نوعی همکاری متقابل بین کتابخانه‌ها، امانت بین کتابخانه‌ای است که استفاده کننده را قادر می‌سازد تا به حداکثر دانش ثبت شده، در هر شکلی که مورد نیاز اوست، دسترسی پیدا کند. در واقع هدف اصلی آن تسریع در تهیه مدارک مورد نیاز استفاده کننده با هزینه پایین است. از این رو روش‌های اجرایی آن نیز باید بر اساس سادگی، دور بودن از تشریفات پیچیده اداری و ایجاد تسهیلات لازم برای برقراری ارتباط با کتابخانه منبع،^[۳۱] برنامه‌ریزی شده و به مرحله انجام درآید. نقش انواع کتابخانه‌ها در گسترش کیفی و کمی کار امانت بین کتابخانه‌ها و تأثیر عملکرد آنها بر توسعه خدمات عمومی قابل توجه است. زیرا به نسبت هدف، زمینه موضوعی مجموعه، نوع مراجعان و کاربران هر کتابخانه‌ای فعالیت‌های حوزه خدمات عمومی آن برنامه ریزی شده و به اجرا درمی‌آید. از جمله بخش امانت و کار امانت بین کتابخانه‌ها که بر عامل تقاضا استوار است. کتابخانه‌هایی که به مراکز و مؤسسات پژوهشی، علمی و آموزش عالی وابسته هستند لزوماً در حوزه امانت بین کتابخانه‌ها از فعالیت بارز و چشمگیری برخوردارند (عماد خراسانی، ۱۳۷۹، ۷۴-۷۳).

هر کتابخانه‌ای که به صورت سنتی یا غیر آن سازمان یافته باشد، به شکل اساسی و دائمی به تهیه اسناد و منابع از هر جای ممکن باید اقدام کند.تا بتواند به تعداد تقاضای زیاد، جواب مساعدی بدهد. در اینجا انتظار می‌رود که کتابخانه ملی این مسئولیت را به عهده گیرد. اغلب کتابخانه‌های ملی اقدامات و فعالیت‌هایی از این نوع را انجام نمی‌دهند. فعالیت‌های آنها درباره مجموعه مراجع ملی، تولیدات و انتشار کتاب‌شناسی‌های ملی بوده و نیز با خدمات اطلاع‌رسانی سروکار دارند، که معمولاً در شکل مطالبی که در پایگاه‌های اطلاعاتی بین المللی ذخیره شده‌اند. آنها به تأمین مدارک، که از وظایف اولیه کتابخانه می‌باشد، می‌پردازند و بیشتر به مجموعه کتاب‌های مرجع ملی وکتاب‌شناسی‌های ملی که عمدتاً جنبه تاریخی دارند، توجه نشان می‌دهند. در صورتی که کتاب‌های مربوط به شبکه‌های کامپیوتری، اغلب به علت پیشرفت زیادی که در سال‌های اخیر در رشته کامپیوتر انجام گرفته است، طرف توجه می‌باشند (جی، ۱۳۸۲، ۹۷).
به نظر می‌رسد در کتابخانه‌ها، تلاش برای برقراری نظام امانت بین کتابخانه‌ای وجود دارد تا بدین ترتیب مجموعه کتابخانه‌ها در حالت تبادل اطلاعات قرار گیرند. در این صورت از منابع موجود در کتابخانه‌های همکار مطلع می‌شوند و اعضاء را برای دریافت منابع و اطلاعات راهنمایی می‌نمایند که به کدام کتابخانه مراجعه نمایند.
۲-۱۰-۲٫ رهنمودهای ایفلا در خصوص اصول اجرای امانت بین کتابخانه‌ای و خدمات تحویل مدرک در سطح بین‌الملل
هر چند که اصول و رهنمودهای ایفلا در زمینه امانت بین کتابخانه‌ای و خدمات تحویل مدرک آن‌گونه که باید در سطح گسترده شناخته شده نیست، اما این اصول و رهنمودها از سال ۱۹۵۴ وجود داشته و اساس همکاری‌ها در زمینه امانت بین کتابخانه‌ای میان کشورهای مختلف قرار گرفته است. رهنمودهای یاد شده در برگیرنده توصیه‌هایی می‌شود که لازم است یک کشور در زمینه عرضه و امانت بکار گیرد. بخش قابل توجهی از این رهنمودها در نسخه بازبینی شده فعلی بدون تغییر باقی مانده و تنها سعی شده تا رهنمودهای یاد شده با نیازهای قرن بیست و یکم مطابقت داده شود. با این حال، تغییرات ایجاد شده در این رهنمودها نیز به شکل ملی صورت می‌پذیرد. از جمله مهمترین این تغییرات: استفاده مشترک از مجموعه کتابخانه‌های انفرادی است. و از مهم‌ترین مؤلفه‌های همکاری بین‌المللی در زمینه امانت بین کتابخانه‌ای به شمار می‌آید. همان‌گونه که کتابخانه‌ها نمی‌توانند به تنهایی در برآوردن نیازهای اطلاعاتی کاربران خودکفا باشند. کشورها نیز از این امر مستثنی نیستند. تبادل مدارک و منابع میان کتابخانه‌های کشورهای مختلف از با اهمیت‌‌ترین و ضروری‌ترین اصول اجرای طرح‌های امانت بین کتابخانه‌ای به شمار می‌آید.
از آنجایی که هر کشوری در نحوه اجرای امانت بین کتابخانه‌ای و خدمات تحویل مدرک، اصول و روش‌های خاص خود را دارد، هیچگونه اجباری برای پذیرش و رعایت اصول و رهنمودهایی که در ادامه می‌آید وجود ندارد. با وجود این کشورها و کتابخانه‌ها برای امانت بین کتابخانه‌ای در سطح بین‌الملل به استفاده از رهنمودهای ایفلا اشتیاق زیادی نشان می‌دهند. در این اصول، ضمن آنکه علایق همه کتابخانه‌ها در نظر گرفته شده، سعی شده تا توصیه‌‌های عملیاتی هر یک از کشورها در زمینه فراهم آوری مدارک مد نظر قرار گیرد (مختارپور، ۱۳۸۸، ۱).
۲-۱۰-۳٫ اصول و رهنمودهای اجرایی
مسئولیت ملی: هر کشوری باید مسئولیت عرضه نسخه یا نسخه‌هایی از انتشارات خود را به سایر کشورها به شکل امانت، زیراکس یا سایر روش‌های مقتضی بر عهده گیرد. این قاعده تمامی آنچه در زمان فعلی یا در گذشته انتشار یافته شامل می‌شود. آزمایش‌ها، کارمند گزینی و غیره از انواع اموری است که در نظام‌های خودکارسازی صورت می‌گیرد. در نظام‌های خودکارسازی شده درخواست‌ها به طور خودکار به مناسب‌ترین منبع تهیه اطلاعات ارسال می‌شوند.
فهرست مشترک: بزرگترین تمرکز همکاری بین کتابخانه‌ها توسعه نظام‌های فهرست‌نویسی مشترک است. این تلاش‌ها هم اکنون به وسیله پایگاه‌های کتاب‌شناختی بین‌المللی مانند آر. ال. ان. جی^[۳۲] واُ. سی. ال. سی انجام می‌شوند. این مراکز با توجه به همکاری بین کتابخانه‌ها و افزایش استفاده از فهرست‌های مشترک برای ایجاد و استفاده از فهرست‌نویسی ماشین‌خوان گسترس پیدا کرده‌اند. در حال حاضر بسیاری از کتابخانه‌ها «دسترسی به فهرست‌های پیوسته» را دارند. استفاده از نظام‌های مختلف طبقه‌بندی در کتابخانه‌ها باعث ایجاد چالش‌هایی در ایجاد فهرست‌های مشترک شده است. بهتر است کتابخانه‌های همکار از یک نوع طبقه‌بندی استفاده کنند تا مشکلات کمتری در همکاری داشته باشند.
مخزن‌سازی مشترک: گسترش مجموعه کتابخانه‌ها، باعث ایجاد مشکلات بسیاری در ذخیره‌سازی مجموعه‌ها می‌شود. هزینه‌های ذخیره‌سازی مجموعه‌ها نیاز به مخزن‌سازی مشترک را برای افزایش اثر بخشی توجیه می‌کند. ذخیره‌سازی مشترک یکی دیگر از موفقیت‌های کتابخانه‌ها در همکاری با یکدیگر است.
نگهداری و دسترسی: شگفت‌آورترین نکته همکاری بین کتابخانه‌ها نگهداری و دسترسی است. در حالی که سال‌های اخیر برای تولید کتاب از کاغذ اسیدی استفاده می‌شود که بسیار مخرب است. تخمین زده می‌شود ۲۵ تا ۳۰ درصد موجودی کتابخانه‌های تحقیقاتی مهم در معرض خطر هستند. برای مقابله با این مسئله، «شورای منابع کتابخانه» مأموریت نگهداری و دسترسی مواد با تأکید بر همکاری را برعهده دارد.
۲-۱۰-۳-۱٫ مزایای همکاری بین کتابخانه‌ها
مزایای همکاری بین کتابخانه‌ها به نقل از بوندی به ترتیب زیر می‌باشد:
- ارتباط با جوامع بزرگتر با ایجاد کانون اشتراک؛
- دسترسی بیشتر به اطلاعات از طریق خدمات مشترک؛
- افزایش اشتراک آگاهانه؛
- تأکیدی بر یادگیری در تمام عمر؛
-گردآوردن گروه‌های مختلف و….؛
- برقراری عدالت اجتماعی حاصل از اجتماعات بزرگتر.
۲-۱۰-۳-۲٫ مزایای کتابخانه‌های مشترک
مهمترین فواید کتابخانه‌های مشترک در زیر بیان شده است:
بهبود وسایل و تجهیزات: دسترسی به وسائل و تجهیزات در کتابخانه‌های مشترک سبب تداوم بقای کتابخانه‌های کوچکی می‌شود که دسترسی آسان به وسایل و تجهیزات ندارد.
کتابخانه‌های مشترک نسبت به کتابخانه‌های کوچکتر ساعت‌های بیشتری باز هستند: کتابخانه‌های مشترک محیط بهتر، منابع بیشتر و زمان‌های بیشتری را نسبت به دیگر کتابخانه‌ها به مراجعان اختصاص می‌دهند.
یادگیری در تمام عمر: کتابخانه‌های مشترک فرصت یادگیری رسمی و غیر رسمی را فراهم می‌آورند. کاربران از کتابخانه‌های مشترک خارج از آموزش رسمی و در طول زندگی در حال یادگیری هستند.
تأثیر متقابل تلفیق: کتابخانه‌های مشترک فرصت تلفیق بین همه بخش‌ها را دارند، کتابخانه‌های مشترک استعداد بالقوه‌ای در تشویق روابط دو سویه و بهبود آنها به عهده دارند.در سال ۲۰۰۳ مک نیکول^[۳۳] بیان کرد در کتابخانه‌های مشترک برای برقراری روابط میان افراد فعالیت‌های زیادی انجام می‌شود. فاوکنر^[۳۴] در سال ۱۹۹۴ دریافت که بسیاری از موفقیت‌های اتحادیه‌ها به آنچه اعضاء خود یاد می‌گیرند و آنچه از دیگری یاد می‌گیرند، بستگی دارد. پس پیشرفت و بلوغ اتحادیه‌ها بستگی به روابط دو طرفه دارد.( همان، ۲)
چنانچه به اصول و رهنمودهای ایفلا توجه شود و توصیه‌هایی که در مورد همکاری بین کتابخانه‌ای دارد به مرحله اجرا دربیاید، کتابخانه‌ها از نظر منابع اطلاعاتی غنی شده و برای عملکرد بهتر در ارائه خدمات به مراجعان اقدام می‌نمایند.
۲-۱۰-۴٫ پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای: پیشرفت و پروژه‌ها
در سال‌های اخیر همزمان با روی آوردن کتابخانه‌ها به اشتراک منابع برای پاسخ‌گویی به نیازهای مشتریان خود، تعداد کتاب‌ها و نشریات ادواری مبادله شده از طریق امانت بین کتابخانه‌ای به طور قابل توجهی افزایش یافته است. استفاده از کامپیوتر و شبکه‌های ارتباط دوربرد برای پشتیبانی از خدمات امانت بین کتابخانه‌ای نیز از رشد چشم‌گیری برخوردار بوده است. لیکن افزایش انواع نظام‌ها و شبکه‌های کامپیوتری، مبادله خودکار پیام‌های امانت بین کتابخانه‌ای را امری چنان پیچیده ساخت که پروتکل استانداردی برای پشتیبانی مبادله و پیگیری پیام‌های امانت بین کتابخانه‌ای لازم می‌نمود.
مزایای واقعی پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای تا وقتی که نظام‌ها و محصولات نرم افزاری مبتنی بر پروتکل به طور گسترده‌ای در دسترس قرار نگرفته و مورد استفاده واقع نشوند ظاهر نخواهد شد. در عین حال کتابخانه‌ها در بکارگیری منابع مالی اندک خود در تکنولوژی ناشناخته مردد بوده و تولید کنندگان نرم افزار هم، در مورد تهیه محصولاتی که بازار نامطمئن دارد تردید نشان می‌دهند. پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای بر اساس مدل ارجاعی ارتباط متقابل نظام‌های باز مبتنی است. استانداردهایی که در آن‌ها این چارچوب مفهومی بکار رفته امکان عمل رایانه‌ها و شبکه‌ها را با یکدیگر در محیط‌های چند فروشنده‌ای فراهم می‌آورند. پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای یکی از چندین استاندارد تهیه شده‌ای است که ارتباطات راه دور مؤثری در میان کامپیوترها و نظام‌های گوناگون برای کاربردهای کتابخانه‌ای امکان پذیر خواهد ساخت. کتابخانه ملی کانادا که بیشترین کار مربوط به تهیه و استاندارد کردن پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای را انجام داده در تعدادی از فعالیت‌های پشتیبانی به طور همزمان با جدیت در تلاش است. در سال ۱۹۸۷ برنامه اجرایی پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای آغاز شد تا تولید کنندگان نرم افزار و جامعه کتابشناختی را نسبت به پذیرش و منظور کردن پروتکل در زمره نظام‌های امانت بین کتابخانه‌ای تشویق نمایند.
پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای چهار جنبه از ارتباطات امانت بین کتابخانه‌ای را به طور رسمی استاندارد می‌کند:
۱- تعداد و نوع پیام‌هایی که در هر داد و گرفت امانت بین کتابخانه‌ای مبادله می‌شود؛
۲- عناصر و اجزاء داده‌هایی که در این پیام‌ها وجود دارند؛
۳- توالی صحیح برای ارتباط پیام‌های پروتکل؛
۴- ترکیب انتقال داده‌ها (سوین وتالیم، ۱۳۷۱،۷۳)^[۳۵].
بنابراین با پروتکل امانت بین کتابخانه‌ای مبادله منابع و اطلاعات به شکل رسمی و منظم صورت می‌گیرد استانداردهایی که در این رابطه تهیه و تدوین شده به طور همزمان در بین کتابخانه‌ها اجرا می‌شود.
۲-۱۱٫ تأثیر نظام‌های رایانه‌ای بر خدمات امانت بین کتابخانه‌ای
از آنجا که پایگاه‌های رایانه‌ای، اطلاعات کتابشناختی را با سرعت بیشتری در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهند، نظام امانت بین کتابخانه‌ای نیز با بهره گرفتن از فناوری نوین از دقت و سرعت بیش‌تری برخوردار خواهد شد. ارائه موفق خدمات امانت بین کتابخانه‌ای بستگی به چهار مورد زیر دارد:
۱- شناخت نیاز مراجعه کننده؛ در این مرحله با بهره گرفتن از منابع مختلف مثل نمایه‌ها و فهرستگان‌ها، مشخصات کتابشناختی منبع مورد نیاز تعیین می‌شود. استفاده از فهرستگان درون خطی، صحت انجام این امر را تضمین، و جستجوی اطلاعات را آسان می‌کند.
۲- تعیین محل مورد نیاز؛ تا قبل از استفاده از فهرست‌های رایانه‌ای، تعیین محل منابع با دقت زیاد صورت نمی‌گرفت. براساس تحقیقی که “تامسن” (۱۹۶۷) انجام داد، ۴۰% فرم‌های امانت بین کتابخانه‌ای که اطلاعات لازم برای تعیین محل نداشته‌اند، به همین دلیل به مرکز ارسال شده‌اند که فاقد منبع مورد نظر بوده‌اند. در حاضر با بهره گرفتن از فهرست‌های رایانه‌ای این اشکال رفع گردیده است.
۳- ارسال تقاضا؛ در برخی از کتابخانه‌ها ارسال تقاضای امانت بین کتابخانه‌ای از طریق پست انجام انجام می‌گردد، که این کار باعث اختلال در سیستم و صرف وقت طولانی می‌شود. استفاده از فاکس و پست الکترونیکی باعث صحت، سرعت و دقت بیش‌تری خواهد شد.
۴- حصول اطمینان از وجود منبع؛ در حال حاضر حصول اطمینان از وجود منبع، زمانی میسر می‌گردد که این مقصد بعد از دریافت تقاضا، پاسخ را به کتابخانه مبدأ ارسال نماید و این کار زمان زیادی می‌برد. نظام‌های رایانه‌ای امانت کتاب این زمان را تا حدود زیادی کاهش می‌دهد. “نیتکی”^[۳۶](۱۹۷۰)، اظهار می‌دارد که با بهره گرفتن از سیستم تعاونی رایانه‌ای در نظام امانت بین کتابخانه‌ای، گردش کار با سرعت بیشتری انجام می‌پذیرد و وضعیت کتاب‌هایی که به امانت رفته یا به امانت داده نمی‌شوند، سریعاً مشخص می‌گردد(فرزین و احمدی لاری، ۱۳۷۶، ۶-۵).
می‌توان گفت رایانه در کتابخانه‌ها باعث ایجاد تحولات بسیاری شده است. به طوری که در کتابخانه‌هایی که از رایانه استفاده نمی‌کنند با مشکلات بیشتری نسبت به کتابخانه‌های دیگر روبرو می‌شوند. از جمله ثبت کتاب‌ها و منابع که به صورت دستی و در دفتر ثبت کتاب نوشته می‌شود و مستلزم صرف وقت است. بازیابی اطلاعات با بهره گرفتن از برگه‌دان صورت می‌گیرد و ممکن است در بعضی مواقع امکان تهیه برگه‌های فهرست‌نویسی برای کتاب‌ها وجود نداشته باشد که در این گونه موارد باید تک تک قفسه‌های کتابخانه مورد جستجو قرار گیرد تا منبع مورد نظر مراجعه کننده یافت شود. و مورد دیگری که وجود دارد این است که در موقع امانت کتاب‌ها چون رایانه‌ای وجود ندارد تا اطلاعات مربوط به امانت کتاب ثبت شود، بنابراین در انتهای هر کتاب‌ پاکت مخصوص برگه امانت تعبیه می‌شود تا اطلاعات مربوط به کتاب و فرد امانت گیرنده در آن محل نوشته شود. که باز هم مستلزم صرف زمان و هزینه می‌باشد. در اینجا نکته‌ای که در مورد امانت بین کتابخانه‌ای وجود دارد این است که در نظام امانت بین کتابخانه‌ای به صورت رایانه‌ای می‌شود مشکلات مربوط به این دسته از کتابخانه‌ها را مرتفع نمود تا آنان نیز بتوانند در اثر امانت بین کتابخانه‌ای به مراجعان خود خدمات با مشکلات کمتری را ارائه نمایند.
۲-۱۲٫ امانت بین کتابخانه‌ای در ایران
طرح امانت بین کتابخانه‌ای در ایران برای نخستین بار در بیستم آذر ماه ۱۳۴۸ در جلسه‌ای با حضور جمعی از نمایندگان کتابخانه‌های کشور در قالب آیین نامه‌ای پیشنهاد شد و اجرای آن در همان سال توسط مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران آغاز گردید. در این جلسه مقرر شد که این طرح به مدت یک سال به‌طور آزمایشی بین تعداد محدودی از کتابخانه‌ها به اجرا درآید. گسترش این طرح، در جلسه فوق پیش‌بینی شده بود و در طی یک سال دوره آزمایشی نیز مواردی پیش آمد که مشارکت کتابخانه‌های شرکت‌کننده در طرح، پاسخ‌گوی نیازها نبود و می‌بایست از کمک سایر کتابخانه‌ها نیز استفاده می‌شد. طبق آیین نامه، این طرح که توسط مرکز اسناد و مدارک علمی ایران تنظیم شده بود، این مرکز به عنوان مرکز رابط بین کتابخانه‌ها عمل می‌کرد (امین پور، ۱۳۸۷، ۲۸).
طرح امانت بین کتابخانهای با عنوان «طرح امین» از نیمه دوم سال ۱۳۷۹ به اجرا درآمد. با عضویت در این طرح، کتابخانهها میتوانند منابع موجود در دیگر کتابخانهها را به امانت گیرند و یا از آنها تصویر تهیه کرده و در ازای خدماتی که از دیگر کتابخانهها دریافت میدارند، هزینه پرداخت کنند. بدین شکل، علاوه بر اینکه کتابخانه درخواستکننده موفق به تأمین نیاز اطلاعاتی خود میشود، بخشی از انگیزههای لازم برای همکاری کتابخانه ارائه کننده خدمات نیز فراهم میآید. به منظور بالا بردن اطمینان از جایگزینی مدارک گم شده و خسارت دیده، کتابخانهها وجهضمانتی را به صورت سپرده نزد مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران میسپارند. بر اساس این آییننامه کلیه کتابخانههای دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی سراسر کشور میتوانند در این طرح شرکت کنند و در این صورت موظفند بر اساس مقررات و ضوابطی که توسط این مرکز تعیین میشود، عمل کنند. در این آییننامه، از دو نوع کتابخانه رابط و وابسته، یک مرکز هماهنگ‌کننده و هم‌چنین بهامهر نام برده شده ست.

سگ نمی­شد که استخوان فتاده بود بنگرست آن شاه سگ استاده بود
تکرار ۱:
گفت آخر پیش چون من پادشاه سوی غیری چون توان کردن نگاه
تکرار ۲:
گر بخوردی سوزن آن سگ صدهزار بهترش بودی که بی آن رشته کار
تکرار ۳:
مرد سگبان گفت سگ آراسته است جمله اندام سگ پر خواسته است
تکرا ۴:
گرچه این سگ دشت و صحرا را سزاست اطلس و زرّ و گهر ما را هواست
در پایان روایت حکایت رویداد جدایی از شاه که نماد دوست است می تواند برای هر انسانی روی دهد، اما در این جا فقط یک بار بیان شده­است:

تــا اگـر بـا خـویـش آیـد بـعـد از ایـن خـویـش را آراسـتـه بـیـنــد چـنــیـن
یــادش آیـد کــاشــنـایـی یـافـتـسـت وز چـو مـن شـاهـی جـدایـی یافتست

۴-۳۴ وجه روایی

۴-۳۴-۱ فاصله:

در روایت حکایت از تنوع وجوه روایی بی­بهره است و دلیل آن تکنیک روایی نویسنده در روایت حکایت است. در بیت­های ۱، ۱۰، ۱۲ و ۱۴ گفتار مستقیم و در بیت (۹) تفکر مستقیم بکارگرفته شده است.

۴-۳۵ کانون روایی

کانون بیرونی – بازنمود ناهمگن
کانون صفر - بازنمود همگن

۴-۳۶ لحن یا آوا

۴-۳۶-۱ زمان روایت:

می‌توانیم بگوییم که این روایت، روایت پیشازمانی است؛ راوی رخدادها را بعد از وقوع‌شان (نشان داده‌شده با افعال گذشته) باز می‌گوید. نویسنده با آوردن (ی) نکره در بیت اول و در واژه خسروی و نیز افعال گذشته پیش آزمانی رخدادها را برای مخاطب آشکار می­ کند.

۴-۳۶-۲ مکان راوی:

در حکایت دو نوع مکان برای راوی در آن به کارگرفته شده :
- راوی سوم شخص دانای کل است که در میان روایت خود را نشان می­دهد و سخنش را آشکار می­ کند و با مخاطب به سخن گفتن می ­پردازد. و به گونه­ یک شخصیت با مخاطب سخن می­گوید مانند ابیات: ( ۱۱ و ۱۷ تا ۲۱).
و دیگر این­که در طی روایت حکایت، راوی بیرون از حکایت قرار دارد، در واقع نویسنده حکایت، راوی حکایت است. و با کانون روایت سوم شخص محدود بیان می­ شود.
حکایت ( ۵)عذر آوردن مرغان

۴-۳۷ شیخ خرقانی و تناول بادنجان

شیـخ خـرقانی که عرش ایوانش بـود روزگـاری شـوق بـادنـجـانش بود
مـادرش از خشـم شیـخ آورد شــور تـا بـدادش نـیم بادنـجـان بـزور
چون بخورد آن نیم بادنـجان که بود سـر فـرزنـدش جـدا کردنـد زود
چـون درآمد شـب، سر آن پـاک زاد مــدبــری در آســـتـان او نـهـاد
شـیخ گـفـتا، نـه مـن آشـفـته کـار گـفـته­ام پـیـش شـمـا باری هـزار
کین گدا گـر هـیچ بادنجان خـورد تـا بـجـنـبد ضـربتی بر جان خورد
هر زمانم چون بسوزد جـان چنـین نیـسـت بـا او کـار مـن آسان چنین
هر که را او در کشد در کار خویش دم نـیـارد زد دمـی بی یار خویش
سخـت کـارسـت ایـن کـه اوفـتاد بـرتـر از جـنـگ و مـدارا اوفتــاد
هـیچ دانـی را نـه دانـش نـه قرار بـا هــمــه دانی بـیـفتـادسـت کـار
هـر زمـانی مـیـهمـانـی در رسـد کــاروانــی امــتـحـانـی در رسـد
گرچه صد غم هست بر جان عزیز نیـز مـی­آیـد چـو خـواهـد بود نیز
هـر کـه از کـتـم عدم شد آشکار سر بسر را خون نخواهد ریخت زار
صـد هـزاران عـاشـق سر تیز او جـان کـنـند ایـثار یک خـون ریز او
جـملـه جان­ها از آن آیـد بـکار تـا بـریـزد خــون جــان­هـا زار زار
(همان: ۱۴۳ – ۱۴۴)

۴-۳۸ سطوح روایی:

توضیح لایه های ساختاری حکایت:
۱-نویسنده ملموس: فریدالدین عطار نیشابوری خواننده ملموس : من خواننده و تمام کسانی که توانایی خواندن و درک این حکایت دارند.
۲-نویسنده انتزاعی : من مجرد فریدالدین عطار نیشابوری خواننده انتزاعی: من انتزاعی و تمام کسانی که این روایت را می خوانند.
۳-راوی تخیلی: سوم شخص (دانای کل نامحدود) و نیز دانای کل محدود سوم شخص از به روایت شیخ خرقانی. مخاطب تخیلی : سالکان
۴-کنش­گر : شیخ خرقانی، مادر شیخ.

۴-۳۹ زمان روایی

۴-۴۰ نظم

حکایت شیخ خرقانی شامل چند رخداد است که با نظم به دنبال هم روی می­ دهند:

1. شیخ روزگار ی شوق تناول بادنجان داشته­است (رخداد از نوع تحولات و رخدادهای درونی است.) ۲- خشمگین شدن مادر شیخ ۳- شیخ نیم بادنجان تناول می­ کند.۴- آسیب دیدن شیخ در سلوک.

۱۲/۲-

رد

۷) تأثیر فوریت در رفتار بر خرید آنی

۳۵/۰

۹۸/۳

تأیید

۸) تأثیر هیجان طلبی بر خرید آنی

۲۶/۰

۶۳/۳

تأیید

۹) تأثیر فقدان تفکر پیش از عمل بر خرید آنی

۳۶/۰

۴۰/۲

تأیید

^** معناداری در سطح اطمینان ۹۹درصد. ^* معناداری در سطح اطمینان ۹۵ درصد می‌باشند.
فرضیه اول: محیط فروشگاه تاثیر معناداری برخرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
H₀: محیط فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای ندارد.
H₁: محیط فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای تاثیر دارد.
بر طبق نتایج به دست آمده از ضریب مسیر و آماره t، متغیر اطلاعات محصول در سطح اطمینان ۹۹ درصد بر متغیر نگرش نسبت به تبلیغ تأثیر معنیداری دارد(آماره t خارج بازه ۵۸/۲- تا ۵۸/۲+ قرار گرفته است). بنابراین، می توان به این نتیجه رسید که با بهبود محیط فروشگاه، خرید آنی افزایش میابد و برعکس. بنابراین این فرضیه مورد تأیید قرار می‌گیرد.

فرضیه دوم: طراحی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
H₀: طراحی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای ندارد.
H₁: طراحی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
بر طبق نتایج به دست آمده از ضریب مسیر و آماره t، متغیر طراحی فروشگاه در سطح اطمینان ۹۹ درصد بر متغیر خرید آنی تأثیر معنیداری دارد(آماره t خارج بازه ۵۸/۲- تا ۵۸/۲+ قرار گرفته است). با توجه به ضریب مثبت این مسیر می‌توان گفت نوع این رابطه مستقیم می‌باشد. بنابراین با بهبود یافتن طراحی فروشگاه، خرید آنی ارتقا می‌یابد و برعکس. بنابراین این فرضیه مورد تأیید قرار می‌گیرد.
فرضیه سوم: سایز فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
H₀: سایز فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای ندارد.
H₁: سایز فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
بر طبق نتایج به دست آمده از ضریب مسیر و آماره t، متغیر سایز فروشگاه در سطح اطمینان ۹۵ درصد بر متغیر خرید آنی تأثیر معنیداری دارد(آماره t در بازه ۵۸/۲- تا ۵۸/۲+ قرار گرفته است). با توجه به ضریب مثبت این مسیر می‌توان گفت نوع این رابطه مستقیم می‌باشد. بنابراین با بزرگتر شدن سایز فروشگاه، خرید آنی نیز بهبود می‌یابد و مطلوب تر می شود و برعکس. بنابراین این فرضیه مورد تأیید قرار می‌گیرد.
فرضیه چهارم: شرایط فروش تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
H₀: شرایط فروش تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای ندارد.
H₁: شرایط فروش تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
بر طبق نتایج به دست آمده از ضریب مسیر و آماره t، متغیر شرایط فروش در سطح اطمینان ۹۵ درصد بر متغیر نگرش نسبت به تبلیغ تأثیر معنیداری ندارد(آماره t در بازه ۹۶/۱- تا ۹۶/۱+ قرار گرفته است). بنابراین، نمی توان به این نتیجه رسید که با بهبود شرایط فروش، خرید آنی مطلوب تر می گردد و برعکس. بنابراین این فرضیه مورد تأیید قرار نمی‌گیرد و رد می شود.
فرضیه پنجم: نیروی انسانی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
H₀: نیروی انسانی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای ندارد.
H₁: نیروی انسانی فروشگاه تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.
بر طبق نتایج به دست آمده از ضریب مسیر و آماره t، متغیر نیروی انسانی فروشگاه در سطح اطمینان ۹۹ درصد بر متغیر خرید آنی تأثیر معنیداری دارد(آماره t خارج از بازه ۵۸/۲- تا ۵۸/۲+ قرار گرفته است). با توجه به ضریب منفی این مسیر می‌توان گفت نوع این رابطه معکوس می‌باشد بنابراین، می توان به این نتیجه رسید که با بهبود نیروی انسانی فروشگاه، خرید آنی نامطلوب تر می گردد و برعکس. بنابراین این فرضیه مورد تأیید قرار می‌گیرد.
فرضیه ششم: فقدان استمرار در رفتار تاثیر معناداری بر خرید آنی در فروشگاه‍های زنجیره‍ای دارد.

۵-۲-۱-۳- مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در گونه های گیاهی با مقادیر مجاز
امروزه آلودگی خاک و گیاهان با فلزات سنگین به دلیل دارا بودن پتانسیل تاثیرات مضر اکولوژیکی، تبدیل به یک نگرانی بحرانی زیست محیطی شده است (Carolyn et al., ۲۰۰۴). بررسی پوشش گیاهی طبیعی در مناطق آلوده به فلزات سنگین و تعیین غلظت عناصر فلزی در گونه های گیاهی از جنبه های علمی و کاربردی از اهمیت زیادی برخوردار است.
نتایج تحقیقات انجام گرفته توسط میرغفاری (۱۳۸۴) حاکی است که گونه های خاصی از گیاهان توانایی رشد و سازگاری و جذب فلزات سنگین را دارا بوده و معمولاً تراکم و تنوع پوشش گیاهی در خاکهای آلوده به فلزات سنگین کمتر از مناطق غیرآلوده اطراف است.
در این مطالعه مقایسه نتایج مربوط به غلظت فلزات سنگین آلاینده در گیاهان با مقادیر طبیعی و بحرانی بیانگر این است که غلظت مس، روی، سرب و کادمیوم در اندام هوایی و ریشه اکالیپتوس در حد بحرانی قرار دارد و در حقیقت در حد سمیت گیاه بود ولی از آنجاییکه هیچگونه علائم سمیت در این گیاهان وجود نداشت در نتیجه بیانگر این موضوع است که اکالیپتوس توانسته این عناصر را در خود انباشته نماید. شریعت و همکاران (۱۳۸۷) نیز به این نتیجه رسیدند که در گونه Eucalyptus camaldulensis مقدار جذب Zn در چند مکان از جمله منطقه شهر ری بیشتر از ۱۵۰mg.Kg^-1 خاک و درحقیقت در حد سمیت گیاه بود (اگر مقدار روی بیش از ۱۰۰ppm باشد در گیاه ایجاد سمیت میکند) و در گیاه هیچگونه علائم سمیت وجود نداشت.

۵-۲-۲- نتیجهگیری
از نتایج بهدست آمده این تحقیق ارزیابی امکان احیای مناطق آلوده به عناصر سنگین توسط اکالیپتوس بود نتایج این مطالعه نشان داد که در دو گونه اکالیپتوس غلظت عناصر مس، روی، سرب و کادمیوم در اندام هوایی و ریشه در حد بحرانی و در حقیقت در حد سمیت گیاه بود ولی از آنجاییکه هیچگونه علائم سمیت در این گیاهان وجود نداشت در نتیجه بیانگر این موضوع است که اکالیپتوس توانسته این عناصر را در خود انباشته نماید که نمایانگر این است که دو گونه اکالیپتوس E. microtheca و E. camaldulensis
توانایی جذب عناصر سنگین در سطح مجاز و بحرانی که طبق استانداردهای جهانی تعریف شده است را دارند و با توجه به وسعت مناطق آلوده صنعتی، پتروشیمی، نیروگاهها و مناطق آلوده وسیع شهری میتوان از گیاهان سریعالرشد، همیشه سبز و مقاومی چون اکالیپتوس که توانایی بالایی در جذب عناصر سنگین در حد بحرانی دارند بهره برد.
از نتایج دیگر این تحقیق بدست آوردن روابط بین جذب عناصر سنگین در محیط و گیاه به منظور ارزیابی توان بالقوه ریسک کاشت اکالیپتوس در مناطقی با خطر افزایش آلایندهها میباشد، موفقیت در گیاهپالایی خاکهای آلوده بستگی به کافی بودن عملکرد گیاه و میزان غلظت در اندام گونه دارد، که طبق نتایج به دست آمده از تحقیق میتوان گفت دو گونه اکالیپتوس E. microtheca و E. camaldulensis در سطوح کم تیمار شاهد، از نظر جذب عناصر سنگین خاک اختلاف چندانی باهم ندارند اما با افزایش میزان غلظتهای مس، روی، سرب و کادمیوم این گونه E. camaldulensis است که توانسته در جذب برخی از عناصر سنگین موفقتر عمل کند. گونه های بیشاندوز با زیست توده کم برای کاربرد در گیاهپالایی مناسب نیستند لذا باید استفاده از گونههایی با تولید زیستتوده بالا مد نظر باشد که گونه اکالیپتوس به دلیل سریعالرشد بودن و قدرت تکثیر بالای خود گونه مناسبی برای گیاهپالایی محسوب میشود.

برهمکنش عناصر در اندامهای مختلف دو گونه E. microtheca وE. camaldulensis متفاوت بوده است و هر گونه اکالیپتوس اثر متفاوت و مجزایی در جذب و تاثیر عناصر برهم از خود نشان داده است.
۵-۲-۳- پیشنهادات

1. 1. انجام بررسیهای گسترده در مورد پتانسیل گیاهپالایی گونه ها و ارقام مختلف گیاهی ضروری است، لذا توصیه میشود قابلیت پالایش گیاهان بومی منطقه هم مورد ارزیابی قرار گیرد.

1. 1. پیشنهاد میشود از خاکهای متفاوت با سطوح مختلف آلودگی استفاده شود تا پتانسیل پالایش گیاهان بالاخص اکالیپتوس بهطور دقیق ارزیابی و مقایسه شود.

1. 1. کشت گونه هایE. Camaldulensis و E. microtheca در شرایط آب و هوایی مختلف و بررسی رشد این گونه ها در شرایط جوی متفاوت توصیه میشود.

1. 1. در گونه E.camaldulensis با توجه به تجمع فلزات سنگین برای فلزات روی و مس که در تنه بیش از ریشه ها میباشد، ازاینرو در حذف فلزات روی و مس توصیه میشود.

1. 1. گونه E.microtheca نیز بههمراه E.camaldulensis توانایی بهتری در انباشت و پاکسازی فلز روی از محیط را دارد، ازاینرو در حذف فلز روی توصیه میشود.

1. 1. با توجه به وسعت مناطق آلوده صنعتی، پتروشیمی، نیروگاهها و مناطق آلوده وسیع شهری نیازمند به کاشت گیاهان سریعالرشد، مقاوم و همچنین گیاهان همیشه سبز هستیم که اکالیپتوس بهدلیل دارا بودن تمامی این صفات گونه مناسبی جهت گیاهپالایی میباشد.

1. 1. آگاهی دادن به مردم و مسئولین در مورد خطرات آلایندگی فلزات سنگین و اهمیت گیاهپالایی و نقش آن در حفظ سلامت انسان لازم و ضروری میباشد.در مناطق مجاور معادن و کارخانجات ذوب فلز، خاک به بیش از یک فلز آلوده است لذا لازم است قدرت پالایش گیاه در مورد فلزات سنگین جدیتر مورد بررسی قرار گیرد و کشت و کار و چرای در مناطق آلوده ممنوع شود.

1. 1. تخصیص اعتبار و بودجه کافی برای تهیه اطلس آلودگی خاک در مناطق مختلف کشور و اعمال روش های مختلف پالایش بهمنظور انتخاب بهترین، موثرترین و اقتصادیترین روش پاکسازی خاکهای آلوده.

1. 1. اقداماتی مانند مدیریت پسماندها و فاضلابهای حاوی این نوع آلودگیها، جلوگیری از ورود آنها به منابع آب و خاک و هوا

احمدی، ح، ۱۳۸۵، طرح کالیبره کردن معیارها و شاخصهای ارزیابی بیابانزایی در ایران (منطقه شرق اصفهان)، گزارش تلفیق و سنتز، ص ۱۵۷٫
آخوندزاده، ش، دایره المعارف گیاهان دارویی ایران، ۱۳۷۹٫ انتشارات جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران.
استوار زاده، ح.، جلالی، م. ۱۳۸۵٫ تاثیر EDTA بر توزیع عناصر روی، سرب، مس، کادمیم و نکیل در خاکهای آلوده. مجموعه مقالات همایش خاک، محیط زیست و توسعه پایدار، کرج.
امامی،عاکفه. ۱۳۷۵٫ روش های تجزیهی خاک و گیاه، موسسهی تحقیقات خاک وآب، جلد ۱ و ۲، نشریه شماره ۹۸۲٫
امینی، م.،م. افیونی و ح .خادمی. ۱۳۸۵٫ مدل سازی توازن جرمی عناصر کادمیوم و سرب در زمین های زراعی منطقه اصفهان. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی ۱۰(۴):۷۷-۸۹٫
بذر افشان،ج. ۱۳۸۱، مطالعه تطبیقی برخی شاخصهای خشکسالی هواشناسی در چند نمونه اقلیمی ایران، پایان نامه کارشناسی ارشد آبیاری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران، ص ۱۷۶٫
باقریفام، س. ۱۳۸۷٫ تأثیر غلظت های مختلف اورانیوم بر ویژگیهای فیزیولوژیکی و مقدار کلروفیل درگیاهان آفتابگردان و سویا. مجله علوم وفنون هسته ای، شماره ۴۷، ص ۷-۱۴٫
براتی، س. میرغفاری، ن. ۱۳۹۱٫ توزیع مکانی کروم وکبالت ونیکل در خاک های سطحی استان همدان، نشریه محیط زیست طبیعی، مجله منابع طبیعی ایران، دوره ۶۵، شماره ۳، پاییز ۱۳۹۱، ص ۲۸۳-۲۹۵٫
بوربوری، م، ر،. طهرانی، م، م. ۱۳۸۹٫ اثر برهمکنش مقادیر و روش مصرف مس و روی بر خصوصیات گیاهی و پروتئین گندم، فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز- سال دوم، شماره هشتم، زمستان ۱۳۸۹، ص ۳۳- ۳۴٫
پرهیزگار، ع. ۱۳۸۱٫ جداسازی لایه های مقاوم به سرما در استان گیلان، پایان نامه کارشناسی ارشد جنگلداری، دانشگاه گیلان.
تائبی، ا.، و ر. اسحاقی. ۱۳۸۰٫ “نگرشی بر وضعیت محیط زیست و استقرار صنایع در محدوده اصفهان بزرگ". مجموعه مقالات نخستین کنفرانسبهسازی زمین. دانشگاه صنعتی امیرکبیر.
تقی زاده، م و کافی، م. ۱۳۸۷٫ معرفی تکنولوژی گیاه پالایی و گیاه پالاینده های فضای سبز، مجموعه مقالات سومین همایش ملی فضای سبز و منظر شهری، ویژه نامه ضمیمه ماهنامه، شماره ۲۷٫
جوانشیر، ک.، مصدق، ا. ۱۳۵۱٫ اکالیپتوس. انتشارات دانشگاه تهران، ۴۳۵ صفحه.
داوری، ع. دانه کار، ا. ۱۳۸۹٫ تجمع فلزات سنگین در بستر، برگ و ریشه درختان حرا (Avicennia marina) در استان بوشهر. نشریه محیط زیست طبیعی ایران، دوره ۶۳، شماره ۳، پائیز ۱۳۸۹، صفحات ۲۶۷-۲۷۷٫
ذوفن، پ.، سعادتخواه، ع.، رستگارزاده، س. ۱۳۹۱٫ مقایسه توانایی تغلیظ فلزات سنگین در پوشش گیاهی منطقه اطراف صنایع فولادسازی در جاده بندر امام- ماهشهر، اهواز. زیست‌شناسی گیاهی ایران. ۵ (۱۶) :۴۱-۵۶٫
رجایی، م. ۱۳۸۵٫ تأثیر زمان، سطوح و منابع کادمیم و نیکل بر شکل های شیمیایی، رشد و جذب این دو عنصر توسط اسفناج. رساله دکتری. بخش خاکشناسی. دانشگاه شیراز.
رحیمی، ط.، رونقی، ع.، قاسمی فسایی، ر. ۱۳۸۸٫ اثر کاربرد کادمیم و روی بر رشد و غلظت برخی عناصر گیاه اسفناج در یک خاک آهکی. مجموعه مقالات یازدهمین کنگره علوم خاک، گرگان، ایران.
رضاخانی، لیلا.، گلچین، ا.، شفیعی، س. ۱۳۹۱٫ تأثیر سطوح مختلف مس و کادمیم بر رشد و نمو و ترکیب شیمیایی اسفناج. مجله زراعت و اصلاح نباتات، جلد ۸، شماره ۱، بهار ۱۳۹۱، صفحات ۸۷- ۱۰۰٫
زارع چاهوکی، م. ع. ۱۳۸۹٫ تجزیه و تحلیل داده ها در پژوهشهای منابع طبیعی با نرمافزار SPSS. چاپ اول، انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران: ۳۱۰٫
زرگری، ع. ۱۳۷۵٫ گیاهان دارویی، ویرایش ۶٫ تهران. انتشارات دانشگاه تهران.
شریعت، آ. ۱۳۸۴٫ نقش سه گونه از اکالیپتوس در جذب عناصر سنگین،شماره مصوب ۸۴۰۱۲-۸۴۰۱-۰۸-۰۰۰۰۱۷-۰۱۶-۲ ، گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
شریعت، آ.، عصاره، م. ح.، قمری زارع، ع. ۱۳۸۷٫ بررسی توان گیاهپالایی Eucalyptus camaldulensis به عناصر سرب، کادمیوم، مس و روی. فصلنامه پژوهشهای علوم گیاهی، سال سوم، جلد اول، شماره دوازدهم، زمستان ۸۷٫
شریعت، آ.، عصاره، م. ح.، قمری زارع، ع. ۱۳۸۹٫ اثر کادمیوم بر برخی پارامترهای فیزیولوژی در Eucalyptus occidentalis. مجله علوم و فنون کشاورزی و منایع طبیعی، علوم آب و خاک. سال چهارم، شماره پنجاه و سوم، پاییز ۱۳۸۹٫
شعبان، م. رستمی اجیر لو ، ا. آذر ماه ۱۳۹۰٫ گیاهپالایی تکنیکی برای کاهش مسمومیت خاکها ، سبزینه ، سال ششم شماره شصدویکم .
عرفان منش، م.، افیونی. م. ۱۳۷۹٫ آلودگی محیط زیست : آب، خاک و هوا. نشر ارکان اصفهان. چاپ اول.
عرفان منش، م افیونی، م. ۱۳۸۷٫ طبقه بندی مواد آلاینده، فصل اول،کتاب آلودگی محیط زیست آب، خاک، هوا ، انتشارات ارکان، ، صفحات ۱-۸٫
عسگریلجایر، ح.، متشرعزاده، ب.، ثواقبی فیروزآبادی، غ.، هادیان، ج. ۱۳۹۲٫ تاثیر کاربرد مس و روی بر غلظت و جذب عناصر غذایی کممصرف (مس، روی، آهن و منگنز) و پرمصرف (فسفر) در گیاه دارویی مرزه (Satureja hortensis L.) در شرایط گلخانهای. علوم و فنون کشتهای گلخانهای، سال پنجم، شماره نوزدهم، پاییز ۱۳۹۳٫
عینالهی، ف. ۱۳۸۹٫ میزان تجمع فلزات سنگین کادمیم، نیکل، مس و روی در رسوبات و بافتهای درخت حرا Avicennia marina در خلیج گواتر، دریای عمان. نشریه علمی- پژوهشی اقیانوس شناسی، سال سوم، شماره ۱۱، صفحات ۷۳-۸۲٫
غازان شاهی ،ج. ۱۳۷۶٫نمونه برداری و آماده سازی نمونه بخش اول،کتاب آنالیز خاک وگیاه ، صفحات ۳-۱۹

تغییرات ژئومورفولوژیکی از جمله عواملی هستند که ممکن است متناسب با جایگاه و شرایط محیطی قلمرو گسترش آنها، در ترکیب و مشارکت با سایر عوامل، نقش به سزائی در افزایش استعداد فرسایش‌پذیری و رسوبزایی داشته باشند. در مواردی نیز بالعکس تغییرات ژئومورفولوژیکی به عنوان نتیجه و محصول فرآیندها و رویدادهای فرسایشی، اهمیتی در تشدید فرسایش نداشته و متناسب با نوع تغییرات به میزان قابل توجهی، خاستگاه و محل تجمع عناصر آواری منتقل شده از نواحی مرتفع و شیبدار بالادست محسوب می‌شوند. براین اساس با در نظر گرفتن تغییرات ژئومورفولوژیک شناسایی شده در حوضه می‌توان ارزیابی اجمالی از رفتار و عملکرد آنها در رخدادهای فرسایشی حاکم بر منطقه بدست آورد. تغییرات ژئومورفولوژیک شناسایی شده که با مشارکت سایر عوامل نقش مؤثری در سرعت بخشیدن و تشدید شدت فرسایش ایفاء می‌نمایند عبارتند از:

برخاستگی آرام و تدریجی ارتفاعات منطقه یا به تعبیری جوان شدن ارتفاعات
توسعه سیستمهای شکستگی و درز و شکاف و جابجایی ناشی از حرکت گسل‌ها
توسعه و تکامل برخی اشکال ژئومورفولوژیک نظیر کواستا، گیلویی و. . .
تغییرات ناشی از وقوع حرکات دامنه‌ای نظیر ریزش و لغزش
تغییرات امتداد و مسیر آبگذر رودخانه‌های اصلی منطقه طرح در اثر ریزش دیواره‌ها
تغییرات ناشی از وقوع بهمن بخصوص در ارتفاعات شمالی گستره طرح این تغییرات باعث ناپایداری خاک و در نتیجه عدم فرصت کافی جهت استقرار پوشش گیاهی و افزایش فرسایش می‌گردد.
۳-۹- بررسی نقش رسوبزایی هر یک رخساره‌های ژئومورفولوژیکی
از میان ۱۴ رخساره ژئومورفولوژیکی تشخیص داده و تفکیک شده در آبخیز مورد مطالعه رخساره‌هایی که از نهشته‌های منفصل، پوشش‌های فرسایشی منفصل و رخساره نوع بدلند بیشترین استعداد رسوبزایی را دارا هستند. از این میان اراضی بدلند بیشترین مقدار رسوب و پس از آن نهشته‌های منفصل فرسایشی مستقر بر روی شیبها و پس از آن نهشته‌ها و رسوبات رخساره‌های کواترنری تولید رسوب می‌نمایند. مساحت مجموع این رخساره‌ها که با علائم HBD، QS، MBD، QaL و LS بر روی نقشه مشخص شده‌اند ۲۸۷۵ هکتار معادل ۱۷ درصد سطح کل این آبخیز می‌باشد. علت تولید رسوب زیاد این رخساره‌ها مصالح آنها بوده که از نظر بافت و ساختمان هیچگونه استحکامی ندارند و در اثر عوامل جابجایی رسوب که در این آبخیز عمدتاً آب و برف و بهمن می‌باشند به سادگی قابل حمل می‌باشند. بدیهی است رخساره‌هایی که از واحدهای سنگی سخت تشکیل شده‌اند کمترین مقدار رسوبزایی را دارند. بر این پایه رخساره‌های MIO، HIO، MRO، MIom، Mrom به ترتیب کمترین مقدار رسوبزایی و رخساره‌های MRC، Hiom، HRC، DTHD دارای رسوبزایی متوسط خواهند بود. همانطور که ملاحظه می‌شود بر مبنای تقسیم‌بندی فوق حدود ۸۵۷۸ هکتار از رخساره‌ها استعداد رسوبزایی متوسط و ۵۳۲۵ هکتار از رخساره‌ها استعداد رسوبزایی کم دارند. عملیات مدیریتی و بیولوژیک بر روی رخساره‌هایی با رسوبزایی زیاد و متوسط همراه با حفاظت قرق راه‌حل اساسی در کنترل فرسایش و رسوب در حوضه می‌باشد.
۳-۱۰- تعیین شیب خالص، ناخالص وشیب متوسط وزنی آبراهه
از آنجائیکه قدرت تخریبی رودها بستگی به سرعت جریان آب دارد و آن نیز به نوبه خود به شیب رود وابسته است، دانستن شیب نقاط مختلف رودها می تواند تصویر روشنی از قدرت تخریبی رودها را درنقاط مختلف مسیر آن دراختیار بگذارد.
۳-۱۰-۱- شیب خالص آبراهه
به منظور برآورد شیب خالص آبراهه مساحت زیر پروفیل طولی را به طول مسیر آبراهه تقسیم کرده و عدد حاصل را دو برابر و برروی محور ارتفاع، این عدد جدید را پیدا کرده و پس از رسم خط شیب، تانژانت زاویه بدست آمده را محاسبه می نمایند. یا به عبارت دیگر شیب خالص عبارت از تانژانت زاویه مثلثی است که سطح آن برابر سطح زیرمنــحنی پروفیل طولی رودخانه و قاعده آن برابر طول کلی رودخانه است و به روش زیر محاسبه می گردد.

:S سطح معادل زیرمنحنی طولی رودخانه (Km²)
:aارتفاع مثلث قائم‌الزاویه‌ای که سطح آن برابر S است. (Km)
:bطول افقی رودخانه بین دو نقطه درپست ترین وبلندترین نقطه به (Km)
۳-۱۰-۲- شیب ناخالص آبراهه
شیب ناخالص آبراهه عبارت است از نسبت اختلاف ارتفاع بین دو نقطه خروجی حوضه و بلندترین نقطه حوضه به فاصله بین آنها، خط شیب ناخالص از متصل کردن نقطه ابتدایی و انتهایی آبراهه بدست می‌آید. برای بدست آوردن شیب ناخالص آبراهه می توان اختلاف ارتفاع آبراهه دردو نقطه ابتدایی وانتهایی را برطول آبراهه تقسیم نمود. این عمل در فرمول زیر آورده شده است.

:S شیب ناخالص آبراهه به درصد
: H اختلاف ارتفاع بین سرچشمه وخروجی (Km)
:L طول کل آبراهه (Km)
۳-۱۰-۳- شیب متوسط وزنی آبراهه
جهت محاسبه شیب متوسط وزنی از رابطه زیر استفاده می شود:

: شیب متوسط وزنی (درصد)
:Si شیب قسمتی از مسیر که بطور یکنواخت باشد و طول آن درنظر گرفته می‌شود. (درصد)
:Li طول آبراهه هر یک از اجزاء Si (Km)
:L طول کل آبراهه یا رودخانه (Km)
نتایج حاصل از محاسبات و برآوردهای انجام شده در مورد شیب خالص وناخالص وشیب متوسط وزنی آبراهه اصلی درهریک از زیرحوضه ها به شرح ذیل می باشد.
جدول شماره ۳-۳ شیب خالص، ناخالص و متوسط وزنی آبراهه اصلی در هر زیرحوضه