جدول۴-۱۸. نتایج آزمون t دو گروه همبسته قبل و بعد از هوشمند سازی ۱۲۳
جدول۴-۱۹. شاخص های توصیفی نمرات آزمایش گری فعال قبل و بعد از هوشمند سازی ۱۲۴
جدول۴- ۲۰. نتایج آزمون t دو گروه همبسته قبل و بعد از هوشمند سازی ۱۲۴
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۲-۱ مدل مفهومی مدرسه هوشمند –نقشه راه هوشمند سازی مدارس ۱۳۹۰-ص۲۸ ۳۸
نمودار ۲-۲ نه قدم شخصی سازی یادگیری ۵۳
نمودار ۲-۴ چرخه یادگیری کلب ۷۲
نمودار ۲-۵ ترکیب چرخه و سبک یادگیری کلب ۷۴
نمودار ۲-۶ چرخه یادگیری کلب و سبکهای یادگیری کلب ۹۴
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۴-۱ نمودار هیستوگرام تجربه عینی قبل از هوشمند سازی مدرسه ۱۰۳
شکل ۴-۲ نمودار هیستوگرام تجربه عینی بعد از هوشمند سازی مدرسه ۱۰۵
شکل ۴-۳ نمودار هیستوگرام مشاهده تاملی قبل از هوشمند سازی مدرسه ۱۰۸
شکل ۴-۴ نمودار هیستوگرام مشاهده تاملی بعد از هوشمند سازی مدرسه ۱۱۰
شکل ۴-۵ نمودار هیستوگرام مفهوم سازی انتزاعی قبل از هوشمند سازی مدرسه ۱۱۲
شکل ۴-۶ نمودار هیستوگرام مفهوم سازی انتزاعی بعد از هوشمند سازی مدرسه ۱۱۴
شکل ۴-۷ نمودار هیستوگرام آزمایش گری فعال قبل از هوشمند سازی مدرسه ۱۱۷
شکل ۴-۸ نمودار هیستوگرام آزمایش گری فعال بعد از هوشمند سازی مدرسه ۱۱۹
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر هوشمند سازی مدارس بر سبک های یادگیری ( مدل کلب ) دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی آموزش وپرورش شهر تهران است . پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی همراه با پیش آزمون و پس آزمون است . جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی مناطق ۱۹ گانه شهر تهران در سال تحصیلی ۹۳-۹۲ به تعداد ۳۲۲۵۰ نفر می باشد که ۴۰۰ نفر بر اساس جدول اچ اس بولا و به روش تصادفی خوشه ای ناهمگون انتخاب شدند. آزمودنی ها ابتدا به پرسشنامه ی سبک یادگیری کلب (۲۰۰۵ ) پاسخ دادند ، بعد از گذشت ۲ ماه از به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در مدارس هوشمند ، مجددا” آزمودنی ها به پرسشنامه ی مذکور پاسخ دادند . برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش های آمارتوصیفی و آمار استنباطی t همبسته استفاده شد. یافته های پژوهش نشان دادند که مدارس هوشمند بر تجربه عینی و آزمایشگری فعال دانش آموزان موثر بوده و آنها را افزایش داده است . همچنین بر شیوه های یادگیری مفهوم سازی انتزاعی و مشاهده تاملی نیز تاثیر گذار بوده و آنها را کاهش داده است.
کلید واژه : مدارس هوشمند ، فن آوری اطلاعات و ارتباطات ICT ، فن آوری آموزشی ، سبک های یادگیری کلب ، سبک ( همگرا ، واگرا ، جذب کننده و انطباق دهنده )
فصل یکم
کلیات پژوهش
۱-۱مقدمه
درآغاز هزاره ی سوم ، با گذر از دوران صنعتی موج چهارم حیات بشر که پیتر دراکر اصطلاح « جامعه دانش » را برای این موج به کار می برد ، شکل گرفته است و مدارس کشورهای پیشرفته در این دوران به ویژگی هایی دست یافته اند که با آن چه به صورت سنتی از مدارس درک می شود ، متمایز است .
هم چنین تعلیم و تربیت همواره نقش بسیار مهمی در زندگی انسان ایفا کرده است و همراه با تغییر زندگی انسان و توسعه فن آوری ، دچار تغییر و دگرگونی گردیده است . بدین ترتیب می توان ادعا کرد که توسعه نظام آموزشی در عصر فن آوری اطلاعات و ارتباطات ، یکی از چالش های اصلی سیاست گذاران است . در بسیاری از کشورهای جهان ، گسترش فن آوری اطلاعات در آموزش و پرورش مد نظر قرار گرفته است و کشورها اعم از توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه ، برنامه های جامعی را برای مجهز کردن مدارس با امکانات گوناگون طراحی کرده اند .
بر خلاف شرایط موجود در مدارس سنتی ، فن آوری اطلاعات و ارتباطات در بسیاری از مدارس به عنوان بخش ضروری در فرایند یاددهی – یادگیری تبدیل شده است و تحولی عظیم را درکلیه مراحل آموزشی ایجاد نموده است . در مجموع می توان گفت که در دنیای پرسرعت امروزی ، روش های سنتی آموزش ، کند و ناکارآمد هستند و نمی توانند مفاهیم جدید علمی و آموزشی را با قدرت کافی و هیجان که نیاز نسل های امروزی دانش آموزان می باشند را برآورده سازند . همچنین معلم قادر به بازبینی بهتر عملکرد دانش آموز و تغییر فنون متناسب برای آموزش خواهد بود. امروزه روش های سنتی یاددهی و یادگیری جوابگوی نیازهای فراگیران نیست ، چون با به کارگیری روش های سنتی ، دست یابی به مهارت حل مسئله ، به کارگیری اطلاعات ، مشارکت ، همکاری و تفاهم با یکدیگر میسر نیست ، بنابراین فراگیران لذت ناشی از علم را نمی فهمند ومدرسه برایشان خسته کننده است و یکی از راه های حل برخورد با چنین مشکلاتی پیاده کردن شیوه های جدید در آموزش است . (نیاز آذری و حسینی ، ۱۳۹۱)
لذا بهتر است با به کارگیری ابزارهایی که حاصل تلاش و پیشرفت دانشمندان در زمینه فن آوری های نوین اطلاعات و ارتباطات است ، ضمن افزایش سرعت یادگیری ، شرایط یادگیری را برای استعدادها و سلیقه های گوناگون فراهم آورند تا یادگیرنده ها با توجه به خصایص خود در محیط آموزشی مجهز به رایانه و سایر امکانات قرار بگیرند و آموزش ببینند .
با ظهور و توسعه فن آوری اطلاعات روند تحولات جهانی، با شتاب بیشتری با محوریت عنصر اطلاعات در حال گسترش است . این امر از محیط های نظامی آغاز و به محیط های دانشگاهی و مدنی منتقل شده است . بیشتر از دو دهه است که نظام فن آوری اطلاعات ، نظام آموزشی و محیط تحصیلی را در بر گرفته است . در کشورهای پیشرفته و حتی در حال توسعه به منظور افزایش سطح آگاهی دانش آموزان در ارتباط با فن آوری اطلاعات و ایجاد آمادگی برای ورود به جامعه ی اطلاعاتی و افزایش روحیه تحقیق و پژوهش و استفاده بهینه از این دریای بیکران و افزایش تولید دانش از مدارس هوشمند به جای مدارس سنتی بهره برداری شده است .( محرابی ، ۱۳۹۰ )
از آنجایی که فن آوری و تکنولوژی ، محور کلیه فعالیت های اقتصادی ، پزشکی ، اجتماعی و آموزشی قرار گرفته است لذا به کارگیری و آموزش فن آوری اطلاعات و ارتباطات از سنین پایین لازم است . لذا برای اجرای این امر و پیشگیری از عقب افتادن کاروان دانش و فن آوری کشور به خصوص معلمان و دانش آموزان باید از این فن آوری ( هوشمند سازی مدارس ) در جهت آموزش بهتر با سرعت بیشتر و جلوگیری از هدر رفت زمان استفاده نمود و تا حد ممکن بتوان سبک های مختلف یادگیری ( مدل کلب) دانش آموزان متفاوت را پوشش داده و معلمین را در امر آموزش یاری نمود .
۱-۲-بیان مسئله
از مشخصه های بارز جوامع امروزی ، تغییرات پی در پی و مستمر می باشد . سازمان ها نیز به عنوان جزئی از این جوامع ، دچار این تغییرات و تحولات گسترده شده اند . محیط ناپایدار در حال تغییر ، مقوله جهانی شدن ، خصوصی سازی و ظهور فن آوری پیشرفته ارتباطی و اطلاعاتی ، چالش های جدی هستند که نهادهای آموزشی و مدارس به عنوان رکن اساسی و عملیاتی این نهادها با آن مواجه شده اند . اگر نظام آموزشی و مدارس در پی مهندسی مجدد ساختار و کارکردشان نباشند و جایگاه خود را در جامعه تغییر ندهند ، آینده ای مبهم خواهند داشت .
جامعه ای که هدف آن پیشرفت بر اساس دانش و فن آوری است ، باید ابتدا آموزش و پرورش خود را متحول کند . برای این کار باید فن آوری آموزشی ، یعنی طراحی ، اجرا و ارزشیابی برنامه ریزی شده پژوهش های بنیادی و کاربردی را به کار گیرد . ( رستگار پور و عبدالهی ،۱۳۸۴ )
پیدایش مدارس هوشمند به عنوان جزیی از سیستم های حمایت کننده آموزش رسمی برای یادگیرندگان محروم از تحصیل در کشورهای پیشرفته نظیر انگلستان و آمریکا از اوایل دهه ۱۹۶۰ فرصت های جدید یادگیری را فراهم نموده است . ( زمانی و همکاران ، ۱۳۸۸)
در کشورهای در حال توسعه ، مدارس هوشمند به صورت حضوری برای جبران برخی از عقب ماندگیها نظیر شیوه های ناکارآمد تدریس سنتی معلم محوری ، کمبود کتاب های درسی غنی و روز آمد ، فقر سواد اطلاعاتی و رایانه ای معلمان و دانش آموزان ، نیازهای روز افزون بازار کار به نیروهای انسانی کار آمد و مجهز به سواد فن آوری در حال شکل گیری و توسعه است .
در این راستا جمهوری اسلامی نیز از این امر مستثنی نبوده و از سال ۱۳۸۳ به تاسیس مدارس هوشمند پرداخته و در این راستا سند راهبردی مدارس هوشمند به درخواست سازمان آموزش و پرورش استان تهران توسط جهاد دانشگاهی صنعتی شریف انجام شده است . در این سند در تعریف مدارس هوشمند آمده است که مدرسه هوشمند سازمانی است آموزشی ، با موجودیتی فیزیکی و حقیقی ( نه مجازی ) که در آن دانش آموزان به شکل نوینی آموزش خواهند دید . در این گونه مدارس ، دانش آموزان متناسب با استعدادها و علایق خود به یادگیری می پردازند توجه به باور کردن تمامی استعدادها ی بالقوه دانش آموزان در تمامی فعالیت های آموزشی و فوق برنامه در این مدارس به چشم می خورد ، هم چنین محدودیتی در ادامه روند یادگیری و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان وجود نخواهد داشت . ( پیش نویس سند راهبردی مدارس هوشمند ، ۱۳۸۴ )
هدف مدارس هوشمند ، کمک به اجرای اهداف ملی آموزش کشور و نیز تقویت و پرورش نیروی کار آمد برای مواجه با رویدادهای قرن ۲۱ بوده است . در این مدارس یادگیری بر اساس سرعت انفرادی ، تشریک مساعی ، خود گردانی ، پیوستگی بین موضوعات درسی بوده است و محتوای درس فقط محدود به کتاب های چاپی نیست بلکه شامل کتاب های الکترونیک ، نرم افزارهای چند رسانه ای ، درس افزارها و پایگاه های اطلاعاتی است . در مدارس هوشمند ، فن آوری به منزله پلی ارتباطات بین معلمان ، دانش آموزان و والدین را آسان تر و موثرتر می سازد .
در گزارشی از سازمان یونسکو [۱]بیان شده که فن آوری اطلاعات موجب ایجاد تغییراتی اساسی در فرایند یادگیری شده است . امروزه با توجه به گوناگونی جوامع ، انسان ها ، خلاقیت ها و علاقه مندی های آنان، نیاز به وجود تنوع روش های یادگیری وجود دارد و این امر نیازمند یک قالب جدید از آموزش است که انعطاف کافی را در این زمینه داشته باشد . ( اریک[۲] ، ۲۰۰۶ )
گیتس[۳] در سخنرانی در سال ۱۹۹۹ به نقل از هوارد گاردنر[۴] در زمینه آموزش و پرورش می گوید : «چون درک انسانها از جهان متفاوت است ، کودکان را باید با روش های گوناگون آموزش داد.»
گاردنر بر این باور است که مدرسه را باید سرشار از کارآموزی ، پروژه و فن آوری کرد تا در آن صورت هر دانش آموز ، خود را با نظام آموزش مذکور سازگار کند . ( نوروزی و همکاران ، ۱۳۸۷ )
بکر[۵] ۱۹۹۷ بیان کرده است که ورود فن آوری اطلاعات به مدارس منجر به یادگیری بهتر می شود . اغلب محققان معتقدند این تحول منجر به تغییر یادگیری معلم مدار به رویکرد دانش آموز مدار می شود . در این میان معلمان باید در معرض تحولات آموزشی قرار گیرند و آگاهی بیشتری از قابلیت های فن آوری جدید کسب نمایند . ( محرابی ، ۱۳۹۰ )
همین طور طبق گزارش موسلی[۶] در سال ۱۹۹۹ درباره ی تعلیم و تربیت همراه با فن آوری در مدارس ابتدایی انگلستان ، معلمانی که نسبت به کاربرد فن آوری نگرش مثبتی داشتند ، گرایش به کسب مهارت های فن آوری اطلاعات داشتند و در کار مشارکتی دانش آموزان به جستجوگری و تصمیم گیری آن ها را ارج می نهادند . ( عطاران ، ۱۳۸۴ )
۱-۳-اهمیت پژوهش
با ورود به هزاره ی جدید میلادی و استفاده بسیاری از کشورهای جهان از فن آوری اطلاعات و گسترش روزافزون دانش و سرعت پیشرفت علم و دانش هیچ کشوری نباید از قطار سریع السیر آن جا بماند یا تنها مصرف کننده صرف این تکنولوژی باشد .
کشور عظیم ایران با وجود سابقه دیرینه در تولید علم و دانش در زمینه های بسیار از جمله طب سنتی ، علوم، ریاضی ، نجوم و فلسفه … لازم است با استعانت از خداوند متعال و تجربه دانشمندان و اساتید دانشگاه و به کارگیری تخصص های مختلف و ترکیب و استفاده از آن ها با هوش زاینده ی دانشمندان و دانشجویان جوان در طراحی و ساخت و کاربرد این فن آوری در کشور تلاش خود را چند برابر نموده تا در این زمینه نیز خود تولید کننده باشیم نه صرفا” مصرف کننده و به کارگیرنده فن آوری اطلاعات .
شرط تحقق این سیاست راهبردی ، تامین و تربیت نیروی انسانی متخصص و مجرب و کاردان است . چرا که آینده ی هر جامعه ای به کیفیت کارایی آموزش و پرورش آن کشور بستگی دارد . از این رو هر چه کارایی و بهره دهی برنامه های آموزشی موثر و مفیدتر باشد جامعه فردا سلامت و سعادت بیشتری خواهد داشت . (یغما ، ۱۳۸۴)
این پژوهش دارای دو اهمیت است :
الف ) اهمیت نظری : که امید است بتوان یک فرضیه قابل قبولی بین هوشمند سازی مدارس و سبک های یادگیری اصیل تدوین نمود .
ب ) اهمیت کاربردی : امید است بتوان راه حل های مفیدی به مسئولان امر ارائه نمود تا تحولی در کاربردی کردن در مدارس هوشمند صورت گیرد .
بر همین اساس نتایج این پژوهش می تواند روشن سازد که هوشمند سازی مدارس بر سبک های یادگیری دانش آموزان میتواند موثر باشد ؟ همچنین پس از اثبات تاثیر هوشمند سازی بر یادگیری و سبک های یادگیری دانش آموزان ، از شیوه های مطلوب و دلخواه دانش آموزان در امر آموزش استفاده شود .
نتایج این تحقیق می تواند در اختیار آموزش و پرورش کشور ، دانشگاه ها و مراکز آموزشی قرار گیرد، تا آن ها گامی موثر جهت توسعه و گسترش سیستم های الکترونیکی و تجهیز هوشمند سازی مراکز بردارند و یادگیری عمیق را در دانش آموزان ایجاد کنند و جلب مشارکت اولیا در فعالیت های مختلف را فراهم سازند .
۱-۴-اهداف پژوهش
۱-۴-۱-هدف اصلی :
تعیین میزان تاثیر گذاری هوشمند سازی مدارس بر نمرات دانش آموزان پایه پنجم دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران
۱-۴-۲-اهداف فرعی :
تبیین هوشمند سازی مدارس بر نمرات تجربه عینی دانش آموزان پایه ی پنجم دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران
منظور از سوار عناندار ابوالمحجن است.
(علی نامه ) مثال برای حقارت مسند الیه:
در این بود ملعون گم کرده راه
که از ره بر آمد یکی دادخواه
( ربیع، ۱۳۸۸: ۱۴۷ ر )
منظور، معاویه است.
برخی می گویند: منظور از بلاغت ایجاز است، ربیع و ابن حسام در اشعار خود به این دقیقه بلاغی عنایت ویژه ای داشته اند.
۴-۱۲-۳-۲- بیان
دانش بیان جزء سه قلمرو زیبا شناسی سخن است و به دلیل بر خورداری از امکانات هنری چون تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه اهمیّتی بسیار دارد. نویسنده و شاعر چیره دست به کمک آنها، با تصویر سازی های گوناگون پدیده های عادی را برجسته می سازد و از صور خیال و امکانات ادبی و هنری بهره می برد،«چه در آفرینش هنری گمان بر این است که مخاطب به آسانی دل به سخن نخواهد داد و گوش هوش بدان فرا نخواهد داشت. هنر سخنور، در این است که او را با خود همدل و هم داستان گرداند.»(آهی، ۱۳۵۷: ۳۱ ) در منظومۀ علی نامه، انواع تشبیهات، استعاره، مجاز، و کنایه به بهترین وجه وبه شیوه های گوناگون به کار رفته است. و در قیاس با خاوران نامه باید گفت که در منظومۀ خاوراننامه، صنایع به طور معدود تری به کار رفته است.
۴-۱۲-۳-۲-۱- جایگاه تشبیه در علی نامه و خاوران نامه
با بررسی دقیق مجموعه ی اشعار منظومه ی علی نامه و خاوران نامه این مسأله روشن می شود که بسامد کاربرد تشبیه نسبت به سایر عناصر بیانی بیشتر است. و هم چنین در بررسی مجموع اشعار منظومه ی علی نامه و خاوران نامه نشان داد که اغلب اجزای تشبیهات این دو منظومه، عناصری است محسوس و ملموس و مادّی که با نقش شعر حماسی سازگار است. «البّته حکم طبیعی بشری این است که برای نشان دادن و محسوس کردن و به قول علمای معانی بیان برای (بیان مقصود ) خود یک فرد محسوس را به فرد محسوس اعلی و اکمل تشبیه کند. قدیمی ترین نوع تشبیه عبارت از تشبیه محسوس به محسوس است.» ( همایی، ۱۳۸۳، ۱۴۰ ) با توجه به این که این دو اثر حماسی هستند، عناصر و اجزایی که در تشبیهات محسوس و ملموس آن به کار رفته و از برجسته ترین و مهیج ترین عناصر و پدیده های طبیعی از قبیل کوه، دریا، آسمان، ابروباد، رعد وبرق و مهیب ترین و عظیم الجثه ترین جانوران همانند شیر، پلنگ، وفیل… شکل گرفته است که آنها را در قالب رساترین نوع تشبیه (مجمل) به خوبی ترسیم میکنند. و این تصویر گری زمانی به اوج خود می رسد که هرکدام از ارکان اصلی تشبیه با وصفی که نوعی تحرک و جنبش و سطوت و عظمت را نشان می دهد، همراه است. مثلاً اگر سواری را به شیر تشبیه می کند، اوصافی همانند دمان، پرخاش جو، گردن فراز و غیره بر آن می افزاید.در این بخش به نمونه هایی از موضو عات حماسی که در این دو منظومه منبع الهام بسیاری از تصاویر شاعرانه در قالب تشبیهات محسوس به محسوس است اشاره می کنیم.
در تصاویر منظومه ی علی نامه، لشگر در ویران سازی و عظمت و تحرّک به دریای جوشان و کوه در فراوانی و کثرت به مور و مگس مانند شده است:
زحمّیت بر انگیخت هر مهتری
یکی لشگری چون کُه بیستون
چو مور ومگس لشگر از هر دیار
چو دریای جوشان یکی لشگری
ز کین هر یکی دست شسته به خون
همی رفت نزدیک آن کوهسار
( ربیع، ۱۳۸۸: ۷۴ر )
نتایج جدول ۴-۱۱ نشان می دهند که هر یک از وزن های رگرسیونی استاندارد دارای تفاوت معنادار با صفر میباشند زیرا سطح معناداری آنها کمتر از سطح مورد نظر یعنی ۰۵/۰ است. به عبارت دیگر تمام مسیرهای تعریف شده در مدل معنادار می باشند. به عنوان مثال برای بررسی تاثیر متغیر درون سازی لاغری بر کمال گرایی سطح معناداری وزن رگرسیونی ۰۰۵/۰ به دست آمده که با توجه به آن که این مقدار کمتر از خطای آزمون یعنی ۰۵/۰ است، پس تاثیر متغیر درون سازی لاغری بر کمالگرایی در مدل معنادار می شود و از آنجا که برآورد استاندارد ضریب متغیر درون سازی لاغری ۱۵/۰ به دست آمده، می توان گفت متغیر درون سازی لاغری تاثیر مستقیم و ۱۵ درصدی بر کمال گرایی دارد. همین تفسیر برای سایر مسیرها در مدل نیز به همین طریق انجام می شود. به طوری که میتوان گفت متغیر درون سازی لاغری و کمال گرایی به ترتیب تاثیر مستقیم ۱۳ و ۱۷ درصدی بر خود شیء انگاری دارند.
همچنین از جدول فوق مشاهده می گردد متغیرهای کمال گرایی، شاخص تودهی بدنی و خود شیء انگاری به ترتیب تاثیر ۳۳، ۳۵ و ۱۲ درصدی بر متغیر نارضایتی بدن دارند که در بین آنها سهم شاخص تودهی بدنی از بقیه بیشتر است و همه این روابط معنادار هستند.
به همین ترتیب اثر متغیرهای شاخص تودهی بدنی و نارضایتی بدن بر اختلالات خوردن به ترتیب ۱۲- و ۳۷ درصد محاسبه شده است که منفی در ضریب تاثیر متغیر شاخص توده بدنی بر اختلالات خوردن نشان از رابطه عکسی است که این دو متغیر با یکدیگر دارند به طوری که با کاهش یکی دیگری افزایش مییابد و بالعکس. در انتها نیز همبستگی بین دو متغیر درون سازی لاغری و شاخص توده ی بدنی معنادار شده است و مقدار همبستگی آنها برابر با ۱۷/۰- محاسبه شده است که در مورد این دو متغیر هم میتوان گفت با یکدیگر رابطه عکس دارند و میزان و شدت این همبستگی این دو متغیر کوچک است. در ادامه مدل برازش داده شده با شاخص های آماری مورد ارزیابی قرار میگیرد.
جدول ۴-۲۶: شاخص های برازش مدل
شاخص | شاخص | مدل تدوین شده | ||
علامت اختصاری | معادل فارسی | دامنه قابل قبول | ||
تطبیقی | CFI | شاخص برازش تطبیقی | ۱- ۹۰/۰ | ۱ |
NFI | شاخص برازش بتلر- بنت | ۱- ۹۰/۰ | ۹۷/۰ | |
مقتصد | RMSEA | ریشه میانگین مربعات خطای برآورد | ۰۸/۰- ۰ | ۰ |
مطلق | GFI | شاخص نیکویی برازش | ۱- ۹۵/۰ | ۹۹/۰ |
AGFI | شاخص نیکویی برازش اصلاح شده |
مراقب باشید
بعضی سایتهای رایگان «برنامه های گسترش ویروس» دارند که در حقیقت با وارد کردن یک ویروس به کامپیوترتان به آن آسیب می رسانند. هرگز از این سایتها بازدید نکنید و همچنین دوستانتان را نیز از انجام این کار منع کنید. اکثر مرورگرها می توانند این نوع سایتها را شناسایی و به شما اعلام کنند.
حفاظت از کودکان در برابر خطرات اینترنتی
به منظور حفظ کردن کودکان در اینترنت سه شیوه دفاعی وجود دارد: آموزش، نظارت و نرم افزارهای فیلترینگ کامپیوتری. مهمترین شیوه آموزش است. در این شیوه، شما با کودکان خود در مورد بایدها و نبایدها و دلایل آنها صحبت میکنید. در این صورت فرزندان شما در صورت دسترسی به اینترنت در مکان هایی غیر از خانه و یا حتی بدون استفاده از نرم افزار فیلترینگ نصب شده از خطرات اینترنت در امان میباشند.
نظارت به شما امکان مراقبت از فرزندان در هنگام استفاده از اینترنت را میدهد. با کنترل کردن آنها در هنگام استفاده از اینترنت، میتوانید آنها را از خطرات احتمالی حفظ نمایید.
برنامههای نرم افزاری که به آنها نرم افزارهای کاربردی یا ابزاری نیز میگویند، خطرات احتمالی را که کودکان را تهدید میکند، کاهش می دهد. پنج نوع نرم افزار وجود داردکه میتوانید از آنها استفاده کنید: نرم افزارفایروال[۳۹] و نرم افزار شناسایی، نرم افزار فیلترینگ وب سایت، فیلترینگ پست الکترونیکی و نرم افزار آنتی ویروس.
در هر مرحله از مراحل تحول کودک دو نوع تحول همگام با یکدیگر صورت می گیرد. تحول شناختی و اجتماعی و در این ارتباط همواره این سوال مطرح است که آیا بین این دو ارتباطی وجوددارد.؟ به طور کلی کودکان از چه زمانی قادر به تمایز بین درست از نادرست ،خوب از بد و هنجارها و ارزش های جامعه از ضد ارزش ها هستند؟وآیا رفتارهای اجتماعی کودکان را با توجه به مراحل شناختی و عقلی آنان می توان پیش بینی نمود.؟با پاسخ بدین سوالات و با در نظر گرفتن مراحل دگرگونی ساخت فکری کودک می توان رهنمودهای مناسب و صحیح را در اختیار والدین قرارداد.از طرف دیگر نهادهای اجتماعی و برنامه ریزان سایت های کودکان درجامعه می توانندبا آگاهی و برنامه ریزی مناسب و مدون با توجه به سن تحول کودک،به امر مهم اجتماعی کردن کودک اهتمام ورزند.در چند سال اخیر کامپیوتر و اینترنت به تدریج و تاحدی جای تلویزیون را گرفته اندو احتمال می رود که در آینده ای نزدیک نقش بیشتری از تلویزیون در زندگی کودکان داشته باشد. در صورتی که از این فناوری درست استفاده شود،اثرات مثبتی خواهد داشت.درحالی که تحقیقات بیانگر خطراتی ناشی از کاربرد بی رویه و غلط از آن است که تمام کاربران به ویژه کودکان را تهدید می کند.فناوری کامپیوتر به طور وسیع در جامعه گسترش پیدا کرده است و با تمامی جنبه های زندگی از مدرسه تا محل کار،خدمات بانکی،خرید و فروش و غیره تلفیق شده است. امروزه این فناوری نقش مهمی در زندگی کودکان ایفا می کند و این نقش به سرعت در حال افزایش است. به طوریکه تعداد کودکان ۲تا۱۱سال که کامپیوتر را در منزل استفاده می کننداز ۴۸درصددر سال۱۹۹۶به ۷۰درصددر سال۲۰۰۰صعود کرده است.
استفاده از اینترنت نیز از ۱۵درصدبه ۵۲درصددر این دوره افزایش پیدا کرده است. سرعت انتشار اینترنت ۹برابر سریعتر از رادیو۴برابر سریعتر از کامپیوترهای شخصی و ۳برابر سریعتر از تلویزیون بوده است. کشور ما از نظر بهره مندی از اینترنت در بین ۱۷۸کشور جهان رتبه ۸۷را دارد که بر اساس طبقه بندی اتحادیه جهانی مخابرات جزء کشور های متوسط به شمار می آید.اگر وب سایت های کودکان به امکانات اینترنتی که آنان را به استفاده از وب سایت علاقه مندمی کند،توجه نداشته باشند،ممکن است استفاده از این وب سایت ها کمتر شود،زیرا اگر پایگاهی ضعیف طراحی شده باشدکه کاربر از استفاده ی آن منصرف گردد،دیگر اهمیتی نداردکه تا چه میزان اطلاعات با کیفیت تهیه شده است.از آنجاکه امروزه هرکسی می توانددر یک وب سایت شخصی مطالبی منتشر و عرضه کندومتأسفانه هیچ استاندارد رسمی برای رعایت حداقل استانداردهاو معیارها وجود ندارد،بنابراین شناسایی مسائل مربوط به محتوا،جنبه های فنی و سایر معیارهای زیرگروه این مجموعه باید برای کودکان فرصت های سرگرمی و آرامش و خروجی هایی برای خلاقیت فراهم آورد و از رشد سالم پشتیبانی کند.اغلب مطالب ارائه شده در پایگاه ها صریح و خشک نیست و نکات آموزشی در قالب عکس،فیلم با تصاویری زیبا مطرح شده تا کودکان بتوانند راحت تربا آن ارتباط برقرارکرده و غیر مستقیم و ناخودآگاه از آن تأثیربگیرند.از این رو دراین پژوهش تلاش شده است تا وضعیت پایگاه های مفیدایرانی کودکان در محیط وب بررسی شودو فرایند کارکرد آنها بر اجتماعی شدن کودکان به عنوان یکی از بهترین ابزارهای آموزشی و پرورشی،باید به نحو شایسته ای در اختیار این جامعه قرارگیرد.
فضای اینترنتی» یا به عبارت دیگر «فضای مجازی» و رایانه ای تکه های تقریباً نامحدود فرهنگ و یادگیری را ارائه می دهد و پرورشگاهی برای رشد و گسترش ذهن جوانان و کودکان است. این فضا منبع دانش و محل تکامل ایده های تازه است و مانند منبعی وافر از سرگرمی های شگفت انگیز در یک جهان مجازی است؛ جهانی که شخص می تواند با سهولتی جادویی تقریباً هر چیزی را با فشار یک انگشت به دست آورد. با وجود همه ی این ها، فضای مجازی، چالش های جدی را نیز خصوصاً برای کودکان و جوانان ایجاد کرده است. همان طور که کودکان در جهان گسترده ی «آنلاین» مشارکت می کنند، آن چه را که به این جهان مجازی ارسال شده مشاهده می کنند، وارد اتاق های گپ و گفت اینترنتی می شوند و یا به عضویت شبکه های اجتماعی در می آیند، در معرض عناصر اجتماعی ای که در جهان واقعی از آنها اجتناب می شود نیز قرار میگیرند. این عناصر اجتماعی در دنیای مجازی نیز مانند دنیای واقعی از دو وجه مثبت و منفی یا بد و خوب برخوردارند.
ارائه مدل
ب- متغیرهای مورد بررسی در قالب یک مدل مفهومی و شرح چگونگی بررسی و اندازه گیری متغیرها:
پایگاه کودکان
آموزش
والدین
سایت عموپورنگ
دوستان و همسالان
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
طراحان سایت
شبکه آموزش سیما
کودکان
فرهنگسرای کودک
مدرسه
اجتماعی شدن
فضای مجازی
کانون توسعه فرهنگی کودکان
سایت کودکان
کودک سیتی
کتابخانه دیجیتالی بین المللی کودکان
بانک اطلاعات فرهنگ و ادبیات
پایگاه کودکانه
متغیرهایی همچون سایت کودکان یا اجتماعی شدن آنها با آموزش والدین ،دوستان و همسالان، طراحان سایت ها و مدرسه می توانند تأثیر مهم و فزاینده ای در اجتماعی شدن کودکان ایجاد کند. زیرا در رأس همه ی اینها آموزش قرار دارد. یعنی آموزش هم برای والدین ،دوستان و همسالان،طراحان سایت ها و معلمان مدرسه ضرورت دارد و دیگر اینکه این افراد با آموزش خود می توانند هم در طراحی سایت ها و هم در اجتماعی شدن کودکان نقش داشته باشند.
فصل سوم
روش تحقیق
روش تحقیق
در این تحقیق پس از تعیین موضوع ابتدا با بهره گرفتن از منابع کتابخانه ای و منابع موجود در اینترنت و همچنین رؤیت برخی سایت های مرتبط با موضوع تحقیق و استفاده از کتابخانه های آنلاین، اقدام به جمع آوری اطلاعات در مورد مباحثی مانند سایت،اینترنت، فضای مجازی و اجتماعی شدن و سایر موارد مورد نیاز در بحث مربوطه نموده ایم.
در مجموع می توان گفت در این پروژه از روش های میدانی مانند مصاحبه و نیز روش های محوری مانند استفاده از منابع کتابخانه ای استفاده گردیده است.
سایت های اینترنتی نیز که مورد بررسی قرار گرفته اند سایت های مرتبط با بحث ما بوده اند .
جامعه آماری
با توجه به اینکه مورد تحقیق ما کودکان ۲ تا ۱۱ ساله می باشد عملاً استفاده از پرسشنامه مقدور نیست وتنها بااستناد به وب سایت های مربوط به کودکان اطلاعات مورد نیاز را جمع آوری نموده ایم . وب سایت هایی که ما در این پروژه بیشتر به آنها استناد نموده ایم به شرح ذیل می باشند
آدرس سایت | عنوان سایت | شماره |
www.tkvl.ir | پایگاه اینترنتی کودکان | ۱ |
بررسیهای زیست اقلیمی در خارج
هسل[۱۴] و همکاران (۲۰۰۳) اقالیم زیستی بریتانیا و ایرلند را طبقهبندی نموده اند. در این مطالعه تغییرات مکانی ۸۹ متغیر اقلیمی که از اهمیت زیست شناختی بیشتری برخوردار بودند با روش مولفههای مبنا و تحلیل خوشهای مورد بررسی قرار گرفته و نهایتا نقشه اقالیم زیستی بریتانیا و ایرلند با بهره گرفتن از سامانههای اطلاعات جغرافیایی (GIS) ارائه شده است. دی گتانو و شولمان (۱۹۹۰) با بهره گرفتن از روش مولفههای مبنا و تحلیل خوشهای اقلیمهای کشاورزی آمریکا و کانادا را پهنهبندی نمودند. فائو قاره آفریقا را از نظر ۱۱ محصول مهم کشاورزی شامل گندم، برنج، ذرت، ارزن، سورگوم، سویا، پنبه، باقلا، دو نوع سیبزمینی و کتان با بهره گرفتن از متغیر دوره رشد، پهنهبندی نمود. دوره رشد به عنوان مدت زمانی که دما و بارش به مقدار کافی و لازم موجود باشد تا گیاه دوره رشد خود را کامل کند، در نظرگرفته شده است [۶۳].
ناکاواتاس و پیترسون[۱۵] (۲۰۰۶) تغییرات مکانی در ارتباط بین اقلیم و رشد پوشش جنگلی را در منطقه کوهستانی المپیک بررسی کردند.آنها به این نتیجه رسیدندکه اطلاعات به دست آمده از ارتباط بین اقلیم و پوشش جنگلی،ممکن است برای توسعه راهکارهای مدیریتی در مورد انطباق گونه ها و پیش بینی تاثیر اقلیم آینده بر روی این جنگلها، مفید و موثر باشد. تئودوریک و همکاران (۱۹۹۳) یک پایگاه اطلاعاتی برای شناسایی و تعیین واحدهای آگروکلیمایی در ناحیه آپولیا[۱۶] در جنوب ایتالیا تشکیل دادند و براساس این ترکیب کردن عوامل مختلف، این واحدها را معرفی کردند. نقشه نهایی یا خروجی اصلی این اطلاعات، پایگاه آگروکلیمایی کشاورزی است که می تواند در تصمیم گیریها و برنامه ریزیهای کشاورزی مورد استفاده قرار گیرد [۸۳].
طی سی سال گذشته مطالعات زیادی انجام گرفته که پوشش گیاهی را به عنوان یک مولفه مهم مرتبط با سیستم اقلیمی دانسته است [۵۶] و آزمایشهائی که در سالهای اخیر انجام شده، دلالت بر کنترل بالقوه اقلیمها روی پراکنش گیاهی دارد [۸۲]. گرم شدن کره زمین ناشی از تنشهای خشکی ممکن است اثرات منفی بر روی رشد گیاهان در مناطق خشک و نیمه خشک و حتی در جنگلهای نیمکره شمالی داشته باشد [۵۱]. و یا گرم شدن کره زمین که باعث ذوب شدن برف ها می شود نقش تعیین کنندهای در افزایش رشد گونههای گیاهی در جنگلها و مراتع دامنههای کوهها شده است [۷۵].
در پژوهشهای انجام گرفته طی سی سال گذشته، پوشش گیاهی به عنوان مؤلفه مهم مرتبط با سیستم اقلیمی شناخته شده است [۲۶،۵۶،۸۲]. الکساندر[۱۷] و همکاران (۲۰۰۰) در جغرافیای گیاهی، ساختار گونه ای و تحول و ارتباط جوامع گیاهی با عوامل و فرایندهای محیطی به ویژه عوامل اقلیمی تحلیل می شود [۴۹]. جین تون[۱۸] (۲۰۰۲) در شانگزی چین به مطالعۀ روابط پوشش گیاهی با عوامل محیطی پرداخت و به این نتیجه رسید که پراکنش پوشش گیاهی به متغیر اقلیم و خاک وابسته است [۶۸]. لئونارد و همکاران (۱۹۸۸) به این نتیجه رسیدند که پوشش گیاهی بیشترین ارتباط را با دما و رطوبت خاک داشته و دیگر خصوصیات خاک نیز به طور مستقیم و غیرمستقیم بر این دو پارامتر تأثیر میگذارند [۷۳].
کارابولوت (۲۰۰۳) به طوریکه تحقیق در امریکای شمالی نشان دهنده اثر بارش دو ماه قبل بر رشد پوشش گیاه میباشد [۶۸]. ساجر[۱۹] (۱۹۹۶) آب و هوا از مهمترین عوامل تأثیرگذار بر شرایط پوشش گیاهی میباشد. پراکنش مکانی پوشش گیاهی ارتباط زیادی با شرایط اقلیمی دارد [۹۷]. تربراک (۱۹۸۶) معتقد است که بعد از تغییر محیط، گیاهان قادر به حفظ و بقای خود نیستند و به تدریج گیاهان نامرغوب جای گیاهان مفید را اشغال نموده و در نهایت با تغییر بقیه اجزای اکوسیستم، یک پوشش گیاهی جایگزین پوشش گیاهی قبلی می شود [۹۹].
بنظر والتر و همکاران (۲۰۰۲) تغییرات اقلیمی بوجود آمده تاثیرات ویژهای بر روی اکوسیستمهای خاکی گذاشته است و اثر این تغییرات در آینده بیشتر هم خواهد شد [۱۰۷].
لایون و ساجرز (۲۰۰۲) در میسیوری آمریکا مناطقی را بررسی کردند و با بهره گرفتن از آنالیز رج بندی DCA CCA به این نتیجه رسیدند که مطابقت کمی بین لایه های پوشش گیاهی وجود دارد و ویژگیهای عکس العمل سازگاری پوشش گیاهی کاملا به تغییرات محیطی بستگی دارد [۷۳].
خشکسالیهای شدید و افزایش دما رشد و نمو گیاهان را تحت تاثیر قرار میدهد و این امر میتواند یکی از دلایل کاهش محصولات کشاورزی باشد [۹۲،۹۷] بسیاری از محققین، تفسیرهای متفاوتی را از پیامدهای تغییر دما بر روی مراحل مختلف فنولوژیکی بیان نموده اند [۵۴،۸۴] به همین دلیل، دانشمندان از دماهای با مبنای متفاوت و محاسبات مختلف، برای تعیین پیامدهای تغییر دما بر گیاهان استفاده میکنند [۵۵،۱۱۰].
یونال و همکاران (۲۰۰۳) در ترکیه، برای انجام منطقه بندی اقلیمی، بعد از استاندارد کردن داده های ۱۱۳ ایستگاه هواشناسی، شامل دماهای میانگین، میانگین حداکثر، میانگین حداقل و بارندگی بین سالهای ۱۹۵۱ تا ۱۹۹۸، از پنج تکنیک تجزیه و تحلیل خوشهای سلسله مراتبی استفاده کردند و در نهایت، با بهره گرفتن از روش وارد[۲۰] هفت منطقه اقلیمی تشخیص دادند [۱۰۳].
ایگلسیاس[۲۱] و همکاران (۲۰۰۰) برای به دست آوردن مدل رشد محصول گندم در یک منطقه عمده گندم خیز کشور اسپانیا، با بهره گرفتن از متغیرهای دما در طی فصل رویش، بارندگی ۳۲۹ ایستگاه هواشناسی و داده های میزان تولید محصول استانها، براساس تجزیه و تحلیل خوشهای، هفت منطقه کشاورزی- اقلیمی تشخیص دادند [۶۵].
ژو[۲۲] و همکاران (۲۰۰۹) در ناحیه زراعی مورمبیدجی[۲۳] استرالیا با بهره گرفتن از تجزیه و تحلیل خوشهای و تکنیکهای GIS، برمبنای آمار بلند مدت، چهار متغیر اقلیمی شامل میانگین بارش سالانه، میانگین تبخیر و تعرق سالانه، میانگین سالانه درجه روزهای رشد (GDD) و میانگین دمای روزانه، با استفاده ازمیانیابی مکانی، دو ناحیه اقلیمی و سه ناحیه هیدروترمال تشخیص دادند [۱۱۳].
راموس[۲۴] (۲۰۰۱) به بررسی تغییر پذیری الگوی توزیع بارش در منطقه مدیترانه با روشهای خوشه بندی پرداخته است [۸۹].
فیلیپ (۲۰۰۸) الگوهای روزانه دما و فشار را در سطح اروپا مورد مطالعه قرار داده است و براساس روش خوشه بندی این الگوها را به صورت ماهانه طبقه بندی کرده است [۸۵].
درکس[۲۵] و همکاران (۱۹۹۸) برای برآورد متوسط بارندگی در جزیرهی نورفولک استرالیا، چهار روش کریجینگ، عکس فاصله، تیسن و میانگین ایستگاهها را مورد مقایسه قرار دادند. براساس نتایج این مطالعه، کریجینگ از نظر دقت ضعیفتر از سه روش دیگر بود و مناسبترین روش، روش عکس فاصله معرفی شد [۵۶].
پونیاوردنا[۲۶] و کولاسیری (۱۹۹۸) مطالعاتی را در زمینه برآورد بارندگی در نواحی خشک سریلانکا انجام دادند که مدل همبستگی مکانی بارندگی در این مطالعه از نوع نمایی به دست آمد. آنها با بررسی و مقایسه روشهای عکس فاصله و میانگین ایستگاهها با مدل نمایی اظهار داشتند که مدل نمایی مزیتی بر روشهای ساده استفاده شده ندارد [۸۷]. لینچ[۲۷] (۲۰۰۱) روش های تبدیل بارندگی روزانه نقطهای به منطقهای را در آفریقای جنوبی بررسی کرد و بین روش های عکس وزنی فاصله، کریجینگ و اسپلاین، روش عکس وزنی فاصله را توصیه نمود [۷۶].
والتر[۲۸] (۱۹۸۵) اظهار داشت که تغییرات ارتفاعی موجب تغییرات اقلیمی می شود که در نهایت باعث تغییر در نوع خاک و پوشش گیاهی مناطق کوهستانی شده و رویشگاههای کوهستانی به سطوح کوچکی به عنوان بایومهای کوهستانی محدود میشوند [۱۰۵].
زنگین[۲۹] و همکاران (۲۰۱۰) در مطالعههای برای تعیین مناطق بیوکلیماتیک در ارزوروم رایز، شرایط پستی و بلندی و اقلیم را در فصل تابستان (جون، جولای، آگوست) مورد بررسی قرار دادند. داده های اقلیمی دما، رطوبت نسبی و سرعت باد از ۹ ایستگاه مختلف، در نرم افزار Arc Gis 9.1 وارد کرده و داده های اقلیمی آنالیز و نقشه عددی آن توسط روش فاصله وزنی معکوس ترسیم شد. نتایج نشان داد که مناطق بیوکلیماتیک با رطوبت نسبی بین ۳۰ تا ۶۵ درصد، درجه حرارت ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد و سرعت باد بالای ۵ متر بر ثانیه تعریف و مرزبندی شد [۱۱۱].
گارن[۳۰] و همکاران (۱۹۹۴) روش کریجینگ رونددار را برای برآورد متوسط منطقهای بارندگی روزانه در حوضهی رینولدز کریک استفاده نمودند و به این نتیجه رسیدند که روش کریجینگ به دلیل وزن دهی متفاوت، در مقایسه با روشهای با وزن یکسان، دقت برآورد را بالا میبرد. آنها نشان دادند که با تقسیم منطقه به نواحی کوچکتر، خطا افزایش نمییابد [۵۹].
پرودهوم[۳۱] و رید (۱۹۹۹) برای یافتن یک روش ساده ترسیم نقشه حداکثر بارش روزانه در نواحی کوهستانی اسکاتلند، روشهای کریجینگ معمولی و کریجینگ اصلاح شده را انتخاب نمودند. روش کریجینگ اصلاح شده برای ترسیم نقشهی نهایی انتخاب شد [۸۶].
جفری[۳۲] و همکاران (۲۰۰۱) آمار بارندگی را از سال ۱۸۹۰ و آمار سایر متغیرهای اقلیمی را از ۱۹۵۷ در ۴۶۰۰ ایستگاه سراسر استرالیا بررسی کردند. آنها در نهایت از روش TPSS برای درونیابی متغیرهای اقلیمی روزانه و از روش کریجینگ معمولی برای درونیابی بارندگی ماهانه و روزانه در یک شبکه منظم ۰۵/۰ درجهای استفاده کردند [۶۵].
پیشینه روش پروکراستس
دینپژوه (۱۳۸۲) جهت پهنه بندی اقلیمی ایران با بهره گرفتن از تحلیلهای چند متغیره برای استفاده در مطالعات کشاورزی تعداد ۱۲۳ متغیر اقلیمی - جغرافیایی در ۷۷ ایستگاه هواشناسی کشور را جمع آوری نمود. پس از بازسازی و تکمیل داده ها، با روش پروکراستس[۳۳] ده متغیر مهم انتخاب گردید. به منظور گروه بندی ایستگاهها از روشهای تجزیه به عاملها و تجزیه خوشه ای با روش وارد استفاده شد. نتایج نشان داد که دو عامل اول موسوم به دما و بارش بیش از ۸۸ درصد از تغییرات داده ها را توجیه می کند [۱۸].
کرزانوفسکی[۳۴] (۱۹۸۷) هدف اصلی تجزیه و تحلیل چند متغیره، شناسایی مجموعه ای از متغیرهاست که بیانگر ویژگی های اصلی کل نمونه باشد. نحوه تجزیه و تحلیل یک مجموعه داده با روش چند متغیره کاملا شناخته شده است و این امکان وجود دارد که متغیره های انتخابی برای تحلیل مولفه اصلی، مجموعه مناسبی نباشد. از این رو برای انتخاب یک مجموعه مناسب ازتجزیه و تحلیل پروکراستس استفاده شد [۷۱].
روس[۳۵] (۲۰۰۴) اظهارداشت که شکل و نشانه های بارز دو مفهوم اصلی در تجزیه و تحلیل پروکراستس می باشد، هردو این مفاهیم در مرتب کردن و هماهنگی داده ها نقش ایفا می کنند. بر همین اساس پایه و اساس تجزیه و تحلیل پروکراستس بر تشابهات شکلی و نشانه های بارز موجود استوار است [۹۴].
پیشینه تحقیقات اندازه پیکسل یا شبکه سلولی
تومیسلاو[۳۶] (۲۰۰۵) به اندازه گیری اندازه پیکسل با بهره گرفتن از تئوری Nyquist فرکانس و معادلات پردازش سیگنال پرداخت و با ۴ منبع داده شامل: GPS، پلات نقشههای کشاورزی، خطوط تراز و نقشه خاک، اندازه پیکسل مناسب را تعریف نموده و در نهایت برای نقشههای خروجی سه استاندارد تعریف کرده است: ۱) درشت[۳۷]: بستگی به مقیاس کارهای بزرگ دارد و برای کارهای سریع مناسب است. اندازه پیکسل ≤۰۰۲۵/۰ مقیاس نقشه ورودی در نظر گرفته شده است. ۲) ریز[۳۸]: که حداقل واقعیت جسم را تا ۹۵% دقت بیان می کند. اندازه پیکسل ≥۰۰۰۱/۰ مقیاس نقشه ورودی در نظر گرفته شده است. ۳) بینابین[۳۹]: که اندازه پیکسل بین دو مقیاس میباشد و بستگی به نیاز کاربر دارد. اندازه پیکسل ۰۰۰۵/۰= مقیاس نقشه ورودی در نظر گرفته شده است. آقای تومیسلاو مناسبترین اندازه پیکسل برای کار خود را ≥۰۰۰۱/۰ مقیاس نقشه ورودی در نظر گرفت [۱۰۰].
مک برانی[۴۰] (۲۰۰۳) اندازه پیکسل را تابع داده های مورد نیاز در GIS و قدرت کامپیوتر دانست. فرض او این است که ترجیع داده شود از بیشترین اندازه پیکسل در پروژه ها استفاده شود [۷۷]. اثر تاثیر اندازه پیکسل در تحقیقات راسموس (۲۰۰۷) برای شاخص های رطوبتی مورد استفاده قرار گرفت و نتایج نشان داد انتخاب اندازه پیکسل مناسب نقش مهمی در برآورد دقت داده های رطوبتی دارد. جولین و مونلار (۲۰۰۰) به تأثیر اندازه پیکسل در محاسبه مدل جریان سطح با مدل CASCZD پرداخته و نشان دادند که اندازه پیکسل مختلف، نتایج مدل را تغییر میدهد [۸۰].
کنزلی[۴۱] (۲۰۰۲) به تأثیر اندازه پیکسل در مشتقات توپوگرافی پرداخته و نشان دادند که با افزایش اندازه پیکسل شیب کاهش یافته و فرسایش در خاک کم می شود و سایر پارامترها مانند جهت و انحنا و ضریب رطوبتی با تغییر اندازه پیکسل تغییر مینماید. ولی اندازه پیکسل مناسب تعیین نشده است [۷۱]. والیزولا و بام گارد نر (۱۹۹۰) اندازه ۵/۰ تا ۳ میلی متر بر روی نقشههای توپوگرافی را برای اندازه پیکسل تعریف نمودند که این مقدار نیز تولید افزونگی اطلاعات را مینماید [۱۰۱].
میخائل[۴۲] (۲۰۰۸) به مطالعه تاثیر شیب در اندازه سلول ثابت پرداخت و نشان داد که طول آبراهه با شیب زمین دارای رابطه میباشد و مدلی را نیز براساس تغییرات شیب ارائه نمود که در این تحقیق تعیین اندازه پیکسل DEM با مبنای هیدرولوژیکی بر اساس طول آبراهه و مساحت حوضه مد نظر قرار گرفته است [۷۸].
فصل سوم
مواد و روشها
منطقه مورد مطالعه
موقعیت جغرافیایی استان کرمانشاه
مساحت استان کرمانشاه برابر با ۲۵۰۰۸ کیلومترمربع که حدود ۴۵/۱درصد مساحت کل کشور را دارا میباشد و از لحاظ وسعت هجدهمین استان کشور به شمار میآید. این استان بین´۴۰ °۳۳ تا ´۱۸ °۳۵ عرض شمالی و´۲۴ °۴۵ تا ´۰۷ °۴۸ طول شرقی قرار گرفته است (شکل ۳-۱). از لحاظ تقسیمات کشوری استان کرمانشاه به ۱۴ شهرستان، ۳۰ بخش، ۲۹ شهر و ۸۵ دهستان تقسیم شده است [۱۷]. محدوده سیاسی استان از شمال به استان کردستان، جنوب به استانهای لرستان و ایلام، شرق به استان همدان و از غرب به کشور عراق همجوار است و بیش از ۳۳۰ کیلومتر مرز مشترک با این کشور دارد [۲۴]. استان کرمانشاه ناحیهای کوهستانی است که ما بین فلات ایران و جلگه بینالنهرین قرار گرفته و سراسر آن را قلهها و ارتفاعات رشته کوههای زاگرس پوشانده است [۱].
شکل (۳-۱): موقعیت استان کرمانشاه
توپوگرافی استان
استان کرمانشاه منطقه است کوهستانی که قسمت اعظم آن را رشته گوه زاگرس پوشانده است. این منطقه از دو قسمت عمده تشکیل شده است. قسمت کوهستانی و مرتفع با حداکثر ارتفاع ۳۳۹۰ متر از سطح دریا و قسمت دشتی در نواحی قصرشیرین، سومار و نفت شهر با ارتفاع ۱۸۰ متر از سطح دریا و اراضی نسبتا مسطح که بین ارتفاعات قرار دارند. رشته کوه زاگرس که به صورت شمال غربی-جنوبی شرقی کشیده شده است تاثیر زیادی در اقلیم منطقه دارد. در این مناطق با توجه به کاهش درجه حرارت نسبت به مناطق دشتی بدلیل افزایش ارتفاع نزولات بیشتر به صورت برف است این درحالی است که در مناطق دشتی بیشتر به صورت باران می باشد. رشته کوه زاگرس همچنین باعث شده تا قسمت غربی استان منطقهای گرمتر و خشکتر باشد و پوشش گیاهی آن کم تراکم و درختانی مانند نخل و اکالیپتوس در منطقه می روید که متفاوت از پوشش سایر قسمت های استان میباشد.
نقشه ارتفاعی که با بهره گرفتن از نقشه دم منطقه ترسیم شده است در شکل (۳-۲) نمایش داده شده است. قسمت غربی استان دارای کمترین ارتفاع و قسمت های شمالی و شمال شرقی استان دارای بیشترین ارتفاعات هستند.
شکل (۳-۲): نقشه ارتفاعی استان کرمانشاه
بررسی دشتها در استان کرمانشاه
الف: دشت بین ارتفاعات الوند و کوه بید سرخ
دشت بین ارتفاعات الوند و کوه بید سرخ عرض این دشت ۵۵ کیلومتر است که ارتفاعات شمالی آن نسبتا صعب العبور است ولی از طرف جنوب به کلی باز و هموار است و به همین سبب راه هایی به طرف شهرستانهای نهاوند و تویسرکان از این منطقه کشیده شده است.
ب: دشت ماهی دشت
عرض این دشت ۲۵ کیلومتر بوده که ارتفاعات نعل شکل در شرق و ارتفاعات حسن آباد چهار زبر در غرب آن را احاطه کرده اند. این دشت از مناطق عمده زراعی استان کرمانشاه محسوب می شود. وسعت این دشت ۱۶۵۰ کیلومترمربع و ۱۴۰۰ تر از سطح دریا ارتفاع دارد. دشت ماهی دشت بزرگترین دشت استان میباشد.
پ: دشت صحنه