۳-۲ سرمایه اجتماعی
تعاریف سرمایه اجتماعی
آنچه بر ابهامات فراوان پیرامون این تئوری(سرمایه اجتماعی) می افزاید، تعاریف متعدد در حوزه های گوناگون توسط افراد مختلف است. چنانکه در بررسی ادبیات موضوع با انبوهی از تعاریف روبرو می شویم که در حوزه های متفاوتی ارائه شده اند در زیر به برخی از این تعاریف اشاره می شود:
سرمایه اجتماعی شبکه شخصی یک فرد و پیوستگی های نهادی بر گزیده او را در بر میگیرد، ( بلیواو و اوریلی و وید، ۱۹۹۶، ۱۵۷۲ ). از نظر فوکویاما سرمایه اجتماعی عبارت است از تواناییهای افراد برای کار کردن با یکدیگر، به منظور دستیابی به اهداف مشترک در گروهها و سازمانها (فوکویاما، ۱۹۹۵، ۱۰ ).
سرمایه[۷]
اصطلاح سرمایه به ثروت انباشته، به خصوص آنچه برای تولید ثروت بیشتر به کار میرود اطلاق میشود[۸]. سرمایه، موجودی پول، متعلق به یک فرد و یا موسسه است که ممکن است برای کسب درآمد و نه به قصد استهلاک آن، سرمایهگذاری شود سرمایه ثروتی است مولد، یا منبعی که شخص می تواند جهت ایجاد درآمد یا منابع اضافی دیگر به کار برد ( ووگت، ۱۹۹۳، ۲۹ ). بوردیو سرمایه را کار انباشته، تعریف می کند . به نظر البرو[۹] اندیشه ای که در پس مفهوم اصلی سرمایه هست، حتی در معنای مالی اولیه اش، مفهوم ارزشی است که امکان دارد اساس ارزشهای آینده باشد. (البرو، ۱۳۸۰ : ۲۸). درک بوردیو از سرمایه وسیع تر از معنای پولی سرمایه در اقتصاد است، سرمایه یک منبع عام است، که می تواند شکل پولی وغیرپولی و همچنین ملموس و غیر ملموس به خود گیرد. بنابراین به نظر بوردیو، سرمایه هر منبعی است، که در عرصه خاصی اثر بگذارد، و به فرد امکان دهد که سود خاصی را از طریق مشارکت در رقابت بر سرآن بدست آورد ( استونز، ۱۹۹۵، ۱۲ ). وقتی واژه سرمایه را در عرصه های دیگر بکار می بریم چیزی دیرپا یا ماندگار را می رساند. واژه سرمایه همچنین رساننده چیزی است، که هویت خود را حتی پس از استفاده مکرر حفظ می کند، چیزی است که می توان بارها به کارش برد، نابودش کرد و بدست آورد، یا بهبود بخشید پرسش هایی که طبیعتاً در باره سایر اشکال سرمایه پیش می آید عبارتند از اینکه:
چه خدماتی از طریق سرمایه حاصل می شود؟
چه کسی سرمایه را کنترل می کند، یا سرمایه کجا قرار می گیرد؟
خدمات سرمایه چگونه اندازه گیری و ارزیابی می شود؟ ( آگرن، ۱۹۹۹، ۸ ).
اجتماعی[۱۰]
ریشه شناسی کلمه «اجتماعی» در سرمایه اجتماعی به ما کمک میکند تا معنی سرمایه اجتماعی، تفاوت آن با سایر انواع سرمایه بهتر درک شود. کلمه «اجتماعی» (Social) یکی از گستردهترین و کلیترین صفات زبان انگلیسی است که به چیزهای متنوعی مانند انرژی، بیماریها، بازاریابی، و مانند آن اشاره می کند.اسم این صفت، کلمه جامعه “Social” است. که از کلمه لاتین “Socius” به معنای «دوست یا رفیق» مشتق شده است. چنین ریشهیابی نشان میدهد که اساساً کلمه «اجتماعی» (Social) از پدیده دوستی ناشی شده است، و حاکی از دلبستگی شخصی، همکاری، یکپارچگی احترام متقابل و احساس منفعت مشترک است. بیکر[۱۱] (۱۳۸۲ : ۱۵) اعتقاد دارد کلمه اجتماعی در سرمایه اجتماعی نشان میدهد که منابع موجود درون شبکههای کسب و کار یا شبکههای فردی دارائیهای شخصی محسوب نمیشوند و هیچ فردی به تنهایی مالک آنها نیست. این منابع در دل شبکههای روابط قرار گرفتهاند.
اگر سرمایه انسانی آن چیزی باشد که انسان میداند (مجموع دانش، مهارت و تجارب) پس دسترسی به سرمایه اجتماعی، به کسانی که یک فرد میشناسد بستگی دارد؛ یعنی اندازه، کیفیت و تنوع شبکههای کسب و کار و شبکههای ارتباطی شخصی انسان در آن موثر است، اما فراتر از آن، سرمایه اجتماعی، به کسانی که انسان نمیشناسد نیز بستگی دارد، البته اگر به طور غیر مستقیم و به وسیله شبکهها با آنها در ارتباط باشند.
زمینه تاریخی سرمایه اجتماعی
در این رابطه توافق چندانی وجود ندارد به طور کلی تعریفی نیز که ارائه می شود چندان همگون نیستند. اما اگر بخواهیم کاربردها مقاصد و تعاریفی که در علوم اجتماعی از این مفهوم می شود دسته بندی کنیم و پیشینه این مفهوم را درآرای اندیشمندان متاخر و کلاسیک جستجو کنیم، شاید در چند حیطه بتوان در ردیابی آن پرداخت. دسته ای ردیابی این مفهوم را از کارل مارکس[۱۲] آغاز می کنند. او در کتاب “سرمایه” به مسئله همبستگی از روی اجبار و ضرورت که در آن قرار می گیرند مانند وضعیت مهاجران وپناهندگان در یک جامعه، بدین معنی که شرایط منفی و بحرانی افراد را بسوی استفاده از انرژی جمعی، توانایی های بالقوه جمعی، اتکا به یکدیگر و توسل به پشتیبانی یگدیگر و استفاده از پتانسیلهای گروهی ترغیب می کند. این خاصیت، امروز نیز به نوعی در مفهوم سرمایه اجتماعی مطرح است. یعنی همان استفاده از انرژی جمعی و اتکا به پشتیبانی افراد در مناسبات جمعی به نحوی که با نتایج مثبت یا منفی افراد را گرد هم جمع می آورد.
رویکرد دیگر در آراء جورج زیمل[۱۳] قابل باز شناسی است. یعنی جایی که او از مفهوم “بده بستان” یا “داد و ستد” صحبت می کند. مبنای بده بستان هنجارها و قواعد رفتاری است که افراد برای سامان دادن به مناسبات بین فردی، مبادلات و تعاملاتی که برای بقای خود ضروری می دانند وضع می کنند. البته با توجه به کدام سود ومنفعت در مقابل چنین سرمایه گذاری که می تواند هر شکلی به حوزه خود بگیرد، افراد توقع دارند، کمک ولطفی که نشان می دهند جبران شود؟ برخی چنین تعبیر می کنند که این مطلب سود و نفع که ضرر تا پاداش و سود آنی و زود هنگام را در بر نمی گیرد، در مقابل ایثار و دگر خواهی قرار دارد. در این رویکرد مفهوم سرمایه اجتماعی به داد وستدهایی که افراد در زندگی اجتماعی صورت می دهد تقلیل می یابدالبته با ملاحظات مشخص و منفعتی که دیر یا زود انتظار برآورده شدن آن می رود، این نگاه به مبادلاتی اجتماعی امروز رواج بیشتری دارد. به عنوان مثال این نگاه، در ادبیات اقتصادی که با نئوکلاسیکها آغاز شد و وجوه فلسفی آن از مکتب اصالت سود ریشه گرفته، وجود دارد.یا بطور کلی و مشخص در نظریه مبادله و کنش متقابل به آن پرداخته شده است. این گروه ها و گرایشها به سرمایه اجتماعی به نگاه دوم بر مبنای داد و ستد اجتماعی می پردازد.
رویکرد سوم که اثرات عمیق و نسبتا فراگیری بر جای گذاشته مباحثی است که با “امیل دورکیم[۱۴]” آغاز و پس از او با “تالکوت پارسونز[۱۵]” پیگیری شد. این افراد با نگاهی انتقادی و در پاسخ به بینشها و رویکردهایی که مفهوم سرمایه را به مبادلات اقتصادی تقلیل می دادند، به طرح مفهوم ارزش پرداختند و تعبیر خود را به نوعی بر درون فکنی ارزشی استوار کردند. یعنی تعهداتی که بر مبنای آنها، ارزشها و هنجارهای اجتماعی است. این روابط، تعاملات و همکاریها که بطور عام به آن سرمایه اجتماعی می گوییم ریشه در هنجارها و ارزشهای جامعه دارند. چنین ارزشها و هنجارهایی افراد را فارغ از دغدغه های مبتنی بر قرارداد به ایفای نقش ها و اعمال خود ترغیب می کند. این نگاه ارزشی به مسئله شکل گیری سرمایه اجتماعی دخیل می داند.و در تفاسیری که ارائه می دهد از این مسائل بهره می جوید.
از جریانات فکری تاثیرگذار دیگر باید از ماکس وبر[۱۶] نام برد. مباحثی که وبر مطرح می کند مفاهیمی است که به مفهوم اعتماد معطوف است. این سئوال که اعتماد در متن رسمی و غیر رسمی چگونه ساخته می شود. و در یک متن اجتماعی چه ملازماتی برای افراد به همراه دارد، در مفهوم سازی سرمایه اجتماعی موثر بوده است . این اعتماد، قراردادی است که به سوی خطر پذیری که به نوعی سود متقابل را برای آنها در بردارد سوق می دهد. این خطر پذیری در روابط اجتماعی، برای کارهای فردی و جمعی چیزی جز اعتماد نیست. اعتماد یعنی آمادگی افراد برای اینکه در یک متن اجتماعی و در روابط اجتماعی بپذیرند که باید به سایر افراد اطمینان داشته باشند والبته به همان نحوه در مقابل سایرین نیز اطمینان نشان بدهند. بدین ترتیب می بینیم که در ریشه یابی این مفهوم زمینه های متنوعی تاثیر گذار بود. چنین برداشت هایی اصولا مانعی در جهت ارائه تعریفی دقیق از مفهوم سرمایه اجتماعی به شمار می آیند.
در تعاریف سرمایه اجتماعی و ابعاد و مسائل پیرامون آن توافق و همگونی چندانی وجود ندارد، اما بطور کلی این زمینه های نظری گسترده و کلی را می توان به عنوان ریشه های نظری سرمایه اجتماعی در نظر گرفت که هنوز هم هر یک طرفدارانی دارد،با توجه به سوگیریهایی که در هر یک از این نحله ها جریانات فکری وجود دارد، تعاریف نیز متفاوت خواهد بود ( میشل و بوزرت، ۲۰۰۶، ۱۰ ).
در یک دسته بندی دیگر سرمایه اجتماعی را به سه بعد ساختاری ، شناختی و رابطه ای تقسیم می شود. (Nahapiet and Ghoshal , 1998).
۲-۴ عنصر ساختاری
عنصر ساختاری سرمایه اجتماعی اشاره به الگوی کلی تماسهای بین افراد دارد یعنی شما به چه کسانی و چگونه دسترسی دارید .(Burt,1992) مهمترین جنبه های این عنصر عبارتند از روابط شبکه ای بین افراد ، پیکربندی شبکه ای و سازمان مناسب
۲-۴-۱ روابط شبکه ای :
پیشنهاد اصلی تئوری سرمایه اجتماعی این است که روابط شبکه ای امکان دسترسی به منابع (مثل دانش) را فراهم می سازند. روابط اجتماعی ، ایجاد کننده کانالهای اطلاعاتی هستند که میزان زمان و سرمایه گذاری مورد نیاز برای گردآوری اطلاعات را کاهش می دهند.
۲-۴-۲ شکل و ترکیب روابط شبکه ای :
پیکربندی کلی روابط شبکه ای یک جنبه مهم سرمایه اجتماعی را شکل می دهد که می تواند بر توسعه سرمایه فکری تاثیر بگذارد . برای مثال ، سه ویژگی ساختار شبکه : تراکم، پیوند و سلسله مراتب همگی از طریق تاثیر بر میزان تماس یا قابلیت دسترسی اعضاء شبکه باعث انعطاف پذیری و سهولت تبادل اطلاعات می شوند. برای مثال برت[۱۷] (۱۹۹۲) بحث می کند شبکه پراکنده ، با تعداد تماس های بسیار کم ، فراهم کننده مزایای اطلاعاتی بیشتری است . شبکه متراکم ، از این جهت که فراهم کننده اطلاعات متنوع کمتر با همان هزینه شبکه پراکنده است ، شبکه ای ناکارآ است . هم چنین هانسن[۱۸] (۱۹۹۹) پی برده است که پیوندهای ضعیف مانع انتقال دانش می شوند.
۲-۴-۳ سازمان مناسب
سرمایه اجتماعی ایجاد شده ، از جمله روابط و پیوندها ، هنجارها و اعتماد در یک محیط خاص ، اغلب می تواند از یک محیط اجتماعی به محیط اجتماعی دیگری انتقال داده شود ، و بدین ترتیب بر الگوهای تبادل اجتماعی تاثیر گذارد. سازمان های اجتماعی مناسب می توانند یک شبکه بالقوه دسترسی به افراد و منابع شان از جمله اطلاعات و دانش را فراهم کنند. و از طریق ابعاد شناختی و رابطه ای سرمایه اجتماعی ممکن است انگیزش و قابلیت را برای تبادل تضمین کنند. لکن ، این سازمانها هم چنین ممکن است مانع این تبادل شوند. تحقیق نشان می دهد چگونه فعالیتهای جاری سازمانی ممکن است گروه های سازمانی را به عوض هماهنگ ساختن ، از همدیگر جدا سازند ، یا به عوض قادرساختن به یادگیری و ایجاد سرمایه فکری ، آنها را محدود سازند.
۲-۵ عنصر شناختی
بعد شناختی با بهره گرفتن از زبان مشترک ، بینش مشترکی از اهداف و ارزشها را برای اعضای شبکه فراهم نموده و مقدمه فعالیت بهینه آنان در سیستم اجتماعی را فراهم می نماید. در سطح سازمانی و مخصوصا درسازمانهای بزرگ ، ایجاد بینش مشترک در میان اعضا و نزدیک نمودن افکار و دیدگاه های آنان به همدیگر روشهایی برای توسعه بعد شناختی محسوب می شود. (الوانی ، ۱۳۸۱ )
شکل ۴-۱ نقشه توپوگرافی حوضه آبریز امام زاده ابراهیم شفت ۳۶
شکل ۴-۲ نقشه اراضی و خاک حوضه آبریز امامزاده ابراهیم ۳۸
شکل ۴-۳ نقشه کاربری و پوشش اراضی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم ۴۱
شکل ۴-۴ نقشه زمین شناسی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم ۴۵
شکل ۴-۵ نقشه شبکه آب ۴۷
شکل ۴-۶ نقشه بارندگی ۵۹
شکل ۴-۷ نقشه دما ۶۷
شکل ۴-۴۲ نقشه راه های حوضه آبریز امامزاده ابراهیم ۹۵
شکل ۴-۴۶ نقشه محلهای توپوگرافی حوضه آبریز امامزاده ابراهیم شفت ۹۹
چکیده
یکی از ارکان صنعت گردشگری وجود جاذبه های گردشگری بویژه جاذبه های طبیعی است که سرمایه اولیه صنعت گردشگری را تشکیل می دهند. دریاها، جنگلها، مراتع، کوهها، دره ها، آبشارها، معادن، چشمهها از جمله جاذبه ها ی اکوتوریستی می باشند. استان گیلا ن با مناظر دل انگیز طبیعی، کوه، دریا، جنگل، مرتع، سواحل زیبا ، آبشار ها، مزارع برنج، باغات چای و مرکبات وغیره نیز ازجمله استانهایی است که همیشه طبیعت گردان را به سوی خود جذب کرده و از نظر اشکال مختلف اکوتوریسم و ژئوتوریسمی از قابلیت بالایی برخوردار است. شهرستان شفت با دارا بودن اقلیم، خاک، پوشش گیاهی، منابع آب غنی، دریا، کوهستان، باغات سرسبز، استخرهای طبیعی (تالاب)، آثار تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی همیشه مقصد خوبی برای مسافرین بومی استان و غیر بومی می باشد.
این پایان نامه با بهره گرفتن از روش توصیفی و تحلیلی به ارزیابی توان کاربری ژئوتوریسم در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت پرداخته و هدف اصلی تحقیق در این مطالعه ارزیابی توان کاربری ژئوتوریسم در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) و شناسایی اشکال ژئومورفولوژی در حوضه وارائه راهکارهای مناسب در جهت توسعه گردشگری شهرستان شفت می باشد. مطالعات انجام شده در حوضه فوق نشان داده که در این حوضه کاربری های ژئوتوریسمی متعددی یافت شده واین حوضه یکی ازحوضه های کوهستانی استان گیلان بوده که بدلیل تغییر کاربری و تخریب پوشش گیاهی بخصوص درسرچشمه (شهرک امامزاده ابراهیم) اشکال ژئومورفولوژی متفاوتی از خود بجا گذاشته است که برخی از این اشکال ناشی از عملکرد انسان در این محدوده به دلیل فعالیتهای عمرانی بوده است. مهمترین اشکال ژئومورفولوژی بوجود آمده که افراد علاقمند زیادی از طبیعت گردان را بسوی خود جذب کرده ودراین حوضه میتوان دید عبارتند از انواع دامنهها، پرتگاههای رودخانه ای وتراسهای آبرفتی، لغزش، دره ها، میاناب، خط الراسهای فرعی و اصلی، اشکال مختلف فرسایش، مخروط افکنه و ریزش بیان نمود. وجود رودخانه امامزاده ابراهیم همراه با جریان آب دایمی، پوشش گیاهی بکر جنگلی، وجود درختان راش با ردیفهای منظم، بستر عریض رودخانه با شرایط متنوع در نقاط مختلف از جمله سنگلاخی و غیر سنگلاخی، وجود تراسهای آبرفتی در کنار رودخانهها، وجود مکانهای مذهبی از جمله امامزاده ابراهیم، امامزاده اسحاق و خواهرش و بابا رکاب، وجود بازار روز و بازار فصلی در چوبر و امازاده ابراهیم و سایرعوامل طبیعی و انسانی دیگر که برای گردشگران طبیعت دوست جالب می باشد. خود باعث شده که توان این منطقه را از نظر توریست و گردشگری بتوان به راحتی مورد ارزیابی قرار داده و با یک برنامه ریزی منسجم نسبت به استفاده بهینه از این سرمایه های خدادادی نهایت بهره را برد.
واژگان کلیدی: ارزیابی، توان، کاربری، ژئوتوریسم، رودخانه امامزاده ابراهیم، شهرستان شفت
مقدمه
صنعت گردشگری و ژئوتوریسم تا آنجا اهمیت دارد که بدانیم علاوه بر دارا بودن فواید فرهنگی اجتماعی، از نظر اقتصادی هم میتواند در جهت افزایش درآمد منطقه توأم با توزیع درآمد عادلانه، کمک به ساماندهی وضعیت اشتغال، سرعت گردش پول آشنایی و تفاهم بیشتر اقوام ساکن در نقاط مختلف کشور و منطقه و نیز تحکیم هر چه بیشتر و حدت ملی نقش مثبت و ارزنده ایفا نماید. در این مناطق وجود عوامل طبیعی و انسانی در کنار هم توانسته مجموعه ای زیبا را برای گردشگران فراهم نماید.
محیط جغرافیایی پهنه و بستری است که مجموعه زیستی نقش حیاتی خود را در آن ایفا می کند و همه جا توان زیستی یکسانی ندارد. قدرت عمل برخی عوامل تغییر دهنده شدید و برخی کند است. دامنه ی تغییرات نیز به تناسب زمانه نسبی است. در مطالعات جغرافیایی توانهای محیطی در طول زمان و پهنه مکان بررسی می شوند. از اینرو محیط جغرافیایی بصورت مجموعه کامل و متشکل از عناصر متفاوت مورد مطالعه قرار می گیردبرای شناخت بخش اعظمی از ویژگیهای محیط طبیعی به مطالعه ژئومورفولوژی نیازمندیم و در سایه کسب اینگونه آگاهی است که می توان قدمهای موثری در انتخاب مناسبترین مکان برای ایجاد گسترش شهرها و ایجاد کارخانه های عظیم برداشت و نسبت به جلوگیری از خطرات پدیدههای یاد شده و یا مقابله با آنها اقدامی جدی به عمل آورد. با توجه به موارد فوق و اهمیت مطالعات ژئومورفولوژی نگارنده دراین تحقیق به ارزیابی توان کاربری ژئوتوریسم درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت پرداخته و به پنج فصل زیر تقسیم می گردد:
فصل اول : کلیات تحقیق
فصل دوم : مرور منابع ، ادبیات تحقیق و پیشینه تحقیق
فصل سوم : روش اجرای تحقیق، مواد و روش
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها و یافته های تحقیق
فصل پنجم: بحث ،نتیجه گیری و پیشنهادات می باشد.
فصل اول
کلیات تحقیق
۱-۱ بیان مسئله
تاکنون گردشگری را محدود به بررسی بناهای تاریخی و آثار باستانی می دانستند اما دیدنی ها و پدیده های زمین شناسی یکی از جذاب ترین زمینه های گردشگری است که می تواند در علم ژئوتوریسم که خود چشم انداز اقتصاد آینده است بسیار مورد توجه قرار گیرد. گردشگران خارجی و داخلی از پدیده های زیبا و شگفت انگیز زمین شناسی بازدید می کنند و لحظات شاد و به یاد ماندنی را به یادگار می گذارند.
ایران با طبیعت گسترده و بی نظیر، اقلیم متنوع و ویژگیهای زمین شناسی گوناگون و تنوع زیست محیطی- فرهنگی با هویت ویژه می تواند از پدیدههای جغرافیایی یا (ژئوتوپها) در سراسر کشور مانند غارها، تنگهها، درهها، مناطق فسیلی، درههای نشتی، شکافهای بزرگ زمین شناسی، سازندهای زمین شناختی، گل فشانها و زمینهای کارستیک، انواع کا نیها، هرمهای ماسهای، سواحل صخرهای- سنگی، معادن باستانی، کلوتها و غیره بعنوان میراثهای زمین شناختی در قالب ژئوپارکهای متعدد به عنوان ابزاری کارساز در راستای توسعه توریسم مورد استفاده قرار دهد. استان گیلان نیز با شرایط جغرافیایی و طبیعی خاص خود در ایران منحصر به فرد است و چشم انداز آن در همین مساحت کوچک از تنوعی عظیم برخوردار است (امری کاظمی، ۱۳۸۱، ص۲۶۱).
حوضه آبریز امام زاده ابراهیم جزء حوضه های جنوبغرب استان گیلان می باشد که در شهرستان شفت واقع شده است. این حوضه یکی از شاخه های مهم رودخانه پسیخان می باشد. و ازکوههای کرم خانی، اسلار، کله چانی، خرکش از ارتفاع ۱۸۰۰ متری سرچشمه گرفته است. شرایط جغرافیایی این حوضه نشان می دهد که توان کاربری ژئوتوریسم در حاشیه رودخانه فراوان بوده و با یک برنامه ریزی منسجم می توان شرایط خاص گردشگری زمین شناسی( ژئوتوریسم ) را در آن فراهم نمود. لذا این پایان نامه در نظر دارد توان کاربری ژئوتوریسم در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت را با بهره گرفتن از روش های تجربی مورد ارزیابی قرار داده و ارائه راهکار نماید.
۱-۲ سوال تحقیق
آیا درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت اشکال ژئوتوریسم وجود دارد؟
کدامیک از اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم بیشتر است؟
۱-۳ اهداف تحقیق
ارزیابی توان کاربری ژئوتوریسم در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت
شناسایی اشکال ژئومورفولوژی در حوضه امامزاده ابراهیم
ارائه راهکارهای مناسب در جهت توسعه گردشگری شهرستان
۱-۴ فرضیههای تحقیق
درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت کاربری های متعدد ژئوتوریسم وجود دارد.
بنظر می رسد ازمیان اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم نقش اشکال فرسایشی و تراسهای رودخانه ای بیشترمی باشد.
۱-۵ روش تحقیق
روش یعنی مجموعه شیوه ها و تدابیری که برای شناخت حقیقت وبرکناری از خطا به کار می رود. که هر روشی با توجه به اهدافی که تعیین شده، برای مطالعات مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی و تحلیلی با اهداف کاربردی می باشد.
۱-۶ روش گردآوری اطلاعات
روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش به صورت اسنادی، کتابخانه ای و میدانی می باشد. در روش اسنادی با مراجعه به سازمان میراث فرهنگی و جهانگردی نسبت به اسناد واطلاعات موجود دررابطه با تواناییها و کاربری ژئوتوریسم در شهرستان شفت و منطقه مورد نظر مراجعه نموده و در روش کتابخانه ای جهت تعاریف، مفاهیم و مبانی نظری تحقیق از کتب مختلف استفاده می گردد. در روش میدانی با بهره گرفتن از مشاهدات میدانی و گرفتن عکس از مناطق توریستی و ژئوتوریستی به ارزیابی توان کاربری گردشگری منطقه مورد مطالعه می پردازد.
۱-۷ ابزار گردآوری اطلاعات
ابزار گردآوری اطلاعات در روش کتابخانه ای به صورت فیش برداری، جدول و کروکی و. . . بانکهای اطلاعاتی و شبکه های کامپیوتری و ماهواره ای بوده و در روش میدانی از پرسشنامه، مصاحبه و تهیه عکس و غیره استفاده شده است.
۱-۸ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات
تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده جهت دستیابی به نتایج منطقی و صحیح که بتواند راهگشای هدفهای پژوهش حاضر باشد از طریق تحلیل داده های آماری و از طریق روش های تجربی، تحلیلی و استنباطی استفاده شده است. جهت صحت و سقم داده ها از بازدیدهای میدانی بهره گرفته شده و داده ها با نتایج مشاهدات مطابقت داده می شود. در این تحقیق از نرم افزارهایی نظیر Word، Auto cad، Excel و غیره استفاده شده است.
۱-۹ قلمرو تحقیق
رودخانه امامزاده ابراهیم در مختصات جغرافیایی ۳۱ ۱۵ ۴۹ تا ۴۶ ۲۶ ۴۹ درجه طول شرقی و ۵۰ ۵۷ ۳۶ تا ۳۵ ۰۸ ۳۷ درجه عرض شمالی واقع شده است این حوضه از ارتفاعات کوه خرکش، اسلارو چهل چشمه در جنوب غربی گیلان سرچشمه گرفته و پس از طی مسیری طولانی به نام رودخانه چوبر تغییر نام داده و در روستای نهزم و صیقل کومه به رودخانه سیاهمزگی پیوسته و د رنهایت به رودخانه پسیخان میریزد. در واقع این رودخانه یکی از زیر شاخه های رودخانه پسیخان بوده و در نهایت به دریای خزر میریزد. از نظر سیاسی درشهرستان شفت و در جنوب غربی استان گیلان قرار دارد.
۱-۱۰ مشکلات تحقیق
هر تحقیقی مشکلات مخصوص به خود را دارد. یکی از محدودیتهای مهم تحقیق حاضر جدید بودن موضوع مورد مطالعه می باشد، چون در این ارتباط خیلی کم کار شده است. از موارد دیگری که می توان آنرا بعنوان محدویت عنوان نمود کلمه ژئو توریسم بوده که بیشتر دانشجویان زمین شناسی در این ارتباط میتوانند قدرت مانور بیشتری داشته باشند بطور کلی موارد زیر را می توان بیان نمود:
کمبود اطلاعات مرتبط با عنوان فوق، عدم توانایی و تطبیق نمودن بحث ژئوتوریسم در حاشیه یک رودخانه، صعب العبور بودن برخی مناطق و عدم دسترسی به اشکال ژئوتوریسمی بخصوص در مناطق کوهستانی و ارتفاعات رودخانه می باشد.
نقشه شماره ۱-۱ نقشه موقعیت
۱-۱۱ واژه ها و مفاهیم
ارزیابی